شبکه اجتهاد: هر تمدنسازیای، شاخصها و الزامات خود را بههمراه دارد. این الزامات ـ همانگونهکه در بخش کار و تلاش نیز خواهد آمدـ هم مباحث انگیزشی و نظری را دربرمیگیرد و هم به ابعاد عینی و عملی و بیرونی توجه دارد. البته میتوان در بحث الزامات، صرفاً به مباحث نظری پرداخت؛ اما بهطور قطع، بدون توجه به ابعاد عینی، قابل تحقق نخواهد بود. بااینحال، چنین الزاماتی برای تحقق یک تمدن، از ضروریات است. درواقع مباحث نظری مقدمهای است برای اینکه کاری عملی در جامعه صورت گیرد؛ زیرا بهتعبیر صدر، کار، جوهر و پایه تمدن است و هر تمدنی بر شانه …
توضیحات بیشتر »پیام امام کاظم (ع)، تمدنسازی روشمند است / سید مصطفی احمدزاده
شبکه اجتهاد: به بار نشستن نگاه تمدنی به اسلام در میان شیعیان، میوه تلاشها و کوششهای چند صدساله امامان معصوم (ع) در جامعه اسلامی است که هر یک به سهم خویش، پرتویی از اسلام ناب محمدی (ص) را با سیره علمی و عملی خود نمایان کردهاند. در میان امامان معصوم (ع)، جایگاه امام کاظم (ع) به لحاظ نقشآفرینی تمدنی، برجستگی ویژهای دارد زیرا در آن دوران، بنیامیه منقرض شده و بنیعباس روی کارآمده بودند. از سوی دیگر، دو تن از سلاطین مقتدر بنیعباس (منصور و هارون) و دو تن از جبارترین آنان (مهدی و هادی) در آن عصر حکومت میکردند. …
توضیحات بیشتر »حدیث نامکرر اختلاف دیدگاه درباره حوزه و تمدنسازی
شبکه اجتهاد: چندی پیش حجتالاسلام رسول جعفریان در دو متن کوتاه (توئیت) نکاتی پیرامون بحث تمدنسازی و نقش حوزه علمیه بیان کرد که در پی بازنشر یادداشت ایشان در یکی از گروههای واتساپی و درخواست یکی از اعضای گروه از حجتالاسلام محسن الویری برای بیان دیدگاه خود در این زمینه، ایشان هم دیدگاه خود را در قالب یادداشت زیر در همان گروه منتشر ساخت. اکنون با توجه به اهمیت موضوع، متن کوتاه دکتر جعفریان و پاسخ دکتر الویری از سوی «مباحثات» به صورت عمومی بازنشر میشود. جعفریان: «با تشکیل گروه تمدن اسلامی در این جا و آنجا و از جمله …
توضیحات بیشتر »ظرفیت اربعین در مسئلهی امتسازی/ سیدمحمدمهدی میرباقری
شبکه اجتهاد: «امتسازی» در تقسیم کلان آن به دو گونه است که هر کدام الزامات و امکانات خود را میطلبد. یکی امتسازی در جبههی باطل است که بر محور حیات دنیاست و به تعبیر قرآن «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاهُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَهٌ وَتَفَاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ»(۱) و به تعبیر روایات «محیط ولایت دشمنان اهل بیت علیهمالسّلام حیات دنیاست و نه عالم طبیعت». اقتضائات تمدنسازی باطل در طول تاریخ نیز همین فراهم آوردن روح گرایش به لهو و لعب و زینت و تفاخر و تکاثر و ایجاد عقلانیت متناسب با آن (البته اگر جسارت به عقلانیت نباشد) و بعد …
توضیحات بیشتر »انفتاحی یا انسدادی برای یافتن راه حلهای نو
شبکه اجتهاد: چندی قبل در یک گروه حوزوی گفتگوی مکتوبی بین حجتالاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری پیرامون «اخباری و اصولی؛ فقه و تمدن سازی» صورت گرفت و طرفین در صدد پذیرش یا رد و نقد همه مدعیات مطرح شده نبودهاند و هر کس بیشتر بر بیان ایده خود متمرکز بود. آنچه در پی میخوانید متن این گفتگو میباشد. رسول جعفریان: مجادله اصولی ـ اخباری در تاریخ تفکر شیعی، یکی از جنبههای مهم از تأثیر بحثهای معرفتی در مباحث دینی است. مسلما این مسأله از آغاز مطرح بوده، و به تدریج که همه امورمنضبط و علمی و دسته بندی شده، …
توضیحات بیشتر »مردمسالاری دینی، مهمترین عامل تمدنسازی در فقه اسلامی/ تشکیل اتحادیه ملل مسلمان بر پایه مردمسالاریهای دینی
حجتالاسلام مقامی با تشریح ایده خود پیرامون مردمسالاری دینی و تمدنسازی در فقه اسلامی پیشنهاد داد: اتحادیه ملل مسلمان بر پایه مردمسالاریهای دینی میتواند یک شورای عالی داشته باشد. این شورای عالی متشکل است از حاکمان و رؤسای جمهوری که از طریق مردم انتخاب شدهاند. فقهایی که از بین مردم به صورت مستقیم و غیرمستقیم انتخاب میشوند در شورای عالی قرار میگیرند. این اتحادیه برای امور سرنوشتسازی تصمیماتی میگیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «مردمسالاری دینی، مهمترین عامل تمدنسازی در فقه اسلامی» با ارائه حجتالاسلام دکتر عبدالمجید مقامی استاد حوزه و دانشگاه چندی پیش در پژوهشگاه فقه نظام برگزار شد. …
توضیحات بیشتر »مسئولیت فقه، هدایت تمدنسازی به معنای تغییر سبک زندگی است
حجتالاسلام کشوری با تبیین این مطلب که تمدن سازی همان تغییر سبک زندگی است، گفت: بدون ارزیابی شاخصهای پیشرفت یک جامعه، تمدن سازی فقط یک شعار شکست خورده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی کشوری، دبیر شورای راهبری الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در دورههای علمی و فرهنگی «مسجد تمدن ساز» که به همت بنیاد علمی فرهنگی حیات در مسجد امام خمینی(ره) در اواسط شهریور در مشهد برگزار شد، در پاسخ به این پرسش که تمدن سازی به چه اموری وابسته است؟ به تبیین این مسئله حول محورهای چند گانه پرداخت. وی با بیان اینکه اگر بخواهیم تمدن سازی داشته …
توضیحات بیشتر »تحقق تمدن تراز اسلام در عصر غیبت؛ امکان یا امتناع؟
جریان سکولاریسم که اساسا اعتقاد به حضور دین در سیاست و اداره اجتماع ندارد، ناکامیها را به حساب اصل دین و حکومت دینی خواهند گذاشت و نه به حساب تنگناهای صعب دوران کنونی. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی از مهدی نصیری در مورد «تحقق تمدن تراز اسلامی در عصر غیبت و روزگار سیطره مدرنیته؛ امکان یا امتناع؟» است که در ادامه میخوانید؛ سه دیدگاه در باره حکومت و جامعه سازی یا تمدن سازی در عصر غیبت در شیعه وجود دارد: ۱- دیدگاه قعود و پرهیز از تشکیل حکومت و طبعا تمدن سازی ۲- دیدگاه لزوم تلاش برای تشکیل …
توضیحات بیشتر »شاخصههای اصلی فقه تمدن ساز
ما میتوانیم تمدن اسلامی را مجددا احیا کنیم باید همتها را جذب کرد و اهل عمل بود؛ باید از عصر حاشیه و انزوا و ناکارآمدی معرفتی و عملی بیرون بیاییم تا برسیم به دوره تعیین کنندگی و ایفای نقش.
توضیحات بیشتر »نظام آموزشی حوزه باید عناصر بینالمللی شدن را در خود داشته باشد/ تاکید بر استفاده از سرمایههای حوزه شیعی برای نشر اسلام در جهان
همایش «حوزه تمدن ساز» با پیام آیتالله صافی گلپایگانی و سخنرانی آیتالله اعرافی، حجتالاسلام ربانی، حجتالاسلام قمی و ابوشریف رئیس دفتر جنبش جهاد اسلامی فلسطین در ایران، با حضور اساتید و شخصتهای مطرح حوزه در سالن اجتماعات مدرسه علمیه امام کاظم(ع) چندی قبل برگزار شد.
توضیحات بیشتر »هجرت تمدن ساز
شبکه اجتهاد: دکتر محمدهادی همایون عضو هیئت علمی و مدیر گروه ارتباطات و دین مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق(ع) از زوایای هجرت تمدن ساز امام هشتم (ع) با ما به گفت و گو نشست.
توضیحات بیشتر »سه رویکرد نظری درباره راهپیمایی اربعین
شبکه اجتهاد: درباره چرایی فراگیری جهانی حادثه راهپیمایی اربعین، میتوان سه رویکرد کلی نظری را از یک دیگر تفکیک کرد، این رویکردها تلاش میکنند تا به این پرسش که چرا و چگونه راهپیمایی اربعین در مدت زمان کمی تبدیل به یک حادثه بزرگ اجتماعی و فرهنگی شده است، پاسخی ارایه دهند. برای هر یک از رویکردها نیز شواهدی در راهپیمایی اربعین وجود دارد، هر چند پرسش اصلی این است که ماهیت اصلی این حادثه با کدام رویکرد نظری تطابق بیشتری دارد؟
توضیحات بیشتر »درآمدی بر ظرفیتسنجی تمدنی آیات فقهی قرآن
ین نوشتار با مبنا قرار دادن تقسیمبندی مرحوم شهید صدر از مباحث فقهی؛ یعنی تقسیم فقه به چهار باب اصلی عبادات، اموال، آداب شخصی و آداب عمومی با چند زیرشاخه فرعی، کوشیده است دلالتهای اجتماعی و بالمآل تمدنی آیات فقهی قرآن را مورد بررسی قرار دهد.
توضیحات بیشتر »فرآیند تحقق فقه عمران و شهرسازی
صرامی به فرآیند تحقق فقه نظام عمران شهری اشاره کرد و گفت: مرحله نخست موضوع شناسی است و مرحله بعد اشتراکی متخصصین فقه، حوزوی و دانشگاهی است که استنباط احکام اولیه کار حوزهها است و استباط احکام ثانویه، حوزه مشترک دانشگاه و حوزه است و مرحله آخر مدل سازی است که حوزه تخصصی دانشگاه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی صرامی، مسئول مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی در نشست دو روزه «فقه و شهرسازی اسلامی» که چندی پیش در دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) برگزار شد، گفت: بخش بسیاری از افرادی که در حوزه شهرسازی اسلامی کار میکنند …
توضیحات بیشتر »طرح رشته تخصصی شکست خورده است/ راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بنده اولین مؤسسه آموزش عالی حوزوی کشور را ثبت کردم، اکنون معتقدم که اینها فایدهای ندارد و طرح رشته تخصصی شکست خورده، این روش غلط بوده و جواب نداده است. دانشگاه، تخصص میداد و اجتهاد نمیداد؛ چنان که ما آمدیم ظاهرا رشتههای تخصصی دایر کردیم، اما چیزی بیش از دانشگاه نشد، اجتهاد حاصل نشد. راه چاره و راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی است، به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علیاکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤسس و رییس حوزه علمیه امام رضا(ع) در دیدار با تحریریه پایگاه وسائل …
توضیحات بیشتر »در نظامسازی فقهی یک روش شناسی منقح و مدون استخراج نشده است
در نظامسازی فقهی یک روش شناسی منقح و مدون استخراج نشده است که ما با روشهای مختلف به آزمون و خطا و اصلاح آن بپردازیم بلکه با آن پیش فرض ذهنی که نسبت به نظامسازی فقهی داریم وارد میشویم و دادههای مختلفی که در دانش فقه است مورد واکاوی قرار میدهیم و آن مقدار را که میتواند در طراحی نظام به ما کمک کند، اقتباس میکنیم و آنهایی را که نمیتوانند کنار میگذاریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست درآمدی بر نظامسازی فقهی با تاکید بر آراء شهید صدر(ره) چهارشنبه گذشته در مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع) با مشارکت این …
توضیحات بیشتر »برای تحقق تمدن اسلامی نیازمند فقه حکومتی هستیم
پژوهشگر حوزه گفت: اگر فقه ما متناسب با جامعه امروز و تمدن نباشد، هیچ موقع تمدن اسلامی شکل نخواهد گرفت؛ لذا تأکیدی که علما و امام(ره) بر فقه حکومتی دارند، از همین مسئله نشأت خواهد گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیدعلی خمینی در همایش ملی اندیشههای خمینی(ره) که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم برگزار شد، به موضوع «جایگاه فقه در قلمرو تمدن اسلامی پرداخت» و گفت: معمولاً سبک زندگی گروهی از انسانها که در زمان و مکان خاص زندگی میکردند، تمدن اطلاق میشد و امروز نیز در کتابهای جامعه شناسی از تمدن اینگونه معنا میکنند. وی اظهار داشت: …
توضیحات بیشتر »«اجتهاد تمدنساز»؛ گفتاری از علیرضا اعرافی
متأسفانه شهید صدر به این سؤال پاسخ نداده است که این نظامی که میسازیم ثابت است یا متغیر؟ آیا میتوان به شارع نسبت داد یا نه؟ من گفتهام که نظام سازی دارای ۱۵ خاصیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی رئیس جامعه المصطفی العالمیه طی سخنانی در جشنواره پژوهشی بینالمللی بانو امین به مهمترین مباحث مربوط به «اجتهاد تمدن» ساز پرداخت. در نگاه و منظر ما، اسلام دین تمدنی است و تمدنی بودن یک دین مضامین و مفاهیمی دارد که مهمترین آنها عبارتنداز: ۱- اندیشهای تمدنی است که از عقلانیت منظومه وار برخوردار باشد؛ ۲- آن اندیشه نظام …
توضیحات بیشتر »