شبکه اجتهاد: میزان استفاده از کلمه «اجماع» و ترکیبهای دیگر آن، در کتب فقهی و اصولی فراوان است. دستهبندی این حجم که بالاتر از صدهزار استعمال را شامل میشود، کار یک گروه تحقیقاتی است. اما این مسیر صعب، سبب نمیشود که مسئله اجماع مورد پژوهش و کاوش قرار نگیرد. در یک کار پژوهشی پیرامون «اجماع مدرکی» به بررسی اجماعات مورد ادعا و استناد فقها از شیخ صدوق تا فیض کاشانی پرداختم که شامل ۹۰۰۰ فیش تحقیقاتی میگشت. گزارش اولیهای از این حجم استعمالات به دست آمد که آن را تقدیم میکنم و در نهایت جمعبندی مختصری پیرامون «حجیت اجماع مدرکی» …
توضیحات بیشتر »اجماع علما هم میتواند اشتباه باشد؟
نکته تعجب برانگیزی که در عمق قضیه نهفته است، تاثیر روانی اجماع بر محققان و متفکران است. یعنی کسی که به خاطر اجماع، از ادله چشم پوشی میکند، در واقع در خود ادله شک وارد کرده است و این امری است که اتفاق افتاده است. به طوری که میتوان گفت که مقوله مسلمات و اهمیت تاسیس نظام جدید، نقش مهمی را در عرصه کلام پیدا کرده است. علامه طباطبایی نتیجهی بررسیهایش را در بارهی اجماع ـ به عنوان اصلی علمی ـ در چند محور بیان میکند. شبکه اجتهاد: در اینجا میخواهیم به این سوالات پاسخ دهیم: آیا امکان دارد که …
توضیحات بیشتر »فتوا قائم به معرفت فقیه است، نه مصلحت
رئیس شورای حوزه علمیه تهران گفت: گاهی بعضی پیشنهاد «فتوای شورایی» یا احیاناً «قضای شورایی» میدهند این محل تأمل است و بسا براساس ادله نتوان فتوای شورایی را پذیرفت. این که چند نفر جمع شوند باهم توافق کنند و مصلحتی فتوا بدهند، فتوا نیست، چرا که فتوا قائم به معرفت است و هر فردی باید به معرفت برسد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیاکبر رشاد، در آغاز درس خارج خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، با اشاره به روایت امیرالمؤمنین امام علی(ع) که فرمودند «وَمَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْیهِ هَلَک، وَمَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَکهَا فِی عُقُولِهَا» اظهار داشت: «استبداد رأی» یکی …
توضیحات بیشتر »آیا عدم ردع میتواند کاشف از رأی معصوم(ع) باشد؟
شبکه اجتهاد: آیتالله شبیری در حجیت اجماع، مسلک تقریر را پذیرفتهاند. لذا شرط حجیت اجماع را احراز اتصال آن به زمان حضور معصوم علیهالسلام مىدانند تا با تقریر معصوم، اعتبار فتواى مجمع علیه اثبات گردد. حال اگر شرط اتصال احراز گردید، در حجیت اجماع، ایشان فرقی بین اجماع مدرکی و غیر مدرکی نمیگذارند.
توضیحات بیشتر »نقد وبررسی دلیل اجماع بر حرمت مجسمهسازی
با نگاهی به کتابهای تاریخی میتوان گفت که ساخت مجسمه، سابقهای چندهزارساله دارد که بهمرور زمان، تکامل و در شبهجزیرۀ عربستان، در فرهنگ بت و بتپرستی شکل یافت. هنگام ظهور اسلام، غالب مردم آن منطقه، در تاریکخانۀ بتپرستی زندگی میکردند. ولی با وجود برچیده شدن بساط بتپرستی از جوامع اسلامی، نگاه منفی به آن بهدلیل پیشینۀ تاریکش، همچنان ادامه یافت و بعضی فقیهان با بهرهمندی از اجماع و روایات، به حرمت ساخت مجسمه حکم دادند. از اینرو بُعد کاربردی هنر مجسمهسازی، در جوامع اسلامی، موضوعی چالشی و بحثبرانگیز شد. در این مقاله با بررسی و نقد اجماع بهعنوان مهمترین دلیل حرمت ساخت مجسمه، این نتیجه حاصل میشود که اجماع مورد ادعای قائلین به حرمت ساخت مجسه، مخدوش، استنادناپذیر و استشهادناپذیر است.
توضیحات بیشتر »منابع استنباط نزد امامیه
مراد از عقل به عنوان یک منبع برای حقوق شیعی، حکم قطعی عقل مجرد انسانی است چنان که در خوبی عدالت و بدی ستم. در تعالیم اسلامی قاعده ای است که به مقتضای آن هر آنچه عقل بدان حکم کند شرع نیز برابر آن حکم خواهد نمود
توضیحات بیشتر »