اندیشوران فقهی

استاد هادوی تهرانی با بیان اینکه برخی فقط تکرار کارهای علمای گذشته را به نام اجتهاد بیان می‌کنند، تاکید کرد: برخی از شهرت‌ها، بی‌ریشه است و باید از آن بگذریم و خودمان اجتهاد جدید داشته باشیم؛ مثلا از مسلمات فقهای ما این است که کفار نجس هستند و اهل کتاب را هم به زمره کفار وارد کرده بودند؛ طبق نقل …

شبکه اجتهاد: حوزه شیعه در طول تاریخ هماره با جریان‌ها و رویکردهای گوناگون روبرو بوده و مکتب‌های فکری مختلفی را در خود جای داده است: از فقیهان و متکلمان و محدثان گرفته تا فیلسوفان و عارفان شیعه هر کدام با تفسیری از مبانی و منابع، در تولید میراث تمدنی ما سهم داشته و طیف رنگارنگی از ایده‌ها و اندیشه‌ها را …

استاد محمدتقی شهیدی با هشدار نسبت به «بی‌اعتنایی به تحقیق در اصول دین» و «ایجاد تردید میان عموم مردم»، از افرادی انتقاد کرد که بدون  آشنایی با مبانی فقه و اصول، باورهای دینی جامعه را دچار تزلزل می‌کنند. او همچنین با اعتراض به اطلاق عنوان «حجّهالاسلام» به کسانی که در وجود امام زمان(عج) تردید کرده و حتی تحقیق لازم را …

مدیر حوزه‌های علمیه خطاب به طلاب جوان گفت: حوزه نیازمند حفظ فقه سنتی و در عین حال گسترش مباحث فقه معاصر، مقایسه با حقوق نوین و پاسخ‌گویی به نیازهای دولت و جامعه است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در دیدار با طلاب و اساتید ایرانی مقیم حوزه نجف که در محل ساختمان مفتاح نجف اشرف حسینیه …

مسئله اصلی شهید صدر، تحقق اسلام در تمام ابعاد زیست انسان است. ایشان معتقدند که اگر ساختارهای یک جامعه بر اساس مبانی غیراسلامی شکل گرفته باشد، نمی‌توان از افراد انتظار داشت که صرفاً با اراده فردی، یک رفتار دینی را اصلاح کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین نشست از سلسله نشست‌های آشنایی با زیست و اندیشه‌های شهید آیت‌الله سیدمحمد باقر …

استاد محمد عندلیب همدانی، با تأکید بر دفاع از اصول مکتب اهل بیت علیهم السلام، هرگونه شبهه‌افکنی در حوزه اعتقادات شیعه، به ویژه مسئله امامت، را محکوم و در سخنانی صریح، ضمن تمایز میان آزاداندیشی علمی و شبهه‌افکنی، از مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم خواست نسبت به افرادی که اساس امامت را زیر سؤال می‌برند، قاطعانه موضع بگیرند …

آیا می‌دانستید که درک عمیق‌تر احادیث و ادعیهٔ اسلامی، می‌تواند وامدار مطالعه‌ی زبانی باشد که امروزه کمتر نامی از آن شنیده می‌شود؟ این پرسش محوری نشستی بود با عنوان «لزوم توجه به مطالعات سریانی در حدیث‌پژوهی» که با ارائه‌ محمدمهدی سیاهکالی در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نشست که با هدف بررسی تأثیر …

دکتر جاشوا لیتل، پژوهشگر حوزه حدیث و اسلام‌شناس دانشگاه آکسفورد در یک گفتگویی به بررسی دیدگاه‌های تاریخی-انتقادی درباره حدیث می‌پردازد. او به ۲۱ دلیل اشاره می‌کند که چرا مورخان نسبت به صحت احادیث اسلامی شکاک هستند! در ادامه، ترجمه بخش‌های مهم این مصاحبه را می‌خوانید. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر جاشوا لیتل در مصاحبه عمدتاً بر احادیث منسوب به پیامبر اسلام …

آیا سکوت اولیای امر در مسئله‌ای از این قبیل و عدم اهتمام به چنین مواردی، بی‌غیرتی نیست؟ ما باید غیرت سیاسی داشته باشیم که اگر به فردی یا امری، جسارتی با جنبه سیاسی شد، مثلاً گفته شود “مرگ بر فلان” یا “خلع لباس”، واکنش نشان دهیم. اما اگر مسائل اصول اعتقادی و مذهب مورد توهین قرار گیرد، به نحوی که …

شبکه اجتهاد: در دههٔ ۱۳۳۰ شمسی، علامه سید محمدحسین طباطبایی بر ۸۸ موضع از «بحار الانوار» اثر علامه مجلسی تعلیقه نگاشت. قرار بود چاپ جدید این دائرهالمعارف حدیثی شیعه، همراه با این تعلیقات علامه منتشر شود. با این حال، انتشار نخستین مجلدات، واکنش‌هایی را در پی داشت که به مداخلهٔ آیت‌الله العظمی بروجردی انجامید؛ زعیم وقت حوزهٔ علمیه قم با …

با تطبیق سندی که نجاشی برای کتاب «صلح الحسن» ذکر کرده، با روایتی که شیخ طوسی در کتاب «الأمالی» نقل کرده است، می‌توان نشان داد که بخش قابل‌توجهی از این دو سند با یکدیگر تطابق دارد. این مسئله احتمال اینکه شیخ طوسی حدیث مذکور را از همین کتاب گرفته باشد، تقویت می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محمود ملکی، عضو هیئت …

رئیس دانشگاه قرآن و حدیث گفت: اکنون باب شده است هر کسی بخواهد فقاهت کند باید رجال را از اول تا انتها خودش تحقیق کند ولی وقتی حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی چنین کاری را با دقت انجام داده‌اند چرا دوباره ما این کار را انجام دهیم به همین دلیل فقه ما خیلی جلو نمی‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین …

دبیر شورای عالی حوزه با طرح سؤالی درباره شیوه فعلی آموزش دروس استدلالی، گفت: اکنون شیوه غالب در تدریس فقه استدلالی منحصر در مباحث مکاسب، بیع و خیارات مرحوم شیخ انصاری(ره) است. البته آثار ارزشمند شیخ اعظم نقش مهمی در ارتقای سطح علمی حوزه داشته است، اما با گذشت زمان و پیشرفت مباحث باید بررسی شود که آیا ادامه همین …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه «عفاف» را در دو علم «اخلاق» و« فقه» دارای معنای متفاوتی دانست و گفت: در اصطلاح اخلاقی عفاف یک حالت درونی است و جایگاه عفت را قلب انسان می‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بستان، عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، به بررسی نگاه دوگانه به مفاهیم حجاب …

استاد حوزه علمیه قم، گفت: رهبری معظم بر این نکته تأکید کرده‌اند که گرایش سیاسی در حوزه وجود دارد، اما اندیشه سیاسی، که شامل تحلیل ساختار قدرت و حکمرانی است، بسیار کم است. برای مثال، تحلیل مسائل حکمرانی مدرن، از جمله موضوعاتی مانند حجاب یا مدیریت اجتماعی، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که نیازمند درک عمیق از اندیشه سیاسی و …

شبکه اجتهاد: سقوط رژیم در عراق فرصتی فراروی حوزه هزارساله نجف برای بازسازی قرار داد. این حوزه هر چند سازمان مدیریت متمرکزی ندارد اما با حدود ۱۵ هزار طلبه تقریباً از نظام آموزشی و منابع درسی ذیل پیروی می‌کند. با این توضیح که طلبه می‌تواند در یک مدرسه ثبت نام و فرایند آموزشی هر دوره را طی کند یا همه …

بعد که میرزای نائینی دید از این کتاب برای مقاصد نادرست خودشان می‌خواهند سوءاستفاده کنند، به این دلیل نسخه‌های موجود را جمع‌آوری کرد که سوءاستفاده از کتاب نشود. بنابراین، اصل جمع‌آوری کتاب درست است، نواده‌های ایشان هم قبول دارند، منتها در بعضی کتاب‌ها مبالغه شده که ایشان هر کتابی را به چند لیر می‌خرید! این‌ها اصلاً درست نیست؛ ایشان لیری …

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر ضرورت تحول در فقه گفت: فقه نظام باید از حالت انفعالی و فردمحور خارج شده و در عرصه حکمرانی و اداره جامعه اسلامی حضور فعال و راهبردی پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه پژوهشی فقه نظام در راستای تبیین پیام راهبردی رهبر معظم انقلاب به حوزه های علمیه با عنوان «حوزه‌ پیشرو …

در گفت‌وگویی تازه با سید حمید روحانی، از آیت‌الله سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد امام خمینی(ره)، چهره‌ای مستقل، فقیهی ژرف‌اندیش و مبارزی با اراده ترسیم شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، هویت آیت‌الله سید مصطفی خمینی، تنها «فرزند امام» نبود؛ او شخصیتی چندبعدی با اندیشه‌های مستقل فقهی و سیاسی داشت که نقش مؤثری در سال‌های مبارزه و تبعید ایفا کرد. …

حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح بروجردی در نشستی علمی به مناسبت سالگرد شهادت آیت‌الله سید مصطفی خمینی، مراتب سواد، توانایی در فهم، نقد و استدلال، و آزاداندیشی ایشان را تشریح کرد و با اشاره به ارائه مدعاهای نو و استدلال‌های تازه توسط حاج آقا مصطفی، جایگاه ایشان را در پیشبرد علوم دینی و تقویت پژوهش‌های مستقل علمی مورد تأکید قرار داد و …

شبکه اجتهاد: بحران محیط‌زیست دیگر مسئله‌ای حاشیه‌ای یا صرفاً فنی نیست، بلکه به «چالشی وجودی» بدل شده است که حیات فردی و اجتماعی بشر را در گستره‌ای جهانی تحت تأثیر قرار می‌دهد. حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود راعی، استاد تمام حقوق بین‌الملل دانشگاه اصفهان در نشست «محیط‌زیست و امور بین‌الملل» مدرسه عالی فقاهت با تأکید بر همین نکته، بر این باور بود …

آیین اختتامیه کنگره بین‌المللی «میرزای نائینی؛ استوانه فقاهت، معنویت و سیاست» در مشهد مقدس با حضور علما و اندیشمندان برجسته حوزه‌های علمیه برگزار شد؛ محفلی که در آن اندیشه سیاسی و اصولی نائینی از زوایای گوناگون بازخوانی شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین اختتامیه کنگره بین‌المللی میرزای نائینی(ره) با شعار «میرزای نائینی؛ استوانه فقاهت، معنویت و سیاست» با حضور علما، …

با پیام تصویری رهبر معظم انقلاب و حضور آیت‌الله سبحانی و جمعی از برجسته‌ترین شخصیت‌ها و استادان حوزه‌های علمیه، مراسم افتتاحیه کنگره بین‌المللی بزرگداشت علامه میرزای نائینی در قم برگزار شد؛ فقیهی که با عقلانیت مجاهدانه و نظریه‌پردازی ژرف در پیوند دین و سیاست، افقی نو در اجتهاد و حکمرانی دینی بنیان نهاد و همچنان الهام‌بخش حوزه‌های علمیه معاصر باقی …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار، علامه نائینی را از استوانه‌های رفیع علمی و معنوی حوزه کهن نجف خواندند و در بیان ابعاد شخصیتی ایشان گفتند: از جنبه تخصصی، خصوصیت برجسته مرحوم نائینی، شاکله‌سازی در علم اصول بر مبنای نظم فکری و علمی و نوآوری‌های قوی و پر تعداد ایشان است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: ارادهٔ یک قدرت اجرایی قوی برای اجرای اصول حکمرانی دینی در کشور ضروری است؛ اما هنوز این اصل به‌درستی در عرصهٔ اجرایی تجلی نیافته است.  به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با حجت‌الاسلام والمسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که در دفتر نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی …

حجت‌الاسلام والمسلمین مفتح در آیین رونمایی از دو اثر علمی خود با عنوان «فقه‌الحکومه» و «فقه‌المجتمع الاوروبی» تأکید کرد: فقه اسلامی اگر بخواهد در دنیای امروز کارآمد باشد، باید نسبت خود را با نظام‌های سیاسی و اجتماعی غرب بشناسد و بتواند میان شریعت اسلامی و قوانین مدنی جوامع اروپایی رابطه‌ای معقول و علمی برقرار کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

حجت‌الاسلام والمسلمین عماد در نشست حلقه روش‌شناسی با موضوع «کاربردی‌سازی علوم اسلامی»  با بیان اینکه شرط موفقیت در کاربردی‌سازی علوم اسلامی، شناخت انسان و نیازهای واقعی زمانه است، تصریح کرد: علوم اسلامی یا باید منجر به تولید قانون شود یا به طراحی نظام‌های مؤثر در جامعه بینجامد؛ و بدون درک انسان معاصر و نیازهای پنهان و آشکار او، علم دینی …

استاد خسروپناه، با بررسی نسبت فقه و علوم انسانی، تأکید کرد که فقه نباید محدود به پاسخ به مسائل فردی باشد و ظرفیت‌های آن می‌تواند به طراحی ساختارهای اجتماعی، سیاست‌گذاری و حکمرانی نیز تسری یابد. او با اشاره به مفهوم «فقه‌ نظام» و تجربه تاریخی فقها در مدیریت جامعه، بر ضرورت بهره‌گیری از فقه برای دستیابی به جامعه‌ی مطلوب و …

رئیس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران کشور در بیان نکات و انتظارات خود برای آینده حوزه‌های علمیه خواهران، بر ضرورت بازگشت به گفتمان امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب، اعتماد به ظرفیت‌های درونی حوزه خواهران، شتاب همراه با طمأنینه در پیشبرد امور، رویکرد تمدنی و علمی، و نیز اهتمام به مسائل بانوان، خانواده و تعاملات بین‌نهادی و بین‌المللی تأکید کرد. …

شبکه اجتهاد: استاد اعرافی و استاد رشاد از یکجا شروع می‌کنند: ضرورت تبویب نو و لحاظ خطر نگاه جزیره‌ای. با این همه نسبت درختواره دانشی حوزه با دلمشغولی دوم مشخص نیست؛ ما با فهرست بلندبالایی از حوزه‌های دانشی مواجهیم که در عرض هم‌اند. در طرح استاد رشاد اما در لایه سوم، چرخشی ناظر به اجرا و هر آنچه در اجرا …