بحث مصلحت دو طرف دارد که هر دو همدیگر را بهشدت مورد حمله قرار میدهند. یک عده میگویند شما مصلحتیها میخواهید اصلاً دین را از بین ببرید و در پی ازبینبردن همه مسلمات دین با عقل جزئی خودتان هستید. آن طرف دیگر هم متهم میکنند که شما ضدمصلحتیها متحجر هستید و میخواهید مردم را در همه قالبهای سنتی هزار و …
Read More »
حلول فقه در نظام قانونگذاری، تعهد و رسالتی است بسیار سنگین که ما تجربه آنچنانی در این زمینه نداشتهایم. در این فرایند خطیر، تقریر فقه (تبیین و صورتبندی فقهی) از یک جهت مهمتر از فتواست؛ زیرا فتوا را مرجعی صادر میکند تا مقلدین عمل نمایند، اما قانون میخواهد مبنای اداره کل جامعه را ارائه دهد. این قانونگذاری چون باید مبنای …
Read More »
آیا احراز «مصلحت اهم» توسط ولیامرمسلمین، شرط لازم برای ورود به منطقهالفراغ است؟ اگر پاسخ مثبت باشد، این ضابطه اختصاصی به احکام غیرالزامی نخواهد داشت و در احکام الزامی نیز مصلحت اهم، حکم را کنار میزند؛ و اگر پاسخ منفی باشد، پذیرشِ تغییر حکم شرعی بدون مصلحت برتر، با مبانی عقلی و فقهی ناسازگار خواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »
در تبیین وظایف بنیادین حاکمیت سیاسی، اصل نخستین بر عدم سکوت قانونگذار استوار است؛ چرا که شأن اصلی قدرت حاکمه، حلوفصل اختلافات و فصل خصومت در جامعه تلقی میشود. با این حال، شناسایی مواردی که در آن سکوت قانونگذار مجاز شمرده میشود، به یکی از مباحثات کلیدی در حقوق عمومی تبدیل شده است. چالش اساسی زمانی رخ مینماید که شمول …
Read More »
بسیاری از ناهماهنگیهای قانونی ریشه در رویکرد «فتوا محوری» بهجای «منظومهنگری» دارد. برای نیل به نظام حقوقی کارآمد، بایستی از پوسته سخت احکام توقیفی عبور کرد و با بهرهگیری از «روش گزینشی» و «تدابیر حکومتی»، قوانینی را تدوین نمود که علاوه بر حجیت شرعی، از قابلیت اقناع وجدانی و انسجام سیستمی برخوردار باشند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین مدرسه پارلمانی …
Read More »
نظام قانونگذاری کنونی با نوعی انفعال در نظارت شرعی مواجه است که درمان آن در گرو گذار از نگاه کنترلی شورای نگهبان به سمت طراحی نهاد فعال فقهی در بطن مجلس است. واکاوی سه دوره تحول در پیوند فقه و قانون نشان میدهد که تحقق کامل اصل چهارم قانون اساسی نیازمند ایجاد سازوکارهای رسمی برای «انطباق» پیشینی قوانین با موازین …
Read More »
تبدیل حکم فقهی به قانون نیازمند تفکیک دقیق میان مقام «کشف حکم» و «صحنه اجرا» است. غفلت از قابلیت اجرایی قوانین و اکتفا به مشهورات فقهی بدون در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، میتواند به انسداد باب قضا یا ترویج انتقامجویی شخصی منجر شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین مدرسه پارلمانی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با مشارکت دانشگاه علوم …
Read More »
فقه و شریعت در پی ایجاد التزامی درونی و ترغیب مکلفان به فعل است، حال آنکه قانون با تکیه بر فشار بیرونی و قوه قاهره، الزام ایجاد میکند. تبدیل هر آنچه موضوع التزام مؤمنانه است به الزام قانونی، بهگونهای که کنشها از سر اعتقاد نبوده و افراد در پی راه فرار از آن باشند، خدمت به فقه نیست؛ این امر …
Read More »
ریشه بسیاری از ابهامات و تعارضات در رویه قضایی، نه در ذات فقه، بلکه در فرآیند «تقنین ترجمهای» و شتابزدگی در رفع ایرادات شورای نگهبان نهفته است. گذار از رویکرد حداقلی به فقه و نیل به قانونگذاری کارآمد، مستلزم تدوین «پیوست شرعی» به مثابه منظومه تبیینگر مبانی، اهداف و انسجام مواد قانونی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست تخصصی «رسالت …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت