Tag Archives: حوزه علمیه خراسان

گنجینه تصاویر منتشرنشده استاد علی‌اکبر الهی خراسانی

گنجینه تصاویر منتشرنشده استاد علی‌اکبر الهی خراسانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: این مجموعه شامل ۷۴ تصویر ناب و کمتر دیده‌شده از مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی است که برای نخستین بار در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. این تصاویر از سال‌های آغازین دوران طلبگی و حضور در محضر اساتید برجسته حوزه آغاز شده و تا سال‌های پُرثمر ریاست بر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی امتداد …

Read More »

باغبان دانش: یادها و روایت‌ها

باغبان دانش: یادها و روایت‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی، بنیان‌گذار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، با مدیریتی خردمندانه، اخلاقی متعالی و سعه‌صدری کم‌نظیر، این نهاد را از مرحله ایده‌ای نوپا به قطبی تأثیرگذار در پژوهش‌های اسلامی جهان تشیع ارتقاء داد. ایشان در خاطره شاگردان و همکاران، نمادی ماندگار از پیوند علم، اخلاق و خدمت صادقانه به مکتب اهل بیت(ع) است؛ عالمی …

Read More »

تصاویر ویژه از وداع باشکوه و یادبود استاد فرزانه علی‌اکبر الهی خراسانی

تصاویر ویژه از وداع باشکوه و یادبود استاد فرزانه علی‌اکبر الهی خراسانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پیکر مطهر حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ علی‌اکبر الهی خراسانی، عالم خدمتگزار و بنیان‌گذار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، با حضور گسترده علما، اساتید، طلاب و اقشار مختلف مردم از صحن کوثر حرم مطهر رضوی تشییع شد. در این آیین باشکوه، نماز میت بر پیکر آن استاد فقید به امامت آیت‌الله مهدی مروارید اقامه گردید و صحنه‌هایی …

Read More »

از خاموشی تا ناموری؛ سوگ‌نامه عالمان در ارتحال استاد الهی خراسانی

از خاموشی تا ناموری؛ سوگ‌نامه عالمان در ارتحال استاد الهی خراسانی

با کوچ جاودانه استاد فرهیخته، حاج علی‌اکبر الهی خراسانی، بارانی از پیام‌های تسلیت بر آسمان حوزه و فرهنگ بارید؛ مراجع معظم، عالمان، اساتید و مرکز علمی در سوگ او قلم به تعزیت گشودند و عظمت نام و یادش را گواهی دادند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرگ چونان باد سموم همه چیز را در هم می‌پیچد و رفتگان را به دیار …

Read More »

پیشگام «الهیات اجتماعی» و «مدیریت علمی» در خراسان معاصر

پیشگام «الهیات اجتماعی» و «مدیریت علمی» در خراسان معاصر

حیات علمی و اجتماعی استاد فقید علی‌اکبر الهی خراسانی آینه‌ای بود از پیوند «اندیشه ژرف دینی»، «پژوهش‌های ماندگار»، «مدیریت فرهنگی» و «خدمت اجتماعی». او در کنار تلاش‌های علمی گسترده در عرصه‌های علوم اسلامی، با نهادسازی و مدیریت کلان پژوهشی، و نیز با ابتکارات اجتماعی و فرهنگی، سیمایی اثرگذار و الهام‌بخش در عرصه معاصر دین و جامعه از خود به یادگار …

Read More »

الگوی حکمرانی امنیت در اندیشه رهبری؛ از ده گام کلیدی تا بیست پشتوانه بنیادین

الگوی حکمرانی امنیت در اندیشه رهبری؛ از ده گام کلیدی تا بیست پشتوانه بنیادین

استاد علی رضایی تهرانی با عبور از تعاریف رایج و محدود به ابعاد نظامی و سیاسی، به تبیین مدلی می‌پردازد که در آن امنیت نه صرفاً یک سازوکار اجرایی، بلکه پدیده‌ای عمیقاً وابسته به اصول توحیدی، اخلاقی و مردمی معرفی می‌شود. او در نشست «الگوی حکمرانی امنیت از نگاه مقام معظم رهبری»، این الگو را با اتکا به پشتوانه‌های نظری …

Read More »

«مرجعیت شورایی»؛ مسائل مستحدثه و پیچیدگی‌های حکمرانی

«مرجعیت شورایی»؛ مسائل مستحدثه و پیچیدگی‌های حکمرانی

ارائه دهنه بحث معتقد است با وجود قوت مرجعیت فردی در بستر تاریخی تشیع، اکنون ضرورت‌های زمانه، رشد موضوعات و گستره مسائل مستحدثه، تشکیل «مرجعیت شورایی» را به عنوان یک نیاز مبرم فقهی مطرح می‌سازد تا از تخصص‌های گوناگون در پاسخگویی به نیازهای روز با نگاه دینی بهره گرفته شود. این در حالی است که به گواه اسناد تاریخی، اهل …

Read More »

آیت‌الله مروارید؛ الگویی درخشان از هم‌نشینی دانش، پارسایی و سلوک مردمی است/ هیچ‌وجه از مسیر عقلانیت و استناد به منابع اصیل دینی خارج نمی‌شد/ آیت‌الله مروارید قائل به نظریه موسّع در مصلحت بود

آیت‌الله مروارید؛ الگویی درخشان از هم‌نشینی دانش، پارسایی و سلوک مردمی است/ هیچ‌وجه از مسیر عقلانیت و استناد به منابع اصیل دینی خارج نمی‌شد/ آیت‌الله مروارید قائل به نظریه موسّع در مصلحت بود

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد بیان کرد: آیت‌الله مروارید قائل به نظریه موسّع در مصلحت بود، اما از آن در چارچوب متقن و محدود استفاده می‌کرد. یعنی مصلحت برای ایشان ابزاری برای توجیه احکام نبود، بلکه دلیلی برای تحلیل روایت، برداشت حکم، و سنجش اعتبار نقل بود. از این منظر، استاد مروارید با تفکر (تفویض مطلق احکام …

Read More »

توسعه روش اجتهاد در چارچوب تعبد به کلمات وحی/ در فقه اداره نمی‌توان از طریق ملاکات به نتیجه رسید/ نباید نظام‌های غربی را به اسم اسلام توجیه و تطهیر کرد

توسعه روش اجتهاد در چارچوب تعبد به کلمات وحی/ در فقه اداره نمی‌توان از طریق ملاکات به نتیجه رسید/ نباید نظام‌های غربی را به اسم اسلام توجیه و تطهیر کرد

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با تأکید بر اینکه می‌توان روش اجتهاد را در چارچوب تعبد به کلمات وحی توسعه داد، تأکید کرد: مسیرهایی همچون کشف ملاک، فقهی‌سازی نظام‌های اقتصادی غرب و توسعه منابع استنباط بدون پشتوانه معتبر، نه در فقه سابقه دارند و نه راه‌گشا خواهند بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مواجهه با تحولات روزآمد …

Read More »

اعتبار اطلاقات و عمومات در احکام حکومتی؛ بررسی دقیق مرزهای حجیت نص برای مکلفین عادی

اعتبار اطلاقات و عمومات در احکام حکومتی؛ بررسی دقیق مرزهای حجیت نص برای مکلفین عادی

آیا وجود ارتکاز در عصر حاضر، ملازم با وجود آن در عصر معصوم (ع) نیز هست؟ صرف وجود یک ارتکاز در زمان حال، لزوماً به معنای وجود آن در عصر ائمه (ع) نیست. به عنوان مثال، در عصر حاضر، بانک به عنوان یک شخص حقوقی پذیرفته شده است، در حالی که در عصر معصوم (ع) چنین نهادی وجود نداشته است. …

Read More »

تحلیل ماهوی «حکم حکومتی» و «فتوای اجتماعی»: افق‌های نو در اجتهاد معاصر

تحلیل ماهوی «حکم حکومتی» و «فتوای اجتماعی»: افق‌های نو در اجتهاد معاصر

بزرگان ما، علمای ما چیزی به نام احکام حکومتی یا حتی حکم حکومی به معنای مصطلح فعلی ندارند. این‌ها در بحث قضا، هنگامی که حکم قضایی را مطرح می‌کنند، اصطلاحی به نام حکم حاکم را ذیل حکم قضایی می‌آورند و از یک جنس می‌دانند؛ با این تفاوت که اگر در فصل خصومت باشد، آن را حکم قضایی می‌گویند و اگر …

Read More »

فتوای معیار در قانون‌گذاری؛ چالش تعدد آراء و ضرورت نظام‌سازی در فقه حکومتی

فتوای معیار در قانون‌گذاری؛ چالش تعدد آراء و ضرورت نظام‌سازی در فقه حکومتی

برای اداره جامعه اسلامی نمی‌توان صرفاً به فتوا اکتفا کرد و نیازمند قانون‌گذاری هستیم. معنای این سخن، نارسا بودن فتوا نیست، بلکه فتوا اصولاً برای اداره جامعه به معنای نظام‌سازی کلان طراحی نشده است. اگر بخواهیم بر طبق فتوای مورد قبول هر شخص – اعم از اجتهادی یا تقلیدی – زندگی مردم را اداره کنیم، نخستین گام منجر به اختلال …

Read More »

بدون شبکه هماهنگ‌کننده میان فقه، علم و ‌مدل‌های برنامه‌ریزی، دولت اسلامی شکل نمی‌گیرد/ تحقق تمدن اسلامی در سایۀ فقه استنباطی

بدون شبکه هماهنگ‌کننده میان فقه، علم و ‌مدل‌های برنامه‌ریزی، دولت اسلامی شکل نمی‌گیرد/ تحقق تمدن اسلامی در سایۀ فقه استنباطی

استاد میرباقری، با تأکید بر اینکه دین ناظر به سرپرستی کل متغیر است و نباید نقش آن را به احکام کلی و فردی محدود کرد، یادآور شد: تنها از طریق تولید یک منظومۀ منسجم از احکام ولایی مبتنی بر فقه استنباطی می‌توان مسیر تحقق تمدن اسلامی را هموار ساخت. دخالت دین در برنامه‌ریزی نباید تنها دخالت در خروج و اصلاح …

Read More »

فقه: نه بی‌ربط به مسائل حکومتی و نه دخالت‌گر در جزئیات؛ نظر استاد علیدوست برای نقش‌آفرینی فقه در مسائل نوین حاکمیتی

فقه: نه بی‌ربط به مسائل حکومتی و نه دخالت‌گر در جزئیات؛ نظر استاد  علیدوست برای نقش‌آفرینی فقه در مسائل نوین حاکمیتی

حل معضلات اقتصادی و اجتماعی با رویکردهای فقهی متعارف یا متصلب امکان‌پذیر نیست؛ نه می‌توان با اصول عملیه نظام اقتصادی اسلام را گره‌گشا بود و نه با عدول از اصول فقه، به حل مسائل حاکمیتی دست یافت. اندیشه‌ای منجمد و یخ‌زده که از آن نظام‌سازی برنمی‌آید، هرگز پاسخگوی نیازهای تمدنی نوین نخواهد بود. همچنین، فقه بدون منظومه و درک کرامت …

Read More »

رویکردهای نوین در فقه موسیقی: افق‌گشایی با انضباط فقهی

رویکردهای نوین در فقه موسیقی: افق‌گشایی با انضباط فقهی

موسیقی می‌تواند به عنوان «مخدر» یا «اسباب عقب نگه داشتن» عمل کند که این «یک موضوع جدید است» و در زمان فقهایی چون شیخ انصاری، صاحب جواهر و مرحوم نراقی چنین موضوعی مطرح نبوده است. در مقابل، موسیقی می‌تواند «یک ابزاری در خدمت تبلیغ» و «امواج هدایت» باشد که این نیز «یک موضوع جدید است». دومین عنصر جدید، مسئله «دفع …

Read More »

گذاری بر روش شناسی آیت‌الله سیستانی؛ از بازخوانی تراث تا خلق مسائل جدید

گذاری بر روش شناسی آیت‌الله سیستانی؛ از بازخوانی تراث تا خلق مسائل جدید

حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی با واکاوی دقیق و نوآورانه رویکرد روش‌شناسانه آیت‌الله سیستانی در مواجهه با تعارض روایات، نشان داد که کتاب «المنهج فی علم الأصول» علاوه بر بازخوانی هوشمندانه مبانی قدما، مسیر نوینی در علم اصول و فقه معاصر گشوده است. رویکردی که بر مطالعه تاریخی و ادبی دقیق احادیث، تحلیل سیاق و زمینه‌های تقنینی کلمات معصومان(ع) متکی است …

Read More »

نقطه عزیمت فقه تمدنی تغییر رویکرد در اصول فقه است/ تا وقتی اصول فقه تغییر نکند، نباید انتظار تغییر نتایج داشت

تولید موسوعه ۲۲ جلدی آثار آیت‌الله عبدالکریم حائری/ همایش صدسالگی حوزه، زمستان امسال شاید!

سال‌هاست از فقه حکومتی و لزوم آن سخن به میان می‌آید، اما چرا محصول تلاش فقها همچنان بر روش‌های مرسوم پیشین استوار است؟ ریشه این چالش را باید در عدم تولید روش‌هایی یافت که تمایز لازم را ایجاد نمایند. این موضوع به ویژه در اصول فقه نمود می‌یابد، زیرا تا زمانی که بنیان‌های اصولی متحول نگردد، تلاش‌ها برای نیل به …

Read More »

فقه حکمرانی باید پشتوانه «قاعده‌مند کردن تدابیر رهبری» باشد/ لزوم رویکرد فراکلان و تمدن‌ساز در فقه حکمرانی

فقه حکمرانی باید پشتوانه «قاعده‌مند کردن تدابیر رهبری» باشد/ لزوم رویکرد فراکلان و تمدن‌ساز در فقه حکمرانی

فقه حکمرانی، افقی تازه در فقه اسلامی است که نه تنها مرزهای مدیریت خرد و کلان را درمی‌نوردد، بلکه با دیدگاهی فراکلان، مسیر تمدن‌سازی و اقامه توحید را برای جامعه ترسیم می‌کند. این فقه نوظهور، رسالت خطیر تعیین تکلیف حکمران در بستر متغیر و معارض جامعه را بر عهده دارد و مشروعیت خود را از قاعده‌مندسازی تدابیر رهبری و ارائه …

Read More »

تهدید رهبر دینی «محاربه» یا در «حکم محاربه»؟/ آیا تهدید رهبران دینی مصداق افساد فی الارض است؟

تهدید رهبر دینی «محاربه» یا در «حکم محاربه»؟/ آیا تهدید رهبران دینی مصداق افساد فی الارض است؟

به نظر می‌رسد در فتاوای دو مرجع بزرگ تفاوتی مشاهده می‌شود: یکی از مراجع بزرگوار این مسئله را توهین می‌داند، و دیگری این مسئله را تهدید و مصداق حرب می‌شمارد. اینکه تهدید رهبر معظم انقلاب توهین است یا خودش مستقیماً حرب و مصداق افساد فی الارض است، در این مسئله تفاوت ایجاد می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی تهدید …

Read More »

اُف بر وجدان‌های خفته و حکومت‌های خودباخته و سردمداران جیره‌خوار

فقه‌ پژوهان نیازهای انقلاب اسلامی را مدنظر قرار دهند/ همچنان بخشی از مسائل فقهی در جهت نیازهای مبتلابه روز، کاربردی به نظر نمی‌رسد

آیت‌الله اشرفی شاهرودی در بیانیه‌ای شدیداللحن، حمله رژیم صهیونی به ایران و جنایات اخیر این رژیم علیه مردم بی‌گناه را محکوم کرد و از وجدان‌های بیدار جهان خواست در برابر ظلم و تجاوز سکوت نکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی (از شاگردان ارشد آیت‌الله خویی و امام خمینی) در بیانیه‌ای، با استناد به آیات قرآنی و آموزه‌های …

Read More »

فقه حکمرانی و الزامات چهارگانه؛ از ابطال اومانیسم تا نگرش سیستمی

فقه حکمرانی و الزامات چهارگانه؛ از ابطال اومانیسم تا نگرش سیستمی

استاد درس خارج حوزه علمیّه مشهد بر این باور است که ورود فقه به عرصه حکمرانی، بیش از آنکه نیازمند استنباط احکام جدید باشد، محتاج بازاندیشی در مبانی معرفتی، روش‌ها و قواعدی است که بتواند فقه را از ساحت نظری به میدان عمل رهنمون سازد. این مهم، بدون تفکیک دقیق میان «فقه سیاست»، «فقه حکومت» و «فقه حکمرانی» و درک …

Read More »

سه مقطع درسی، یک منظومه اجتهادی در علم اصول

سه مقطع درسی، یک منظومه اجتهادی در علم اصول

در دهمین نشست از «تأمّلات علمی» که با محوریت کتاب «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» برگزار شد، پژوهشی مستند پیرامون تقریرات سه دوره درس خارج حضرت آیت‌الله سیستانی در یکی از مباحث کلیدی علم اصول ارائه گردید. حجت‌الاسلام سید مسعود مرتضوی با تحلیل تطبیقی این تقریرات، سیر تحول روشی و محتوایی آن‌ها را بررسی کرد و گزارشی تفصیلی از روند …

Read More »

انتشار موسوعه «المنهج فی علم الأصول»؛ گامی نو در بازتاب اندیشه اصولی آیت‌الله سیستانی

انتشار موسوعه «المنهج فی علم الأصول»؛ گامی نو در بازتاب اندیشه اصولی آیت‌الله سیستانی

مؤسسه الاجتهاد للبحوث و الدراسات اقدام به انتشار تقریرات علمی، حضرت آیت‌الله سید علی سیستانی، به قلم استاد برجسته حوزه علمیه مشهد آیت‌الله شیخ مهدی مروارید نموده است. این تقریرات ارزشمند، در قالب موسوعه «المنهج فی علم الأصول» منتشر شده که نخستین مجموعه این موسوعه، کتاب «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» است که در قالب دو جلد، و مشتمل بر …

Read More »

حوزه پیشرو و سرآمد؛ ضرورت بازنگری در اسناد راهبردی و الگوهای برنامه‌ریزی حوزه‌های علمیه/ سید کاظم کاظمی

حوزه پیشرو و سرآمد؛ ضرورت بازنگری در اسناد راهبردی و الگوهای برنامه‌ریزی حوزه‌های علمیه/ سید کاظم کاظمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پیام راهبردی مقام معظم رهبری‌مدظله‌العالی به همایش بین‌المللی یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، نقشه راهی دقیق و مسئولیت‌آفرین را پیش‌روی نخبگان، مدیران و برنامه‌ریزان حوزه‌های علمیه گشود. واژه‌های کلیدی‌ای چون «حوزه پیشرو و سرآمد»، «پاسداری از میراث عظیم»، «افق‌گشایی و تمدن‌سازی» و «استفاده از ابزارهای متناسب با زمان»، به‌خوبی نشان می‌دهند که حوزه امروز نه‌تنها نیازمند …

Read More »

اجتهاد بانوان در حوزه‌های علمیه خواهران: گذار از چالش‌های نگرشی به افق‌های نوین تربیت مجتهدین زن

اجتهاد بانوان در حوزه‌های علمیه خواهران: گذار از چالش‌های نگرشی به افق‌های نوین تربیت مجتهدین زن

استاد الهی خراسانی پیشنهاد داد: برای حوزه خواهران، تشکیل یک شورای فقهی برجسته برای حل مسائل فقهی به صورت جمع‌سپاری می‌تواند راهکار مناسبی باشد. در ابتدا نیازی به کار اجتهادی نیست و اولویت باید با مسائل اختصاصی بانوان باشد. این رویکرد به اعتمادسازی کمک می‌کند و اگر با قوت عمل شود، همان آقایانی که مدعی اجتهادند، خواهند فهمید که دیدگاه …

Read More »

گفتمان‌سازی فقه تخصصی در حوزه علمیه خراسان/ عباسعلی مشکانی سبزواری

گفتمان‌سازی فقه تخصصی در حوزه علمیه خراسان/ عباسعلی مشکانی سبزواری

اختصاصی شبکه اجتهاد: دانش فقه، به جهت جایگاه و کارکردی که در حیات و جامعه انسانی دارد، اگر مهم‌ترین دانش در مجموعه دانش‌های اسلامی نباشد، در زمره مهم‌ترین آن‌ها قرار دارد. امروزه و در پرتو حکومت و نظام اسلامی، فقه به‌مثابه نرم‌افزار اداره جامعه و حکومت، اهمیت و محوریت ویژه‌ای یافته است. نظام اسلامی در ایران، نظامی با محوریت فقه …

Read More »

اعتبار روایات کافی؛ بررسی چهار نظریه/ چرا برخی فقها به برخی احادیث اعتماد نکردند؟

اعتبار روایات کافی؛ بررسی چهار نظریه/ چرا برخی فقها به برخی احادیث اعتماد نکردند؟

شیخ مفید و شیخ صدوق، به برخی از روایات کافی عمل نکرده‌اند. محقق حاجی نوری معتقد است که عدم عمل این بزرگان به دلیل وجود روایات معارض بوده است و این‌که در متن روایات کافی تعارضی وجود داشته باشد، این امر لزوماً نافی اعتبار کلی کتاب نیست؛ اما برخی از بزرگان، از جمله آیت‌الله شبیری زنجانی، بر این باورند که …

Read More »

ظرفیت‌های نوآورانه حوزه علمیه مشهد در تربیت فقهای حکمرانی و قانونگذاری

ظرفیت‌های نوآورانه مشهد در تربیت فقهای حکمرانی و قانونگذاری

در اولین هم‌اندیشی بررسی ظرفیت‌های پشتیبانی علمی و تحقیقاتی حوزه علمیه خراسان در فرایند قانون‌گذاری، حجت‌الاسلام والمسلمین نهاوندی با اشاره به تورم قوانین در کشور و وجود بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ قانون و ۱۱۰ هزار مقرره در شوراهای مختلف، بر ضرورت تطبیق قوانین با موازین شرعی و فقهی تأکید کرد و با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب، …

Read More »

هم‌اندیشیِ توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی در قاب تصویر

هم‌اندیشیِ توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی در قاب تصویر

چهارمین و پنجمین هم‌اندیشیِ توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی با بررسی دو موضوع «روش کاربردی‌سازی در علوم اسلامی» و «ظرفیت‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی در علوم اسلامی» با حضور متخصصان برجستۀ علوم اسلامی در مشهد برگزار شد تا بستری برای تبادل اندیشه‌ها، شناسایی و ارائه راهکارهای نوین در مسیر پیشرفت علوم اسلامی فراهم گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اگرچه اصطلاح …

Read More »

ظرفیت‌ها و کاستی‌های فقه موجود برای فقه حکمرانی

ظرفیت‌ها و کاستی‌های فقه موجود برای فقه حکمرانی

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد گفت: فقه حکمرانی نیازمند بازنگری، توسعه و نوسازی است تا بتواند به نیازهای پیچیده و نوظهور جامعه امروز پاسخ دهد. این امر مستلزم شفاف‌سازی فرایندهای استنباط، تقویت موضوع‌شناسی، توسعه مبانی و پیش‌فرض‌ها، توجه به مسائل کلان و نظام‌سازی و اجرای فقه در جامعه است.  به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «ظرفیت‌ها و …

Read More »
Real Time Web Analytics