شبکه اجتهاد: اگر منظور از تفقه، تفقه در همهٔ مجموعه و تمام منظومهٔ دین باشد، جایگاه والای کتاب کریم در این بین بسیار واضح و آشکار و بینیاز از بیان است، اما آنچه در این مختصر به آن پرداخته میشود، تأثیر مهم قرآن مجید در استنباط احکام فرعی فقهی است و به عبارت دیگر مقصود بررسی جایگاه قرآن در تفقه …
Read More »Tag Archives: قرآن
ریشهیابی تاریخی دو نگاه معاصر به جایگاه قرآن در اجتهاد/ محمد عشایری منفرد
شبکه اجتهاد: پیش از آنکه اخباریان، جایگاه دانش اصول فقه در اجتهاد را به چالش بکشانند، اغلب فقیهان، هرچند اصول فقه را به عنوان یکی از دانشهای ضروری برای اجتهاد معرفی میکردند اما اهمیت آن را بالاتر از همه دانشهای دیگر قرار نمیدادند. در این دوره، بسیاری از فقیهان، عامل دیگری به نام “قوه رد فرع بر اصل” را بزرگترین …
Read More »غیبت قرآن در حوزه فقهمحور/ محمد ولیانپور
شبکه اجتهاد: بیانات رهبر انقلاب در جمع دستاندرکاران برگزاری «همایش بینالمللی تفسیر تسنیم» منتشر شد. بیاناتی که علاوه بر تعابیر ویژه نسبت به شخصیت آیتالله جوادی آملی و تفسیر برجسته ایشان، «تفسیر تسنیم»، اشارات مهمی درباره جایگاه تفسیر در حوزههای علمیه داشت و از ضعف و کمککاری حوزههای علمیه، بهویژه حوزههای علمیه شیعه در طول تاریخ حکایت میکرد: «در مقوله …
Read More »قرآن سوزی اخیر در سوئد با هتک حرمتهای قبلی متفاوت است/ کشورهای اسلامی به هتاکان درس عبرت دهند
استاد رجبی اقدام فرد هتاک تحت حمایت سوئد را که به اسم آزادی بیان انجام میشود اقدامی ضد این مفهوم و در جهت بستن راه طرح آزادانه بیان قرآن دانست و از کشورهای مسلمان خواست پاسخ این اقدامات را بدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمود رجبی رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی در نشست علمی «بررسی علل و …
Read More »مرجعیت قرآن در حوزه قانونگذاری از دیدگاه علامه طباطبایی/ حسن عبدیپور
شبکه اجتهاد: قرآن کریم همانگونه که به حقوق و احکام تکلیفی انسان میپردازد، بسیاری از مطالب مربوط به زندگی اجتماعی بشر را بیان کرده است. این بُعد از قرآن از دیرباز مورد توجّه مفسّران بوده است و به تفسیر آیات مربوط به آن میپرداختند. توجّه به نیازهای انسان معاصر و منطبق نمودن مفاهیم قرآنی با مسائل اجتماعی، کشف و استنباط …
Read More »مقدمهای بر روششناسی نظامسازی قرآنی/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: پیرامون «روششناسی و متدولوژی نظامسازی قرآنی» دو معنا محتمل است: اول) معنای اول این است که قرآن کریم برای نظامسازی چه روشهایی را پیشنهاد داده و یا از چه روشهایی بهره برده است؟ آیا از روشهای عقلایی و موجود بهره برده و به اصطلاح در این حوزه به صورت امضائی و پذیرش یک یا چند روش از …
Read More »لحاظ عدم لغویت بهمانند لاحرج و لاضرر در استنباط/ باید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت
بیان آیات بدین نحو است که در کنار بیان حکم الهی، شوق لازم را برای عمل بهحکم ایجاد مینماید. لذا با توجه به این اصل قرآنی، در استنباط نیز میباید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت. بهعنوان نمونه اگر در حکمی که یقین به لغو بودن و اجرانشدن آن در جامعه داریم، تن دهیم، همین میشود که در برخی …
Read More »جلد نخست «دانشنامه قرآنی فقه و اصول» مکتوب شد
جلد اول از «دانشنامه قرآنی فقه و اصول» به کوشش سیدرضاهاشمی، علی خراسانی، محمد اکبری کارمزدی و علی مدبّر از محققان و اعضای هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، قرآن کریم در کنار بیان عقاید، اخلاق، قصص و جز آن، به عنوان اصیلترین مصدر تشریع …
Read More »اهمیت شیوه استنباط از قرآن در نگاه روششناسی
حجتالاسلام والمسلمین ایازی در این کارگاه به بیان دو منظر معرفت شناسی و روش شناسی قرآن و ویژگیهای موثر آن در استنباط احکام پرداخت. به گزارش شبکه احتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی در طرح فقه پژوهی «مشق اجتهاد» با موضوع «روش استناد دهی به قرآن» که چندی پیش در مدارس علمیه آیتالله خویی(ره) و سعادت برگزار شد، بحث پیرامون …
Read More »شیعه و اهلسنت بخشهایی از یادگارهای پیامبر(ص) را مهجور کردند!/ ما در احکام اولیه هم عقب ماندیم!
شبکه اجتهاد: وقتی یک جامعه دینی شعارگرا شود کمتر میتواند به عمق معانی و مفاهیم آموزه دینی و قرآنی رجوع کند؛ پس از آن است که اخباری مانند اختلاس، آزار جنسی، خیانت و…. هر روز بیشتر و بیشتر شنیده میشود و گوش به گوش میپیچد این جمله که «در برخی جوامع که مسلمان نیستند اسلام دیده میشود، اما در جوامع …
Read More »نظریه محوریت نص قرآنی، دیدگاه جدیدی از ماهیت روش تحقیق در مباحث فقهی
نظریه پرداز بر اساس محوریت نص قرآنی قائل است که خبر واحد نمیتواند مخصص عمومات قرآن و کتاب قرار گیرد؛ در صورت اثبات این نظریه، تحولی در مبانی فقهی ایجاد خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین پیش نشست کرسی نظریه پردازی «محوریت نص قرآنی در مباحث فقهی» با ارائه حجتالاسلام خالد غفوری الحسنی و با حضور جمعی از اساتید …
Read More »جامعیت قرآن کریم به حوزهها بیاید/ پیشنهادی برای اداره موقوفات
باید جامعیت قرآن کریم به حوزهها بیاید تا آثار خود را نشان دهد و ما مسئولیت داریم که با شناسایی استعدادهای درخشان و راغی و حمایت مادی و معنوی از آنها، آینده حوزه را تحت سایه قرآن کریم تامین کنیم که این امر یک مدیریت دقیق را میطلبد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی محمدی رئیس سازمان اوقاف و …
Read More »مبانی ثابت و متغیر در تفسیر اقتصادی قرآن کریم
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی، گفت: گستره تغییر در آموزههای اقتصادی به این شکل است که تناسب حکم و موضوع برقرار است و آموزههای اقتصادی در چهار محور مفاهیم، احکام فقهیعبادی اقتصادی(خمس و زکات)، احکام فقهیحقوقی اقتصادی(ابواب بیع و معاملات) و نظام اقتصادی قابل طرح است.
Read More »احکام خانواده و نشوز مرد در کتاب التفسیر مسند امام رضا(ع)
در «کتاب التفسیر» مسند امام رضا علیه السلام روایات تفسیری مربوط به مباحث خانواده تحت عناوینی مانند آداب ازدواج، آئین همسرداری، سقط جنین، نفقه و نشوز مرد مطرح گردیده است که در بخش مربوط به نشوز بیان شده است: نشوز به معنای کراهت و عدم سازش هر یک از زوجین میباشد که میتواند به صورت ترک واجبات و یا صرف عدم ملاطفت و حسن معاشرت باشد، نشوز و اعراض مرد که در آیه ۱۲۸ سوره نساءو روایات تفسیری مرتبط با آن آمده است بیان میکند که در صورت ظهور چنین حالتی از سوی مرد، زن میتواند جهت حفظ و ادامه زندگی نسبت به تمام یا بخشی از حقوق خود با وی مصالحه کند و این عمل جایز بوده و مرد مکلّف به رعایت صلح انجام شده میباشد. مصالحه نسبت به امور ذکر شده ازآن جهت است که مهر، نفقه و حق قَسم، پس از ثبوتشان برای زن از جمله حقوقند نه احکام و بر همین اساس توسط زوجه قابل اسقاط و مصالحه می باشند.
Read More »استنباط احکام فقهی از قصص قرآن از منظر اهلتسنن
قرآن کریم به عنوان نخستین و مهم ترین منبع احکام شرعی، پاسخگوی تمام نیازهای بشر در تمام زمینه هاست؛ از این رو، اکثر احکام فقهی این معجزه الهی بدون تفصیل است و همواره در قالب امر و نهی نیست؛ بلکه گاهی در لابه لای دیگر معارف قرآن، مانند مباحث اعتقادی، اخلاقی و امثال و قصص قرار می گیرند. ق
Read More »منابع استنباط نزد امامیه
مراد از عقل به عنوان یک منبع برای حقوق شیعی، حکم قطعی عقل مجرد انسانی است چنان که در خوبی عدالت و بدی ستم. در تعالیم اسلامی قاعده ای است که به مقتضای آن هر آنچه عقل بدان حکم کند شرع نیز برابر آن حکم خواهد نمود
Read More »پژوهشی در دلالت عبارت قرآنی (لا تعاونوا علی الاثم و العدوان) بر حرمت اعانت بر اثم و عدوان
معرفی مقالهای از سیفالله احدی و محمدتقی فخلعی که در شماره دهم مجله آموزههای فقه مدنی منتشر شده است و به موضوع حرمت کمک بر گناه میپردازد.
Read More »نظریه تفصیل السنه لمفاهیم القرآن
معرفی مقالهای از حجتالاسلام احمد مبلغی
Read More »