آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفتهاند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی درباره عاشورا از سوی حجتالاسلام رسول جعفریان، بررسی شده است. شبکه اجتهاد: اولبن پرسش این است که، آیا کربلا یک حرکت فقهی است یا فرا فقهی؟ اگر عاشورا موضوعی فقهی باشد، یعنی امکان بررسی رسیدگی فقهی به آن باشد، طبعا قابل تأسی برای شیعیان است و میتوان از آن به عنوان یک منبع فقهی استفاده کرد. اما اگر حادثه ای عاشقانه یا طراحی …
توضیحات بیشتر »فقه و نیازهای جدید در دوره «پس از استقرار حکومت اسلامی»
استقرار حکومت اسلامی، برگشت به دوره جامعه طبیعی است یا ورود به جامعه مدنی اسلامی؟ هرکدام از این دوگزینه، فقه متناسب با خودش را میطلبد. همچنین فقه متناسب با شرایط پس از استقرار حکومت اسلامی، اصول فقه متناسب به خود را نیز طلب میکند. شبکه اجتهاد: بیگمان همه مخاطبان این مقاله، نخست از مسأله «تحول» جامعه بشری بهعنوان یک واقعیت خارجی آگاهند و دوم آنکه پاسخگویی علم فقه به نیازهای جدید را بر اساس اجتهاد مستمر فقهای عظام نهتنها امری ممکن، بلکه به سبب سابقه ۱۴۰۰ ساله آن، امری محقق میدانند؛ ولی به نظر میرسد برخلاف این توافقات، مسائل مبهمی …
توضیحات بیشتر »بخش عمده فقه شیعه ناظر به اجتماعیات است
بخش عمدهای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است و موضوعاتی که در فقه اجتماعی درباره آن صحبت میکنیم وصل به جامعه است، در مواردی، محصول جامعه است همانند بانک، فنآوریهای نو یا رسانه و در مواردی همانند سیاست و امنیت، وصف جامعه است. شبکه اجتهاد: بـر هـیچ یک از فقیهان اسلامى پوشیده نیست که شریعت اسلام به جز احکام فـردى، دربردارنده آیینها و قانونهاى فقهى براى جامعه نیز هست، وحى اسـلام نیاز انسان به رهنمودهاى دینى و آسمانى در ساحت زندگى اجتماعى را نـادیـده نـیـنگاشته و درباره آن بىتفاوت و ساکت نمانده است. در فقه حکومتی و فقهالاجتماع، …
توضیحات بیشتر »۶ نهاد؛ واسطه رسیدن به تراث اسلامی
در تراث شیعه نهادهایی وجود دارد که میتوان از آنها ظرفیت پیشرفت را بدست آورد، ظرفیتهایی که میتواند در قالب دهها گزاره نمود پیدا کند. کشف این ظرفیتها باعث میشود تا عالمان ویژه این عرصه بدون اینکه دغدغه خروج از شریعت را داشته باشند، برای همه حوادث واقعه پاسخ مناسب و راهگشا داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس شورای عالی انجمنهای علمی حوزه علمیه، در بیست ودومین نشست اندیشهورزی در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با موضوع «نهاد شناسی ظرفیتهای پیشرفت در تراث اسلامی» به سخنرانی …
توضیحات بیشتر »چند نکته در باب نظم نوین فقهی/محمدمهدی کمالی
سیستم فقهی امروزی چه آنچه در رسالههای عملیه وجود دارد و چه آنچه در کتب متداولِ فقهی نگاشته شده یا در درسهای خارج به بحث گذاشته میشود نهتنها از جامعیت لازم برخوردار نیست، بلکه بسیاری از موضوعات مطروحه و مورد مباحثه آقایان از اولویت و ضرورت لازم برای بحث و بررسی برخوردار نیست و بههیچوجه جوابگوی پرسشهای فقهی عصر جدید نیست. شبکه اجتهاد: بازنگری در تبویب فقه موجود و هماهنگ با نیاز امروز بشر و مسائل حاشیهی آن، مدتی است که دگرباره رونقی پیداکرده و صاحبنظران _و بعضاً غیر آنان_ به بیان دیدگاههای خود میپردازند که در حاشیه، توجه به …
توضیحات بیشتر »کارکردهای عدالت در فقه
عضو جامعه مدرسین به تبیین نقش عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف پرداخت و گفت: عدالت در فقه حداقل چهار کارکرد دارد که نیاز است به این قواعد توجه شود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در مراسم پاسداشت مقام علمی شهید حاج ناصر قرباننیا که در دانشگاه مفید برگزار شده بود، اظهار داشت: عدالت در کشف احکام و اجرای احکام مکشوف نقش بسیار مهمی دارد. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ابراز داشت: بهطور یقین عدالت میتواند به عنوان یک قاعده در استنباط و اجرای احکام اثر …
توضیحات بیشتر »دلالت ترک استفصال بر اطلاق و شرایط آن
گاهی ممکن است سؤال شقوق متعددی داشته باشد که امام(ع) بدون تفصیل به آن شقوق، حکمی کلی را بیان میکند. در چنین مواردی آیا میتوان گفت که منظور نظر امام(ع) تمام شقوق بوده است؛ حتی شقوقی که تصریحی بدان نشده است؟ شبکه اجتهاد: از جمله مواردی که فقها برای استفاده اطلاق بدان استناد میکنند، ترک استفصال است که متاسفانه با توجه به کاربرد معتنابه آن، در کتب اصول کمتر به تبیین حدود و ثغور آن پرداخته شده است. در بین فقهای امامیه، اولین فقیهی که به صورت گسترده از این قاعده بهره برده، علامه حلی میباشد[۱] و اولین کسی که …
توضیحات بیشتر »سیر تدوین کتب «قواعد فقهی» و تقسیمات آن
قواعد فقهی در کتب شیعه به تدریج نوشته و رشد کرد؛ قله تدوین قواعد فقهی، کتاب قواعد فقهی هفت جلدی مرحوم بجنوردی است. قواعد فقهی از عدد۳۰ شروع شده بعد به ۴۰ رسیده است. در مرحله بعد تعداد این قواعد به ۱۰۰ قاعده رسیده وحتی در کتاب فرهنگ فقه در جلد شش، حدود ۲۰۰ قاعده فقهی را بیان کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد خاتمی، عضو شورای عالی حوزههای علمیه کشور، در گفتاری به تاریخچه تدوین قواعد فقهی پرداخته است و دوره دوم تاریخچه قواعد فقهیه را دوره تدوین کتب قواعد فقهی معرفی کرد و افزود: در …
توضیحات بیشتر »گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه/ تمایز مصلحت شیعه با مصلحت عرفی و سنی
مصلحت سکولار به معنای فرصت طلبی و مصلحت اهل سنت به معنای مصالح مرسله، استحسان و سد ذرایع با مصلحت در فقه شیعه متفاوت است، بنابراین باید مشخص شود که مصلحت شیعی در گرو چه ضوابطی است و گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه تا کجاست؟ شبکه اجتهاد: قاعده مصلحت در فقه شیعه، مبتنی بر نظریه فقهی احکام حکومتی است که بسیاری از فقها آن را در اجرای امامت نیابی در زمان غیبت پذیرفتهاند و به تعبیری دقیقتر، اسلام مبانی، اصول، ارزشها و چارچوبهای ضابطهمندی برای سامان دادن مصلحت ارائه داده است که قابلیت سامان یافتن تحت قواعد کلی …
توضیحات بیشتر »خلأهای موجود به معنای نارسایی فقه شیعه نیست/ ضرورت استخراج نظامهای اجتماعی از منابع دینی
فقه یعنی دستاوردهای علمی فقیهان. دستاوردهای علمی فقیهان در حال تکامل است و کامل نیست. آنچه کامل است «منابع» فقه یعنی کتاب، سنت و عقل است. لذا اینکه فقه موجود دارای خلأ است به معنای نارسایی فقه شیعه نیست. باید بین «فقه» و «منابع فقه» تفکیک کرد. ما باید از این فقه موجود به سمت فقه مطلوب حرکت کنیم. شبکه اجتهاد: وجود بعضی نارساییها در فقه موجود برای اداره امور جامعه مسالهای نیست که از دید دلسوزان دینشناس قابل انکار باشد. اینکه خلأهای فقه موجود چیست و چگونه باید به فقه مطلوب برسیم، موضوع گفتوگوی «روزنامه صبح نو» با حجتالاسلام …
توضیحات بیشتر »ضرورت تکثیر قواعد فقهی در مسائل مستحدثه/ «ملکیت بشر» یکی از قواعد بنیادین در فقه عمران است
احمد مبلغی با بیان اینکه در فقه عمران باید بهدنبال شناخت و ایجاد قواعد جدید باشیم، افزود: برخی از قواعد نگاه را به محیطزیست و وضعیتهای نسلی و فرانسلی تغییر خواهد داد و باب گفتوگو و معاصراندیشی را بر روی ما باز میکند. او تأکید میکند قواعد فقهی قابلیتهای عظیمی دارد برای اینکه فقه را در گستره زمان در موضوعات مستحدثه و جدید، جاری کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله نشستهای «فقه شهر و شهرنشینی» در قالب کرسی نقد با عنوان «قواعد فقهی شهرسازی اسلامی»، به همت گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی، با ارائه حجتالاسلام …
توضیحات بیشتر »انتقاد استاد حوزه از طولانی بودن دوره تحصیل اصول فقه/ همیشه اصولی قوی فقیه نمیشود
حجتالاسلام ملکزاده با انتقاد از طولانی بودن دوره تحصیل اصول فقه این درس را مقدمه و ابزار شناخت فقه دانست و تأکید کرد: آیا باید یک عمری روی اصول به عنوان مقدمه کار کنیم که روزی به ذی المقدمه برسیم؟ و وقتی زیاد کار کردیم از ذی المقدمه هم بازبمانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین ملکزاده در سخنرانی علمی که با موضوع «تهذیب اصول»، با بیان این که برخی از افراد نمیتوانند دیدگاههای مخالف نظر خود را ببینند، اظهار داشت: بسیاری از فقهای گذشته بر پالایش علم اصول از زوائدی که اساساً در استنباط حکم فقهی نقشی ندارند …
توضیحات بیشتر »پاسخهای صریح به منتقدان اجرای طرح ساماندهی دروس سطح حوزه
مدیر حوزه علمیه استان قم در تبیین قانون جدید آموزشی حوزه برای سال تحصیلی جدید، حفظ هیمنه علمی حوزه علمیه قم، ایجاد تحرک و پویایی دروس آزاد، ترویج فرهنگ نظم پذیری جهت استفاده بهینه از دوران طلبگی و ترغیب طلاب تحصیل کرده به مهاجرت را از اهداف و آثار این طرح جامع برشمرد. شبکه اجتهاد: همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۶ – ۹۵، طرح ساماندهی سطوح عالی حوزه علمیه استان قم به طلاب حوزه اعلام شد. بر اساس این طرح طلاب موظف شدند که در پایههای ۷ تا ۱۰ پای درس فقه و اصول حضور اجباری داشته باشند؛ در حالی …
توضیحات بیشتر »پژوهشگاه «فقه نظام» در قم افتتاح شد
آیین افتتاحیه پژوهشگاه «فقه نظام» یک شنبه شب با حضور جمعی از فضلای حوزه علمیه قم در مؤسسه نورالثقلین برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، حجتالاسلام والمسلمین حاج ابوالقاسم نماینده مردم زنجان در خبرگان، حجتالاسلام والمسلمین تلخابی نماینده مردم قزوین در مجلس خبرگان و جمعی از اساتید حوزه در این مراسم حضور داشتند. بر اساس این گزارش، این پژوهشگاه که با هدف بررسی و پاسخگویی به نیازهای جامعه اسلامی و استخراج منابع در عرصههای گوناگون فقه نظام، تربیت، اجتماعی و فرهنگی راه اندازی شده است مأموریت دارد که نرم افزار حکومت اسلامی …
توضیحات بیشتر »در فقه اجتماعی نهادینه سازی نکردیم/ نظام بانکی باید بر اساس ایجاد عدل حرکت کند
آیتالله اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بر لزوم توجه و نهادینه سازی فقه اجتماع در حوزه و تسری آن در لایههای مختلف جامعه تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محسن اراکی یکشنبه شب در مراسم آغاز به کار پژوهشگاه فقه نظام در قم گفت: مساله فقه نظام، مهمترین مسالهای است که باید مورد بحث و توجه قرار گیرد؛ این فقه از فقه فرد مهمتر است؛ فقه فردی مقدمه فقه نظام است. وی افزود: اساس مباحث مربوط به فلسفه فقه نظام آن است که مکلف به تکالیف الهی آیا فرد است یا مکلفی به نام جامعه …
توضیحات بیشتر »نیازمند فهم پرسشها نو برای ورود به ابواب جدید فقه هستیم
مدیر حوزههای علمیه با اشاره به اینکه اگر بخواهیم در ابواب جدید فقه ورود کنیم، نیازمند فهم پرسشهای نو هستیم، اظهار داشت: امروز پرسشهایی نو در علوم و مکاتب گوناگون جهان وجود دارد که پرداختن به آن هیچ اشکالی نداشته و مهم آن است که تحت تأثیر داوریهای آنان قرار نگیریم؛ اگر سؤالات و موضوعات علوم و مکاتب گوناگون را دریافت کرده؛ مورد مداقه قرار داده و پرسشهای نو را رویاروی فقه عظیم قرار دهیم، امری ممدوح بوده و بالاتر از آن، وظیفه حوزههای علمیه میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله اعرافی در مراسم افتتاحیه دوره تمهیدی رشته فقه الاقتصاد …
توضیحات بیشتر »فقه شیعه به موازات زمان گسترده شده است/ حوزه امروز متفاوت با گذشته است
اگر امروز صاحب جواهر زنده بود و قصد تحریر یک دوره فقه کامل مطابق با نیازهای روز را داشت، باید قریب به ۸۰ جلد مینوشت؛ بنابراین ماهیت فقه شیعه اینگونه است که از نظر عرضی و سطحی، سیر تکاملی داشته و به موازات زمان و نیازها گسترده تر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسن نظری شاهرودی در نشستی خبری با أصحاب رسانه استان قم که با موضوع راه اندازی رشته فقه الاقتصاد در مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی برگزار شد، به ظرفیت حوزههای علمیه برای تخصصی شدن فقه و نحوه گسترش فقه شیعه اشاره و اظهار …
توضیحات بیشتر »بایستگیهای روششناسی در فقه تمدنی/ بدون فقه جواهری دچار توهم فقه خواهیم شد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اهمیت پرداختن به فقه تمدنی و لزوم اطلاع از بایستگیها برای روش شناسی در فقه تمدنی، گفت: وقتی ما میگوییم تمدن یعنی تمدن اسلامی، یعنی کاری بشود که اهداف خداوند در بعث رسولان و در انزال کتب آسمانی و تشریع مقررات دینی، در تمام شؤون زندگی انسانها پیدا شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در نشست علمی روش شناسی فقه تمدنی، در جمع طلاب حوزه علمیه اصفهان، با بیان این که روش شناسی فقه تمدنی موضوعی دست نخورده و بکر …
توضیحات بیشتر »نبراس الأذهان فی اصول الفقه المقارن
مجموعه حاضر، رویکردی تطبیقی در مورد مسائل مربوط به اصول فقه شیعه و مذاهب اربعه اهل سنت و مذهب زیدیه است. در این اثر دیدگاههای برخی از اصولیان شیعه و اهل سنت با هم مقایسه شده و مبانی و مصادر اجتهاد از منظر آنان با یکدیگر تطبیق داده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب ۵ جلدی «نبراس الأذهان فی اصول الفقه المقارن» به زبان عربی به قلم استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، مدرس خارج فقه و اصول و عضو هیأت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم نگاشته شده است. اولین انتشار این مجموعه در سال ۱۳۹۲و ۱۳۹۳ بوده و …
توضیحات بیشتر »محورهای هفتگانه برای تقویت درس خارج حوزه
آیتالله علیرضا اعرافی در جمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم به تشریح محورهایی برای تقویت درس خارج حوزه پرداخت و گفت: باید از این سرمایه عظیم درس خارج بهرهبرداری کرد و مهندسی کلانی برای آن تعریف نمود، بدون اینکه سازکار آن بهم بریزد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه در جمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم بابیان اینکه فعالیت مسئولین و معاونین حوزه، برای رشد حوزه بسیار مهم و تأثیرگذار است، بیان داشت: حوزه علمیه جایگاه عظیمی در جامعه دارد و خدمت در این دستگاه نعمت بزرگی است که نصیب ما شده …
توضیحات بیشتر »خط سیر «فقه» و «فقها» در دوران قاجار
زمانی که مشروطه اتفاق افتاد تعارضی بین سلطنت و مشروطه رخ داد، اینجا فقها وارد میدان شدند و این انحطاط موجود در کشور را گوشزد کردند، مهمترین عامل انحطاط هم استبداد حکومت بود، چنین چیزی فقه متناسب با خود را میطلبید. شبکه اجتهاد: بعد از ائمه اطهار (ع) فقها براساس اخبار فتوا میدانند مثل مکتب قم، امثال مرحوم کلینی که در حوزه ری بودند اینها صرفاً به روایات بسنده میکردند. بعدش ما شاهد یک اجتهاد هستیم که از زمان شیخ مفید و شیخ مرتضی، شیخ طوسی و علامه حلی ادامه دارند تا رسیده به شهید اول و محقق اردبیلی و …
توضیحات بیشتر »نگاهی به مقالات پنجمین شماره دوفصلنامه «فقه مقارن»
پنجمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن» دانشگاه مذاهب اسلامی با مقالاتی از اساتید و صاحبنظران حوزه و دانشگاه در زمینهٔ مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره پنجم دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن» دانشگاه مذاهب اسلامی به همراه چکیده عربی و انگلیسی بهعنوان نخستین مجله تخصصی در حوزه فقه مقارن چاپ و روانه بازار نشر شد. بنابراین گزارش، سرمقاله دوفصلنامه با عنوان «آرمان فقه مقارن» از دکتر عابدین مؤمنی، «طواف نساء امامیان و طواف وداع سنیان؛ گسستها و پیوستها» از سید حامدحسین هاشمی، «متعه طلاق در …
توضیحات بیشتر »ظرفیت «حلقات» شهید صدر در جایگزینی با متون آموزشی اصول فقه
در این گزارش، نظر مراجع و بزرگان حوزه در رابطه با کتاب «حلقات» را از نظر میگذرانیم تا خبر از تمایل عمومی بسیاری از نخبگان حوزه نسبت به ورود این کتاب به جایگاه رسمی تدریس در حوزه علمیه دهیم. شبکه اجتهاد: تقدیر الهی این بود که همت و تلاش آیتالله شهید سید محمدباقر صدر (رضوان الله علیه) که به گفته بزرگان و به شهادت آثارش از نوابغ عصر ماست، بیش از همه علوم معطوف به علم اصول شود و از اقبال بلند حوزههای علمیه ما، این مغز متفکر، خود به تدوین کتابی درسی در زمینه اصول فقه برای حوزه پرداخت، …
توضیحات بیشتر »در اختلاف موضوعی نظر چه کسی حاکم است؟
یادداشت حاضر، نقد حجتالاسلام والمسلمین رضا اسلامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است بر مصاحبهی استاد کاظم قاضیزاده با مباحثات، دربارهی حواشی فایل صوتی منتشرشده از آیتالله منتظری بود؛ این فایل صوتی مربوط به جلسهی آیتالله منتظری با برخی مسئولین قضایی است دربارهی اعدامهای منافقین در سال ۱۳۶۷ش. شبکه اجتهاد: در برخی پایگاههای اطلاعرسانی مصاحبهای از یکی از اساتید محترم دیدم مبنی بر اینکه اختلاف میان امام خمینی و آیتالله منتظری درباره منافقین موضوعی بود. بر آنچه در این مصاحبه ارائه شده بود ایرادی ندارم؛ ولی بر ناقصبودن بحث ایرادی وارد است؛ درواقع استاد محترم نیمی از …
توضیحات بیشتر »بر اساس تجربیات جدید، ابواب جدید فقهی پایهگذاری شود
مدیر حوزههای علمیه در جمع نخبگان علوم انسانی گفت: اگر فقه ما بخواهد به الگوپردازی کمک نماید، باید براساس تجربیات جدید، ابواب جدیدی را پایهگذاری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی در آخرین روز از نشست دومین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی که به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در وسف قم برگزار شد، اظهارداشت: معتقدیم اسلام دین تمدنی بوده و میتواند بشریت را در همه ساحتها به شکل نظاموار هدایت کند و انقلاب درصدد تحقق گفتمان تمدنی و بازتولید گفتمان اسلامی است. مدیر حوزههای علمیه ادامه داد: ما باور داریم هر کاری در حوزه تمدنی …
توضیحات بیشتر »انتشار نخستین شماره فصلنامه موضوع شناسی فقهی
اولین شماره فصلنامه تخصصی موضوع شناسی فقهی به صاحب امتیازی حجتالاسلام محمدحسین فلاحزاده، بهار ۱۳۹۵ در قم چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره فصلنامه «موضوع شناسی فقهی» با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه به همراه چکیده عربی و انگلیسی در ۱۸۱ صفحه روانه بازار مطبوعات شد. «ساحتِ قدسی فتوا» به قلم مجتبی احمدی، «موضوع شناسی دانشی نو» به قلم عباس ظهیری، «بنیاختههای خون بند ناف، کارآزمایی بالینی» به تحقیق گروه علمی فصلنامه، «مفهومشناسی رشوه» به قلم محمدسعید جواهری، «غناء در پویۀ تاریخ» به قلم روحالله حاجی اسمعیلی و نیز «سخن فصل» به …
توضیحات بیشتر »استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست/ موانع دستیابی به اصول فقه حکومتی
مدیر گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد با بیان اینکه قلمرو فقه حکومتی بسیار وسیع است و استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست، گفت: استخراج نظام، تبیین چارچوبهای آن، مسائل محوری مورد نیاز در این سیستمها و بیان موقِف عملی دین در هر مورد بسی فراتر از استنباط حکم حکومتی صرف است. اما مقید کردن مسائل این دانش به کارآمدی یا اجرای احکام که برخی به آن اشاره کردهاند، قابل پذیرش نیست. شبکه اجتهاد: با کاوشی گذرا در کتابهای فقهی فقهای شیعه، این واقعیت نمایان میشود که در طول تاریخ فقه شیعه، دو نوع رویکرد به فقه وجود …
توضیحات بیشتر »تأثیر نظریات حکم شناسی در مباحث فقهی و اصولی
طرح پژوهشی «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه» که در گروه فقه کاربردی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی که با هدف توسعه مباحث فلسفه علم اصول به تصویب رسیده بود، پایان یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، بلال شاکری مؤلف این اثر پیرامون محتوای پروژه، با بیان اینکه مباحث حکم شناسی از دیرزمان مورد توجه اصولیان بوده است، گفت: مباحث حکم شناسی در طول تاریخ تحولات و تطورات علم اصول فقه فراز و نشیبهایی را به خود دیده است و در برخی زمانها مورد توجه بوده و در برخی زمانهای دیگر مغفول واقع شده است. اما در نگاه اصولیان معاصر …
توضیحات بیشتر »سرفصلهاى مطالعاتى فقه حجاب
اگر فقیهان دوره پیشین با استناد به اصل امر به معروف و نهى از منکر بر آن بودند تا تضمینهاى مناسب را براى برپاماندن حجاب و پررونق گشتن این ارزش فراهم آورند، فقیهان این دوره وظیفه دارند تا با نگاه به همین اصل، به سمت بحث از دولت که کارویژه بحث انگیزى را به خود اختصاص داده است، بروند و با در نظر گرفتن شناخت دقیق موضوع، احکام فقهى آن را ارائه کنند. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی طی مقالهای با …
توضیحات بیشتر »تأسیس رشته فقه بینالملل؛ پیشنیاز طرح «سفیر فقیه»
احمد رهدار با بیان اینکه ظرفیت فقهی مذاهب اسلامی از حکمت غربی بیشتر است، از تدوین طرح «سفیر فقیه» خبر داد و گفت: از پیش زمینههای طرح سفیر فقیه، ایجاد رشته فقه بینالملل در حوزه علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد رهدار، رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه بر لزوم اجرای طرح سفیر فقیه تاکید کرد و به ایکنا گفت: این طرح در گام اول به دنبال شناسایی و تبیین ظرفیت فقهی جهان اسلام یعنی مذاهب خمسه و حتی اسکن فقهی جهان غیر اسلام است. وی با بیان اینکه این طرح عمدتا طرحی ستادی است …
توضیحات بیشتر »