استاد حکیم با بیان اینکه نگاه غلط به حقوق بشر ناشی از مغفولماندن فلسفه تربیتی عفاف و حجاب در فضای جامعه است، اظهار کرد: ما برای حل این مسأله باید نگاه خود را به انسان و حقوق بشر تصحیح کنیم. در این نگاه موجود به حقوق بشر، رابطه و تلازم حقوق انسان و وظایف انسان را از میان بردهاند. ما حقوق بشر را ناقص معرفی میکنیم، چون وظایف انسان را تعریف نکردیم و لذا تعریف ما از آن ناقص و غلط خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشریه رویش اندیشه گفتوگویی با استاد سیدمنذر حکیم، رئیس پژوهشکده الذریه النبویه پیرامون …
توضیحات بیشتر »حبیبیتبار: در اجتهاد خودِ اجتهاد دارای روششناسی است/ اگر یک موضوع از ضروریات دین باشد، دیگر اجتهادبَردار نیست/ حکیم: اگر کسی نظام اجتماعی اسلام را متوجه نشود، فقه را هم خوب متوجه نمیشود!
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص) گفت: تصور نشود که تطوراتی که در فقه از آن بحث میکنیم، معنای آن این است که ما دست از ادله فقهی و روش اجتهاد سنتی برداشتهایم بلکه پاسخگویی به مسائل مستحدثه در قالب همان فقه جواهری است. ما در مواجهه با مسائل مستحدثه، ابتداءً سراغ همان روشهای اجتهادی میرویم. اول میبینیم این موضوع با ضروریات دین چه خصوصیاتی پیدا میکند. آیا جزء ضروریات هست یا خیر. اگر یک موضوع از ضروریات دین باشد، دیگر اجتهادبَردار نیست تا فقیهی بخواهد مبتنی بر مسائل اجتهادی، خلاف آن فتوا بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی …
توضیحات بیشتر »امام هادی(ع) شیعه را به استقلال در عصر غیبت تجهیز کردند
یک محقق و مولف تاریخ و سیره اهل بیت(ع) با اشاره به نقش امامهادی(ع) در آماده کردن جامعه شیعی برای ورود به عصر غیبت، گفت: حضرت توانستند خط شیعى پیروان اهل بیت(ع) را به سمت و سوى استقلال همه جانبهای که از نیازهاى اساسى عصر غیبت کبرى بود، راهنمایى کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، بهمناسبت سالروز ولادت امامهادی (علیهالسلام) و به منظور بررسی جلوههای امامت و هدایت جامعه توسط آن حضرت(ع) با حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد حوزه و مولف مجموعه چهارده جلدی «پیشوایان هدایت» که جلد دوازدهم آن به امامهادی(ع) اختصاص دارد، گفتگو کردهایم که در ادامه مشروح …
توضیحات بیشتر »آینده حوزه را فقاهت ترسیم میکند/ نامگذاری مکتب قم و مکتب نجف، مثبت یا منفی؟
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه فقاهت شاخصه حوزههای علمیه شیعی است، گفت: حوزه قم و نجف میخواهند فقیه پرورش دهند و اسلام از ما فقیهی میخواهد که عمق دین را بفهمد و لذا به ما راهبرد میدهد و حوزههای علمیه شیعه در این خط و مسیر حرکت میکنند و آینده حوزه را هم این فقاهت ترسیم میکند و اگر بخواهیم ببینیم هر حوزهای چه میزان رشد و پیشرفت کرده باید ببینیم به این شاخص فقاهت چقدر نزدیک شده است و این شاغول مطرحی است که باید در حوزههای علمیه محور قرار بگیرد. شبکه اجتهاد: استاد سید منذر حکیم …
توضیحات بیشتر »برنامه پیشنهادی دوره اجتهاد در حوزه علمیه/ سید منذر حکیم
شبکه اجتهاد: از مهمترین وظایف نظام اداری حوزه علمیه، بررسی و اصلاح و برنامه ریزی و تکمیل نظام آموزشی حوزه علمیه در زمینه کتابهای درسی و روشهای آموزشی و مقاطع تحصیلی و کیفیت تعلیم و تعلم است که همواره مورد عنایت سیاستگزاران و مدیران حوزه به ویژه در دوره ده ساله شورای مدیریت حوزه و پس از آن شورای عالی حوزه و همچنین مدیریت حوزه در دورههای اخیر بوده و در این باره برنامه ریزیها و مصوباتی تصویب و اجرا شده است. مقاله زیر که در شماره ۲۲ پیام حوزه انتشار یافته، نیز کوششی برای طرح مجدد این مهم در …
توضیحات بیشتر »چگونگی مواجهه فقه با تحولات اجتماعی خانواده/ فقه داریم، اما الهیات تربیتی نداریم
رئیس پژوهشکده زن و خانواده با اشاره به اینکه در کنار عقلانیت، ساختارها نیز دچار تحول شده است، یادآور شد: امروزه الگوهایی مانند «اَلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ» نه تنها رعایت نمیشود، بلکه تبدیل به ضد ارزش شده است و به خصوص در جوامع شهری که زن و شوهر متدینی به رعایت این الگو تن میدهند، در بسیاری مواقع یک توافق تا اطلاع ثانوی است. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین نشست از سلسله نشستهای علمی نقد و نظر موسسه عالی فقه وعلوم اسلامی با موضوع «مواجهه فقه با تحولات اجتماعی خانواده» به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام والمسلمین …
توضیحات بیشتر »مجتمعنا، حلقۀ اصلی سهگانۀ آثار شهید صدر
آنچنان که شهید صدر در مقدمه فلسفتنا اشاره کرده، قرار بر این بوده که حلقه وصل در سهگانۀ فلسفتنا، اقتصادنا و مجتمعنا که ایشان موفق به نوشتن آن نشدند، مجتمعنا باشد؛ اما با توجه به اصرارهای عموم خوانندگان که از شهید صدر درخواست داشتند اقتصادنا را بر نگارش مجتمعنا مقدم کند؛ ایشان اقتصادنا را پیش از مجتمعنا تألیف میکند تا به توده مردم که آن زمان تحتفشارهای فکری اندیشههای مارکسیستی بودهاند و عمده درگیری در حوزۀ اندیشههای اقتصادی شکل و بروز پیدا میکرده، کمک کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی کتاب «جامعه ما» نوشتۀ استاد سید منذر حکیم با …
توضیحات بیشتر »جامعه اسلامی فعلی فاصله زیادی با نظریات شهید صدر دارد/ «مجتمعنا» در زمینه شناخت نظام اجتماعی اسلامی از نگاه قرآن است
نویسنده کتاب «جامعه ما» معتقد است جامعه اسلامی در ایران، عراق و سایر بلاد اسلامی، از لحاظ فرهنگی و علمی فاصله زیادی با روش و دیدگاهها و نظریات شهید آیتالله محمدباقر صدر دارد. شبکه اجتهاد: کتاب «جامعه ما در اندیشه و آثار شهید سید محمدباقر صدر» نوشته سید منذر حکیم بهتازگی با ترجمه مسعود فکری توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب بناست روز دوشنبه ۲۸ مرداد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران رونمایی شود. کتاب حاضر اولین بار در سال ۱۳۷۹ ش به کنگره بینالمللی آیتالله شهید سید محمدباقر صدر ارائه شد و سپس …
توضیحات بیشتر »حجاب باید بهعنوان یک دغدغه انسانی مطرح شود نه تنها یک دلواپسی اسلامی/ چرا از مسأله حجاب بهرهگیری سیاسی میشود؟
استاد سید منذر حکیم با بیان اینکه درباره حجاب و عفاف نخستین گام ایجاد دغدغه و اهتمام نسبت به این مساله است گفت: در گام دوم باید مشخص شود بحث حجاب و عفاف برای همه انسانهاست یا تنها مختص مسلمانان است. شبکه اجتهاد: دو واژهی «حجاب» و «عفت» در اصل، معنای منع و امتناع مشترکاند. تفاوتی که بین منع و بازداری حجاب و عفت است، تفاوت بین ظاهر و باطن است؛ یعنی منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر است، ولی منع و بازداری در عفت، مربوط به باطن و درون است؛ چون عفت یک حالت درونی است، ولی …
توضیحات بیشتر »شاخصههای منظومه فقهی نظام خانواده
مدیر گروه فقه خانواده جامعه المصطفی العالمیه گفت: ما میتوانیم به این ایده و نگاه عمیق برسیم که فقه اسلامی ما و اهل بیت (ع) رسیدن انسان را به کمال مطلوب برعهده گرفته است و این منظومه الهی که فقه عهده دار کشف و تبیین همه شرایط و ضوابط و موانع مسیر است. فقیه به احکام الهی نگاه عمیق دارد؛ قوانین خشک نیست بلکه قوانین تنظیم فرد با خود و خدا و خانواده اش است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «تدوین فقه نظام اجتماعیمشخصههای منظوم فقهی نظام خانواده اسلام با محوریت خانواده» در ادامه سلسله نشستهای گفتمان علمی – مجازی …
توضیحات بیشتر »جامعۀما، در اندیشه و آثار شهید صدر
کتاب «جامعه ما در اندیشه و آثار شهید سید محمدباقر صدر» نوشته سید منذر حکیم و با ترجمه مسعود فکری توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، اینکتاب دربردارنده مجموعه گفتارهای آیتالله شهید سید محمدباقر صدر درباره دیدگاه اسلام به جامعه و چارچوب اسلامی فهم مسائل اجتماعی است. شهید صدر خود در پی آن بود که پس از نگارش فلسفتنا، کتابی با عنوان مجتمعنا نگاشته و دیدگاه اسلام درباره جامعه را در آن بیان کند، اما پرسشهای فکری رایج در محافل علمی و درخواستهای متعدد نخبگان باعث شد که ایشان به تألیف کتاب اقتصادنا …
توضیحات بیشتر »اصول فقه استظهاری داریم اما هنوز اصول فقه استنطاقی نداریم/ سیر تکاملی فقه فردی تا فقه نظاممند اجتماعی/ اهل سنت میگویند شما بعد از چندین قرن به نظریه ما رسیدهاید
استاد سید منذر حکیم در یکی دیگر از سلسله نشستهای «گفتمان معرفت» بحث «فقه و نظاممندی» را ارائه نمود و فقه فتوایی رسالههای عملیه را فقه فردی خواند و نبود فقه اجتماعی نظاممند را از چالشهای معاصر و حکومت اسلامی دانست. او جامعیت دین اسلام را نشانه وجود نظامهای مختلف زندگی انسان در دین معرفی نمود و بر لزوم استنباط و استنطاق این نظامها در فقه تأکید کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد حکیم در ابتدای سخنان خود منظور خود را از نظام و فقه اجتماعی روشن کرد و گفت: منظور ما از نظام در فقه، فقط فقه نظام سیاسی …
توضیحات بیشتر »پارسانیا: نیازهای جدیدی داریم که باید در امتداد نوآوری شهید صدر مطرح شود/ الهی: تفکر شهید صدر شبکهای است/ حکیم: شهید صدر بیشترین تأکید را بر روی روششناسی دارد
موضوع یابی، مسأله شناسی و روششناسی سهگام مهم در شناخت مباحث اجتماعی شهید صدر است، متأسفانه در حوزه و دانشگاه بر روی این مسائل یا کار نشده و یا اگر هم شده بسیار کم است. شهید صدر بیشترین تأکید را بر روی روششناسی داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان با «بازخوانی اندیشههای اجتماعی شهید صدر» چندی پیش در تالار شهید مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی …
توضیحات بیشتر »شهید گفت: سؤالت غلط است! محمدباقر صدر، ده درصد مطالعه است و نود درصد فکر!/ روشمندی و پشتکار، از نبوغ مهمتر است/ آثار شهید صدر فرامذهبی است
یکی از شاگردان از ایشان پرسید: شما روزی چند ساعت کار علمی میکنید؟ ایشان فرمودند: سؤال شما غلط است. باید اینگونه بپرسید که چگونه کار میکنید؟ محمدباقر صدر مساوی است با ده درصد مطالعه و نود درصد فکر کردن. اختصاصی شبکه اجتهاد: دیماه ۱۳۹۷، نشست علمی با موضوع «سبک پژوهشی شهید سید محمدباقر صدر» در جامعهالمصطفی قم برگزار شد. در این نشست که با حضور استاد سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده «الذریهالنبویه» و از اساتید سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه قم برگزار شد، ناگفتههای فراوانی از شیوه زندگی و سبک پژوهش این نابغه شهید گفته شد. به مناسبت سالروز …
توضیحات بیشتر »باید نظرات همه طیفهای فکری پوشش داده شوند/ مطالب درست را با رنگ سبز و مطالب مشکوک را با زنگ زرد که علامت احتیاط است، منتشر کنید!
برخی اعتراض میکنند که گاهی عناوین مطالب، غیرواقعی است. این نقد به نظر من وارد است. دوستان گاهی در انتخاب تیتر، اجتهاد میکنند. دنبال عناوینی هستند که چالشبرانگیز باشد کما اینکه در عکسها، به دنبال عکسی هستند که یکجور ماجراجویی را صورت بدهد و جذابتر بشود. گاهی میز مطلبی را تلخیص میکنند و بر آن پیشدرآمد میگذارند. این کار مقدار برای شبکه اجتهاد مناسب نیست. عناوین را یا با مشورت بگذارند یا موضع اصلی را دربیاورند. گاهی مطلبی را تقطیع میکنند و از سیاق آن درمیآورند ولو متکلم در سیاق خود، درست گفته است؛ اما وقتی جدا میشود، قابلقبول نیست. …
توضیحات بیشتر »فقه اجتماعی؛ چیستی، بایستگی و کاربردها
از جمله آسیب هایی که برخی از فقهاء مطرح می کنند این است که فقهاء به علل مختلفی دغدغه و داعی بر تقنین برای احکام جامعه را ندارند. چون در صدد تشکیل جامعه و تاسیس دولت نبودند به جهت اینکه تشکیل حکومت مختص دوران حضور امام معصوم و مختص امام زمان علیهم السلام است. به هر دلیل و به هر انگیزهای بوده است. هیچوقت در نظر مبارکشان، خطور نمیکرد که برای یک جامعه انسانی و جهانی یا یک جامعه منطقهای قانونگذاری کنند؛ لذا فقه رایج و فقه مکتوب و مدون هم اصلاً نظر به قوانین جامعه ندارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: …
توضیحات بیشتر »نظامشناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود/ منکرین فقه نظام، مطالب شهید صدر را درست نخواندهاند!/ نسبت فقیه سنتی به فقیه فقه نظام، مثل پزشک عمومی به پزشک متخصص است
متأسفانه منتقدین فقه نظام آثار شهید صدر را خوب و کامل نخواندهاند و اگر خواندهاند به جهت سخت بودن ادبیات ایشان عمق مطلب را به طور کامل متوجه نشدهاند. نظام شناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود و در متن برنامههای دروس خارج حوزه وارد شود. در مرحله سطح نیزباید مقدمات نظام شناسی و نظام سازی تدریس شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: امکان یا عدم امکان فقه نظام، بحثی است که در سالیان اخیر در حوزههای علمیه مطرح شده است. سخنان آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی اما آتشی به خرمنِ در حالِ فروخفتن بحث بود که آن را بار دیگر شعلهور …
توضیحات بیشتر »در روش پیشرفته تدریس، استاد نباید مطالب را مستقیما آموزش دهد/ خروجی دروس خارج فعلی، کمتر از یک درصد است/ با ۱۳ سال آموزش میتوان نظریهپرداز فقه نظام تربیت کرد
الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج میکند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان میکند. این روش، البته باارزش است، اما کاراییاش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر بهعنوان آدم توانمند بیرون میآید درحالیکه اگر روشمندتر و اصولیتر در این دروس خارج عمل کنیم، از ۱۰۰۰ نفر، اگر حداقل ۸۰۰ نفر، یعنی چهارپنجم به درجه اجتهاد میرسند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، در نشستی در موسسه الهادی …
توضیحات بیشتر »کسی که میگوید فقه نظام نداریم، شوخی میکند!/ از شهید صدر پرسید: روزی چند ساعت کار میکنید؟ گفت: سوالت اشتباه است/ باید نظام اقتصادی شهید صدر را نقد کرد، نه اینکه فقه نظام را انکار نمود!/ گفتند اگر هاشمی شاهرودی قوانین بگوید، مجتهد است!
اینکه در آیه میفرماید: «لیتفقهوا فی الدین» یعنی فهمی که به عمق مطلب برسد نه اینکه ظاهر عبارت را بگیرید و یک معنای تحتاللفظی بگیرید و بعد بگویید از این ظواهر، نمیتوان به نظام رسید و ما بحثی به نام نظامات نداریم و شما باید به قیاس و استحسان روی بیاورید. البته من این حرفها را حمل بر شوخی علمی میکنم برای اینکه حوزهها به حرکت دربیاید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چندی پیش، حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، به دعوت پژوهشگاه فقه نظام، به بیان ویژگیهای علمی و اجرایی آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی(ره) پرداخت. رئیس پژوهشکده «الذریهالنبویه» و استاد …
توضیحات بیشتر »فقه عفاف؛ حلقهای مفقود در تبویب فقه
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم به سه جلد کتاب «فقه عفاف» اشاره کرد و گفت: کتاب فقه عفاف از دو جلد فقه فردی و اجتماعی تشکیل شده است و جلد سوم آن میتواند نتیجه مباحث فقهی در بخشهای قبل باشد و ذیل سیاستگذاری اجتماعی تعریف شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله همایشهای ملی الگوی زندگی عفیفانه با رویکرد اسلامی، کرسی ترویجی با موضوع «فقه عفاف؛ حلقهای مفقود در تبویب فقه» امروز چهارشنبه با ارائه حجتالاسلام حسین بستان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و به همت مرکز پژوهشهای آستان قدس رضوی، نمایندگی قم در حوزه …
توضیحات بیشتر »