اظهارات عالمانه و فقیهانه اخیر آیتالله جوادی آملی درباره احکام مرتبط با محاربه و محارب را باید پتک محکمی بر نظریات به ظاهر فقهی دانست که در ماههای اخیر از سوی برخی چهرههای حوزوی در فضای حوزه مطرح شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، با وجود تحرکات صورت گرفته از سوی برخی از خرده جریانهای حوزوی برای زیر سؤال بردن احکام قضایی در پی حوادث و اغتشاشات پاییز سال گذشته و تلاش آنان به منظور تاثیرگذاری بر اعلام و معاریف حوزه علمیه قم با هدف همسو ساختن آنان، درایت، بصیرت و دوراندیشی بزرگان حوزه، آنها را در دستیابی به این …
Read More »تردید بیپایه در صدق عنوان بغی و محاربه/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: جناب سروش محلاتی در مطلبی با عنوان «این معارضان، محارب نیستند» در دو بخش، به نفی صدق عنوان بغی و محاربه پرداخته و در اجرای مجازات این دو عنوان، درباره کسانی که رفتار خشونتآمیز داشته و مرتکب قتل و جرح شدهاند، تردید مینماید! اشکال به تردید در عنوان «بغی» به نظر وی، حرکتهای خشونتآمیز در نظام اسلامی، دو دسته است:یکم، حرکت سازمانی است که به آن «فئه باغیه» گفته میشود و دسته دیگر، حرکت اعتراضی پراکنده است که صدق بغی نمیکند. وی برای اثبات این مدعا، به کلام شیخ طوسی استناد کرده که؛ شرط صدق عنوان بغی، سازمانیبودن …
Read More »اضطرار مجوز محاربه و بغی نیست/ شرایط اجرای حدود در مورد باغیان
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با نقد دیدگاه کسانی که معتقدند اضطرار مجوزی برای خارج شدن محارب از ذیل آیه محاربه است، بیان کرد: آنچه از آیات و روایات استنباط میشود این است که اضطرار به هیچ وجه مجوزی برای اعمال حربی و بغی نیست. همچنین هیچ روایتی نیست که گفته باشد اگر مضطر بودید، میتوانید دست به قتل و غارت بزنید و ناامنی ایجاد کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین داوود مهدویزادگان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در نشست «اعتراض مردمی و مسئله محارب»، که در محل این پژوهشگاه برگزار …
Read More »نقد دستگاه فقه خوارجی
دستگاه فقه خوارجی، دستگاه فقهی نو ظهوری مدتی است که حوزه فکری فقه شیعی رخنه کرده است. تاریخ ظهور و بروز آن به بعد تاسیس حکمرانی ولی فقیه در چهل سال اخیر باز میگردد. گمان میرود که مرحوم استاد مطهری زمزمههای رویش چنین فقهی را احساس کرده بود و برای همین این مساله برای ایشان بقدری مهم بوده است که لازم میدانست در این باره با امام خمینی گفتگو کند. شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود مهدویزادگان، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی یادداشتی با عنوان «نقد دستگاه فقه خوارج» در نقدی تفصیلی به اظهارت حجتالاسلام …
Read More »توضیحات و اصلاحات استاد بهرامپور/ ادعائی در امور فقاهت و قضاوت ندارم/ از اهل قرآن عذرخواهم
ابوالفضل بهرامپور، مترجم قرآن، با حضور در رسانه ملی درباره صحبتهای چندی پیش خود توضیح داد و بیان کرد: اشتباهاتم در تطبیق آیه ۳۳ سوره مائده و نحوه استفاده از برخی عبارات را میپذیرم و عذرخواهی میکنم. از فقهای خودمان، اهل قرآن و تفسیر که شاگردی آنها را کردهام تذکراتی گرفتم و میپذیرم که آن مورد را نباید ذکر میکردم و نباید تطبیق میدادم. به گزارش شبکه اجتهاد، هفته قبل بود که صحبتهای ابوالفضل بهرام پور، مترجم قرآن، در شبکه اول سیما درباره آیه ۳۳ سوره مائده «إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ یُقَتَّلُوا أَوْ …
Read More »فقه اغتشاش/ مسعود بُندار
اختصاصی شبکه اجتهاد: اعتراض و اغتشاش پدیدهای است که ابعاد مختلفی از جامعه را درگیر میکند. این چالش به همراه خود مسائلی را در پی دارد که فقه باید نسبت به آنها حکم شرعی مربوطه را بیان کند. در هفته گذشته حجهالاسلام احمد رهدار در دانشگاه باقرالعلوم(ع) به ارائه نظریه در این خصوص پرداخت، با توجه به مطالب وی، این مسئله را از چند جهت میتوان پیگیری نمود. حاکم جامعه در مورد حاکمیت نکاتی وجود دارد: آیا پیدایش این چالش منتسب به شخص یا نهاد خاصی است؟ گمانهزنیها در این خصوص بسیار است برخی دولت را پشت این چالش میدانند …
Read More »آیا پیامبر(ص) محاربین را زجرکُش کردند؟/ سیدحسین علیزاده طباطبایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در جستجو برای شناخت بیشتر از آقای بهرامپور به وبسایت رسمی ایشان برخوردم که نوشتهاست: (کوشش و هدف اعلای ایشان ناظر به آسانسازی فهم قرآن برای عامهی مردم است.) تقریباً تمام برنامه ایشان در این بخش (حدود ۲۳ دقیقه) را هم بهدقت گوش کردم چون بعداً توضیح دادهاند که در مطالبشان تقطیع صورت گرفته است. ابتدا خلاصهای از مطالب جناب بهرامپور را در برنامه تلویزیونی معارفی از قرآن (آفتاب شرقی) شبکه یک، ۵ آذرماه ۱۳۹۸میخوانیم: «این سربازهای مسلح دشمن، اینها که آشوب کردند حکمشان این است از نظر قرآن… نگویم، به قرآن خیانت کردم… نگفت ان یقتلوا…فرمود: …
Read More »واکنش به سخنان کارشناس قرآنی سیما درباره «محاربه» و توضیحات ابوالفضل بهرامپور
ابوالفضل بهرامپور، نویسنده تفسیر «نسیم حیات»، پنجم آذرماه در یک برنامه تلویزیونی درباره برخورد شدید با مخالفان به آیه محاربه استناد کرد که بازتابهای زیادی در فضای مجازی به ویژه رسانههای تصویری معاند داشت. این کارشناس قرآنی در صداوسیما بیان کرده بود باید برای برخی معترضان روزهای اخیر حکم بریدن دست و پا، زجرکش کردن و تبعید صادر شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین کاظم قاضی زاده، مدرس دروس خارج فقه حوزه علمیه قم در واکنش به اظهارات ابوالفضل بهرامپور، کارشناس مسائل قرآنی در شبکه یک صداوسیما به ایرناپلاس میگوید: در سوره مبارکه مائده درباره افرادی که اصطلاحاً به …
Read More »تأملی دوباره در مفهوم یا مصداق سلاح در جرم محاربه/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: فقها به استناد روایاتی که در باب محاربه وارده شده است، یکی از شروط تحقق جرم محاربه را کشیدن سلاح میدانند و حقوقدانان نیز به پیروی از آنان در تعریف محاربه این عنصر را وارد کردهاند و قانون گذار جمهوری اسلامی ایران نیز آن را پذیرفته است. پرسش مهمی که در این خصوص قابل طرح است، موضوعیت یا طریقیت داشتن سلاح در محاربه و نوع سلاح است. پرواضح است که با پذیرش هر یک از دو رویکرد میبایست به آثار و تبعات آن پایند بود.
Read More »تبعید زنان با نگاهی نو به شیوه اجرای مجازات
مجازات تبعید، یکی از احکام نظام کیفری اسلام است- که متناسب با جنسیّت مجرم و بر اساس مصالح و مفاسد- مقرّر گردیده و بنا بر مشهور، در مواردی چون زنا و قیادت، زن از آن مستثنی است؛ حال آن که در تبعید محارب، جنسیّت، مطرح نیست. نوشته پیشرو، با نگاهی به اقوال موجود و بررسی ادلّه هر یک و عنایت خاص به امکان تبدّل موضوع و اقتضائات زمان (مثل فراگیرشدن رسانههای ارتباطی جدید و رواج روزافزون ارتباطات از طریق فضای مجازی و توسعه راهها و امکانات جادّه ای و حمل و نقل و ...) در شیوه اجرای این مجازات (نظیر: محرومیّت از وسائل ارتباط جمعی، رسانههای دیداری و شنیداری و شرکت در شبکههای اجتماعی مجازی و دیگر علائق ...) با نگاهی جدید، قول به جواز مطلق تبعید زن را با واگذاری شیوه اجرای آن به حاکم، بر میگزیند. اگرچه این تحلیل، در مورد مردان نیز صادق است؛ امّا طرح آن در تبعید زنان از آن روست که توجیه مخالفت با تبعید زن، مفاسدی است که دوری او از شهر و دیارش به بار میآورد و با ستر و عفاف او در تنافی قرار میگیرد. لذا با تجویز توسعه مصادیق و روشهای تبعید، به تبعید غیرفیزیکی، این توجیه، رنگ باخته و قول به تعمیم، قوّت میگیرد.
Read More »معرفی پایاننامه: بررسی تطبیقی محاربه و افساد فیالارض با جرائم علیه امنیت ملی
جرم انگاری محاربه و افساد فی الارض، ریشه قرآنی دارد و در روایات و کلمات فقیهان نیز انعکاس یافته است. اما در نظامهای حقوقی جدید، اصطلاحات دیگر به اقتضای نیازهای امروز بشر به چشم می خورد، که میتوان جرائم امنیّتی، جرائم سیاسی و غیره را نام برد. پرسش اصلی این تحقیق آن است که آیا این مفاهیم جدید همان جرم محاربه است و همان مجازات را دارد؟
Read More »اطلاع رسانی علمی: گزارش نشست «بررسی فقهی و حقوقی محاربه با توجه به قیود ماده ۲۷۹ قانون جدید مجازات اسلامی»
گزارشی از نشستی علمی که مجله رسائل در شماره اول خود آن را منتشر کرده است. این نشست به بررسی حکم محاربه در فقه و قانون میپردازد.
Read More »