دو نظر و فضا برای نگارش تاریخ داریم؛ یکی اینکه اصل وقایع را بدون هیچ گرایشی تقریبا بنویسیم که واقعگرا به آن گفته میشود و نویسنده کمترین مطلبی از خود به آن میافزاید اما گاهی تاریخ تفسیری میگوییم یعنی حوادثی را انتخاب و گزینش کرده و پیوند آن را تحلیل میکنیم. برخی معتقدند ما هر چه داریم روایت است و …
Read More »Tag Archives: عاشورا پژوهی
کلید فهم عاشورا؛ سومین کتاب عاشوراپژوهانه دکتر محسن اسماعیلی
«کلید فهم عاشورا» کتابی است که به شرح و تفسیر وصیتنامه امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه میپردازد و توسط دکتر محسن اسماعیلی به رشته تحریر درآمده است. این اثر در ده گفتار تنظیم شده و هر گفتار به یکی از ابعاد مهم وصیتنامه و اهداف قیام امام حسین(ع) میپردازد. این وصیتنامه و شرح آن، نه تنها ابعاد اعتقادی و …
Read More »آنک مردن پیش چشمش تهلکهست/ سید سجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: اخیرا برخی فقه پژوهان، در یکی از شبهای محرم بحثی را ذیل این سوال مهم عرضه کرد که «موضوع شهادت و به تبع احکام فقهی آن چیست؟» از نظر وی، حُسن فاعلی: یعنی نیت خالص، انگیزه الهی، قصد قربت؛ وگرنه حتی کشتهشدن در رکاب پیامبر (ص)، اگر با هدف غنیمت باشد، شهادت نیست. و مراد وی از حسن …
Read More »آسیب زدایی از فرهنگ عاشورا؛ پیشینه و گونه شناسی/ علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین گام برای شناخت موضوع، آن است که مشخص سازیم منظور از جریان شناسی و پیشینه مبارزه با آسیبهای فرهنگ عاشورا چیست؟ و درصد کاوش چه محدوده زمانی هستیم. بنابراین، در ابتدای بحث، روشن میسازیم که منظور، مبارزه با آنها به عنوان یک سنت اجتماعی خاص است. محدوده زمانی آن را نیز، آغاز نخستین حرکتهای روشن فکری …
Read More »۲۰ کتاب خوب برای عاشورا شناسی
کتابِ خوب دربارۀ قیام عاشورا فراوان است. اما همین کثرت، انتخاب را سخت کرده است. از طرفی قیام عاشورا یک پدیدهی یکبُعدی نبود؛ بلکه ابعاد مختلفی دارد که برای شناخت جامع قیام، باید آنها را شناخت. بنابراین کتابها را ذیل شش بُعد مهمّ دستهبندی کرده و دربارۀ هر یک توضیح مختصری داده شده است: ۱. فقهِ عاشورایی ۲. تاریخ و …
Read More »حجاب زنان عاشورا؛ یک درس برای زنان مسلمان و یک تذکر به مداحان/ محمد عشایری منفرد
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجاب زنان اهل بیت (علیهمالسلام) سه مرتبه داشت: مرتبه اول همان پوشش واجب اسلامی بود (پوشاندن همه بدن به استثنای وجه و کفین)، مرتبه دوم پوشش مستحبشان بود (یعنی همان وجه و کفین را نیز میپوشاندند) و سوم حضور دائمی در خانه و عدم خروج از منزل جز در موارد بسیار ضروری. در خانه هم پشت پرده …
Read More »تأملی در تأثیرات عاشورا بر رهیافتهای سیاسی بنیهاشم/ علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر، با بهرهگیری از دو مفهوم «پارادایم» و «استراتژی سیاسی» در بعد نظری به کاوش دراندیشه و رفتار رهیافتهایهاشمی پس از قیام عاشورا پرداخته است. با بررسی تاثیرات عاشورا برهاشمیان، دو پارادایم اصلی اعتقادی ـ سیاسی که متعلق به امامیه است و سیاسی را که مرتبط به سایر رهیافتهاست رصد نموده است. ساختار نوشتار بر این …
Read More »مروری بر ۸۹ روایت بلاذری درباره عاشورا/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: در یک تقسیمبندی درباره منابع اولیه عاشورا، میتوان سه مرحله را مهم دانست. ابومخنف به عنوان درجه اول، محمد بن سعد درجه دوم و بلاذری منبع درجه سوم. همه اینها برای شناخت عاشورا مهم هستند. در این جا ابتدا یک مقدمه کوتاه در باره تفاوت این سه درجه و بعد هم مروری بر ۸۹ روایت بلاذری از عاشورا …
Read More »داستانسرایی و زبان حال درباره عاشورا از آفات دوره صفویه است/ منابع معتبر واقعه کربلا کدامند؟
حجتالاسلام سیدمحمدکاظم طباطبایی با بیان اینکه در دوره صفویه و قاجاریه منابع تاریخ عاشورا بسیار متنوع بود، اما متاسفانه به عللی، منابع غیراصیل و داستانسرایی و داستانپردازی منابع اصلی را تحتالشعاع قرار داد، گفت: در دوره اخیر این آثار کم شده است، ولی زبان حال جایگزین شده و کار را خراب کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم …
Read More »گونهشناسی شبهات عاشورایی و رهیافتی برای پاسخ به آنها/ محسن الویری
شبکه اجتهاد: در روزگاری که حجم ابهامهای واقعی و یا غیرواقعی و پرسشسازیها و شبههسازیهای طبیعی و یا مدیریت شده در باره قیام حضرت سید الشهداء علیهالسلام بسیار زیاد است، سزاوار است درنگی در باره چگونگی مواجهه با این پدیده داشته باشیم. شکلهای گوناگون دستهبندی شبهات و پرسشها پرسشها و شبهههای عاشورایی از منظرهای مختلف قابل دستهبندی است. اگر بر …
Read More »برداشتی نادرست از کلام شریف مرتضی درباره حادثه کربلا
شبکه اجتهاد: فهم سخنان شریف مرتضی همیشه ساده نیست. باید با ادبیات کلامی و جدلی دوران او و مکاتب کلامی شیعی و معتزلی کاملا آشنا بود تا بتوان مباحث کلامی او را حتی در موضوع امامت به خوبی درک کرد و فهمید. یکی از مواردی که سخنان او تاکنون به صورت کاملا ناصوابی فهم شده سخن مرتضی است در تنزیه …
Read More »دانلود کتاب «عاشورائیات» اثر جدید استاد حیدر حبالله
کتاب جدید استاد حیدر حبالله، پژوهشگر لبنانی و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم با عنوان «عاشورائیات» در بیروت چاپ و به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چاپ اول کتاب «عاشورائیات» شامل دراسات، مقالات و پرسش و پاسخهای استاد حبالله پیرامون حرکت امام حسین(ع)، شعائر حسینی و مناسک دینی، عاشورا در تاریخ و حدیث، فقه عزاداری و …
Read More »مشهورات نادرستی درباره عاشورا رواج یافته است/ تصحیح چند اشتباه مشهور
استاد تاریخ اسلام در نشست علمی «تحلیل قیام و زمانه امام حسین(ع) از نگاه شهید صدر» گفت: درباره قیام امام حسین(ع) و عاشورا مطالبی رواج یافته که نادرست است و با منابع تاریخی معتبر منطبق نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدهادی یوسفی غروی، عاشوراپژوه و استاد تاریخ اسلام حوزه، شامگاه ۲۳ مرداد در نشست علمی «تحلیل قیام و زمانه …
Read More »درگذشت عاشوراپژوه برجسته حوزوی
در بین اخبار پیاپی و تلخ مرگومیرها امروز خبر رسید که حجتالاسلام مهدی پیشوایی؛ پژوهشگر سیره امامان شیعه و بهویژه عاشورا نیز در ایام عزاداری سالار شهیدان، در ۷۶ سالگی بر اثر ابتلا به کرونا درگذشته است. شبکه اجتهاد: پیشوایی؛ طلبهای مشکینشهری و عضو تحریریه مجله «درسهایی از مکتب اسلام» در دهه پنجاه بود که سه سال مدیریت داخلی این …
Read More »دینداری به سبک بنیامیه/ محسن الویری
شبکه اجتهاد: پرداختن به موضوع بنیامیه در مطالعات عاشوراپژوهی و تشیعپژوهی به دو دلیل ضرورت دارد: ۱- شناخت بهتر آن چه ائمه اطهار علیهم السلام با آن ستیز میکردند و در نتیجه کوشش برای دوری جستن از آن امور. این موضوع برای ما پیروان اهل بیت علیهم السلام که دین خود را از ائمه اطهار علیهم السلام میگیریم دارای اهمیت …
Read More »