دیدگاه و گزارش

علم اصول عصب حیاتی در عملیات استنباط است/ فقه به هر میزان رشد کند، اصول هم رشد می‌کند

بیت کوین می‌تواند ثمن و مثمن واقع شود؟/ درباره بیت کوین باید به حکم حکومی عمل کرد

ملک زاده با تأکید بر این که فقه امروز بسیار گسترده شده، گفت: طبیعتاً وقتی فقه توسعه پیدا‌‌‌‌ می‌کند عملیات استنباط نیز توسعه پیدا‌‌‌‌ می‌کند و باید برای کشف از عناصر جدید استفاده کنیم. دانش اصول ما به هر میزان قوی تر و توانمندتر باشد فقه ما نیز قوی تر و توانمندتر‌‌‌‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین …

Read More »

جُستارهای فقهی و اصولی در گام هشتم

جُستارهای فقهی اصولی در گام هشتم

جدیدترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه پاییز۹۶ دربردارنده شش مقاله علمی: «نقد مستند روایی نظریه جهاد دعوت، بررسی موردی حدیث مقاتله»، «عدم …

Read More »

جواز تعدد زوجات با «عدالت» و تفاوت دیه با «کرامت انسانی» ناسازگار است/ ناکارآمدی قائلان به نص‌گرایی در فقه مشهود است/ بسیاری از مشکلات فقه به خاطر پیش‌فرض‌های کلامی است

جواز تعدد زوجات با «عدالت» و تفاوت دیه با «کرامت انسانی» ناسازگار است/ ناکارآمدی قائلان به نص‌گرایی در فقه مشهود است/ بسیاری از مشکلات فقه به خاطر پیش‌فرض‌های کلامی است

اختتامیه مدرسه ششم «مشق اجتهاد» با میزگرد تخصصی «چالش‌های فقه در دنیای معاصر» با حضور حجج‌اسلام حسنعلی علی‌اکبریان؛ دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، خالد غفوری عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه و مصطفی دُرّی مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، در مدرسه عالی کریمه اهل‌بیت (س) قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این میزگرد حجت‌الاسلام علی‌اکبریان به …

Read More »

مسائل نوپای فقهی و کلامی جای خود را در دروس حوزه پیدا کند/ مطرح کردن مسائل جدید اقتضائات خاص خودش را دارد

جزئیاتی از پروژه «حجیت و کارآمدی»

علی اکبریان با اشاره به الزامات و بایسته‌های رونق و نشاط علمی در حوزه تأکید کرد که برای این مسأله باید مسائل نوپای فقهی، کلامی و فلسفی جای خود را در دروس حوزه پیدا کند. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان، با اشاره به بایسته‌های ایجاد نشاط علمی در بین طلاب اظهار داشت: چند عامل از عوامل …

Read More »

پیرامون فلسفه اصول فقه، با نگاهی بر آرای محقق اصفهانی

پیرامون فلسفه اصول فقه، با نگاهی بر آرای محقق اصفهانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: کتاب پیرامون فلسفه اصول فقه، نوشته مسعود فیاضی، شامل سه مقاله و یک مصاحبه، در مورد کلیات فلسفه علم اصول فقه است. وی بعد از ذکر کلیات، به برخی مسائل فلسفه اصول فقه در قالب چند مقاله پرداخته است و در انتها در ضمن دو مقاله، به بررسی آرای فلسفی و کلامی مرحوم محقق اصفهانی پرداخته است. …

Read More »

ساختار مبتنی بر حجت، دید اصولی را وسیع‌تر می‌کند

فقه نظام، اختصاص به یک یا چند باب ندارد/ در رویکرد حداقلی، فقه نظام قابل تصویر نیست/ اگر حکومت همراه نباشد، فقه در لابلای کتب می‌ماند

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای تبویب علم اصول، ساختارهای متعددی پیشنهاد شده است که پیش از این، در مجله «تحول ساختاری دانش اصول» به آنها پرداخته شد. یکی از این ساختارها، ساختار مبتنی بر حجت است. در این خصوص، با آیت‌الله سید نورالدین شریعتمدار جزائری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو، به …

Read More »

از «چالش‌های حکم عدم وجوب وفای به وعد» تا «چند وجهی بودنِ مسائل مستحدثه»

از «چالش‌های حکم عدم وجوب وفای به وعد» تا «چند وجهی بودنِ مسائل مستحدثه»

 اختتامیه مدرسه سوم «مشق اجتهاد» (طرح ملی روشمندسازی علوم اسلامی) با حضور حجج‌اسلام سید منذر حکیم، خالد غفوری و مجتبی الهی خراسانی در مدرسه عالی فقهی دارالهدی قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست تخصصی، هریک از اساتید یکی از چالش‌های فقه در دنیای معاصر را مطرح کردند و پس از آن، به پرسش‌های پژوهشگران پاسخ گفتند. …

Read More »

قلمرو فقه پژوهی را پرسش‌ها تعیین می‌کنند، نه پاسخ‌ها/ فقه، عهده‌دار همه مدل‌های تغییر جامعه

قلمرو فقه پژوهی را پرسش‌ها تعیین می‌کنند، نه پاسخ‌ها/ عوامل مؤثر در قلمرو فقه پژوهی

 استاد حوزه علمیه مشهد ضمن اشاره به توان دانش فقه به‌عنوان عامل مؤثر در قلمرو فقه پژوهی، متذکر شد: قلمرو فقه پژوهی را پرسش‌ها تعیین می‌کنند، نه پاسخ‌ها؛ لذا لازم است پرسش‌های جدید را از مردم و دانش‌های امروزه بیابیم و درصدد حل آن‌ها برآییم به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد خارج فقه و اصول حوزه …

Read More »

فلسفه اصول و فلسفه فقه، قلمرو مشترکی ندارند/ فلسفه اصول، ده سرفصل اساسی دارد

فلسفه اصول و فلسفه فقه، قلمرو مشترکی ندارند/ فلسفه اصول، ده سرفصل اساسی دارد

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی است که تنها در سالهای اخیر اندکی بدان پرداخته شده است. همین امر موجب شده تا بسیاری از زوایای آن مغفول بماند. شاید بتوان یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با این دانش را تبیین دقیق قلمرو مسائل آن دانست. در این میان، برخی از فضلای قم، اهتمام فراوانی در تبیین مباحث …

Read More »

«فقه سرپرستی» در نگاه استاد میرباقری

«فقه سرپرستی» در نگاه استاد میرباقری

شبکه اجتهاد: ششمین نشست «هم‌اندیشی فقه حکومتی» به همت دبیرخانه هم‌اندیشی فقه حکومتی و با همکاری جامعه المصطفی العالمیه، با ارائه نظریه حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در مدرسه علمیه حجتیه، برگزار شد. در این نشست استاد میرباقری در ابتدا جلسه به مدت ۹۰ دقیقه مختصات نظریه خود را در …

Read More »

تمام بدبختی‌های جامعه اسلامی در عدم انسان‌شناسی است/ صدور فتوا باید براساس نیازهای جامعه باشد

تمام بدبختی‌های جامعه اسلامی در عدم انسان‌شناسی است/ صدور فتوا باید براساس نیازهای جامعه باشد

استاد حکیم، انسان شناسی را از مؤلفه‌های مبنایی برای تنظیم قوانین الهی برای انسان‌ها دانست و اظهار داشت: بدون انسان شناسی همه جانبه و عمیق این برنامه‌ها با آسیب مواجه می‌‌‌شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در دومین جلسه مدرسه تابستانه مفتاح ۲ که به همت مؤسسه علوم اسلامی و …

Read More »

مصلحت‌اندیشی مشکلات فقهی کرامت انسانی را حل نمی‌کند/ با رفوکاری در احکام فقهی مخالفم

مصلحت‌اندیشی مشکلات فقهی کرامت انسانی حل نمی‌کند/ با رفوکاری در احکام فقهی مخالفم

از نظر مبانی عقلی و نیز شواهد نقلی مثل آیات قران، امکان اثبات کرامت عام انسانی وجود دارد ولی مشکل این است که برخی احکام فقهی با کرامت غیرمسلمانان سازگار نیست! بخش مهمی از این احکام فقهی، آرائی است که از مستندات کافی برخوردار نبوده و در میان فقها هم از تسالم برخوردار نیستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گفتارهای معرفتی …

Read More »

ساختارهای ارائه‌شده برای فلسفه علم اصول ناقص است

غفلت از فقه، سپردن مردم به سکولاریسم است/ لزوم تولید توضیح‌المسائل نهادی

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله علی‌اکبر رشاد مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران در دومین کارگاه آموزشی پژوهشی فلسفه علم اصول که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، به تبیین ساحت و ساختار فلسفه علم اصول پرداخت. در ادامه گزارش تفصیلی سخنان این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه …

Read More »

چیزی به نام فقه فردی نداریم، تمام فقه اجتماعی است/ سوره والعصر شالوده نظام اجتماعی اسلام است

چیزی به نام فقه فردی نداریم، تمام فقه اجتماعی است/ سوره والعصر شالوده نظام اجتماعی اسلام است

باید تجدید نظر کرد که مکلف کیست؟ کسانی که قائل به اصالت فرد هستند تکلیف را فردی می‌‌‌‌دانند و کسانی که قائل به اصالت اجتماعی هستند تکلیف را به جامعه منحصر می‌‌‌‌کنند. ما قائلیم که فقه فردی نداریم. همه فقه اجتماعی است. ولی گاهی تکلیف بر عهده تمام جامعه است و گاهی فرد در جامعه مسئول است. به گزارش شبکه …

Read More »

فلسفه علم اصول، قطعاً یک علم است نه عرصه مطالعاتی/ فلسفه اصول به خلاف اصول، ایدئولوژیک نیست!

فلسفه علم اصول، قطعاً یک علم است نه عرصه مطالعاتی/ فلسفه اصول به خلاف اصول، ایدئولوژیک نیست!

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول را برخی به رسمیت می‌شناسند و برخی دیگر نه؛ اما در میان کسانی که برای آن اهمیت قائل هستند نیز هنوز معلوم نیست که فلسفه علم اصول، صرفاً یک عرصه مطالعاتی است یا آن‌که در قامت یک «دانش» ایفای نقش می‌کند. حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی اما به‌شدت، از …

Read More »

خبرویت فقیه در دانش‌های مرتبط با علم اصول، در استنباط او مؤثر است/ مرحوم تبریزی همه چیز را اصول نمی‌داند، این نسبت صحیح نیست

خبرویت فقیه در دانش‌های مرتبط با علم اصول، در استنباط او مؤثر است/ مرحوم تبریزی همه چیز را اصول نمی‌داند، این نسبت صحیح نیست

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، از آنجا که دانش نوپائی است، طبیعتا گفتگوهای کمتری نیز پیرامون آن صورت گرفته است. یکی از زوایای این دانش که باید در رابطه با آن بحث شود، ارتباط آن با دانشهای دیگر است. حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اما یکی از بهترین افرادی است که می‌تواند به …

Read More »

فقه پژوهی در قالب درس خارج کافی نیست/ اشکالی به تعبیر «روشمند کردن علوم اسلامی»

مهمترین بایسته‌های شکل‌گیری فقه مقاومت

حجت‌الاسلام پیروزمند با اشاره به اهمیت فقه پژوهی در حوزه‌های علمیه، گفت: حوزه علمیه باید اساتیدی در خصوص روشمندی اجتهاد ترتیب کند تا بتواند به این مهم برسد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم و از اساتید دوره اول کارگاه‌های روشمند سازی اجتهاد در قالب کارگاه‌های مشق اجتهاد، به بیان اهمیت فقه …

Read More »

نظریه‌ی خطابات قانونیه، بارقه‌ای الهی بر قلب مرحوم امام بود/ فقه و اصول مرحوم امام، بر این نظریه مبتنی نشده است

نظریه‌ی خطابات قانونیه، بارقه‌ای الهی بر قلب مرحوم امام بود/ فقه و اصول مرحوم امام، بر این نظریه مبتنی نشده است

اختصاصی شبکه اجتهاد: نظریه خطابات قانونیه که از ابداعات مرحوم امام خمینی بود، موافقان و مخالفان فراوانی در میان دانشیان فقه و اصول دارد. برخی آن را اکسیر اعظم فقه می‌دانند و در رابطه با آثار آن، کتابها و مقالات می‌نویسند و پاره‌ای نیز ترتب هیچ اثری را بر آن برنمی‌تابند. حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، هم به واسطه تدریس …

Read More »

بدون کمک دانش فقه‌ نمی‌توان بر منازعات مذهبی کنونی فائق آمد

بدون کمک دانش فقه‌ نمی‌توان بر منازعات مذهبی کنونی فائق آمد

رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان این که تا امروز نقش فقه در منازعات مذهبی مغفول مانده است، گفت: امروز بدون کمک دانش فقه‌ نمی‌توان بر منازعات متشنج کنونی فائق آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، در نشست جایگاه فقه و کلام در منازعات مذهبی در مرکز …

Read More »

محدوده دخالت فقه در عرصه نظام‌سازی اجتماعی

محدوده دخالت فقه در عرصه نظام‌سازی اجتماعی

کرسی آزاداندیشی «محدوده دخالت فقه در عرصه نظام‌سازی اجتماعی (با تکیه بر حوزه مباحات و ما لا نص فیه)» با ارائه حجت‌‌الاسلام پیروزمند و نقد و داوری حجت‌الاسلام عبدالامیر خطاط برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از مهم‌ترین چالش‌‌های اندیشه‌‌ای فقیهان مسلمان، محدوده دخالت فقه در امور اجتماعی انسان‌هاست، برخی از فقیهان بر این باورند که حوزه نظری و مدیریت …

Read More »

اهمیت شیوه استنباط از قرآن در نگاه روش‌شناسی

فقه نیازمند بازسازی جدی و عمیق بر مبنای اصل کرامت است

حجت‌الاسلام والمسلمین ایازی در این کارگاه به بیان دو منظر معرفت شناسی و روش شناسی قرآن و ویژگی‌های موثر آن در استنباط احکام پرداخت.  به گزارش شبکه احتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی در طرح فقه پژوهی «مشق اجتهاد» با موضوع «روش استناد دهی به قرآن» که چندی پیش در مدارس علمیه آیت‌الله خویی(ره) و سعادت برگزار شد، بحث پیرامون …

Read More »

فلسفه علم اصول، تجمیع مسائل علوم دیگر نیست/ اجتهاد به مثابه روش با اجتهاد به معنای تجمیع قواعد، فرقی نمی‌کند!

انتظاری که از علم داریم را نمی‌توان از دین داشت/ حوزه سکولار را قبول ندارم/ قوانین فعلی حاصل میدان‌دار نبودن فقه در تدوین آن‌هاست

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث فلسفه اصول فقه، بحث از روش اجتهاد است. به طور کلی مباحث روشی در حوزه‌های علمیه، سابقه چندانی ندارد. فلسفه‌های مضاف از قبیل فلسفه اصول فقه نیز از این داستان مستثنی نبوده و کمتر به مباحث روشی پرداخته‌اند. یکی از مهمترین مباحث روشی در فلسفه اصول فقه اما نگاه به اجتهاد به مثابه یک …

Read More »

مرزهای مشترک فلسفه اصول با فلسفه فقه، مانع از تفکیک این دو علم نیست

فقها باید به تک تک نتهای موسیقی ورود پیدا کنند!/ دوران «علامه»ها گذشته است/ «اجتهاد متوسط» را همه پذیرفته‌اند!

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، مفهومی نوپدید است که هنوز زوایای آن به درستی واکاوی نشده است. یکی از وجوه لازم برای شناخت دقیق آن، بیان تفاوت‌های آن با فلسفه علم فقه است. در این رابطه با حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی به گفتگو پرداختیم. او که علاوه بر مسؤولیتش، سالها دغدغه فلسفه‌های مضاف …

Read More »

از چالش نظام سازی و کرامت انسانی تا فقه و توسعه‌های سیاسی و اجتماعی

از چالش نظام سازی و کرامت انسانی تا فقه و توسعه‌های سیاسی و اجتماعی

آیا آنچه در ادله ولایت‌فقیه مطرح می‌شود، به معنای ولایت حکومت کلی و جهانی است یا اینکه صرفاً در مقابل حکومت‌های ظالم باید بدان رجوع کرد؟ حال اگر منظور از روایات تشکیل دولت است، نظام تشکیل دولت چگونه است؟ آیا همان‌طور که در نظام فردی می‌باید به‌یقین رسید تا عملی را انجام داد، در نظام اجتماعی نیز کارساز است؟ یا …

Read More »

عقل نباید جزء منابع استنباط فقهی محسوب شود/ جایگاه عقل در روش تفسیری امام رضا(ع)

متون آموزشی حوزه؛ کاستی‌ها و بایستگی‌ها/ علی نصیری

استاد دانشگاه علم و صنعت ضمن برشمردن هشت اصل در تفسیر آیات متشابه قرآن در سیره امام رضا(ع) به مسئله منبعیت عقل در فقه اشاره و تاکید کرد: بنده معتقدم که عقل نباید جزء منابع استنباط تلقی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، رئیس موسسه پژوهشی وحی و خرد در همایش «سیره امام رضا(ع)؛ آموزه‌های و کارکردها» …

Read More »

توسعه گستره اصول فقه؛ از حدیث تا هرمنوتیک

توسعه گستره اصول فقه؛ از حدیث تا هرمنوتیک

شبکه اجتهاد: نشست دوم پیش‌اجلاسیه کرسی نظریه‌پردازی با عنوان «اصول فقه، توسعه گستره با ساختار جدید»، با حضور ‌حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست به عنوان نظریه‌پرداز، در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در قم برگزار شد. علیدوست در این نشست، در ابتدا به نقدهای ناقدان در نشست اول پاسخ گفت، سپس به تشریح دوباره نظرات خود پرداخت و پس از آن …

Read More »

فلسفه اصول فقه، توصیف یا توصیه؟

تحلیلی بر روش‌شناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوپدید بودن دانش فلسفه اصول فقه، سوالات و پرسش‌های بسیاری را پیرامون آن پدید آورده است؛ پرسش‌هایی از قبیل چیستی این دانش، چرائی لزوم پرداخت به آن، تفاوت آن با سایر مبادی دانش اصول و … . یکی از این پرسش‌های این است که آیا این دانش، از مقوله توصیف است یا از مقوله توصیه؟ به دیگر …

Read More »

«نظریه آسیب‌شناسی یکسان انگاری منطق فقه و حقوق» بررسی شد

اعلام آمادگی انجمن فقه و حقوق حوزه برای برگزاری کرسی‌های نظریه پردازی

پیش کرسی نظریه پردازی آسیب شناسی یکسان انگاری منطق فقه و منطق حقوق به همت انجمن فقه و حقوق اسلامی و هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی در دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این مراسم که با حضور اساتید حقوق و فقه حوزه و دانشگاه از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین ارسطا، حکمت نیا، عبدی پور …

Read More »

تورم منابع اصول را قبول ندارم/ تراکم ادله، به معنای دلیل تراشیدن نیست!

تورم منابع اصول را قبول ندارم/ تراکم ادله، به معنای دلیل تراشیدن نیست!

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحثی که فلسفه علم اصول بدان می‌پردازد، بیان منابع دانش اصول است. با توجه به آلیت و مقدمیت دانش اصول برای دانش فقه اما این پرسش پیش می‌آید که چه تفاوتی بین منابع دانش اصول‌فقه با منابع دانش فقه وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش، با دکتر محمدتقی فخلعی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و …

Read More »

چون اصول فقه مهم است، باید به فلسفه آن نیز پرداخته شود

ما هم از همین حوزه‌ها آمده‌ایم؛ پاسخ رئیس دستگاه قضا به اشکالات و انتقادات مراجع

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی اگرچه با عنوان ریاست قوه قضائیه در میان مردم شناخته می‌شود، اما سالها پیش از آن، نگارش مجموعه فلسفه علم اصول را آغاز کرده بود. او در مراسم رونمایی از چند جلد از این مجموعه چند ده جلدی که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ قم برگزار شده بود، به بیان بایسته‌های فلسفه اصول فقه …

Read More »
Real Time Web Analytics