این نظریه را اکثراً به شهید مطهری (ره) یا شهید صدر (ره) نسبت میدهند، اما منشأ این نظریه اینجا نیست؛ چرا که از نظر کلامی، پیامبر و ائمه معصومین، جایگاه و شأنشان سه چیز بوده: نبوت و تبلیغ احکام، امارت و مدیریت جامعه و در آخر قضاوت. اولین نفر که تصریح کرده و این نظریه را صورتبندی کرده، شهید اول بوده، هرچند ریشههای آن به عصر حضور برمیگردد. بعد میتوان این نظریه را در مجادلات مشروطه و آثار مرحوم نائینی دنبال کرد؛ ایشان بودند که مفهوم ثابت و متغیر را وارد ادبیات سیاسی اسلامی کردند. شاگردان مرحوم نائینی همین راه …
توضیحات بیشتر »تحلیل تاریخی از ورود اجتهاد اسلامی به مسئله ثابت و متغیر
شبکه اجتهاد: با توجه به عمر طولانی موضوع ثابت و متغیر در تاریخ علم، علت آنکه در دوقرن اخیر، مورد توجه قرار گرفته چیست؟ چرا پیش از این دوقرن، مورد بحث و بررسی متفکران اسلامی واقع نشدهاست؟ یا بهعبارتی دیگر، چرا دانشیان فقه امروزه نیازمند پاسخگویی به اشکال ثابت و متغیر هستند؟ در پاسخ میتوان گفت: از یک سو قرن بیستم، مخصوصاً دهههای پنجاه، شصت و هفتاد آن، شاهد حضور پررنگ جریانهای فکری مانند مارکسیسم، سوسیالیسم و دیگر جریانهای مشابه بوده که ادعای ارائهی نظامهای متکامل و همهجانبهی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و …، را داشتهاند. بعد از سقوط دولت عثمانی، …
توضیحات بیشتر »نظریه منطقه الفراغ و مرجعیت انسانی/ حیدر حبالله
شبکه اجتهاد: نظریه مرجعیت انسانی یکی از مهمترین نظریات در پاسخ به سوال ثابت و متغیر است در ادامه با تقریر شهید سید محمدباقر صدر از این نظریه یا همان نظریه «منطقه الفراغ» آشنا خواهیم شد. [۱] تقریر شهیدصدر و طرح نظریهی منطقه الفراغ سید محمد باقر صدر (۱۴۰۰ هـ.ق) تلاش کرده، طرحی ارائه کند تا بتواند انعطاف لازم برای شریعت در ادارهی زندگی بشر را فراهم کند. او در چندین موضع، به شمولیت و فراگیری شریعت تصریح کرده است.[۲] در گذشته استدلال ایشان بر شمولیت شریعت را که بر پایه ی قاعده ی لطف بنا شده، بیان کردیم. شهید …
توضیحات بیشتر »ثابت و متغیر در شریعت اسلامی
باید میان دین واقعی و دین ظاهری تفاوت قائل شد. دین واقعی همان وحی نازل شده بر قلب مبارک پیامبر اکرم (ص) بوده که ثابت است و هیچ تغییری نمیپذیرد، اما دین ظاهری فهم بشر از نصوص دینی است. از آنجا که فهم، مقولهای واحد نیست، دین ظاهری قابل تغییر است و از همین رو فقها در فهم با یکدیگر اختلاف پیدا میکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، مجله تقریرات در نهمین شماره خود، در پرونده ویژه نجف معاصر به گزارشی از آرای آیتالله سیستانی، فرزند و برخی شاگردان وی پرداخته است. در گفتاری از آیتالله سید منیر الخباز؛ شاگرد قدیمی …
توضیحات بیشتر »تبیین فقهی ثابت و متغیر در شریعت اسلام/ عبدالجواد ابراهیمی
شبکه اجتهاد: (۱) قوانین ثابت و جامعه متحول: هدف از تشریع قوانین اجتماعی آن است که زندگی اجتماعی پا بگیرد و جامعه از کشمکشهایی که آن را به سوی نابودی می کشاند، در امان باشد. از این رو، قوانین اجتماعی فقط از این جهت، مطلوب است که وسیله ای است برای ایجاد امنیت در زندگی اجتماعی و نظم بخشیدن به آن و مانعی است برای اضمحلال جامعه. بنابراین، میان قوانین اجتماعی و واقعیتهای موجود در جامعه و نیازهای آن رابطۀ نزدیکی وجود دارد. بر این اساس، تحولات اجتماعی، و دگرگونی مقتضیات، تغییر قوانین اجتماعی را به دنبال خواهد داشت و …
توضیحات بیشتر »مبانی ثابت و متغیر در تفسیر اقتصادی قرآن کریم
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی، گفت: گستره تغییر در آموزههای اقتصادی به این شکل است که تناسب حکم و موضوع برقرار است و آموزههای اقتصادی در چهار محور مفاهیم، احکام فقهیعبادی اقتصادی(خمس و زکات)، احکام فقهیحقوقی اقتصادی(ابواب بیع و معاملات) و نظام اقتصادی قابل طرح است.
توضیحات بیشتر »اصول فقه احکام ثابت و متغیر در روایات
معرفی مقالهای از حجتالاسلام حسنعلی علیاکبریان
توضیحات بیشتر »