بایگانی برچسب: فقه شیعه

شبکه اجتهاد: فقه شیعه مستند به احادیث امامان شیعه و به طور خاص تعالیم فقهی دو امام محمد باقر و جعفر صادق (ع) است. احادیث فقهی امامیه عمدتا در کتب اربعه ثبت شده است. این چهار کتاب هر کدام با یک هدف متفاوت تدوین شده و از گستردگی منابع و شیوه‌های متفاوت در نقل احادیث و سنت‌های نقل احادیث فقهی موجود در میان امامیه بهره برده‌اند. اما در نهایت مستند اصلی همه آنها به دفاتری از حدیث و فقه بر می‌گردد که اصحاب ائمه از تعالیم فقهی آنان تنظیم کردند و به اصول اربعمائه بعدها شهرت یافت. این اصول اولیه …

شبکه اجتهاد: پس از انتشار یادداشت «حاشیه» بودن فقه شیعه بر فقه عامه «در حاشیه»، یکی از خوانندگان به نام «سید حامد خاتمی» متنی را درباره مبنای ‌آیت‌الله شبیری زنجانی نگاشته که نوشته ایشان را عیناً برای مخاطبان به اشتراک می‌گذارم: «احادیث شیعه به منزله تعلیقه (حاشیه) بر فقه عامّه است»، این عنوانِ یکی از دیدگاه‌‌ها و مبانی منسوب به فقیه والامقام، مرحوم آقای بروجردی است که محقق گرانقدر جناب آقای تمدن در یادداشتی به جمع آوری سخنان ناقلین این مبنا پرداخته بودند. جا دارد به جهت اضافه نمودن برخی شواهد دیگر، به تعابیری از فقیه گرانقدر ‌آیت‌الله شبیری زنجانی …

شبکه اجتهاد: شاید بحث برانگیزترین نظر درباره نسبت فقه شیعه با فقه اهل سنت، این عبارت از ‌‌آیت‌الله سید حسین بروجردی(ره) است که: «فقه شیعه، حاشیه‌‌ای بر فقه عامه است». گاه ظاهر این عبارت موجب شده است تا برخی همچون ‌‌آیت‌الله سید علی میلانی انتساب این عبارت به ایشان را نادرست بدانند و این نظر خود را به نقلی از ‌‌آیت‌الله صافی گلپایگانی مستند کرده‌اند (گفتگویی منتشر شده در شبکه اجتهاد به تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۹۵؛ ظاهراً منظور ایشان شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی است که البته خود ایشان در مصاحبه‌‌ای چاپ شده در کتاب چشم و چراغ مرجعیت به توجه …

نسخۀ سوم از نرم‌افزار «کتابخانه و دانشنامه تخصصی جامع فقه»، شامل متن هزار و  ۶۳۸ عنوان کتاب و رساله در دو هزار و ۸۵۸ جلد از منابع مهم در زمینه فقه، به زبان عربی و فارسی، از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور تولید و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه «کتابخانه و دانشنامه تخصصی فقه ۳»، نسخه جدید نرم‌افزار جامع فقه است که در راستای دسترس‌پذیر کردن محتوای فقهی و همچنین تسهیل و تسریع در امر پژوهش و استنباط احکام نورانی اسلام تولید شده است. این نرم‌افزار و نسخه‌های بعدی آن، طی یک برنامه …

حجت‌الاسلام عبدالکریم فرحانی عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: ما اگر سازمان فقه امام خمینی(ره) را ترسیم کردیم، می‌توانیم آینده فقه شیعه و حکومت اسلامی را متوجه شویم، امام ثابت می‌کند که این استنتاج از کتاب و سنت اخذ شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم فرحانی در نشست علمی با عنوان «آینده فقه شیعه و حکومت اسلامی» که در مدرسه امام کاظم(ع) برگزار شد، اظهار داشت: اگر بتوانیم گفتمان فقه حکومتی را در فضای پژوهش حوزه گسترش دهیم، حوزه می‌تواند در ماموریت مهمی که بر عهده دارد موفق شود. او افزود: در آغاز انقلاب، سه فضا و تلقی …

فقه شیعی تنها زمانی‌ می‌تواند خود را از افتادن در خطاها و خطراتی که از آن‌ها در این یادداشت سخن می‌گویم مصون دارد که به ضرورات و مصالح و مقتضیات زمان و مکان و به اجتهاد مداوم در اصول و به مقتضیات بشری بودن هر اجتهادی در دین پایبند بماند. شبکه اجتهاد: متأسفانه در سال‌های اخیر ملاحظه‌ می‌شد که برخی از روشنفکران دینی در ایران در مقام نوعی مقایسه میان برداشت‌هایی از فقه شیعی و ایدئولوژی داعش بر ضرورت اصلاح فکر دینی تأکید‌ می‌کردند. البته در ضرورت اصلاح فکر دینی و اجتهاد در اصول و بارور کردن فقه اجتهادی مبتنی …

عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم با بیان این که برخی فقها اعتقاد به فقه نظامات داشته اما عده دیگر می‌گویند با همان منطق موضوعات جدید می‌توان پاسخ گرفت، گفت: این ادعاها نشان می‌دهد فقه شیعه در آستانه تحول نوین قرار دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، در نشست فقه تمدنی در مدرسه علمیه عالی نواب مشهد با بیان این که هدف اسلام هدایت فردی و اجتماعی بوده که این هدایت اجتماعی موضوع فقه تمدنی است، گفت: فقه تمدنی به دنبال سرپرستی جامعه می‌باشد. وی با اشاره به مساله فقه مبتنی بر مصلحت، به احکام برگرفته …

مهدی نصیری استاد دانشگاه و پژوهشگر دینی می‌گوید: در عصر غیبت و سیطره مدرنیته نباید از حوزه و فقه انتظار شکل دادن به اتوپیای دینی (مدینه فاضله ) را داشته باشیم و این امر تنها با ظهور حضرت ولی عصر محقق خواهد شد. کسانی که غافل از تنگناهای موجود در عصر غیبت و زمانه سیطره مدرنیته، حوزه و فقه را منجی و حلال همه مشکلات و قادر به ساخت اتوپیای دینی معرفی می‌کنند در زمره غلو کنندگانی هستند که ممکن است فقه و دین را از انجام مقدوراتش نیز باز دارند و میدان را به دست دین ستیز بسپارند. به …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی نمایندگی تهران از تشکیل نشستی با حضور چند تن از مستندسازان رسانه ملی در این نمایندگی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این جلسه که با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد شیخ الاسلامی رییس دفتر تبلیغات اسلامی تهران و چند تن از مستندسازان رسانه ملی از جمله حسن کرمی و سبط رسول و حسینی از معاونت فضای مجازی صدا وسیما در این نمایندگی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ الاسلامی گفت: در این نشست در مورد چگونگی تولید مستند فقه که از طرف میز علوم اسلامی به این نمایندگی واگذار شده است، بحث و گفت و گو …

جهان معاصر، جهان ترقّی فنون و صنایع، جهان ارتباطات، جهان آگاهی‌های جدید و پیشرفت و نوآوری‌ها است و بشر، در چنین جهانی، هر روزه با مسائل و مشکلات جدیدی روبرو می‌گردد که باید دین مبین اسلام، پاسخگوی نیازهای او باشد. آری، فقه غنیّ اسلام‏‏، متضمّن هزاران مادّه‏ى قانونى و تعلیمى و برنامه‏ى عملى و اخلاقى است که به یقین می‌توان گفت هیچ نقصی نداشته و می‌تواند راهگشای همه چالش‌های پیش روی امور بشریت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی مرجع عالیقدر شیعه به نشست علمی «مسائل مستحدثه و حوزه علمیه؛ چالش‌ها و رویکردها» مشهد مقدّس- پیامی صادر …

ایزدهی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، درپیش گرفتن مسیری غیر از اجتهاد مصطلح حوزه با سابقه هزارساله را موجب به خطرافتادن فهم دین و تحجر و تجدد و در نهایت خروج از مسیر اسلام دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی اظهار داشت: اصولا دو نوع تلقی از اسلام وجود دارد که براساس یک نگاه، صرف مراجعه به آیات و روایات و مبانی کفایت نمی‌کند بلکه باید این استناد براساس روش اجتهادی مصطلح بین فقها انجام شود و حجیت فهم از دین و استناد یک نکته به دین مستلزم درک فقیهانه‌‌ای است که این درک …

«نشست انقلاب اسلامی و توسعه فقه» از سلسله نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی(ششمین نشست) با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین حسنعلی علی‌اکبریان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در تالار علامه طبرسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست ابتدا حجت‌الاسلام علی اکبریان در ۵ محور مطالب خود را بیان کرد:۱- نقش فقه در شکل‌گیری انقلاب اسلامی؛ ۲- توسعه فقه پس از انقلاب اسلامی؛ ۳- عوامل مؤثر در توسعه فقه در انقلاب اسلامی؛ ۴- ارزیابی تحولات فقه در انقلاب اسلامی؛ …

استاد حوزه علمیه خراسان با اشاره به ویژگی‌های فقه شیعه، روزآمدی و کارآمدی فقه در پاسخگویی به مسائل روز جامعه را مورد تأکید قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حق پناه در جمع اساتید اعزامی فقه و اصول حوزه علمیه خراسان در مدرسه علمیه سلیمانیه عنوان کرد: فقه شیعه و اهل سنت علاوه بر ۲۳ اختلاف کلی، تفاوت‌های نسبی فراوانی دارند که یکی از آن‌ها این است که نظر و استنباط مجتهد شیعی وضع قانون نیست. وی با بیان این که فقه به معنای کشف و استنباط احکامی است که خداوند وضع کرده و نه طراحی قوانین جدید، …

حجت‌الاسلام علی‌اکبریان به بیان جایگاه فقه مقاصد الشریعت در استدلال‌های فقهی پرداخت و یادآور شد: زمانی که از چالش‌های فقه سخن می‌گوییم؛ یعنی هم به قواعد استنباطی در فقه نظر داریم و هم با مشکل‌هایی که فقه را درگیر کرده است مواجه هستیم.  وی یکی از چالش‌هایی که فقه پس از انقلاب با آن مواجه شده است را چالش ناکارآمدی احکام شریعت دانست و افزود: حتی برخی از متصدیان قانون‌گذاری به ناکارآمدی برخی احکام شرعی اذعان کردند؛ به‌عنوان‌مثال شورای نگهبان پیش از آن‌که مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شود با مسئله تعزیر با تازیانه مواجه شدند که امروزه نمی‌توان همه …

حجت الاسلام ابراهیمی‌فر گفت: به طور کلی برای تطبیق دادن افساد فی الارض به اخلال گران اقتصادی از دو جهت امکان پذیر است؛ نخست آن که اخلال در امر معیشت جامعه چیزی جز فساد نیست و دیگر این که مشارکت با شبکه جهانی فاسد که هدفشان براندازی نظام اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالجواد ابراهیمی فر در گفت‌وگویی، با اشاره به مبانی فقهی افساد فی الارض گفت: در زمینه افساد فی الارض آیات فراوانی در قرآن کریم وجود دارد؛ گرچه حیطه افساد فی الارض بسیار گسترده است اما ظاهرا افساد فی الارض در زمینه‌های مالی و مادی، …

آیت‌الله‌‌‌ نوری همدانی با بیان این که همه پیامبران خدا در یک دست کتاب هدایت و در دست دیگر شمشیر داشتند که امروز نیز باید تفقه در دین توامان با مبارزه با دشمنان باشد، گفت: اساتید بسیجی باید ضمن حفظ انقلاب مردم را نیز همراه کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌‌‌ حسین نوری ‌همدانی، در اولین دوره مشترک تعالی اساتید و نخبگان بسیجی حوزه‌‌های علمیه استان‌‌های خراسان رضوی، قم، تهران و اصفهان، در مشهد در مجتمع آموزشی فرهنگی امامت مشهد با بیان این که خط رسالت و امانت داران آنان یعنی فقیهان از حضرت آدم آغاز شده گفت: این خط …

پروفسور لیافت تکیم استاد دانشگاه دنور آمریکا معتقد است اجتهاد باید به نیازهای کنونی جوامع بپردازد و برای پرسشهای روز جامعه نیز جوابی در اختیار نهد. شبکه اجتهاد: اجتهاد بالاترین درجه علمی در دانش فقه اسلامی و به معنای توانایی استنباط احکام شرعی از منابع دینی است. مجتهد و فقیه نیز کسی است که می‌کوشد تا احکام شرعی را از منابع فقهی اسلام، یعنی قرآن، سنت، عقل و اجماع بیاموزد. اجتهاد نیازمند آموختن شاخه‌های مختلفی از علوم دینی و ادبی مثل ادبیات عرب، اصول فقه، منطق، آیات الاحکام، رجال و درایه، نظریه‌های فقهای متقدم و تفسیر قرآن است. پروفسور لیاقت …

اعرافی در خصوص نقش حوزه‌‌‌‌‌های علمیه شیعه در تمدن اسلامی گفت: در فقه شیعه مفردات نظام وجود دارد و تلاش کسانی مثل شهید صدر برای این بود که این مفردات تجمیع شود و وجود این نظامات نشان دهنده ظرفیت نرم افزاری برای تمدن اسلامی است که در فقه و اندیشه دینی ما وجود دارد لذا برای رسیدن به تمدن اسلامی اجتهاد ما در حوزه‌‌‌‌‌ها باید تمدن ساز و در عین حال رویکرد تمدنی بر اجتهاد وفکر و دانش ما سایه افکن باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش علمی دوروزه تمدن اسلامی (گذشته، حال، آینده) نقش و رسالت علمای افغانستان با …

ابن ادریس با خوانش انتقادی آثار شیخ طوسی و نقد علمی آنها توانست بعد از صد سال بر هیمنه و سلطه علمی شیخ‌الطائفه در جهان تشیع خاتمه ببخشد. «حجیت خبر واحد» از جمله موضوعات اختلافی شیخ و ابن ادریس است. شبکه اجتهاد: تأثیر حضور محمدبن حسن طوسی، معروف به شیخ طوسی در قرن پنجم هجری که از آن دوران به عنوان نقطه اعتلای فقاهت شیعی یاد می شود و فراگیر شدن هیمنه و گستره علمی او در این عصر موجب شد فقیهانی که پس شیخ در فضای حوزه علمیه پروش می‌یافتند یارای مقابله با نظریات او را نداشته باشند و …

شبکه اجتهاد: در این نوشتار می‌کوشیم با محور قرار دادن مفهوم جهاد ابتدایی، پاسخ این پرسش را بیابیم که فقه شیعه اصالت را با صلح می‌داند یا جنگ؟ جهاد در دین اسلام دارای جایگاهی ویژه و مهم است؛ به‌گونه‌ای که یکی از ده فرع[۱] مهم دین شناخته شده است. علاوه بر آیات قرآن کریم، سنت نبوی و روایات معصومین (ع) نیز به این فریضه‌ی مهم پرداخته‌اند. حضرت علی (ع) جهاد را لباس تقوا، زره محکم و سپر مطمئن خداوند توصیف می‌کند. به‌گونه‌ای که ترک‌کننده‌ی جهاد، به بلا و مصیبت گرفتار می‌شود و فرجامی جز خواری و ذلت ندارد.[۲] فقیهان نیز …