Tag Archives: محمد کاظم تقوی

شبکه اجتهاد: پرسش این است که آیا راه حل نهایی برای توانمندسازی فقه جهت پاسخگویی به نیازهای انسان امروز در دیدگاه امام خمینی فرایند پیش بینی شده در دستورالعمل نهاد مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده است یا اینکه ایشان توقع و تفکر دیگری داشته‌اند؟ با توجه به تفاوت و تعارض دیدگاه فقهای شورای نگهبان در موضوع مصوبات مجلس شورای اسلامی، …

چرا مطالعه آخرین کتاب و محصول تدریس سال‌های پایانی اقامت امام خمینی (ره) در حوزه علمیه نجف اهمیت دارد؟ شبکه اجتهاد: از میان کتاب‌های نوشته شده به قلم امام خمینی «نماز» از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، چرا که ایشان سه کتاب از تالیفات و تصنیفات ارزشمند خود را به «نماز» اختصاص داده و از این «نور چشم نبی رحمت» هم …

امام ‌‌خمینی (ره) ولایت و منصب سیاسی از ناحیه حاکم جائر را حرام‌‌ می‌داند، چه آن منصب و مقام برای کارهای حلال و مشروع باشد و چه برای انجام کارهای حرام و یا مخلوطی از کارهای حلال و حرام؛ چرا که سلطنت و حکومت با جعل الهی برای رسول الله و با جعل رسول الله برای امیرالمؤمنین و ائمه طاهرین …

شبکه اجتهاد: امام خمینی(قدس سره) پس از آنکه سالها در حوزه علمیه به تدریس فلسفه و عرفان و نیز فقه و اصول در مقطع سطوح عالیه، اشتغال داشت؛ در دهه ۱۳۲۰ شمسی، تدریس خارج اصول و خارج فقه را آغاز کرد که تا پیش از هجرت به فرانسه، ادامه داشت. حضرت امام می‌فرمایند: «از مدتها قبل از آمدن آقای بروجردی …

شبکه اجتهاد: قم از قرون اولیه اسلامی یکی از مراکزی بود که شیعیان در آن حضوری پر رنگ داشتند و به خصوص وجود مرقد مطهر حضرت معصومه (س) ویژگی خاص و سرمایه معنوی ممتازی به آن داده بود. کاروان علم و دانش و تعلیم و تعلّم معارف و احکام اسلامی که سرچشمه نخست آن قرآن کریم و به دنبال آن …

شبکه اجتهاد: دانش فقه در میان دانش‌های متعدد اسلامی، علم به احکام شرعی و حلال و حرام الهی‌ می‌باشد که فقیه پس از تحصیل مقدمات علمی و ایمانی برای استنباط احکام از منابع و ادله مربوطه، اجتهاد‌ می‌کند و رهاورد جدّ و جهد او برای خودش و مقلدینش حجت است و در زمان غیبت امام معصوم(ع) که علم قطعی به …

کتاب «تقویم و کاربرد آن در فقه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا غفوریان، عضو هیئت علمی دانشگاه امیر کبیر و پژوهشگر نجوم و رؤیت هلال، در سه فصل «مبانی و اصول تدوین تقویم شمسی»، «مبانی و اصول تدوین تقویم قمری» و «معیار آغاز و انجام ماه قمری»؛ توسط انتشارات «میراث اهل قلم به زیور طبع آرزاسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

حضرت امام پس از نوشتن حاشیه بر توضیح المسائل ‌آیت‌الله بروجردی، آثار فتوایی دیگری هم نوشته که مهمترین آن‌‌هاتحریرالوسیله‌ می‌باشد و در سالهای پس از آن بعضی از فتاوایشان تغییر و تبدیل یافته که خود گفتند در موارد اختلاف فتوی، آنچه در تحریرالوسیله نوشته شده، ملاک است. شبکه اجتهاد: امام خمینی(ره) گرچه بر دو اثر مهم فقه فتوائی: العروه الوثقی …

در تجربه جمهوری اسلامی و در اختلافاتی که بین دو نوع تفکر و برداشت از اسلام در میان مدیران جامعه شکل می‌گرفت امام ورود می‌کردند و بن‌بست‌شکنی می‌کردند. ایشان در چندین مکتوب خودشان افق‌های بسیار راهگشا برای حوزه‌ها و نظام اسلامی گشودند ولی متاسفانه در طول بیش از سی سال نه حوزه‌ها آنطور که باید این افق‌ها را جدی گرفتند …

شبکه اجتهاد: اول آبان ماه هر سال یادآور غم سنگین و جانسوز شهادت او در غربت تبعید می‌باشد. شهادت مظلومانه و غریبانه او در پاییز طبیعت، بهار آزادی ملت ایران از استبداد و استعمار را ثمر داد. اما چون فرزند امام خمینی بود، در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار کم از او و شخصیت چند بُعدی او سخن …

شبکه اجتهاد: مدیریت حوزه علمیه قم به صورت رسمی برنامه آموزشی سطح عالی حوزه را با تغییراتی در متون آموزشی اعلام کرد. این اقدام مدیریت حوزه با واکنش‌‌‌های انتقادی تعداد زیادی از علما و اساتید واقع شده که افت سطح علمی طلاب با فراگیری متون جدید دغدغه مهم این منتقدین بوده است. اما در یادداشت پیش‌رو انتقاد به مدیران و …

کتاب «حاشیه بر رساله ارث ملا‌هاشم خراسانی» یکی از کتاب‌های فقه فتوائی امام خمینی (ره) است. ایشان پس از نگارش تعلیقه بر کتاب «وسیله النجاه» سید اصفهانی از آنجایی که کتاب الارث آن کتاب تنها دربردارنده مسائل اولیه آن بوده؛ فتاوای خود در مبحث ارث را در حاشیه رساله ارث ملا‌هاشم خراسانی نگاشته است. شبکه اجتهاد: ملامحمدهاشم خراسانی، معروف و …

​امام خمینی که بیش از ۲ دهه در حوزه علمیه قم به‌عنوان فیلسوف و عارف بزرگ و مدرس فلسفه و عرفان شناخته می‌شد از اواسط دهه ۲۰ به بعد بیشتر تألیف و تدریس دروس اجتهادی فقه و اصول را وجهه همت خود قرار داد و در این میان تعلیق بر کتاب وسیله النجاه آیت‌الله ‌‌‌سید ابوالحسن اصفهانی اولین نوشته فقه …

شبکه اجتهاد: مدرسه و مکتب فقهی امام خمینی (ره) ویژگی‌های ارزشمند متعددی دارد که به مثابه مقوم‌ها و مؤلفه‌های فقه آن فقیه بزرگ و مرجع تقلید والا مقام‌ می‌باشند. حضرت امام فقیهی اصولی است که علاوه بر سالها تدریس کتابهای رایج در سطوح عالیه حوزه‌ها، سه دوره تدریس خارج اصول در حوزه علمیه قم داشته و به موازات دو دهه …

جایگاه علمی ‌آیت‌الله بروجردی چنان بود که با آغاز تدریس فقه و اصول در حوزه علمیه قم، علاوه بر فضلاء و طلاب جوان، اساتید برجسته و معروف آن دوره حوزه قم برای تکریم و نیز بهره‌گیری علمی از شاگرد برجسته آخوند خراسانی سال‌ها در درس او حاضر‌ می‌شدند. امام خمینی که در آن دوره خود استادی برجسته و و از …

«مناهج الوصول الی علم الاصول» نام دو جلد از شش جلد اثر اصولی امام خمینی (ره) در دانش اصول فقه‌ می‌باشد و تمامی مباحث الفاظ را در بردارد. حضرت امام در این اثر درباره تعدادی از مسائل فلسفی که اصولیون متأخر متأثر از آخوند خراسانی مطرح‌ می‌‌کنند، به تبیین و تحلیل پرداخته و ضمن ارائه تحقیقات خود، مزال اقلام را …

«تعادل و ترجیح» و «اجتهاد و تقلید» دو مبحث پایانی مباحث اصول است که امام خمینی (ره) پس از تدریس، به تألیف و نگارش آنها موفق گردید. این دو مبحث یک جلد از دوره شش جلدی اصول فقه ایشان می‌باشد که در این معرفی به گزارش محتوای آنها اقدام شده است. شبکه اجتهاد: جلد ششم از دوره اصول فقه امام …

شبکه اجتهاد: دانش پر ارج و ریشه دار فقه، عهده دار بیان ضوابط و قوانین «معاش و معاد» مؤمنان‌ می‌باشد. «علم الفقه الذی هو قانون المعاش و المعاد و طریق الوصول إلی قرب الرب، بعد العلم بالمعارف.»(موسوعه الامام الخمینی، ج ۵، ص ۱۰) چنین تلقی و تعریفی از فقه نتیجه و مقصد تعریف اصطلاحی فقه است که گفته شده: دانش …

شبکه اجتهاد: زندگی انسان در اجتماع تحقق می‌یابد و معنا پیدا می‌کند و از اجتماع یک زن و مرد به عنوان اساس خانواده، اولین واحد اجتماعی تشکیل می‌شود و در شکل‌های متنوع و کوچک و بزرگ دیگر متجلی شده و استمرار می‌یابد؛ یعنی محله و شهر و منطقه و کشور و قاره تا اجتماع جهانی، همه جامعه انسانی هستند. انسان …

مراسم رونمایی از کتاب‌های «ملحق العروه الوثقی» و «المکاسب المحرمه» دو اثر قلمی مرحوم آیت‌الله یوسف صانعی، با حضور جمعی از علماء و فضلای حوزه و دانشگاه چندی قبل در دفتر این عالم فقید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکاظم تقوی یکی از شاگردان آیت‌الله صانعی و مدیر تحقیقات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در …

شبکه اجتهاد: اول آبان سال ۱۳۵۶ در سیر حادثه و اتفاقات نهضت امام خمینی امتحانی بزرگ برای امام پیش آمد و به برکت شهادت فرزند امام آیت‌الله شهید سید مصطفی خمینی نهضت پانزده ساله، در روند تکاملی که محصول استبداد و استعمار مطلق و نفسگیر حکومت وابسته شاه از یک سو و مجاهدت و استقامت امام خمینی و اصحاب و …

«انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه» اولین تألیف امام خمینی در اصول فقه‌ می‌‌باشد که بخشی از اولین دوره تدریس خارج اصول ایشان است و توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، پس از رحلت ایشان در دو جلد منتشر گردید. شبکه اجتهاد: امام ‌خمینی(ره) آثار پرتعداد و پرتنوعی در ساحت دو دانش در هم تنیده و به هم …

شبکه اجتهاد: «حدیث» پس از قرآن در شناخت معارف و احکام اسلام جایگاه برجسته‌ای دارد چرا که به نص روایت متواتر «ثقلین» از زبان رسول اکرم(ص) کتاب و سنت و یا قرآن و عترت دو جویبار جاری و گوارا برای شناخت تعالیم و آموزه‌های اسلام می‌باشند تا انسان طالب حقیقت و سالک إلی الله این حجت ظاهر را در کنار …

طبق قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸ رهبر یا اعضای شورای رهبری می‌بایست «صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتاء و مرجعیت» را داشته باشند و به اصطلاح، شرط رهبریت، مرجعیت بوده است. حضرت امام در نامه خود به رئیس مجلس بازنگری قانون اساسی درباره فرض شورایی بودن رهبری چیزی مرقوم نکرده بودند ولی درباره قید و شرط «مرجعیت» چنین اظهار …

شبکه اجتهاد: بهمن‌ماه ۱۳۴۸ بود که اولین جلسه تدریس حضرت امام خمینی در موضوع حکومت اسلامی و ولایت فقیه در حوزه علمیه نجف و در مسجد شیخ انصاری برگزار شد. درس‌هایی که به شکل‌ها و قالب‌های مختلفی به جامعه دینی و سیاسی عرضه گردید و به نقطه عطفی در مبارزات اسلامی ـ مردمی با رژیم استبدادی پهلوی بدل شد. در …

شبکه اجتهاد: در سال‌های میانی دهه شصت یکی از بحث‌های جدّی که پرسش و چالش مهمی تلقی شده بود، بحث‌ها و نظرات فقهی- حقوقی مربوط به اختیارات حکومت اسلامی بوده است: در این یادداشت به مناسبت سالگرد پاسخ امام خمینی به نامه دبیر وقت شورای نگهبان آیت‌الله صافی گلپایگانی در ۲۶ آذر ۱۳۶۶، سعی شده به سابقه و استمرار این …

شبکه اجتهاد: نهضت امام خمینی در آغاز ناصحانه و خیرخواهانه بود و ایشان به اتفاق دیگر مراجع و با حمایت مردمی رژیم شاه را از مصوبات و رفتار غیراسلامی و مخالف مصالح ملت و کشور، نهی می‌‌کردند که متأسفانه این صدای خیرخواهانه شنیده نشد، تا اینکه درگام بعدی صدای امام اعتراض و انتقاد شدید بود و البته مقابله رژیم سرکوبگر …

شبکه اجتهاد: انتشار فتوای امام خمینی(اعلی الله مقامه) در پاسخ به دو استفتا، در تاریخ ۱۳۶۷/۶/۱۹، نقطه آغازی برای بحث و گفتگوهای فراوان گفتاری و نوشتاری گردیده که باید آن را صفحه‌ای تازه از فعالیتها و نقش آفرینی‌های فقه به شمار آورد. استفتاءها این بود: از آنجا که آلات لهو و لعب استفاده‌های مشروع از قبیل نواختن سرودها را دارد، …

شبکه اجتهاد: شورای نگهبان در ساختار حکومتی نظام جمهوری اسلامی ایران، جزء مکمل قوه مقننه می‌باشد؛ شورایی مرکب از شش نفر فقیه عادل و آگاه به مقتضیات زمان و مسائل روز، به انتخاب مقام رهبری؛ و شش نفر حقوقدان در رشته‌های مختلف حقوقی، با معرفی رئیس قوه قضاییه و انتخاب نمایندگان مجلس؛ مصوبات نمایندگان مجلس شورای اسلامی را از نظر …

شبکه اجتهاد: نقش و جایگاه پیشگامان و راهبران نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی و تأثیر گذاری آنها در افکار و اندیشه انقلابیون و کارنامه آنان در سیر حوادث و اتفاقات، موضوعی شایسته درنگ و بررسی است. پس از نقش اول و عالی امام خمینی(رضوان الله علیه) حضور مؤثر و نقش سازنده آیت‌الله ‌‌شهید استاد مطهری و آیت‌الله ‌‌شهید دکتر …