شبکه اجتهاد: دین با شگفتیهایی مواجه است، همانطور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهرهبرداری کنند، فرآیند شگفتزدگی کفر در این عصر بهطور عمیقتر و گستردهتری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته میشود، در واقع ابزاری قدرتمند و برجسته برای تقویت فهم دین و انتشار ارزشهای آن به روشهای نوآورانه است. دانش دینی مبتنی بر اصول علمی، شک و تردیدها را از بین میبرد. در عصر مدرن، فناوری به ارائه توضیحات دینی به روش علمی و منطقی کمک …
توضیحات بیشتر »کرونا و چالش با کدام دین؟/ ابوالفضل ساجدی
شبکه اجتهاد: اخیرا کلیپی از استاد سیدکمال حیدری در فضای مجازی منتشر شده و در کانالها و سایتهای آتئیست و ضداسلام بهطور گسترده پوشش داده شد و مورداستقبال قرار گرفت. در این کلیپ تحتعنوان «چالشهای پیشروی دین در مواجهه با کرونا» مطالبی طرح شده که به بیان و نقد اجمالی مواردی از آن میپردازیم. ۱- در کلیپ آمده است که کرونا غرور قرائت سنتی از دین را فروریخته، زیرا دعا و توسل به خدا و ائمه(ع) نتوانسته است مشکل را حل کند. در پاسخ میتوان گفت اولا به چه دلیل ادعا شده که درخصوص بیماری کرونا در سطح کشور هیچکس …
توضیحات بیشتر »عقلهای چهارگانه معطوف به حوزه دین در شرایط ظهور بلاهای طبیعی
عقل معطوف به حوزه دین در شرایط ظهور بلاهای عمومی به چهار نوع عبودی، کلامی، آیینی و رفتاری قابل تقسیم است؛ در شرایط ظهور یک بلای عام همچون کرونا، عقل عبودی در مقایسه با سایر عقلها بیشتر در ذهنیت دینی اجتماعی فعال و حاضر میشود. شبکه اجتهاد: در زمان ظهور بلای عام، سایر عقلها نیز به نوبه خود در جامعه فعال میگردند و هر کدام تاثیراتی را برجای میگذارند. از اینرو ادیان مختلف باید تلاشهای همگرایانه خود را بر اساس فعال شدن این حالت پناه آوری به خداوند، بیشتر کنند و رابطه فیمابین خود را تقویت و حتی اگر بتوانند …
توضیحات بیشتر »نگاه دین به حکومت، نگاه انسانی و نه تمدنی است/ ضرورت بررسی درون دینی اجتهادی در سنجش دینداری
میگویم خروجی حکومت امام علی (ع)، ابوذر و زینب (س) است. حکومت دینی، حکومتی است که رویکرد انسانی دارد. خروجی جمهوری اسلامی نباید پل صدر دوطبقه باشد، خروجی جمهوری اسلامی نباید برج میلاد یا بلوار فلان باشد. چند فرد دیندار عاقلِ فهمیده شاخص داریم؟ هر چه این آمار بالاتر برود، حکومت ازنظر دینی موفقتر بوده است و لذا نگاه دین به حکومت، نگاه انسانی و نه تمدنی است. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز پژوهشی مبنا درباره وضعیت دین و دینداری چشمانداز آن در ایران، سراغ کارشناسان و صاحبنظران در حوزههای مختلف رفته است و علاوه بر ترسیم وضعیت دین و …
توضیحات بیشتر »نقد مفهوم اقل و اکثر در گفتمان سکولاریستی از نقش دین/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اقل و اکثر عناوین گویایی برای بیان نوع حضور و تواجد دین در دنیا و اندیشه و عمل نیست زیرا این دو واژه دست کم در ادبیات روشنفکرمآبان به ظاهر دینی بیانگر کیفیتها نیستند بلکه حکایتگر کمیتاند. برای مثال اگر هر کدام از موارد و مصادیق زیر از احکام شرع باشد: ۱- لزوم و ضرورت و البته بالتبع حجیت و اعتبار اعمال عقل در زندگی. ۲- وجوب و ضرورت التزام به اخلاق مانند تعهد عملی به عدل و عدالت وح سن خلق در تمام رفتارها. ۳- محکم کاری و اِتقان و درست کار کردن در تمام رفتارها …
توضیحات بیشتر »«دین در جهان امروز» از منظر امام موسی صدر
کتاب دین در جهان امروز، مجموعهای از سخنان امام صدر با محوریت دین است که به همت انتشارات مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به چاپ رسیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «دین در جهان امروز» نهمین مجلد از مجموعه در قلمرو اندیشه امام موسی صدر بهتازگی چاپ و منتشر شد. این کتاب شامل هفت گفتار و یک گفتوگوی مطبوعاتی از امام موسی صدر است که نگاه و رویکرد او را به برخی از مسائل مانند تعریف دین، کارکرد دین، حقانیت دین، دین یا ادیان و… برای مخاطبان روشن میسازد. احمد ناظم، حمیدرضا شریعتمداری و مجید مرادی مترجمان متون …
توضیحات بیشتر »حقوق در جهان اسلام متاثر از فقه است/ فهم ما تکثر اجتماعی را نمیپذیرد
میری با بیان بیان اینکه فهم موجود از دیانت در ایران متاثر از فهم فقهی است که حقوق را در ذیل خود فهمیده و در این چارچوب انسان اختیار اینکه چگونه در عرصه اجتماعی حضور یابد را ندارد؛ بنابراین فهم موجود تکثر اجتماعی را نمیپذیرد، در حالی که متن قرآن و احادیث امکان سازگاری تکثر و دین را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، سیدجواد میری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تبیین تشریح نسبت تعالی، شریعت و جامعه دینی به ایکنا گفت: اگر خود مفهوم جامعه را مد نظر قرار دهیم، از درون آن مفهوم امر …
توضیحات بیشتر »نقد و بررسی حضور «دین» در حوزه عمومی/ سیدعلی میرموسوی
شبکه اجتهاد: دین در حوزه عمومی، موضوعی زنده، گسترده، دامنهدار و مناقشه برانگیز در اندیشه معاصر اسلام و غرب است. تجربه مدرنیته در جهان غرب که با عصر روشنگری آغاز شد، همچنان که نیچه بهدرستی بیان کرده است با شعار «مرگ خدا»، اعلام پایان تدریجی حضور دین در زندگی عمومی را به همراه داشت. تاریخ اما اندکاندک نادرستی این پیشبینی را نشان داد. خیزش مذهبی در قرن بیستم و پدیدار شدن اسلام سیاسی، احیا و بازگشت دین در حوزه عمومی را به شکلی نیرومند در پی داشت و مسئله حضور دین در حوزه عمومی را به شکلی جدی مطرح کرد. …
توضیحات بیشتر »«قائدان قاعد»، مطالعهای در کم و کیف نسبت نهاد دین و حاکمیت/ محمد طلایی
شبکه اجتهاد: «اسلام از اول، وقتی زاییده شده است، آن روزی که اعلام شد به اینکه حالا دیگر باید قیام کرد در مقابل [طاغوت]، از آن روز برنامهاش این بود که بزند و بکشد و کشته بشود برای اصلاح حال جامعه. برای اینکه این دزدها و این خیانتکارها را قطع آیادیشان را بکند، قطع حیاتشان را بکند؛ اینها مضر به جامعه هستند. این باغدارها و این کارواندارهای قریش مضرِّ به جامعه هستند، اینها باید از بین بروند. اصلاً اول اسلام وضعش این بوده. وقتی دست من و شما رسیده، اسلام به این صورت در آمده که جز مطالعۀ کتاب، کاری …
توضیحات بیشتر »تحمیل سکولاریسم بر مردم غرب، موجب رجوع آنها به دین شده است
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش، نشست علمی با موضوع «دین و سیاست در تمدن غرب معاصر» از سلسله نشستهای تخصصی کارآمدی فقه در عرصهی نظام سازی، توسط گروه فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم در قم برگزار شد. در این نشست، دکتر محمود حیدر از اساتید دانشگاه و از اندیشمندان لبنانی، به سخنرانی پرداخت. محمود حیدر از اندیشمندان مهم جهان عرب است که به پژوهشهای میانرشتهای علاقه فراوانی دارد. او همچنین سردبیر دومجله مهم جهان عرب، «مداراهالغربیه» و «الاستغراب» است که مقالات زیادی از پژوهشگران ایرانی را نیز منتشر میکند. او اگرچه لبنانی الاصل است اما از کشورهای زیادی دیدن کرده و …
توضیحات بیشتر »مناظرات رضوی در بستر عقلانیت دینی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دوران امامت امام رضا (علیهالسلام) به یک اعتبار مصادف شده بود با تلاقی علوم بشری(خصوصاً علوم عقلی) به عنوان ثمرهی عقل بشری آن زمان و دین به عنوان ثمرهی وحی الهی. و نیز از آنجا که دو عنصر دین و عقل به عنوان دو شاخصهی مهم تمدن اسلامی و زیربنای جهانشهر معنوی اسلامی بهشمار میرود تبیین رابطهی یافتههای عقل و دادههای وحی در جامعهی اسلامی به صورت یکی از دغدغههای اساسی این امام همام بود.
توضیحات بیشتر »«دین و دیکتاتوری»، کتاب جدید سروش محلاتی
کتاب «دین و دیکتاتوری»، مجموعه مقالات بررسی نسبت دین و استبداد به قلم حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد حوزه علمیه قم منتشر شد.
توضیحات بیشتر »نگاهی به مدرنیته با عینک دینی
کتاب «مدرنیته از نگاه دین» به قلم محمدتقی سهرابیفر از سوی موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر منتشر شد. معرفی مبانی و مولفههای فکری مدرنیته از منظر اندیشههای دینی، موضوع محوری بحث در این کتاب است.
توضیحات بیشتر »نقدی بر دیدگاه «لزوم حبس مدعی اعسار در پرداخت مهریه»
مهریه، نخستین دین مالی است که به صرف تحقق نکاح، بر عهده زوج استقرار می یابد. زوجه حق دارد که این دین را از زوج طلب نموده در آن تصرف نماید. حال اگر پس از درخواست زوجه، زوج چنین ادعا کند که معسر و ناتوان از پرداخت آن است، رویه قضایی در دادگاه های ما چنین است که به حبس زوج حکم می کنند تا اعسار خودش را ثابت کند. این نوشته تلاش می کند پس از بررسی و تحلیل موضوع اعسار مدیون به طور عام، ثابت کند که حبس مدیون مجهول الحال بدواً، به ویژه در مورد زوج مدعی اعسار، مستند فقهی قابل قبولی ندارد؛ بنابراین، قول به نارواییِ حبس زوج، به حقیقت نزدیک تر و بااحتیاط سازگارتر است.
توضیحات بیشتر »ماهیت تقاص و آثار حقوقی آن
تقاص به منظور ایجاب بدهکاران در برابر طلبکاران و با انگیزه پشتیبانی از بستانکارانی ایجاد شده است که برای احقاق حقوق خود، مدرکی مقبولِ مراجع قانونی در دست ندارند. اِعمال تقاص گاه با اخذ عین مال مغصوبه و گاه با دریافت بدل حیلوله اجرایی می شود. فقها در نحوه سلطنت مقاص در جایی که وی به اخذ بدل اقدام می کند اختلاف دارند.
توضیحات بیشتر »