بایگانی برچسب: ادله نو در فقه معاصر

دو سال مردم به جهت دوری‌جستن از بیماری ماسک می‌زدند و در همین ماسک تشدید بیماری بود و در درازمدت نیز آثار نامطلوب خود را نشان خواهد داد. عقلا این را متوجه می‌شوند که فعلاً باید این کار را انجام داد؛ اما اینکه این حکم، دائمی بوده و همیشه مطلوب باشد معلوم نیست. مثلاً عقلاً در مورد واکسن کرونا، سریع عمل کرده و آن را استفاده می‌کنند؛ ولی در درازمدت نمی‌توانیم تأثیرات ماندگار و اثراتی که این واکسن در آینده می‌گذارد را پیش‌بینی کنیم. سال‌ها طول می‌کشد تا عقلاً متوجه شوند و به تمام ابعاد آن پی ببرند و بتوانند …

اگر تقسیم در ادله علم اصول، تقسیمی حاصر باشد (حاصر یعنی تقسیمی که به روش صناعی پیش رفته است)، در آن، توسعه ادله معنایی ندارد. من هم متمایل به همین مبنا هستم؛ بنابراین دیگر منطقاً نمی‌توانیم ادله اصولی را توسعه بدهیم. درست است که فقه توسعه پیدا می‌کند؛ ولی تنوع ادله اتفاق نمی‌افتد و ادله همان ادله است و چیزی به آن اضافه نمی‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا اسلامی، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم است. او سابقه نگارش کتب و مقالات فراوانی دررابطه‌با موضوعات فقهی و اصولی دارد و سال‌هاست که در زمره اساتید سطوح عالی …

فقه ما در حوزه فناوری و صنعت ۳۰۰ سال عقب است. با حساب و کتاب می‌گویم؛ یعنی تقریباً از ابتدای قرن ۱۸ به بعد، این عقب‌ماندگی شروع شده است. مکاسب و دیگر آثار را که آن دوره نگاشته شده است، یک کلمه در مورد مسائل آن زمان نیست. یعنی فقهای آن زمان اصلاً در جریان آن مسئله نبوده است. البته خیلی زحمت‌ها کشیده است؛ ولی نهایتش شده معامله فضولی و معاطات چون آنجا بحث سر این بوده؛ ولی اختراعات و ابداعات و مالکیت فکری که ۱۰۰ سال قبل از شیخ انصاری شروع‌شده است و در این کتاب به چشم نمی‌خورد. …

عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمی‌کند و هرچه خود می‌پسندد را نتیجه می‌گیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلال‌های فقهی دقیق ممکن است نتیجه‌ای بگیرد که عرف می‌گوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین می‌پسندد؛ لذا این دو در یک راستا هستند. البته باید توجه داشت که صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی قاسمی در سال‌های اخیر بیشتر در فقه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر زهرا اخوان صرّاف، مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر قدیمی عرصه فقه و قرآن است. او در سالهای اخیر، علاوه بر پژوهش‌های قرآنی، به پژوهشهای فقهی و اصولی نیز علاقه نشان داده است. اخوان هم شاگرد اساتید بزرگی همچون آیات منتظری و گرامی و استاد علیدوست بوده و هم سالهاست که در حوزه قم و دانشگاه‎‌های این شهر، به تدریس علوم اسلامی مشغول است. در زیر یادداشت این مدرس حوزه و دانشگاه پیرامون چالش‌های تمسک به عموم و اطلاق در حل مسائل فقه معاصر را می‌خوانیم. معنای اجتهاد و سبب نیاز به آن ۱- اصل ضرورت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد مقاصدی اگرچه در میان اهل‌سنت، قدیمی است؛ اما در میان فقهای شیعی، سابقه چندانی ندارد. این رویکرد به مناسبت خاستگاه سنی خود، از اقبال زیادی در میان فقهای سنتی شیعه نیز برخوردار نیست. در این میان اما برخی همچون استاد ابوالقاسم علیدوست، سال‌هاست که به‌ ضرورت ملاحظه مقاصد شریعت به‌عنوان یکی از ادله استنباط حکم فقهی تصریح می‌کند. این استاد حوزه علمیه قم در این یادداشت شفاهی، تلاش دارد تا نظریه خود مبنی بر لزوم استفاده از مقاصد شریعت را با تفصیل بیشتری بیان کرده و به ابعاد مختلف آن، بیشتر بپردازد. مقاصد شریعت، بحثی جهانی …