قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / حکومت و قانون

حکومت و قانون

حکومت و قانون

«صدای نجف»؛ زندگی و اندیشه علامه سیدمحمد بحرالعلوم

«صدای نجف»؛ زندگی و اندیشه علامه سیدمحمد بحرالعلوم

وقتی نجف سخن می‌گوید، صدایش از گلوی مردی برمی‌خیزد که هم فقیه است و هم مبارز؛ هم سنت را می‌فهمد و هم زمانه را. «صدای نجف؛ زندگی و اندیشه علامه سید محمد بحرالعلوم» تازه‌ترین اثر دکتر عبدالوهاب فراتی، روایتی است از عالمی که تاریخ نجف در قرن اخیر را نه‌فقط زیسته، که ساخته است. این کتاب، شرح یک زندگی نیست؛ پژواکی است از نبض فقه، سیاست و رنج‌های نجف که در وجود یک عالم بیدار تبلور یافته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «صدای نجف؛ زندگی و اندیشه علامه سیدمحمد بحرالعلوم» اثر جدید دکتر «عبدالوهاب فراتی»، پژوهشگر حوزه اندیشه دینی …

توضیحات بیشتر »

حوزه علمیه قم؛ سیاسی الحدوث، سیاسی البقا/ سید حمیدرضا میررکنی بنادکی

حوزه علمیه قم؛ سیاسی الحدوث، سیاسی البقا/ سید حمیدرضا میررکنی بنادکی

شبکه اجتهاد: «ایران رو به تباهی و فساد می‌رود و باید در ایران برای مبارزه با فساد، حوزه‌ای به وجود آید.»[۱] این جمله شیخ عبدالکریم حائری، موسس حوزه علمیه قم است. او در پاسخ دعوتی که شیخ محمدتقی شیرازی از او برای رفتن به عتبات به‌عمل آورد، و در توضیح چرایی ماندنش در ایران، این جمله را نوشته بود. سال‌ها بعد یعنی در ۱۳۰۱ هجری شمسی، آن حوزه‌ای که قرار بود از سر دغدغه سرنوشت «ایران» برای «مبارزه با فساد» تاسیس شود، به‌دست خود شیخ تاسیس شد. اگر بخواهیم در فهم ماجرای تاسیس حوزه علمیه قم، اظهارات خود شیخ موسّس …

توضیحات بیشتر »

ضرورت بازنگری قانون مدنی با نگاه فقهی معاصر/ هشدار درباره وکالت بدون وجدان شرعی

ضرورت بازنگری قانون مدنی با نگاه فقهی معاصر/ هشدار درباره وکالت بدون وجدان شرعی

استاد مهدی هادوی تهرانی، با تأکید بر اهمیت بازنگری قانون مدنی در پرتو دستاوردهای نوین فقهی، خواستار توجه نهاد وکالت به مبانی شرعی و مسئولیت الهی شد و ضمن هشدار نسبت به وکالت‌هایی که آگاهانه بر ادعای باطل استوارند، استقلال وکیل و عدالت اثباتی در نظام قضایی را از ارکان سلامت حقوقی کشور برشمرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مهدی هادوی‌ تهرانی، در پنجاه و پنجمین همایش اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران با اشاره به اهمیت قانون مدنی در جامعه گفت: اگر در دوران فعلی با توجه به شرایط و داشته‌های جدید فقهی بتوان قانون مدنی را بازنگری کرد، …

توضیحات بیشتر »

فقه باید پیش‌برنده قانون باشد، نه ناظر پسینی آن/ هشدار آیت‌الله مرتضوی شاهرودی به فرآیند تقنین

فقه باید پیش‌برنده قانون باشد، نه ناظر پسینی آن/ هشدار آیت‌الله مرتضوی شاهرودی به فرآیند تقنین

آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، استاد خارج حوزه علمیه خراسان، با تأکید بر تقدم فقه بر قانون، به مسئولیت شرعی سنگین قانون‌گذاران در نظام اسلامی، اشاره کرد و گفت: پیش از نگارش هر قانون، باید نظر شرع احراز شده باشد؛ زیرا تقنین بدون پشتوانه اجتهادی، در معرض رد شورای نگهبان و لغزش‌های فقهی خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان در دیدار رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، با اشاره تاکیدات اغمام راحل و رهبر انقلاب بر ضرورت اقامه دین و اسلامیت قوانین گفت: حضرت امام در تمام سخنرانی‌ها و فرمایشات …

توضیحات بیشتر »

مکتب فقهی آیت‌الله خویی و مسأله ولایت‌فقیه/ محمدباقر ربانی

مکتب فقهی آیت‌الله خویی و مسأله ولایت‌فقیه/ محمدباقر ربانی

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی از مراجع و بزرگان حوزه علمیه نجف اشرف، ازجمله اعاظمی هستند که دارای مکتب فقهی می‌باشند. نص گرایی، متن محوری، اصل قدرمتیقن، اصل عدم نفوذ کسی در حق دیگری و عدم توجه شهرت و آرای علمای سلف، ازجمله مبانی آرای فقهی ایشان به شمار می‌رود؛ اما علاوه بر مبانی فقهی ایشان، قرائنی وجود دارد که می‌توان ایشان را معتقد به ولایت‌فقیه در امور اجتماع و جامعه دانست. در این نوشته به‌طور اختصار به بیان این قرائن پرداخته می‌شود. ۱. نهضت اسلامی در ایران و نقش آیت‌الله خویی اولین قرینه بر اعتقاد ایشان به …

توضیحات بیشتر »

«ضمانت از دین آینده» عرضه شد

کتاب «ضمانت از دین آینده» منتشر شد

کتاب «ضمانت از دین آینده» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین  محمد صالحی مازندرانی در گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و منتشرگردید. به گزارش شبکه اجتهاد، به موجب ماده ۶۹۱ ق.م «ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده است باطل است». حقوقدانان به تبعیت از فقیهان در تفسیر آن به تکاپو افتادند و محتاطانه سعی کردند به تبعیت از برخی فقیهان واژه سبب را در غیر از معنای حقیقی‌اش، یعنی مقتضی، حمل کنند تا سنت متعارف هماهنگ با مقررات قانونی گردد. ولی از آنجایی که این اختلاف در فقه حل نشده، مفاد …

توضیحات بیشتر »

فقیهِ نجف، صاحب‌جواهر و سایه‌ی امام/ روایت کمتر شنیده‌شده‌ای از ولایت فقیه در حوزه نجف

فقیهِ نجف، صاحب‌جواهر و سایه‌ی امام/ روایت کمتر شنیده‌شده‌ای از ولایت فقیه در حوزه نجف

شبکه اجتهاد: وقتی صحبت از «ولایت فقیه» می‌شود، اغلب ذهن‌ها ناخودآگاه به قم، انقلاب اسلامی، و امام خمینی(ره) می‌رود. اما واقعیت این است که ریشه‌های این نظریه، عمیق‌تر از آن است که تنها در قرن معاصر یا حوزه قم جست‌وجو شود. در قلب حوزه نجف، فقیهانی می‌زیسته‌اند که با صراحت، از ولایت مطلقه فقیه دفاع کرده‌اند. آیت‌ﷲ شیخ حسن جواهری، از استادان باسابقه و شناخته‌شده درس خارج نجف، اخیراً در گفت‌وگویی با برنامه «قناه‌الحیره» دیدگاه‌هایی روشن در باب ولایت‌فقیه ارائه کرده است؛ دیدگاه‌هایی که برای بسیاری از مخاطبان آشنا به فضای نجف، تعجب‌برانگیز خواهد بود. او بر این باور است …

توضیحات بیشتر »

تولد گفتمانی نو؛ حقوق بشر در رهیافت شرقی/ قم میزبان ۵۰ مهمان خارجی

تولد گفتمانی نو؛ حقوق بشر در رهیافت شرقی/ قم میزبان 50 مهمان خارجی

در حالی‌که گفتمان غربی حقوق بشر با چالش‌های بنیادین مواجه شده و ناکارآمدی آن در حفظ کرامت انسانی مشهود است، ایران با برگزاری نخستین همایش بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی»، میزبان ۵۰ اندیشمند از ۲۶ کشور جهان خواهد بود تا در مسیری نو، قرائتی الهی، عقلانی و اخلاق‌محور از حقوق بشر را بازتعریف کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین همایش بین‌المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی با حضور اندیشمندانی از ۲۶ کشور جهان، از هشتم تا دهم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در استان‌های تهران، قم و اصفهان برگزار می‌شود. این همایش به همت دانشگاه باقرالعلوم (ع) با هدف بازتعریف گفتمان حقوق …

توضیحات بیشتر »

باند تبهکار صهیونی تازیانه خدا را دریافت خواهند کرد اما وظیفه ما در قبال غزه پابرجاست/ مسائل کشور نباید به مذاکرات گره بخورد/ کمبود «پیگیری» مشکل اصلی مدیریت در کشور است

باند تبهکار صهیونی تازیانه خدا را دریافت خواهند کرد اما وظیفه ما در قبال غزه پابرجاست/ مسائل کشور نباید به مذاکرات گره بخورد/ کمبود «پیگیری» مشکل اصلی مدیریت در کشور است

در نخستین دیدار سال جدید با سران قوا، رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه «تصمیم‌گیری کافی نیست»، مهم‌ترین حلقه مفقوده در مسیر پیشرفت کشور را نبودِ پیگیری دانستند و با اشاره به مسائلی چون مصرف افسارگسیخته انرژی، عدالت آموزشی و وضعیت معیشتی طبقات ضعیف، خواستار پیگیری عملیاتی و مستمرِ تصمیمات شدند و هشدار دادند که گره زدن امور کشور به نتایج مذاکرات، تکرار خطای برجام خواهد بود. در کنار این توصیه‌ها، صدای مظلومیت غزه نیز در بیانات ایشان طنین‌انداز شد؛ تا جایی که باند تبهکار صهیونی تازیانه خدا را دریافت خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب …

توضیحات بیشتر »

پاسخ تمدنی به تهدید تمدنی؛ بازخوانی راهبرد امام موسی صدر در مواجهه با اسرائیل/ شریف لک‌زایی

پاسخ تمدنی به تهدید تمدنی؛ بازخوانی راهبرد امام موسی صدر در مواجهه با اسرائیل/ شریف لک‌زایی

شبکه اجتهاد: بنا دارم گوشه‌ای از بحث‌های امام موسی صدر را با توجه به تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان پس از عملیات توفان الاقصی و حمایت حزب‌الله از مردم غزه بررسی کنم که ایشان چه مواجهه‌ای با پدیده‌ای مثل اسرائیل داشته است. اگر اندیشمندی واجد یک منظومه فکری باشد، این منظومه فکری می‌تواند در قالب یک طرح تمدنی ارائه شود. امام موسی صدر وقتی تمدن را تعریف می‌کند، ۲ ویژگی را برای تمدن برمی‌شمارد: یکی مدنیت و دیگری فرهنگ. حالا شاید این را دیگران هم گفته‌اند ولی شاید نقطه بارزی که اینجا می‌تواند وجود داشته باشد، در بحث چالش تمدنی …

توضیحات بیشتر »

حرکت علمی به سوی تقنین هوش مصنوعی با محوریت فقه اسلامی

حرکت علمی به سوی تقنین هوش مصنوعی با محوریت فقه اسلامی

در حالی که کشورهای جهان با سرعت در حال قانون‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی هستند، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با برگزاری پنجمین کنفرانس بین‌المللی «فقه، قانون و هوش مصنوعی» در پاییز ۱۴۰۴، به دنبال ترسیم نقش فقه و تقنین اسلامی در مواجهه با این فناوری نوظهور است. به گفته رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، این رویداد علمی با هدف همگرایی میان اجتهاد، قانون و هوش مصنوعی برگزار می‌شود و در حکمی رسمی، استاد احمد مبلغی، به‌عنوان رئیس این کنفرانس بین‌المللی منصوب شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در نشستی هماهنگی از …

توضیحات بیشتر »

میرزای شیرازی؛ فقیهی که ولایت مطلقه فقیه را مدلول ادله اربعه می‌دانست!/ محمدعلی ملک

میرزای شیرازی؛ فقیهی که ولایت مطلقه فقیه را مدلول ادله اربعه می‌دانست!/ محمدعلی ملک

اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان غبار فراموشی اسناد تاریخی، کشف تازه‌ای در دل آثار فقهی شاگرد برجسته میرزای شیرازی، آیت‌الله سید محمدباقر درچه‌ای، پرده از واقعیتی مهم برمی‌دارد: اعتقاد میرزای شیرازی به ولایت مطلقه فقیه، نه تنها در قالب حکم تحریم تنباکو که در دل مباحث علمی‌اش نیز قابل اثبات است. گزارشی که پیش‌روی شماست، از خلال رمزگشایی دقیق از اصطلاح «الاستاد سلمّه‌الله» در میزان الفقاهه، گنجی پنهان از اندیشه سیاسی یکی از بزرگ‌ترین فقهای امامیه را نمایان می‌سازد. محققانی که تاکنون درباره پیشینه و مبانی نظریه ولایت مطلقه فقیه در فقه امامیه تحقیقاتی ارائه داده‌اند، هنگامی که به نام …

توضیحات بیشتر »

با مخالفان هم باید گفت‌وگو کرد/ در برابر دشمن خارجی باید محکم ایستاد و پاسخ قاطع داد

ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ «ما نجف را نجف کردیم»/ اندیشمندان با حفظ روح اجتهاد و تفکر جوشان، به تربیت نسل جدید بپردازند

آیت‌الله جوادی آملی با هشدار نسبت به خطر نفس‌پرستی و خودخواهی، اظهار داشت: اگر خودخواهی نباشد، همه چیز با مشورت حل می‌شود. البته مشورت نباید محدود به هم‌فکران باشد؛ بلکه با مخالفان هم باید گفت‌وگو کرد. این همان سنت اسلامی و سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) است. به گزارش شبکه اجتهاد، اعضای شورای اسلامی شهر قم صبح امروز با حضور در بیت آیت‌الله‌ جوادی آملی، با ایشان دیدار و گفتگو کردند.​​​​​​ آیت‌الله جوادی در این دیدار، به دو وظیفه اصلی مسئولان اشاره و اظهار داشت: اولین وظیفه مسئولین خدمت‌رسانی به مردم است، اینکه سرمایه‌های کشور در نظر گرفته شده، اولویت‌ها نیز …

توضیحات بیشتر »

گذری به نظریه انتخاب؛ نقد برخی ادله آیت‌الله منتظری

گذری به نظریه انتخاب؛ نقد برخی ادله آیت الله منتظری

شبکه اجتهاد: پس از قبول نظریه ولایت فقیه، کیفیت مشروعیت بخشی به حکومت فقیه یکی از چالش‌های مهم این نظریه به حساب می‌آید. نظریه رایج، بر آن است که تمام فقهای واجدشرایط برای حکومت، به طور عام، از سوی شارع نصب شده‌اند هرچند در مقام عمل، چاره‌ای جز سپردن حکومت به یکی از فقهاء وجود ندارد در نتیجه مردم و انتخاب ایشان، نقشی در مشروعیت بخشی به این حکومت ندارد. نظریه انتخاب، بر خلاف نظریه رایج، معتقد است نصب پیشینی برای هیچ فقیهی وجود ندارد و تنها، انتخاب مردم موجب مشروعیت یافتن حکومت فقیه می‌شود و البته مردم ، از …

توضیحات بیشتر »

مبنای فقهی حرمت سلاح هسته‌ای چیست؟

مبنای فقهی حرمت سلاح هسته‌ای چیست؟

مبنای فتوای رهبر معظم انقلاب مبنی بر حرمت به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای چیست و چه جنبه‌هایی دارد؟ شبکه اجتهاد: موضوع سلاح اتمی به طور کلی شامل سه بعد تولید، انبار کردن و استفاده کردن یا به‌کارگیری این‌گونه سلاح می‌شود. لذا در گام اول باید این سه موضوع را از نظر موضوع‌شناسی از هم جدا دانست. موضوع بعد در ارتباط با ماهیت این فتواست که جایگاه آن را از یک فتوای عادی یا یک موضع‌گیری سیاسی صرف متمایز کرده و یکی از مؤلفه‌های اصلی در تعریف راهبرد امنیت ملی کشور تلقی می‌شود. به عبارت دیگر، این فتوا دارای ابعاد استراتژیکی است که …

توضیحات بیشتر »

برای شنبه… !/ محسن قنبریان

برای شنبه... !/ محسن قنبریان

شبکه اجتهاد: معمولاً با دوگانه حسنی_حسینی / ساباط_عاشورا در الگوگیری مواجه بودیم؛ حالا که بیش از یک دهه و در چند دولت است راه مذاکره و توافق طی می‌‌کنیم خوب است به الگوی برتر آن از باب «یتبعون احسنه» بپردازیم: حدیبیه _ ساباط! یعنی معاهده‌ای از سنخ حدیبیه پیامبر(ص) با مشرکان یا از جنس امام مجتبی(ع) با معاویه؟! واضح است حسن(ع)، محمدی و معصوم است و نقصی بر او نیست؛ اما این بدان معنا نیست که بین معاهده حدیبیه و ساباط هیچ تفاوتی به لحاظ خاستگاه، شرایط، فرآیند و فرجام نیست. سال‌های برجام معمولا رئیس جمهورِ وقت برای تئوریزه مذاکرات …

توضیحات بیشتر »

ابعاد فقهی تغییر دکترین هسته‌ای ایران

ابعاد فقهی تغییر دکترین هسته‌ای ایران

در حالی‌که تهدیدات آشکار و پنهان رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران و حمایت بی‌دریغ ایالات متحده آمریکا از اقدامات آن افزایش یافته و برخی از تغییر در دکترین هسته‌ای سخن می‌گویند، فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرمت تولید و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی، همچنان نقطه کانونی سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران است. در این گفت‌وگو، ابعاد فقهی، اخلاقی و استراتژیک این فتوا را به تحلیل می‌نشینیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: تحولات روزافزون منطقه، بویژه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و تهدیدهای آشکار آن علیه ایران با پشتیبانی سیاسی، نظامی و رسانه‌ای ایالات متحده آمریکا، بار دیگر این پرسش …

توضیحات بیشتر »

فتوای جهاد عمومی علیه اسراییل از سوی اتحادیه جهانی علمای مسلمان

فتوای جهاد عمومی علیه اسراییل از سوی اتحادیه جهانی علمای مسلمان

اتحادیه جهانی علمای مسلمان در فتوایی رسمی با تأکید بر ادامه تجاوز رژیم صهیونیستی به غزه و نقض مکرر آتش‌بس، نکات مهمی را اعلام کرد که در رأس آن، وجوب جهاد با سلاح علیه اشغالگران در فلسطین بر هر مسلمان توانمند در جهان اسلام قرار دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، اتحادیه جهانی علمای مسلمان به ریاست دکتر علی القره‌داغی ضمن تشکیل جلسه‌ای فتوای وجوب جهاد عمومی مسلحانه علیه اسراییل را برای همه مسلمانان سراسر جهان صادر نمود. کمیته اجتهاد و فتوا در اتحادیه جهانی علمای مسلمان با ابراز تاسف و اندوه از ادامه جنایات و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه …

توضیحات بیشتر »

واکنش‌ دفتر آیت‌الله مکارم به نقل قول‌هایی درباره مذاکره با ترامپ

واکنش‌ دفتر آیت‌الله مکارم به نقل قول‌هایی درباره مذاکره با ترامپ

مسئول پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله مکارم‌ شیرازی، نقل قول‌هایی از معظم‌له مبنی بر لزوم بخشش ترامپ و مذاکره با او را تکذیب کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی انتشار نقل قول‌هایی از حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی مبنی بر لزوم بخشش ترامپ و مذاکره با او، حجت‌الاسلام والمسلمین وحید علیان‌نژاد ضمن رد نقل قول منتشر شده، مواضع و نظرات معظم له را کاملا متفاوت با مطلب منتشر شده دانست. مسئول پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم‌شیرازی متذکر شد: همانگونه که بارها اعلام شده است منبع انتشار دیدارها، مواضع و بیانات معظم‌له پایگاه اطلاع رسانی ایشان به آدرس MAKAREM.IR می‌باشد و هر …

توضیحات بیشتر »

علامه طباطبایی در بحث ولایت فقیه متأثر از میرزای نائینی است

علامه طباطبایی در بحث ولایت فقیه متاثر از میرزای نائینی است

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: علامه طباطبایی ذیل آیه ملک، آورده است که الان شکل‌هایی از حکومت وجود دارد که در آینده تغییر می‌کند و از ماهیت حکومت اسلامی بحث می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد کتاب «فلسفه سیاسی علامه طباطبایی» چندی قبل با حضور حجت‌الاسلام احمدرضا یزدانی مقدم؛ نویسنده کتاب و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حسن مجیدی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام یزدانی مقدم در سخنانی با بیان اینکه در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ یک نظری به ذهن بنده رسید …

توضیحات بیشتر »

روایت‌های ناتمام از امام علی (ع) !/ مهراب صادق‌نیا

روایت‌های ناتمام از امام علی (ع) !/ مهراب صادق‌نیا

شبکه اجتهاد: جامعه‌ی ایران این روزها در سال‌‌روز شهادت امام علی علیه‌السلام‌ داغ‌دار است. سخن‌ران‌ها بر بالای منبر از فضایل و اعجاز شخصیت ایشان می‌گویند و قصد دارند ایمان شیعیان را تقویت کنند. در شرایط فعلی، سخن گفتن از امام علی و شاید بسیاری دیگر از شخصیت‌های دینی و حوادث تاریخی کار آسانی نیست. در باره‌ی این بزرگان هر چیز (درستی) نمی‌توان گفت. گاهی واکنش‌های تندی در پی دارد. توصیف‌ها بیش‌تر “جیب بلوزی” و دل‌بخواهانه‌اند. بخشی از شخصیت و سخنان امام را گفته و بخشی دیگر را پنهان می‌‌کنند. علی علیه‌السلام در توصیف این سخنران‌ها یا درِوازه‌ی قلعه‌ی خبر را …

توضیحات بیشتر »

چگونگی تعامل حضرت امیر (ع) با خوارج

چگونگی تعامل حضرت امیر (ع) با خوارج

شبکه اجتهاد: از خوارج در گفتار حضرت امیر (ع) با عنوان «مارقان»؛ یعنی کسانی که به سان تیری که از کمان جدا می‌‏شود، از دین جدا شده‌‏اند، یاد شده است. ظهور خوارج را باید یکی از تلخ‏‌ترین رخدادهای دوران حکومت حضرت امیر (ع) یاد کرد؛ زیرا گروهی از یاران امام که تا پیش از پدید آمدن ماجرای حکمیت در جنگ صفین، در کنار امام با دشمنان ایشان می‌‏جنگیدند، اینک در پی فریب‏کاری معاویه و عمروعاص و در نتیجه ساده‌‏اندیشی و کوتاه فکری، در صف دشمان امام در آمده و در کمال ناباوری جنگ نهروان را بر آن حضرت تحمیل کردند …

توضیحات بیشتر »

پاسخ به یک شبهه متداول در بحث الزام حاکمیتی حجاب/ محمدعلی ملک

پاسخ به یک شبهه متداول در بحث الزام حاکمیتی حجاب/ محمدعلی ملک

اختصاصی شبکه اجتهاد: شبهه‌ای مطرح می‌شود که اگر حجاب حکم شرعی است و بر همین اساس حکومت اسلامی موظف است حجاب را الزامی کند، پس چرا سایر احکام اسلامی را الزامی نمی‌کند؟ «به عنوان نمونه افراد مستطیع را شناسایی کرده و ایشان را از طرق مختلف الزام به سفر حج کند، مثل اینکه از حساب‌های بانکی ایشان پول برداشت کرده و فیش حج برای ایشان خریده و آنها را اجباراً عازم سفر حج کند!» بر اساس نظریه مترقی ولایت مطلقه فقیه، ولی فقیه ولایه التصرف فی الاموال و الانفس بر اساس مصالح عمومی را دارد و نه بر اساس مصالح …

توضیحات بیشتر »

نقش هوش مصنوعی در قانونگذاری مبتنی بر فقه/ احمد مبلغی

نقش هوش مصنوعی در قانونگذاری مبتنی بر فقه/ احمد مبلغی

شبکه اجتهاد: قانون‌گذاری مبتنی بر فقه، با توجه به مراحل کلیدی آن، به‌طور گسترده‌ای پیچیده است. این فرآیند سه مرحله‌ی مهم دارد که هر یک دارای اهمیت ویژه‌ای است و نیازمند توجه و تلاش فقیه، قانون‌گذار با بکارگیری هوش مصنوعی است. برای تعمیق و گسترش این مبحث، می‌توان هر مرحله را به دقت بررسی کرد. مرحله اول: پیشا قانون‌گذاری در این مرحله، ما نیاز به یک نظریه فقهی داریم که دقیقاً بیان‌گر اهداف شریعت، منطق فقهی و روح فقهی قانون‌گذاری باشد. این نظریه باید بر اساس اندیشه‌های علمی، حقوقی و اجتماعی روز طراحی شود. در این مرحله، تنظیم فتواها به‌عنوان …

توضیحات بیشتر »

نقدی بر دیدگاه محقق داماد؛ آیا عدالت عرفی می‌تواند معیار تغییر احکام شرعی باشد؟

نقدی بر دیدگاه محقق داماد؛ آیا عدالت عرفی می‌تواند معیار تغییر احکام شرعی باشد؟

اظهارات اخیر استاد سیدمصطفی محقق داماد درباره مسئله حجاب و جایگاه احکام شرعی در قانون‌گذاری، موجی از واکنش‌ها را در محافل دینی و علمی به همراه داشته است. وی با استناد به منابع تاریخی و فقهی، بر عدم اجبار قانونی حجاب در زمان پیامبر اسلام (ص) تأکید کرده و نسبت به پیامدهای الزام برخی احکام بدون مقبولیت اجتماعی هشدار داده است. این دیدگاه، نقدهای گسترده‌ای را از سوی شخصیت‌های حوزوی و پژوهشگران اسلامی برانگیخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سیدمصطفی محقق داماد، اخیراً در سخنانی درباره مسئله حجاب، با استناد به منابع تاریخی و شرعی مطرح می‌کند که در …

توضیحات بیشتر »

فقه و احکام اجتماعی: اشتباهات و نقدهایی بر دیدگاه‌های محقق داماد/ میلاد کیانی

فقه و احکام اجتماعی: اشتباهات و نقدهایی بر دیدگاه‌های محقق داماد/ میلاد کیانی

شبکه اجتهاد: در مصاحبه‌ای که اخیراً منتشر شده است، جناب استاد سیدمصطفی محقق داماد، در تلاشی فقاهت‌گونه سعی در نقد آنچه حجاب اجباری خوانده می‌شود داشته‌اند. در ادامه نکاتی از اظهارات ایشان ارائه می‌شود که مورد تأمل قرار گرفته و امید است جناب محقق داماد نسبت به آن‌ها پاسخگو باشند و اصلاحات لازم را در بیانات خود اعمال نمایند. ۱. در یکی از مباحث مطرح‌شده، ایشان اشاره کرده‌اند که اجماع فقهی بر جواز فروش «ام ولد» است و ادعای خود را به صاحب جواهر اسناد می‌دهند. نقد و بررسی: مطابق نقل فقها، اجماع امامیه بر عدم جواز فروش و هبه …

توضیحات بیشتر »

اقامه دین فرایندی است، تزاحم‌سازی نکنید!/ سید محمد طباطبائی

اقامه دین فرایندی است، تزاحم‌سازی نکنید!/ سید محمد طباطبائی

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام نبویان اخیرا درباره قانون حجاب اظهاراتی کرد که دچار مغالطاتی آشکار است و نمی‌توان دراین‌باره چشم‌پوشی کرد. چرا که جامه شرعی به منکر بیّن و حرام سیاسی پوشاندن است. ایشان تزاحمی قطعی میان اجرای قانون حجاب با حفظ نظام تلقی کرده و سپس فتوا به بطلان اجرای آن داده است. چند نکته دراین‌میان قابل تأمل است: ۱. سیاق حفظ نظام را باید درست فهم کرد. نظام در این اصطلاح میان فقها (مانند محقق خوئی در مبانی تکمله المنهاج، الدرالمنضود آیت‌الله گلپایگانی‌ و انوارالفقاهه آیت‌الله مکارم شیرازی) به نظام المجتمع و نظام مادی و معنوی جامعه اسلامی …

توضیحات بیشتر »

دو وجه توأمان ولایت فقیه در اندیشه آیت‌الله جوادی‌ آملی

ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ «ما نجف را نجف کردیم»/ اندیشمندان با حفظ روح اجتهاد و تفکر جوشان، به تربیت نسل جدید بپردازند

شبکه اجتهاد: ولایت فقیه مقوله‌ای است که بسیاری از نظریه‌پردازان بزرگ فقه شیعی در عصر حاضر بدان پرداخته‌اند. ولایت فقیه ابعاد و وجوه مختلفی دارد. از یک سو ولایت فقیه، مقوله‌ای فقهی است و از سوی دیگر، مقوله‌ای کلامی. حتی ابعادی عرفانی نیز می‌یابد. در این نوشتار، به دو وجه توأمان کلامی/ اعتقادی و فقهی ولایت فقیه از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی می‌پردازیم. الف. نسبت دو وجه کلامی و فقهی ولایت فقیه بزرگانی چون حضرت امام خمینی(ره) وقتی به مقوله سیاست، حکومت و ولایت می‌نگرند، وجوه چندگانه آن را ـ به‌ویژه دو وجه کلامی و فقهی آن را ـ به‌صورت …

توضیحات بیشتر »

عقده‌گشایی علیه مرجعیت دینی به چه قیمت؟/ داود مهدوی‌ زادگان

عقده‌گشایی علیه مرجعیت دینی به چه قیمت؟/ داود مهدوی‌زادگان

شبکه اجتهاد: تفسیر قیّم هشتاد مجلدی تسنیم حاصل صبر و مجاهدت علمی چهل ساله شخصیت برجسته و نامداری است که به فرموده ولی‌ فقیه حوزه علمیه وام‌دار ایشان است (۴/ ۱۲/ ۱۴۰۳). آیت‌الله عبدالله جوادی آملی حقیقتاً جدا از مراتب عالیه ایشان در زهد و پارسایی، جامع در مرجعیت علمی است. ایشان مرجع در فلسفه، فقه و تفسیر قرآن کریم است و حوزه علمیه تشیع به وجود آیت‌الله جوادی آملی افتخار می‌کند و همواره از حضرت حق تداوم عمر با برکت ایشان را خواهان است تا اهل علم و فضل همچنان خوشه چین دانش قرآنی ایشان باشند. اما چقدر کج‌فهمی …

توضیحات بیشتر »

نقد و بررسی پیشینه‌شناسی آیت‌الله خوئی و آیت‌الله سیستانی از نظریه ولایت مطلقه فقیه در فقه امامیه/ محمدعلی ملک

نقد و بررسی پیشینه‌شناسی آیت‌الله خوئی و آیت‌الله سیستانی از نظریه ولایت مطلقه فقیه در فقه امامیه/ محمدعلی ملک

اختصاصی شبکه اجتهاد: ولایت مطلقه فقیه بدین معنا که فقیه بر تمام شؤون اجتماعی و حاکمیتی ولایت داشته و ولایتش مقید به حوزه‌ای خاص نیست، جایگاه محکم و با سابقه‌ای در فقه امامیه دارد. پیشینه و گذشته نظریه ولایت مطلقه فقیه در فقه شیعه، همواره یکی از مهمترین گلوگاه‌های مباحثات موافقین و مخالفین این نظریه بوده است. این امر نه فقط از این جهت که به هدف اثبات و رد دلیل اجماع بر ولایت مطلقه فقیه رخ داده باشد، بلکه اساساً فارغ از جایگاه دلیل اجماع در مسئله ولایت مطلقه فقیه و هر مسئله فقهی دیگر، اثبات پیشینه عمیق و …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky