همایش «بررسی نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (ره)» به مناسبت بزرگداشت پنجاهمین سال تدریس ولایت فقیه توسط حضرت امام خمینی (ره) در حوزه علمیه نجف، برگزار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم همایش «بررسی نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (ره)» به مناسبت بزرگداشت پنجاهمین سال تدریس ولایت فقیه توسط حضرت امام خمینی (ره) در حوزه علمیه نجف، برگزار میشود. در این همایش که با حضور جمعی از شاگردان حضرت امام (ره) برگزار میشود، آیتالله سید یوسف طباطبایی نژاد «نماینده ولی فقیه در استان اصفهان»، حججاسلام والمسلمین محمدحسن اختری «مدیرعامل …
توضیحات بیشتر »مروری بر شش نامه از آیتالله میلانی به امام خمینی پیش از تبعید امام
کشف مدارک ازطرف ساواک نه تنها از نظر تاریخى زیانهایى به بار آورد بلکه از نظر سیاسى نیز مىتوان گفت خطرهایى را متوجه افرادى کرد که دور از چشم ساواک با امام ارتباط داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ساعت ده صبح روز سهشنبه ۲۲ / ۸ / ۴۶ مأموران ساواک و شهربانى همراه با نماینده دادسراى شهرستان قم به منزل امام (ره) در قم یورش بردند و تا ساعت ۱۳ روز مزبور، کلیه کتابهاى ایشان را که بنا بر گزارش ساواک بیش از ده هزار جلد بوده است، همراه با اوراق و اسناد تاریخى فراوان ضبط کردند و به …
توضیحات بیشتر »قاعده نفی سبیل؛ نمادی از اجتماعی شدن قواعد فقهی/ مبنای فقهی مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون
گسترش دامنه قواعد فقهی در زندگی سیاسی، اجتماعی مردم، معبر تازهای بود که با رهبری امام خمینی به انقلاب اسلامی منتهی شد. یکی از این قواعد فقهی در مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون مطرح و با تبدیلشدن به شعار مخالفت با سلطه آمریکا بر ایران به یکی از نقاط عطف تاریخ ایران تبدیل شد. شبکه اجتهاد: با مرجعیت امام خمینی که با وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بر همگان مسجل شده بود، تحولی در قواعد فقهی رخ داد. تا پیش از آن حیطه فقه محدود به حوزه شخصی، احکام و عبادات میشد، اما تلقی سیاسی امام خمینی از قواعد فقهی، سببساز هرچه …
توضیحات بیشتر »از «دولت دینی» تا «دولت مدرن»/ تفاوت «دولت آسمانی» امام موسی صدر با «حکومت اسلامی» امام خمینی
شبکه اجتهاد: کشف حلقه واسطی که بتواند همچون پلی میان مبانی و نظریه دولت در حکمت متعالیه ایجاد کند، در فهم ما از دولت راهگشاست. شاید بتوان در پاسخ به پرسش از دولت مطلوب در حکمت متعالیه گفت، چنان دولتی را باید بتوان “دولت متعالیه” نامید، بنابراین باید در پی بحث و گفتوگو از جزئیات آن بود. “دولت متعالیه” متصف و برگرفته از حکمت متعالیه است؛ مهمترین ویژگی این دولت آن است که باید از دل جامعه برخیزد و غالب اعضای جامعه آن را پذیرا باشند؛ گو این که بتوان گفت منظور از برخاستن از دل جامعه همانا “جسمانی الحدوث” …
توضیحات بیشتر »حضور امام خمینی در پاریس و نقش مرجعیت دینی/ مهدی سلحشور
اختصاصی شبکه اجتهاد: ۱۳ مهر روز هجرت تاریخی امام خمینی (ره) از نجف به پاریس میباشد. هجرتی که فصل تازهای از هدایتهای بیمانند امام امّت را در قامت یک مرجع دینی در ایجاد حکومت اسلامی رقم زد. در دوران حضور و اقامت امام در پاریس علاوه بر فعالیتهای پررنگ سیاسی، نحوه مدیریت و رهبری امام به عنوان یک مرجع دینی عالم تشیع در یک کشور غیر اسلامی، حاوی نکات مهم و اثربخشی از جهت تبلیغ دین مبین اسلام میباشد که میتواند چراغ راهی برای الگوگیری در مدیریت دینی بسیاری از حوزههای دینی قرار گیرد. در طول تاریخ اسلام نقش علما …
توضیحات بیشتر »آیا امام خمینی آنچه را آخوند خراسانی و رهبران مشروطه بافته بودند، پنبه کرد؟/ سید جواد ورعی
شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات درخور توجه، نسبتِ «انقلاب اسلامی» با «نهضت مشروطه» است. در این زمینه تحلیلها و دیدگاههای مختلفی وجود دارد. اما موضوع همچنان نیازمند تحلیل و بررسی است. آیا انقلاب اسلامی ایران گام دیگری در راستای تداوم نهضت مشروطیت و تحقق اهداف متعالی آن بود یا انقلابی ضدّ مشروطه؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش لازم است تا اهداف نهضت مشروطه شناسایی شود و سرنوشتی که این نهضت پیدا کرد، مورد توجه قرار گیرد. هم چنین لازم است اهداف انقلاب اسلامی و مسیری که طی کرده مورد مطالعه قرار گیرد. به راستی میان اهداف این دو نهضت …
توضیحات بیشتر »کشاکش دو مکتب تحلیلی و تطبیقی در تاریخ فقه شیعه
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه مکتب آیتالله خویی، تطبیقی و مکتب فقهی امام خمینی تحلیلی است، گفت: این دو مکتب همواره در طول تاریخ فقه بالیده و جلو آمدهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در سخنانی در جمع برخی طلاب لبنانی خاطرنشان کرد: هر کدام از این دو مکتب در سه زمینه “صدور روایت”، “محتوای روایت”، و “تعیین وضعیت موارد نبود روایت یا آیه” مسیرى متمایز و البته متناسب با اصول و مبانی خود را شکل داده و تحقق بخشیده اند. وی با اشاره به اینکه نقطه ثقل در عمل استنباط در …
توضیحات بیشتر »کتابشناسی تفصیلی آثار فقهی و اصولی امام خمینی
شبکه اجتهاد: امام خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی، تنها به عنوان یک سیاستمدار برای ملت ایران و همه مسلمانان مطرح نبود، بلکه ایشان یک عالم بزرگ دینی، رهبری مردمی و سادهزیست و مظهر مبارزه با ظلم و بیعدالتی به شمار میرود که پس از سالها مبارزه در راه حق و متجلی ساختن اسلام حقیقی، در میان جوامع اسلامی و بشری و ستیز دائم با کفر و استکبار جهانی، در چهاردهم خرداد سال ۱۳۶۸ هجری شمسی به ملکوت اعلی پیوست و جهان اسلام در ماتم این عالم ربانی به سوگ نشست. امام خمینی (ره) به خاطر استعداد، شایستگیها و موهبتهای …
توضیحات بیشتر »انتشار ۵۷ عنوان کتاب جدید درباره امام خمینی (ره) در سال ۹۷
بر اساس گزارش اطلاعات کتابشناسی موسسه خانه کتاب، ۸۶ عنوان کتاب در مورد امام خمینی (ره)، اندیشهها، بیانات و سیره و سبک زندگی ایشان در یکسال اخیر (۱۳۹۷) به چاپ رسیده است که ۵۷ عنوان آن چاپ نخست بوده و ۲۹ عنوان نیز اقبال تجدید چاپ را پیدا کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، درباره امام خمینی (ره)، اندیشهها، تفکرات و بیانات این عالم ربانی، آثار و تالیفات بسیاری به رشته تحریر درآمده است. همزمان با فرارسیدن سالروز رحلت ملکوتی رهبر کبیر انقلاب اسلامی، (ایبنا)، اطلاعات کتابشناسی آثاری را که در یکسال اخیر (۱۳۹۷) پیرامون ایشان و تفکراتشان منتشر شده است، …
توضیحات بیشتر »آیا امام خمینی،اجازه اجتهاد داشت؟/سیدمحمدباقر پوسانی
اجازه اجتهاد، یکی از اقسام اجازات متداول و مرسوم در حوزه علمیه است که قدمت آن حداقل به دوران وحید بهبهانی میرسد. در سیامین سالروز رحلت مرحوم امام خمینی رحمتالله علیه، به یک مسئله رایج که حتی در میان اهل علم نیز مرسوم است میپردازیم و آن، اجازات اجتهاد مرحوم امام خمینی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مشهور در میان اهل علم این است که مرحوم امام خمینی از شخصی از علما، اجازه اجتهاد ندارند و حتی برخی از شاگردان مرحوم امام، خاطراتی را از ایشان مبنی بر عدم استجازه اجتهاد ایشان از سایرین نقل فرمودهاند. حقیر بنا به تحقیقی که …
توضیحات بیشتر »امام در مصاف با چالشها و پرسشها، فقه را توانمند و پاسخگو کرد/ ناگفتههای شاگرد امام از حوزه نجف
از جهت کیفیت، درس امام، مقداری با نجفیها فرق میکرد. نظر فقها را زیاد متعرض میشدند خود ایشان خیلی در درس مطالعه و کار میکرد. نظر فقها را در درس بررسی و نقد میکرد این شیوه در نجف خیلی مطرح نبود. تنها درسی که خیلی به اشکال و استشکال اهتمام و مجال میداد، درس مرحوم امام بود.
توضیحات بیشتر »مرحوم امام وقتی فقه جواهری را مطرح کردند، هرکسی آن را براساس ظن خودش تفسیر کرد/ امام فقه جواهری را منافی با فقه پویا نمیدانست
سه جریان در این قسمت به وجود آمد. گروه اول بر خصوص صاحبجواهر و نظرات ایشان تکیه کردند. فقیهی است که مثلاً اینگونه میگوید: اگر کسی ختنه نشده بود، باید برویم و او را یافته و ختنه کنیم! گروه دوم بر مشی و مبانی صاحبجواهر تکیه داشتند. اینها نیز طبعاً مباحثی مانند مصلحت، مناط، تنقیح و ملاک را نمیپذیرفتند، بلکه دقیقاً همان حدومرزهای صاحبجواهر را در این امور میپذیرفتند. گروه سوم اما میگفتند: مرحوم امام صحبت از فقه جواهری کرده؛ لکن معنایش تقلید از صاحبجواهر و اجتهاد در آن قالب و محدوده روشهای ایشان نیست. علمای بسیاری آمدند که ادامهدهنده …
توضیحات بیشتر »فقه سنتی ماهیتاً میتواند با فقه پویا یکی باشد/ امام میفرمود: نمیدانم آمریکائیها چه زمانی بر عروه، حاشیه میزنند؟!
فقها ۵۰۰ سال میگفتند: آب چاه، حکم آب قلیل را دارد و مثلاً در صورت برخورد با نجاست نجس میشود. مرحوم علامه حلی با بررسی مجدد ادله، نظر جدیدی ارائه دادند. حال ما فتوای مرحوم حلی را جزو فقه سنتی میدانیم. یا مثلاً اکثر فقها هدیه یا فروش قرآن کریم به کافر را حرام دانسته و آن را مصداق سبیل کافر بر مسلمآنکه حرام است، میشمردند. بزرگانی مانند مرحوم امام فرمودند: اگر این کار راه هدایت و ارشاد و شناخت غیرمسلمان به اسلام را باز کند، اشکالی نداشته و حلال است. مثال دیگری عرض کنم؛ مشهور فقها قائل به نجاست …
توضیحات بیشتر »مصاف سهمگین امام با جریان شبه روشنفکر و بدعت آفرین
تأثیری که امام در حوزه گذاشت، هیچ یک از مراجع دیگر این جور تأثیر نگذاشتند. امام با دو خطری که حوزه شیعه را تهدید میکرد یکی تفکر اسلام منهای روحانیت و از بین بردن قداست روحانیت شیعه و دیگری تخلیه علمی حوزهها مبارزه کرد و غیر از ایشان کس دیگری نمیتوانست مقابل این جریان بایستند.
توضیحات بیشتر »نظریه خطابات قانونیه، بارقه الهی است/ بسیاری مبنای امام را متوجه نشدند
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی، علاوه بر اینکه یکی از شاگردان بزرگ امام است، خود نیز به تدقیق و پژوهش در آثار امام شهره است. با او درباره روش تدریس امام و مبانی خاص فقهی و اصولی ایشان گفتگو کردیم.
توضیحات بیشتر »منشی که امام را متمایز ساخت/ مهدی هادوی تهرانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: به لحاظ زی و منش علمی، امام شخصیت روحانی و معنوی برجستهای دارد. از ویژگیهای ایشان التزام و تقید به واجبات و ترک محرمات به حساب میآید. امام در هر جمعی که حضور مییافت، سبب میشد که نماز، اول وقت گزارده شود، با غیبت و تهمت، به شخصیت کسی توهین نگردد.
توضیحات بیشتر »امام خمینی؛ فقیه نوپرداز و کرامتمند
اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله میرزا علی علمی اردبیلی، از شاگردان برجسته آیات عظام امام خمینی، خوئی، میلانی و شهید صدر بود که تالیفات متعددی در زمینههای مختلف فقهی، اصولی و فلسفی از او منتشر شده است. ایشان در این گفتگوی منتشر نشده به زوایای شخصیت علمی حضرت امام خمینی(ره) میپردازد که فرا رویتان قرار میدهیم
توضیحات بیشتر »امام به فقه، امتداد اجرایی بخشید/ سیدمرتضی تقوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید مرتضی تقوی از محققان و نویسندگان حوزه علمیه قم و سردبیر اسبق فصلنامه تخصصی فقه اهلبیت(ع) در یادداشت پیش روی به شخصیتشناسی حضرت امام خمینی(ره) میپردازد که از منظرتان میگذرد
توضیحات بیشتر »وقتی فریاد امام در درس بلند میشد!؟/ محمدهادی معرفت
اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر حاصل گفتگوی منتشر نشده با مرحوم آیتالله محمدهادی معرفت از استادان حوزه علمیه قم و از شاگردان حضرت امام است که با حذف پرسشها و تحریر و فشرده سخنان استاد، فرادید خوانندگان ارجمند قرار میگیرد.
توضیحات بیشتر »شاگردان امام خمینی در حوزه علمیه مشهد/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آقا سید روحالله خمینی در روز ۲۰ جمادیالثانی سال ۱۳۲۰ هق در شهر خمین در خانوادهای علمی و مذهبی متولد شد. پدر ایشان مرحوم آیتالله سید مصطفی خمینی از مجتهدین مقیم خمین بود. مرحوم امام خمینی چند ماهه بود که پدر ایشان وفات نمود. برادر بزرگتر امام خمینی آیتالله سید مرتضی پسندیده بود و دوران کودکی را زیر نظر مادر سپری نمود. تحصیلات حوزوی: در ابتدای نوجوانی دروس حوزوی خویش را در خمین و سپس اراک آغاز نمود. پس از تکمیل ادبیات عرب و دروس مقدماتی دیگر، سطح اولیه فقه و اصول را از آیتالله سید محمدتقی …
توضیحات بیشتر »مراد امام خمینی از فقه جواهری چه بود؟
اختصاصی شبکه اجتهاد: سالروز رحلت حضرت امام، فرصت مناسبی برای واکاوی یکی از مهمترین اصطلاحات فقهی بهجامانده از ایشان است: فقه جواهری؛ اصطلاحی که هم نواندیشان دینی با تمسک به آن، به نواندیشی میپردازند و هم سنتی با علم کردن آن، به مخالفت با جریان نواندیشی دینی میپردازند. استاد سید مجتبی نورمفیدی اما علاوه بر تدریس خارج فقه و اصول در حوزه عملیه قم، از ارادتمندان مکتب فقهی امام نیز به شمار میرود. عضو شورای علمی مرکز فقهی ائمه اطهار، در این گفتگو تلاش کرد تا تصویر دقیقی از این اصطلاح کمتر پرداخته شده ارائه کند. اجتهاد: اساساً فقه جواهری …
توضیحات بیشتر »چگونه حاجآقا روحالله، امام شد؟/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: تأثیرگذاری کم نظیر امام خمینی بر کشور خود، جهان اسلام و بسیاری از مردم جهان، مرهون چه چیزی است؟ امام چه کرد که در میان همسالان خود، اینگونه یگانه شد و ملتی را با خود همراه کرد؟
توضیحات بیشتر »حدیث رفع بنا بر نظریه خطابات قانونی معنا دارد/ راه حل و تکمله نظریه خطابات قانونی
حجتالاسلام درایتی در یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت»، نظریه اصولی«خطابات قانونی» امام خمینی(ره) را توضیح داد و بحث خود را با موضوع «نگاهی نو به خطابات قانونی» ارائه کرد و در آن تکملهای برای حل مسأله انحلال تکلیف مطرح نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد درایتی در ابتدای بحث به جایگاه نظریه خطابات قانونیه پرداخت و گفت این نظریه را به نام امام خمینی (ره) میشناسند. برخی از میان کلمات گذشتگان هم شواهدی آوردهاند، اما در اینجا همان نظریه و عبارات امام خمینی (ره) مد نظر است. امام خمینی (ره) در دو جا این مسأله را مطرح کردهاند؛ یکی …
توضیحات بیشتر »احیای مبنای وثوق صدوری، مرهون امام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: مبانی فقهی و اصولی امام، همواره تحت مواضع سیاسی و حکومتی وی قرار گرفته است. در این میان، به مبانی غیر فقهی و اصولی، مانند مبانی رجالی امام، بسیار کم پرداخته شده است.
توضیحات بیشتر »آزادی سیاسی در اسلام: تأملی در آراء قاضی عبدالجبار و امام خمینی(ره)
کتاب «آزادی سیاسی در اسلام: تأملی در آرای قاضی عبدالجبار و امام خمینی (ره)»، تالیف حجتالاسلام دکتر محمود شفیعی، عضو هیأت علمی دانشکاه مفید روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در پنج فصل به نگارش درامده است. فصل اول کتاب با طرح مباحث مفهومی، واژگانی چون آزادی، معتزله، شیعه و عدلیه را از ابعاد مختلف فلسفی، اخلاقی، عرفانی، حقوقی و سیاسی، ژرف یابی مینماید. در همین فصل شخصیت علمی-فرهنگی امام خمینی و قاضی عبدالجبار معرفی شدهاند. فصل دوم به بررسی بنیادهای کلامیِ آزادی سیاسی در اندیشه شیعه و معتزله میپردازد و “عقل” و “اختیار” تکوینی بشر …
توضیحات بیشتر »پاسخ شهید صدر به تلگراف امام خمینی
در ایامی که شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر در محاصره رژیم بعث عراق قرار داشت، حضرت امام خمینی(ره) طی تلگرافی نگرانی خود را نسبت به رفتار دولت عراق با ایشان ابراز و مسائلی را خطاب به دولت عراق بیان میکنند. شهید صدر نیز در مصاحبه صوتی با خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی تلگراف حضرت امام را پاسخ میگوید. به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه khamenei.ir متن پیام امام خمینی به شهید صدر و ترجمه پاسخ صوتی شهید صدر به ایشان را در پروندهی «متفکر نابغه» که به مناسبت ایام سالگرد شهادت شهید سیدمحمدباقر صدر منتشر شده، برای اولین بار در اختیار مخاطبن قرار …
توضیحات بیشتر »جمهوری اسلامی؛ حکومت منتظر
از دیدگاه امام خمینی، «ولایت فقیه» دولت انتظار در عصر غیبت است و از فلسفه سیاسی امامت سرچشمه میگیرد. ولایت فقیه، دولت آمادهگر و زمینهساز برای ظهور حضرت مهدی(عج) است. از این رو، امام خمینی با هرگونه برداشتهای ناصواب درباره انتظار فرج مخالفت میورزید. انتظار فرج بهمعنای ترک سیاست و نفی حکومت یا پذیرش فلسفههای سیاسی عرفی نیست. شبکه اجتهاد: برپا کردن حکومت مقتضی داشتن تئوری و نظریه است. هر چند این تئوری بهصورت مدون و آکادمیک پیش از برپایی یک حکومت وجود نداشته باشد اما این به معنای عدم نظریه نیست. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنا …
توضیحات بیشتر »تفاوت ملاقات با امام خمینی و دیگر مراجع از نگاه آیتالله شیخ مجتبی قزوینی
یک جلسه خصوصی محرمانه با خود امام، برگزار کردند. یکروز قبل از ظهری بود که ما با آقازاده ایشان در خدمتشان بودیم منزل رفتیم منتهی داخل اتاق نرفتیم، آنجا فقط مرحوم حاج شیخ و امام، دونفری بودند. این دیدار حدود یک ساعت طول کشید. بعد از یک ساعت ملاقات که بیرون آمد، پسر ایشان سؤال کرد که چگونه یافتید آقا را؟ مرحوم حاج شیخ فرمود: سید کامل است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین فردوسیپور از سفر آیتالله شیخ مجتبی قزوینی از علمای وارسته مشهد برای دیدار امام خمینی(ره) در قم نقل میکند: حاج شیخ هم پیرمرد بود و هم …
توضیحات بیشتر »نظریه تفصیلی امام خمینی در بهرهگیری از قواعد و دقتهای فلسفی در اصول
شبکه اجتهاد: بررسی دامنه بهرهگیری از فلسفه در اصول از پیچیده ترین مباحث است؛ به گونهای که ارایه دیدگاهی دقیق در این زمینه میتواند تا سر حد یک نظریه ارزیابی و اعتبار شود.
توضیحات بیشتر »مواجهه جمهوری اسلامی با پدیدههای نو؛ از فتوای «تغییر جنسیت» تا «شبیهسازی»
رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم از فاقد احساس نبودن جمهوری اسلامی در برابر پدیدهها و موقعیتهای نوبهنو سخن گفتند. در این گزارش نگاهی به برخی نوآوریهای فقهی خواهیم داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، بیانیه «گام دوم انقلاب اسلامی» که بعد از ۲۲ بهمن امسال و از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی منتشر شد، سرآغاز فصل جدیدی در جمهوری اسلامی است، فصلی که از این پس باید با امید و تکیه بر جوانان بر مشکلات گذشته و ناکامیها غلبه کرد و این کار جز با شناخت نقاط ضعف و قوت ۴۰ساله انقلاب میسر نمیشود. رهبر معظم انقلاب در بندی از …
توضیحات بیشتر »