چهار پایاننامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با عناوین «بررسی فقهی تعامل حکومت اسلامی با مخالفان حکومت»، «مبانی مصونیت کنسولی در فقه امامیه»، «بررسی فقهی حقوقی مسئولیتهای ناشی از بهره برداری و آلوده سازی آبهای سطحی و زیر زمینی» و «اصول و قواعد پیشگیری از وقوع جرم در مذاهب خمسه» بهتازگی با حضور اساتید و طلاب دفاع شد. به گزارش …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
حاکمیت نگاههای مردانه در برنامهریزی برای حوزههای علمیه خواهران/ کوتاهی در ثبت تاریخ زنان، حتی در مبحث اجتهاد/ هیچ یک از آقایان در مشهد موافقت نکردند خانمها در درس خارج شرکت کنند
اختصاصی شبکه اجتهاد: منور شایستهخو، بهحق چهرهای شاخص در امر تعلیم و تربیت، فعالیتهای فرهنگی بهویژه تبلیغ دین مبین اسلام میباشد، کارنامه تبلیغی او از جمله ۱۵ سال فعالیت تبلیغی در بخش مبلیغین زباندان بعثه مقام معظم رهبری معرّف این ویژگی بانوی عالمه و خوشسابقه میباشد. وی از سال ۱۳۶۴ و بعد از گذران دوره دبیرستان، با هدف فهم دین …
Read More »از «مهمترین پروژههای مرکز نور» تا «هوش مصنوعی بهعنوان یک مجتهدیار الکترونیک»
به نظر میرسید در هوش مصنوعی میتوانیم فراتر از این حرکت کنیم تا جایی که بعضی آن را به مجتهد الکترونیکی تعبیر میکنند اما ما به آن قائل نیستیم و فکر میکنیم این یک مجتهدیار الکترونیک است که میتواند بهعنوان مثال تناقضات یک فقیه را در فتاوی مختلف استخراج و گوشزد کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حمید شهریاری، …
Read More »رنگ مشکی برای چادر بانوان مستحب نیست/ استفاده از رنگهای غیر از مشکی در حجاب، فینفسه محذوری ندارد/ ساتریت حجاب هم به رنگ و هم به نوع پارچه بستگی دارد
به طور خاص به لحاظ شرعی نمیتوان حکم وجوبی یا حکم تحریمی نسبت به چادر مشکی داشته باشیم. با توجه به عناوینی که ذکر شد، در برخی موارد، در مواقعی که یکی از عناوین ذکر شده صادق باشد، چادر مشکی ترجیح دارد؛ و در برخی موارد محدود چادر مشکی شاید مورد توصیه نبوده و اگر در حد لباس شهرت نیز …
Read More »عمقنگری حوزه نجف، باعث اهتمام به دروس شده است/ توصیههایی به طلاب برای بهرهگیری از تعطیلات تابستانی حوزه
آیتالله فیاض با بیان اینکه قدمت و عمقنگری حوزه علمیه نجف، باعث اهتمام به دروس شده است و وظیفهی همه ما نگهبانی از این میراث غنی است، گفت: اگر امر دایر بین مطالعه و مباحثه دروس و بین نماز شب که افضل اعمال مستحبی است شود، دروس مقدم است به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله شیخ محمد اسحاق فیاض از …
Read More »«مقاصد شریعت» در دومین شماره نشریهی نواندیشی اهلسنت ایران
دومین شمارە ماهنامە فرهنگی- اجتماعی «شهر خدا» منتسب به اهلسنت ایران؛ با گرایش نواندیشانه، موضوع مقاصد شریعت را از دیدگاه اساتید و محققان اهلسنت معاصر نظیر ابنعاشور، علال الفاسی و… به بحث گزارده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین شماره نشریهی فرهنگی ـ اجتماعی شهر خدا (اردیبهشت ۹۸) به صاحبامتیازی و مدیرمسئولی علی عزیزی و سردبیری مولود بهرامیان، با محوریّت …
Read More »نگاهی به سیره علمی مرحوم آیتالله حسینی شاهرودی
آیتالله سید محمد شاهرودی متولد سال ۱۳۰۴ در نجف و فرزند مرجع عالیقدر مرحوم آیتالله العظمی سید محمود شاهرودی بود که در سن ۹۴ سالگی دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله سید محمد شاهرودی از علما و مراجع مقیم قم بعداز ظهر یکشنبه در بیمارستان پیامبران تهران دار فانی را وداع کرد. معظمله که فرزند مرحوم …
Read More »برخی میگویند حج را سیاسی نکنید، سخن نادرستی است/ حج یک عمل سیاسی و عین تکلیف دین است
رهبر معظم انقلاب «ابعاد سیاسی حج» را یکی دیگر از ویژگیهای این فریضهی استثنائی برشمردند و تأکید کردند: اینکه برخی میگویند حج را سیاسی نکنید، سخن نادرستی است زیرا ابعاد سیاسی حج، مطابق با خواسته و دستورات اسلام است. وحدت، حمایت از مظلومین همچون ملت فلسطین و مردم یمن، و یا برائت از مشرکین، همه اموری سیاسی و مطابق تعالیم …
Read More »خصوصیات کرسی درس آیتالله میرزاجواد تبریزی/ نکات ایشان در قواعد فقهی، مغفول مانده است/ میگفت: چهل سال است تعطیلی را درک نکردم!
شیخنا الاستاذ، آیتالله تبریزی در کتاب اصولی دروس فی مسائل علم الاصول در ذیل مباحث، قواعد فقهی المیسور، نفی ضرر، الصحه، ید، فراغ و تجاوز، قرعه و… را مطرح میکنند. حتی در برخی از این قواعد، نظرات خاصی نیز مطرح میکنند که تا بحال مطرح نبوده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله میرزا جواد تبریزی (ره)، اگرچه به ظاهر، فردی ساده …
Read More »چرا خمس چاههای نفت، توسط دولت پرداخته نمیشود؟
با توجه به سه قسمی که در پرداخت خمس معادن مطرح شد، واضح است که چون خمس را ملک منصب میدانند، خمس هیچ معدنی ازجمله چاههای نفت لازم نیست توسط دولت پرداخت شود. معادن و چاههای نفت در دست دولت است و دولت هم آنها را در امور عامه صرف میکند؛ لذا فقیه که مالک تمام خمس است، همه این …
Read More »انتشار مجموعه چهار جلدی «مبانی و اصول فقه حکومتی»
مجموعه «مبانی و اصول فقه حکومتی» تألیف حجتالاسلام دکتر ذبیحالله نعیمیان در چهار جلد و با عناوین «خاستگاه و مشروعیت احکام حکومتی»، «ماهیت و مناسبات احکام الهی و احکام حکومتی»، «نسبت احکام استنباطی و احکام حکومتی» و «ضوابط احکام حکومتی» چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعه چهار جلدی «مبانی و اصول فقه حکومتی» تألیف حجتالاسلام ذبیحالله نعیمیان، …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ذیقعده ۱۴۴۰ قمری
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »آیا بیّنه هنوز در فصل دعاوی، کارآمد است؟
اگر بینه را حجت شرعی تعبدی به ملاک ظن نوعی دانستیم، قاضی موظّف است همهجا مطابق آن حکم کند ولو اینکه در برخی موارد به جهت وجود قرائن مخالف، نسبت به صحت مفاد بینه مردد شود؛ اما اگر بینه را بهعنوان طریق حصول وثوق فرض کنیم، قاضی زمانی باید به بینه حکم کند که نسبت به صحت مؤدای آن اطمینان …
Read More »سید نعمت الله جزائری، نه اخباری بود و نه اصولی!/ نسبتهای شیخ انصاری به سید، موجب اخباری دانستن وی شده است
ارتباط با حاکمان بعد از تفوق علمی بوده است؛ همه مناصب، آنچه را که از ارتباط با حکام بوده یا پذیرش احکام و پذیرش منصب از حاکمان را قبول کرده است. در اصفهان در کنار علامه مجلسی، علامه مجلسی را بهعنوان مرجع مردم اصفهان پذیرفته و خودش را نه مطرح کرده و نه عهدهدار مسئولیتی، تنها عهدهدار تدریس بوده است. …
Read More »مبانی و الگوهای فقهی مواجهه با بدپوششی در سیره سیاسی و فرهنگی معصومین(ع)
مروری بر سیره معصومین(ع) درباره نحوه مواجهه ایشان با پدیده بدپوششی، بیانگر چند نکته اساسی است. اینکه ائمه معصوم(ع) بر خلاف پندار برخی، نسبت به این پدیده بیتوجه نبوده، از طرق گوناگونی با این معضل دینی و اجتماعی به مقابله برخاستهاند. همچنین نوع مواجهه معصومین(ع) با این پدیده در دو ساحت و دو قالب «نرم» و «سخت» و به تعبیر …
Read More »مشخص نبودنِ ماهیت مخدرات، موجب شده فقها حکم آن را از باب تعزیر بدانند نه حد/ تعریف ماده مخدر روشن نیست!
مشکل اساسی ما در فقه مخدرات همین است که نمیتوانیم به نقطه عطفی برسیم که موضوعشناسی و مفهوم شناسی را عمیقاً درک کنیم و بر اساس همان حکم کنیم. به همین جهت هم است که این مسئله را در حوزه تعزیرات میبرند نه حدود. خیلی از فقها تلاش میکنند که این را در بحث حدود نیاورند و جدا بکنند. فکر …
Read More »بحث اهدای عضو، احساسی و عاطفی نیست/ انسان مالک اعضای بدنش نیست، ولی علقهای با آنها دارد/ برای پیوند عضو، نیازی به اذن از اولیا نیست!
وقتی شخصی به سلمانی میرود میتواند موهای خود را پس بگیرد. الآن موهای انسان را میفروشند. پس گرفتن مو از سلمانی معنایش مالکیت نیست. یا دست و عضوی که قطع شده است را فرد میتواند بگیرد و نمیتواند بگوید این میته است و تو مالک میته نمیشوی. هر عضوی از انسان که جدا میشود تعلق آن یا به اولویت یا …
Read More »اگر میراث فرهنگی حفظ نشود، اختلال نظام پدید میآید/ میراث فرهنگی، انفال و ملک عمومی است/ حکم به لزوم حفظ میراث فرهنگی، نیازمند نص خاص نیست!
ما اساساً نیازی به حکم شرعی نداریم بلکه ضرورت عقلائی ما را بس است. حال اگر اصرار بکنیم بر اثبات حکم شرعی میتوان به قاعده ملازمه و یا اختلال نظام تمسک جست. در مثل رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، دلیل شرعی خاصی وجود ندارد. اینکه مرحوم امام میفرمایند «تخلف حرام است» دلیلش چیست؟ همان اختلال نظام و حرج و مرج …
Read More »احوال، افکار و آثار «علامه کاشف الغطاء» به بازار نشر راه یافت + فهرست
معرفی جامع و دقیق همهٔ آثار، اعم از کتابها، مقالهها، نامهها، اجازهها، تقریظها، تصحیحها و تعلیقهها، نیز نسخهها، چاپها و ترجمههای آثار و سالشمار تفصیلی زندگی علامه محمّدحسین کاشف الغطاء از ویژگیهای این کتاب است و تاکنون کتابی با این شرح و تفصیل در سرگذشت این بزرگوار منتشر نشده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از طرحهای گسترده مؤسسهٔ کتابشناسی …
Read More »مراقب هستیم حوزه به وادی خطوط سیاسی نیفتد/ حوزه باید حامی و ناصح نظام باشد/ به بهانه استقلال حوزه، شواری عالی را میکوبند
آیتالله سید احمد خاتمی با تاکید بر اینکه «حوزه باید حامی ناصح و نظام باشد»، گفت: حوزه علمیه باید خوبیها را ببینید و تجلیل کند و نسبت به نارساییها تذکر دهد. ما در شورای عالی حوزه به شدت مراقب این مطلب هستیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ حیات حوزههای علمیه شیعی «استقلال» و عدم وابستگی به دولتها، موضوعی حیاتی …
Read More »چرایی گفتگو از حوزههای حدیثی، بیان سرفصلها
اختصاصی شبکه اجتهاد: در مطالعات تاریخ حدیث، بحثی تحت عنوان «مکاتب و حوزههای حدیثی» مطرح شده است. برای مقدمه باید گفت حدیث، تولید شده امروز و دیروز نیست که بتوان به سادگی جوانب آن را رهگیری کرد. عمر حدیث به حدود ۱۴۰۰ سال میرسد و در این مدت از نقاط جغرافیایی مختلفی عبور کرده است؛ مناطقی با شرایط خاص خویش. …
Read More »اقتصاد سیاسی، مهمترین عامل رونق تولید است/ فقه حداقلی، نافی ولایتفقیه و پایمالکننده خون شهدا است!
فقه نظام اقتصادی در سه حوزه اهداف و غایات، قواعد و سیاستها، ساختارها و سامانههای اقتصادی در رونق تولید نقش منحصر به فردی دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: از سال ۱۳۷۳ که با ابتکار رهبر معظم انقلاب اسلامی اولین شعار سال اعلام شد تا امسال که شعار «رونق تولید» توسط ایشان بهعنوان شعار سال برگزیده شد، با توجه به شرایطی که …
Read More »اگر عقد بیمه مشکل فقهی داشته باشد، با هیچ رویکردی قابل تصحیح و تجویز نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: عقد بیمه به طور عموم و بیمۀ تأمین اجتماعی به طور خصوص علاوه بر جنبههای فقهی از جنبههای اخلاقی و کلامی نیز قابل بحث و بررسی هستند. جهت روشن شدن این جنبهها گفتگویی با استاد شیخ مهدی زمانی فرد از اساتید خارج فقه، اصول، تفسیر و فلسفه در حوزۀ علمیّه مشهد مقدّس داشتیم که تقدیم میشود: اجتهاد: …
Read More »اصول فقه استظهاری داریم اما هنوز اصول فقه استنطاقی نداریم/ سیر تکاملی فقه فردی تا فقه نظاممند اجتماعی/ اهل سنت میگویند شما بعد از چندین قرن به نظریه ما رسیدهاید
استاد سید منذر حکیم در یکی دیگر از سلسله نشستهای «گفتمان معرفت» بحث «فقه و نظاممندی» را ارائه نمود و فقه فتوایی رسالههای عملیه را فقه فردی خواند و نبود فقه اجتماعی نظاممند را از چالشهای معاصر و حکومت اسلامی دانست. او جامعیت دین اسلام را نشانه وجود نظامهای مختلف زندگی انسان در دین معرفی نمود و بر لزوم استنباط …
Read More »طرفداران پردهنشینی، اجازه حضور زن را جلوی استاد مرد یا ورود زن به جامعه را نمیدهند/ اگر وضعیت حوزه خواهران همینگونه باشد، در آینده خروجی در مقطع اجتهاد نخواهیم داشت/ نمیخواهیم طلبه را فقط برای مشهد و ایران تربیت کنیم
الان ما حوزههایی در مشهد داریم که اینها اصلا اجازه حضور زن را جلوی استاد مرد یا ورود زن به جامعه را نمیدهند. یعنی همیشه میخواهند در عین اینکه درس میخواند، عقب باشد و یک چشمش بیشتر دیده نشود و زیر پوشیه باشد و حرف زیاد نزند و هنوز میبینیم که طرفدار پردهنشینی هستند و نتیجهاش این میشود که آقایان …
Read More »مهندسی معکوس در بحث مالکیت معنوی استثناء است/ سیره عقلا نمیتواند دلیل مالکیت معنوی باشد/ حکم مالکیت معنوی مستحدث ولی موضوع آن ثابت است
باید گفت شرعی بودن سیره وابسته به تقریر شارع است. تقریر غیر از سکوت است و باید در زمان حضور امام باشد؛ بنابراین سیره نمیتواند دلیل بر حجیت سیره عقلاء بر احکام نوپیدای کنونی باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت»، استاد محمد قائینی بحث «فقه و مالکیت معنوی» را مطرح نمود. وی بحث خود …
Read More »ساختار و ماهیت فقه «محیط زیست»
در مرحله بعدی وارد مصادیق شده که خود به چند بخش قابلتقسیم است؛ بخش آلودگیها، بخش جنگلها و مراتع، بخش آبها و انفال، بخش حیوانات و تنوع زیستی و همینطور. برای دستیابی به ریز موضوعات مباحث فقهی محیطزیست نیز باید از ابتدای فقه تا انتهای آن تفحص کرده، در کنار آن مباحث جدید را نیز برشمرده و مجموع آنها را …
Read More »دلیل محکم حجیت ظن در موضوعات، بناء عقلا است/ قاعده بناء عقلاء در حجیت ظن در مطلق موضوعات
آیتالله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی استاد مدعو یکی دیگر از نشستهای «گفتمان معرفت» بود. وی بحث خود را با عنوان «بررسی حجیت ظن در موضوعات» ارائه نمود و در آن موارد بسیاری از عمل به ظن در موضوعات را بیان کرد. رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با طرح چهار دلیل از جمله بناء عملی عقلاء، حجیت عمل به ظن …
Read More »باید عروۀالوثقی محیط زیست را بنویسیم/ مخالفان فقه سنتی، یا غرض دارند یا مرض!
در مجموعه فقه سنتی، مسائل خوبی در مورد محیطزیست مطرح شده است؛ مانند برخی مسائل بیع، برخی مسائل جهاد، احیاء موات، انفال که در ذیل خمس آمده است، حتی مسائلی که در غسل و وضو آمده است؛ مانند اسراف در آب. من معتقدم ابتدا باید خانهتکانی کنیم؛ ببینیم در فقه چه داریم؛ در هر یک از ابواب فقه سنتی، در …
Read More »قول منجم حجت نیست/ ملاک، رؤیت ماه است نه تولد/ منجمین هم مثل فقها اختلافنظر دارند
نظر فقهای قدیم این بود که اینها اختلافنظر دارند و اشتباه زیاد میکنند. شیخ در مکاسب داستانی را نقل میکند که منجمی به امیرالمؤمنین گفت: اگر اینجا بروی شکست میخوری. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمود: نه، اتفاقاً پیروزی است. این معنایش این است که این آقایان دقیق نیستند. البته ازنظر ابزار و ادوات زمان ما با سابق خیلی فرق کرده و قابلمقایسه …
Read More »