حاضران در بخش دوم نشست نقد کتاب «پل تا جزیره» بر لزوم تحلیل چندبعدی از تحولات حوزه علمیه همچون روند بوروکراتیزاسیون و پیگیری ایده «جامعهشناسی فتوا» که میتواند نشانگر دغدغههای جامعه دینی در ادوار مختلف تاریخ اجتماعی اسلام باشد، تأکید کردند. شبکه اجتهاد: جامعهشناسی روحانیت یکی از گرایشهای نوپا در مطالعات دانشگاهی کشورمان است که سبک زندگی روحانیون، نظام آموزشی و مناسبات آنان با گروههای دیگر جامعه را واکاوی جامعهشناختی میکند. حوزه و روحانیت، بخش مهمی از داشتههای فرهنگی و شیعی ما در ایران و جهان اسلام است که تغییر و تحولات آن مستقیماً بر فرهنگ و جامعه تأثیر میگذارد. …
توضیحات بیشتر »جامعهشناسی روحانیت در چهل سالگی انقلاب/ بروکراتیزه شدن حوزه در بوته نقد
مؤلف کتاب «پل تا جزیره» در نشست نقد این کتاب اظهار کرد: حوزه مهم است و فقط برای دیروز و امروز ما نیست، بلکه برای فردای خود هم به آن نیاز داریم. حوزه یک تکه از پازلِ خویشتنِ فرهنگی ماست. حوزه نهاد رسمی دین تلقی میشود و هر اتفاقی در آن بیفتد، خویشتنِ فرهنگی دیندار و غیردیندار را تحت تأثیر قرار میدهد. پس به این معنا واجد ارزش است. شبکه اجتهاد: جامعهشناسی روحانیت یکی از گرایشهای نوپا در مطالعات دانشگاهی کشورمان است که سبک زندگی روحانیون، نظام آموزشی و مناسبات آنان با گروههای دیگر جامعه را مورد واکاوی جامعهشناختی قرار …
توضیحات بیشتر »حفرهی اجتماعی تقریب/ مهدی سلیمانیه
شبکه اجتهاد: تقریب، از زمان سید جمال در سطح نخبگانی باقی مانده است. این نخبگانی بودن تقریب، خود را در ساحت نخبگانیِ سیاسی، مذهبی یا فرهنگی نشان میدهد. ویژگی خاصی که به یک تعبیر میتوان آن را «میراث نخبگانی پروژهی سیدجمالی تقریب» نامید. به تعبیری پاشنهی آشیل تقریب در تمام طول عمر حدود یک قرنیاش در دوران معاصر، سرایت تقریب از سطح نخبگانی به سطح اجتماعی یا سرایت فرهنگی تقریب به بدنهی اجتماعی است. من این ویژگی مکتب تقریب را «حفرهی اجتماعی» تقریب مینامم. حفرهی اجتماعی تقریب را میتوان یکی از دلایل ریشهدار نشدن و کاهش برد اجتماعی آن و …
توضیحات بیشتر »تعبیر «صاحب» در سنت حوزوی/ مهدی سلیمانیه
شبکه اجتهاد: «صاحب کفایه»، «صاحب روضات [الجنات]»، «صاجب عروه». این تعبیرها در سنت حوزوی، تعبیری آشناست. منظور از هر کدام از این عبارات، فردی است که نویسنده کتابی مشهور در سنت حوزوی است. به عنوان نمونه، «صاحب کفایه»، ملامحمد کاظم خراسانی است که کتابی با عنوان «کفایهالاصول» نوشتهاست. به همین ترتیب، «صاحب روضات الجنات»، «میرزا محمد باقر چارسوقی اصفهانی» و منظور از «صاحب عروه»، ملامحمدکاظم طباطبایی یزدی است. حدود سهسالی هست که مشغول تحقیق در مورد زندگینامهنگاری حوزویان هستم. با این دست تعابیر در مورد علماء حوزه به دفعات برخورد کردهام. این نامگذاری به حدی رایج میشود که گاهی در …
توضیحات بیشتر »چرا صدای تقریب از قم بلند نمیشود؟/ مهدی سلیمانیه
شبکه اجتهاد: ظاهراً آیتالله سیستانی در جمع علمای شرکت کننده در کنفرانس وحدت در نجف، سخنانی گفتهاند که شایستهی توجه و تأمل به ویژه از منظر جامعهشناختی است. ابتدا به بخشهایی از این مطالب (به نقل از "شبکه اجتهاد") توجه کنید:
توضیحات بیشتر »