رهبری در سال ۸۹ به قم آمدند و عدهای از بزرگان در جلسه با ایشان از وضعیت علمی حوزه تعریف کردند؛ اما من به ایشان گفتم که آقا اگر نظر من را میخواهید باید بگویم که این حوزه فقیهپرور نیست. امروز نمیتوان به حوزه برای فقیهپرور بودنش امیدی داشت مگر مراکز اقماری که کارهای اجتهادی خوبی انجام میدهند. شبکه اجتهاد: «بهروز بودن حوزه و روحانیت» موضوع گفتوگو با آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی است. او در این گفتوگو برخی از فعالیتهای انجام شده در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) را هم توضیح میدهد و معتقد است موسسههای اقماری حوزه کارهای بسیار …
توضیحات بیشتر »بسیاری از دروس خارج صرفاً نقل قول هستند نه درس اجتهاد!
استاد حوزه علمیه قم، تصریح کرد: خیلی از دروس خارج اصولا درس اجتهاد نیست و صرفا بیان نقل قول است در حالی که اجتهاد به معنی حقیقی خود گویای تلاش شخص فقیه هست در میدان ارائه نظر جدید و نقد نظر دیگران و این دو شاخصه و وجه ممیزه اجتهاد پویا از غیر آن است.
توضیحات بیشتر »اجتهاد، انقلاب اسلامی و تمایزآفرینی در الگوی فقه سیاسی شیعه/ بهمن دهستانی
فقه سیاسی شیعه باوجود رهاوردهای گرانمایه در دوره معاصر همچون نظریه نفیس ولایتفقیه همچنان از برخی کاستیها در رنج است و ساحتهای نپیموده متعددی دارد که طبعاً این وضعیت زیربنایی تأثیر و نمود خود را در روبنای اداره جامعه و نظام به اشکال گوناگون نشان میدهد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در متن پیام تسلیت رهبرِ حکیم انقلاب برای مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی آمده بود: «اختلافنظرها و اجتهادهای متفاوت در برهههایی از این دوران طولانی هرگز نتوانست پیوند رفاقتی را که سرآغاز آن در بینالحرمین کربلای معلّی بود بهکلی بگسلد و وسوسهی خنّاسانی که در سالهای اخیر با شدّت و جدیت در …
توضیحات بیشتر »«اجتهاد گروهی» یا «شورای فتوی»؟
آنچه در دهههای اخیر ذهن اندیشمندان تیز بین را به خود مشغول کرده است، امکان اجتهاد گروهی و فتوای شورایی، چگونگی حجیت و نیز راهکارهای اجرایی آن است. اگر چه این نظریه در پایان دهه سی و اوائل دهه چهل از سوی صاحب نظران طرح و تاکید شد اما پس از آن مورد اقبال حوزویان قرار نگرفته و مغفول واقع شده است. شبکه اجتهاد: یکی از مهمترین امتیازات فقه شیعه پذیرش ضرورت اجتهاد برای پویایی شریعت و راهبری زندگی عصری متدینان میباشد و در طول تاریخ نیز این عنصر دست مایه عالمان دینی در دین شناسی بوده است و اگر …
توضیحات بیشتر »«الفکر و الاجتهاد» جدیدترین اثر علمی دکتر زکی المیلاد
«الفکر والاجتهاد؛ دراسات فی الفکر الإسلامیّ الشیعی» جدیدترین اثر دکتر زکی المیلاد پژوهشگر نواندیش شیعه عربستانی توسط مرکز الحضارهی بیروت روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به طور کلی اندیشه شیعه، اندیشهای عقلی و عقلگرایانه است؛ اما در سیر اندیشهی اجتهادی امامیه جریاناتی که نگرش منفی به عقل داشتهاند از این قاعده مستثنی شدهاند. «جایگاه عقل و تأثیر آن در علم دینی»، محور اصلی مباحث کتاب «الفکر والاجتهاد؛ دراسات فی الفکر الإسلامیّ الشیعی» است و نویسنده تلاش کرده این مساله را مورد کنکاش قرار دهد. زکی المیلاد در مقدمه کتاب مینویسد: تصویر تفکر اسلامی شیعی در تاریخ، تصویری …
توضیحات بیشتر »فقه و نیازهای جدید در دوره «پس از استقرار حکومت اسلامی»
استقرار حکومت اسلامی، برگشت به دوره جامعه طبیعی است یا ورود به جامعه مدنی اسلامی؟ هرکدام از این دوگزینه، فقه متناسب با خودش را میطلبد. همچنین فقه متناسب با شرایط پس از استقرار حکومت اسلامی، اصول فقه متناسب به خود را نیز طلب میکند. شبکه اجتهاد: بیگمان همه مخاطبان این مقاله، نخست از مسأله «تحول» جامعه بشری بهعنوان یک واقعیت خارجی آگاهند و دوم آنکه پاسخگویی علم فقه به نیازهای جدید را بر اساس اجتهاد مستمر فقهای عظام نهتنها امری ممکن، بلکه به سبب سابقه ۱۴۰۰ ساله آن، امری محقق میدانند؛ ولی به نظر میرسد برخلاف این توافقات، مسائل مبهمی …
توضیحات بیشتر »چند نکته در باب نظم نوین فقهی/محمدمهدی کمالی
سیستم فقهی امروزی چه آنچه در رسالههای عملیه وجود دارد و چه آنچه در کتب متداولِ فقهی نگاشته شده یا در درسهای خارج به بحث گذاشته میشود نهتنها از جامعیت لازم برخوردار نیست، بلکه بسیاری از موضوعات مطروحه و مورد مباحثه آقایان از اولویت و ضرورت لازم برای بحث و بررسی برخوردار نیست و بههیچوجه جوابگوی پرسشهای فقهی عصر جدید نیست. شبکه اجتهاد: بازنگری در تبویب فقه موجود و هماهنگ با نیاز امروز بشر و مسائل حاشیهی آن، مدتی است که دگرباره رونقی پیداکرده و صاحبنظران _و بعضاً غیر آنان_ به بیان دیدگاههای خود میپردازند که در حاشیه، توجه به …
توضیحات بیشتر »نکته مفقوده در حاشیههای فتوای حجاب
مشکلی که اینگونه فتاوا دارد، نگاه فردی به مقولات اجتماعی است. آنچه مورد نظر است نقطه آغاز رهایی از فقه فردی، تغییر «صورت مسئلههای بسیطی» است که در مقابل دستگاه فقاهت قرار داده میشود. مسئله «موضوع شناسی فردی» در حال حاضر مهمترین پاشنه آشیل فقاهت موجود است. شبکه اجتهاد: در خصوص بازنشر فتوای آیتالله مکارم شیرازی درباره رعایت حجاب در کشورهایی که قانون منع حجاب دارند، در این مدت واکنشها و توضیحات زیادی داده شده است و افراد متعددی مانند آقایان سروش محلاتی، طاهرزاده، کاشانی اظهار نظرهایی کردهاند، و در این میان نیز فتاوای بزرگانی بازنشر داده شده است، منتهی …
توضیحات بیشتر »نامه «شهید صدر» به یک عالم پاکستانی درباره اجتهاد پویا
مجتهد در فقه هر چقدر هم برپا باشد، امّا نظرات او نمیتواند اساس مطلق زندگی اسلامی در طول زمان باشد. این بدین معناست، که ما به اجتهادی زنده و پویا و متنوع نیازمند هستیم. شبکه اجتهاد: آیتالله شهید سید محمدباقر صدر در نامهای به علامه سید حامدعلی الموسوی النجفی، عالم پاکستانی درباره فقه اسلام و لزوم اجتهاد زنده و پویا نکاتی را عنوان کرده است. بسمِ اللّهِ الرحمنِ الرحیم جناب علاّمه بزرگوار سید حامد علی الموسوی النجفی دامت برکاته السلام علیکم و رحمهُ اللهِ و برکاته و بعد نامه بزرگوارانه شما را دریافت کردیم. در این نامه، از تصمیم دولت …
توضیحات بیشتر »