یک سال پس از چاپ نخستین مبحث فقهی از مجموعه «مبانی فقه جزایی» با عنوان «فقه استدلالی دیات»، اکنون دومین مبحث با نام «فقه استدلالی قصاص» اثر استاد سید عبدالهادی مرتضوی در دوجلد در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید عبدالهادی مرتضوی از اساتید حوزه علمیه مشهد که از سالها پیش حوزه درس خارج …
Read More »Tag Archives: قصاص
فقه و جرم اجتماعی؛ بررسی فقهی ابعاد اجتماعی قتل دختر تالشی
قتل دختر تالشی توسط پدرش یکی از اتفاقات مهمی است که در سال جاری به صورت فراگیر سبب جریحهدار شدن افکار عمومی و به دنبال آن طرح مباحثی همچون قصاص والد و … شد. اما پرداخت فقهی و اخلاقی پیرامون ابعاد اجتماعی این قتل مورد غفلت واقع گشت. غفلتی که به تکرار این حوادث و مخفی ماندن مسببین اصلی منجر …
Read More »مجازات فرزندکشی سبکتر از قاچاق کودک است/ لزوم بازنگری در ماده ۶۱۲ قانون مجازات
در دومین نشست تخصصی «بررسی مجازات فرزندکشی مبتنی بر مبانی فقه اسلامی» عنوان شد که مجازات فرزندکشی سبکتر از قاچاق کودک است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین محمدامین کیخای فرزانه، مدیر گروه مطالعات قضای اسلامی در دومین نشست تخصصی بررسی مجازات فرزندکشی در فقه اسلامی و حقوق ایران، اظهارکرد: در خصوص فرزندکشی در مبانی حقوق اسلامی نظریاتی مبتنی …
Read More »چند پرسش و پاسخ پیرامون حکم قتل فرزند توسط پدر
شبکه اجتهاد: اخیرا اظهارنظرهایی درباره حکم قتل فرزند توسط پدر مطرح شده است، و برخی افراد عدم قصاص پدر در قتل فرزند را نوعی مالکیت پدر بر فرزند تعبیر کردهاند، و آن را صرفا یک برداشت فقهی از سوی فقها و نه متکی به آیات قرآن دانستهاند. با توجه به این اظهار نظرها، سوالات زیر مطرح میشود و استاد علیاکبر …
Read More »احکام اسلام تاریخمند نیست/ ما حق نداریم مقاصد را حاکم بر متون کنیم/ نسل امروز از ارزش اجتهاد بیخبر است
یک مغالطهای در این چند دههی اخیر از سوی افرادی که میخواهند دین را از اعتبار ساقط کنند صورت گرفته و تفکیک کردهاند بین دین و برداشت از دین، بین قرآن و برداشت از قرآن، بین روایات و برداشت از روایات. وقتی دین و قرآن و سنت را از برداشت آنها جدا کنیم، نتیجهاش این میشود که بگوییم شما یک …
Read More »قصاص در فرزند صغیر و کبیر متفاوت است/ در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان هیچ تدبیری برای فرزندکشی وجود ندارد/ لزوم تعزیر مناسب در مورد جرم فرزند کشی
عضو گروه مطالعات قضای اسلامی پژوهشگاه قوه قضائیه گفت: به نظر میرسد تعزیر مناسب برای مجازات فرزندکشی در قوانین کیفری موجود ما پیش بینی نشده است که میتوان با مراجعه به فقه و روایات وارد شده این موضوع را نیز به قانونگذار پیشنهاد داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمدامین کیخای فرزانه در نشست تخصصی «مجازات فرزندکشی در فقه اسلامی …
Read More »حقوقدانان و فقها ریشه جنایات قتلهای اخیر را بررسی کنند
یک وکیل دادگستری در تبیین ابعاد حقوقی جنایاتی از قبیل قتل رومینا اشرفی، ریحانه عامری در کرمان و فاطمه برحی در آبادان، گفت: باید قانون بازنگری شود و حقوقدانان و فقها بنشینند و این مسایل را بررسی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مرتضی چیتسازیان مدیر گروه و استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه قرآن و حدیث، گفت: ما …
Read More »دیدگاه متفاوت سه صاحبنظر درباره مجازات پدر رومینا: از کفایت حبس ۱۰ ساله تا قصاص
حکم قتل عمد در کشور ما بر اساس فقه و قانون، قصاص است، البته این حکم استثناهایی هم دارد. یکی از آنها این است که قاتل، پدر مقتول یا از اجداد پدری وی نباشد. در چنین صورتی بر اساس قانون، قاضی مخیر است مجرم را به حبس بین ۳ تا ۱۰ سال بر اساس شدت جرم محکوم کند. شبکه اجتهاد: …
Read More »۲۰ نکته در باب قتل رومینا اشرفی توسط پدرش/ احمد حاجی دهآبادی
شبکه اجتهاد: متن ذیل نگاشته دکتر احمد حاجی ده آبادی دانشیار دانشگاه تهران (پردیس فارابی قم) و دانش آموخته حوزه علمیه قم پیرامون قتل دلخراش رومینا اشرفی توسط پدرش است که آن را واکاوی و تحلیل کرده است: ۱- اطلاعات من در حد اخباری است که در سایتها هست. ممکن است جزئیات حادثه کم و زیاد شود ولی اصل خبر …
Read More »انضباط فقهی و پرهیز از سقوط در وادی عرفی گرایی/ مهدی برزگر
شبکه اجتهاد: چندی قبل یادداشتی از استاد سیدمصطفی محققداماد با عنوان «مجازات پدر در برابر کشتن فرزند» در شبکه اجتهاد منتشر شد؛ مهدی برزگر از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه قم در نوشتاری در «مباحثات» به نقد مقاله این استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی پرداخته است که در پی میآید. قتل فجیع و تأسّفبار یک دختر نوجوان توسّط پدرش که …
Read More »همه جانبه نگری الهی به فجایع اجتماعی/ فریبا علاسوند
شبکه اجتهاد: در حادثه قتل دختر سیزده ساله تالشی به نام رومینا چند نکته دارای اهمیت است که اول از همه اینکه این حادثه به عنوان قتل یک انسان ابعاد اخلاقی و حقوقی غیرقابل اغماض دارد. بی تردید هیچ کس نمیتواند بدون دلیل موجه جان کسی را بگیرد و قتل جرم سنگینی است و تاوان سنگینتری دارد. امر به معروف …
Read More »مجازات پدر در برابر کشتن فرزند/ سیدمصطفی محققداماد
شبکه اجتهاد: ماجرای قتل دختر نوجوان تالشی توسط پدرش در شبکههای اجتماعی با بازتابهای گستردهای مواجه شده است. خبر این است: رومینا دختر ۱۴ ساله تالشی به دلیل فرار با دوست پسرش به شکل فجیعی با داس توسط پدرش در خواب به قتل رسید. قاتل پس از ارتکاب جرم توسط پلیس دستگیر شد. خبرنگار روزنامه ایران با انتشار عکسی نوشته …
Read More »عدم ابلاغ آییننامه اجرای احکام حدود و قصاص بعد از گذشت پنج سال/ حجتالله فتحی
متأسفانه بعد از گذشت پنج سال از قوانین حدود و قصاص و دیات موضوع ماده ۲۱۶ ق.م.ا. مصوب ۱۳۹۲ و ماده ۵۴۹ ق.آ.د.ک. مصوب ۱۳۹۲ هنوز آییننامه اجرایی آن تهیه و ابلاغ نشده است؛ حال سؤال این است که بر اساس کدام قانون و دستورالعمل احکام حدود و قصاص اجراء میشود؟ اگر در اجرای حدود و قصاص مجری دچار اشتباه …
Read More »بررسی رابطه مجازاتهای اسلامی با کرامت انسانی
کرامت انسانی یکی از موضوعات بسیار مهمی است که پایه بسیاری از حقوق و امتیازات انسانی را تشکیل میدهد، حقّی که نه تنها قابل سلب نیست بلکه از مبانی حقوق بشر تلقی میشود. روشنفکران سکولار معتقدند برخی احکام اسلامی مانند قصاص و حدود الهی خشونتآمیز بوده و منافی کرامت انسان است.
Read More »«متون فقه جزایی؛ حدود، قصاص و دیات» منتشر شد
کتاب «متون فقه جزایی؛ حدود، قصاص و دیات» به قلم دکتر احمدرضا توکلی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد و دکتر حامد رستمی نجف آبادی دکترای فقه و مبانی حقوق و مدرس دانشگاه، از سوی انتشارات خرسندی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب از یک «مقدمه»، «کتابشناسی» و شانزده درس با عناوین «حد زنا»، «ادامه حد زنا»، …
Read More »نقد قاعده تداخل قصاص در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قابل نقد جدی است به نحوی که در نتیجه، جنایات شبه عمد علاوه بر دیه، قصاص عضو هم وجود دارد و دردسرهای خود را خواهد داشت ثانیا کار دادگاهها را زیاد و مشکل مینماید این در حالی است که ادله فقهی این نوآوریها را پشتیبانی نمینماید. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه «نقد …
Read More »حکم مجازات بیش از حد قاتل چیست؟
آیتالله مکارم شیرازی با اشاره به اینکه اولیای دم میتوانند قاتل را قصاص یا با کفالت آزاد کنند، گفت: بنده به مسئولان هم این مسئله را گفتم و امیدوارم اصلاح شده باشد؛ نباید قاتل عمد را علاوه بر قصاص، چند سال زندانی کرد چرا که این کار اسراف در قتل است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله مکارم شیرازی شامگاه یکشنبه …
Read More »مطالعه تطبیقی اصل لازمالاجرا بودن مجازات در فقه و حقوق کیفری ایران و حقوق فرانسه
اساساً واکنش اجتماعی در قبال پدیدۀ مجرمانه به شکل مجازات اعمال میشود و این واکنش، تحقق اهداف مجازاتها را بهدنبال دارد، تأمین این اهداف تنها در صورتی امکانپذیر خواهد بود که مجازاتها با سرعت و فوریت اجرا شوند و از قطعیت و حتمیت لازم برخوردار باشند. هر چه اجرای مجازات سریعتر و حتمیتر باشد، عادلانهتر و مفیدتر خواهد بود. این اصل حقوقی در فقه ریشه دارد و با قاعدۀ «لیس فی الحدود نظره ساعه» انطباقپذیر است. اما این اصل در مواردی بنا به ضرورت و به جهات تعارض اصل فوریت با اصول دیگر حاکم بر مجازاتها، با تأخیر اجرای حکم کیفری روبهرو بوده است. جهات تأخیر اجرای حکم کیفری شاید به اعتبار شخص محکومٌعلیه، شخص ثالث و اعتبار مکانی و موارد مختلف دیگر باشد که در صورت وجود عامل تأخیر، اجرای حکم الزاماً تا رفع مانع به تعویق میافتد، ولی در عین حال در تأخیر اجرای حکم، مجازات در آینده اجرا میشود. بنابراین، اصل در دعاوی کیفری بر لازمالاجرا بودن آراست که این اصل در حقوق موضوعۀ تمامی کشورها و بهویژه در حقوق فرانسه نیز مورد توجه واقع شده است.
Read More »قتل ناشی از سرایت: بررسی فقهی و حقوقی
سرایت جنایت از موضوعاتی است که در بحث قتل مطرح میشود. در اینجا مسئله این است که سرایت، اگر فرجامش مرگ مجنیعلیه باشد، چه حکمی خواهد داشت؟ در جایی که جانی قصد قتل داشته یا جنایتش غالباً سرایتکننده به نفس است، مشکلی وجود ندارد و قتل عمدی است، لکن چالش هنگامی رخ میدهد که نه قصد قتل وجود دارد و نه جنایت غالباً سرایتکننده به نفس است. این موضوع هم در فقه و هم در حقوق امکان بررسی دارد. فقها در این مورد به دو دستۀ مشهور و غیرمشهور تقسیم میشوند. مشهور بر پایۀ ادلهای چون اجماع، بهرهگیری از قاعدۀ ضمان اثر جنایت غیرمأذون، اینکه سرایت ذاتاً کشنده است و سایر قواعد فقهی، حکم به قتل عمدی دادهاند. در حالیکه غیرمشهور با استناد به روایت، عمومات راجع به قتل عمد، بحث قتل عمدی را منتفی و بر قتل شبهعمدی تأکید کردهاند. بررسی ادلۀ هر دو طرف آشکار میکند که دیدگاه غیرمشهور (شبهعمدی تلقی کردن این نوع قتل) با عمومات قتل عمد سازگاری بیشتری دارد. بررسی حقوقی مسئله نیز مشخص میکند که معیارهای حقوقی بر دیدگاه غیرمشهور منطبق است، زیرا نظامهای حقوقی مختلف (فرانسه، انگلیس و ایران ) تنها تا اندازهای از توجه به قصد صریح منصرف شدهاند که بتوان با توجه به رفتار مرتکب که نوعاً، و در برخی نظامها، قطعاً کشنده است، قصد را احراز کرد.
Read More »مجازات شرکت در قتل
در ازای جرم قتلی که توسط یک نفر انجام می شود،کیفر جرم قتلی هم که مرتکبین آن دو یا چند نفر باشند – مطابق متون فقهی شیعه- قصاص است؛ اما اگر ولی دم خواهان قصاص همه قاتلین باشد، دیه مازاد بر جنایت هر شخص را باید بپردازد. فقیهان شیعه برای این حکم از هر چهار منبع اجتهاد ـ کتاب، سنت، عقل و اجماع ـ سود جسته اند. برآیند مقاله حاضر ضمن نارساخواندن ادله قرآنی و روایی حکم مذکور، آن است که اولیای دم نمی توانند همه کسانی را که در ارتکاب قتل مشارکت داشته اند قصاص کنند
Read More »مستنداتِ فقهی برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی جدید
مجلس قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ نسبت به قانون پیشین دارای امتیازات و نوآوریهای فراوانی است. مستندات فقهی برخی از این نوآوریها طیّ گفتارهای کوتاهی تقدیم خوانندگان میگردد. به گزارش شبکه اجتهاد، مسعود امامی دبیر علمی شورای فقهی مرکز تحقیقات، طی گزارشی درباره مستنداتِ فقهی برخی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی جدید آورده است: براساس این گزارش، قانون مجازات …
Read More »حکم قتل اکراهی؛ مقایسه نظریه محقق خویی و مشهور امامیه
معرفی مقالهای از سجاد خاقانی نیک، منتشره در شماره اول مجله رسائل که به موضوع قتل اکراهی میپردازد.
Read More »حکم الجنایه العمدیه علی الجنین
معرفی مقالهای با نویسندگی مسعود امامی که در مجله فقه اهلالبیت (عربی) -شماره ۶۲ به زبان عربی و با موضوعات قصاص، جنین و جنایت عمدی به چاپ رسیده است.
Read More »مقاله:تحلیل مبانی فقهی تداخل در قصاص در قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲
مقاله تحلیل مبانی فقهی تداخل در قصاص در قانون مجازات اسلامی مصوب ۹۲ با نویسندگی آقای علی ابوحسینی درزی در مجله رسائل، زمستان ۹۳ِ شماره ۱ به زبان فارسی در موضوع قصاص و بررسی قانون مجازات اسلامی منتشر شد.
Read More »مقاله:قصاص سکران در فقه امامیه؛ با تکیه بر نظر محقق خویی
قصاص سکران در فقه امامیه؛ با تکیه بر نظر محقق خویی نویسنده:احمد اسماعیلیان مجله:رسائل، زمستان ۹۳ِ شماره ۱ زبان:زبان فارسی موضوعات:قصاص، نظرات مرحوم آیت الله خوئی چکیده: ندارد
Read More »