شبکه اجتهاد: در میان قلههای بلند اندیشه اسلامی معاصر، یکی از چهرههایی که هنوز آنچنانکه باید شناخته نشده، شهید آیتالله سید محمدباقر صدر است؛ اندیشمندی که نهتنها در جغرافیای فکری جهان تشیع، بلکه در ساحت اندیشه دینی جهانی جایگاه ممتاز و یگانهای دارد. در حالیکه بسیاری از متفکران مسلمان در محدودهای خاص از دانش دینی تأثیرگذار بودهاند، شهید صدر با نگاهی جامع، رویکردی نو و بنایی مکتبی، اثری ماندگار بر فقه، اصول، اقتصاد، فلسفه، کلام و اندیشه تمدنی اسلامی نهاده است. این یادداشت که بهمناسبت سالگرد شهادت او نگاشته شده، با نگاهی از درون مکتب صدر، تلاش دارد گوشهای از …
توضیحات بیشتر »جُستاری در مکاتب قم و نجف با نگاهی به رویکردهای نو در اجتهاد
یکی از راهبردیترین اقدامات در مسیر تولید علم، صورتبندی و روایت تحلیلی از شیوه و روش علمورزی عالمان است. از این جنس مطالعات در رشته فقه به مکتب شناسی فقهی یاد میشود. مکتب شناسی فقهی تلاشی است برای بازخوانی عناصر محوری در روش استنباط فقهای بزرگ به منظور کشف منهج اختصاصی ایشان و تفکیک انواع روش های تفقه از یکدیگر برای انتخاب بهترین و کارآمد ترین منهج. در این بین زمینهسازی برای بهرهوری بیشتر از آثار فقها، کمک به مقوله روش شناسی در تحقیقات فقهی و هموارتر شدن مسیر دستیابی به اجتهاد، برخی از آثار و فواید مکتب شناسی فقهی …
توضیحات بیشتر »تعطیلی شنبه با فرهنگ اسلامی در بلندمدت چه میکند؟/ حسین ایزدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دین برای زمان اهمیت ویژه قائل است. اسلام به برخی زمانها نگاه ارزشی دارد که توضیح آن در قالب چند مقاله تفصیلی از زوایای مختلف قابل بحث است. عناوینی چون «شب قدر، روز مبعث، عید غدیر، روز عاشورا، عید فطر، شب جمعه، روز جمعه، و…» نشان از نگاه خاص اسلام به برخی از زمانها و جانمایی خاص آن در زندگی انسان مسلمان دارد. در اسلام نسبت به هریک ازاین زمانهای خاص روایات فراوان درباره ارزشگذاری، اهمیت، اعمال، جایگاه و آداب و ادعیه آن وارد شده است. اساساً اسلام یکی از عناصر تنظیمگر در سبک زندگی اسلامی را …
توضیحات بیشتر »مدل اقدام مؤسسه شهید صدر، الگویی برای معرفی و ترویج اندیشمندان/ حسین ایزدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: علامه شهید سیدمحمدباقر صدر را در حوزهها بیشتر به دانش اصول میشناسند. آن هم با اثر ارزشمند «بحوث فی علم الاصول» مرحوم آیتالله شاهرودی و «مباحث الاصول» آیتالله سیدکاظم حائری، در دانشگاه و محیط روشنفکری اما «اقتصادنا» و «فلسفتنا» است که عامل شناخت شهید صدر است و در فضای عمومی هم معمولا شهید صدر و امام موسی صدر را باهم خلط میکنند. امروز کمتر درس خارج اصولی است که بخواهد به مرزهای دانش اصول نزدیک شود و در آن کلمات شهید صدر مطرح نشود. پس به ظاهر صدر مشهور است، اما باید نام او را مشهور مهجور …
توضیحات بیشتر »نگاهی گذرا به ویژگیهای برخی دروس خارج حوزه علمیه قم/ حسین ایزدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: امروز حوزههای علمیه برخوردار از اساتید برجسته و مبرزی در حوزههای گوناگون علمی بهویژه در حوزه فقه و اصول هستند. دروس خارج فقه و اصول برجسته و عمیقی در حوزه علمیه در حال برگزاری است. تنوع و تکثر این دروس گاه موجب میشود طلاب جدید الورود در درس خارج دچار حیرت شده و نتواند بهسادگی درس مطلوبی را انتخاب کند و همین امر موجب سردرگمی و از بین رفتن فرصتهای خواهد بود. ازاینروی توجه و بازشناسی ویژگیهای علمی دروس خارج امری ضروری است. از سوی دیگر این تکثر دروس برخاسته از تکثر مبانی و مناهج و گاه …
توضیحات بیشتر »شهید صدر؛ بهمثابۀ الگویی چندجانبه برای تحول حوزه/ حسین ایزدی
شبکه اجتهاد: شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر از نوابغ معاصر بود که نظریهپردازیها و نوآوریهای متعددی را در عرصههای مختلف علوم اسلامی بهارمغان آورد. تا آنجا که رهبر معظم انقلاب در تعبیری بلیغ، سطح آفرینش علمی او را چنین بیان میکند: “مرحوم آقای صدر بهمعنای واقعی کلمه، یک نابغه بود. ما در زمینۀ مسائل فکری و اسلامی و در زمینۀ فقه و اصول و بقیۀ چیزها، آدمهای پیشرفته زیاد داریم؛ منتها نابغه خیلی نادر است. ایشان جزو نادرهایی بود که حقیقتاً نابغه بود. ذهن و فکر ایشان فراتر از کارهایی که دیگران میکنند، حرکت میکرد… . در میان چهرههای برجستۀ حوزههای …
توضیحات بیشتر »