نقلهای علّامه از علمای اهلسنت قابل اعتماد میباشد، حتی از کتابهای «الفقه علی مذاهب الخمسه» هم قابل اعتمادتر خواهد بود؛ چون در نظرات عامه فراز و نشیب وجود داشته است و چهبسا اقوال آنها عوض شده باشد و لذا کتاب «الفقه علی مذاهب الاربعه» قول حال حاضر اهلسنت را نقل میکند در حالی که علامه قول اهلسنت را در قرن …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
نیازمند بازخوانی رابطه فقه با کلام هستیم/ نقش مبانی انسانشناسی در فقه
موارد بسیاری نشان میدهد مبانی کلامی انسان شناسی در نگاه فقیهان تأثیر گذار است، و برخی فقها جنسیت را در فقه تأثیر دادند. از زمانی که فقه ما با کلام قطع ارتباط کرد، جنبههای عقلانیتر آن کمرنگ شد و دچار مشکل شدهایم. به گزارش شبکه اجتهاد، کارگاه علمی «رابطه فقه و کلام» با حضور حجتالاسلام والمسلمین علی شفیعی، عضو هیئت …
Read More »«نظریه اعتبار قانونی»؛ خوانشی نو از دیدگاههای اصولی آیتالله سیستانی
این نظریه با تنقید پارادایم شخصیتگرایی در اصول فقه، از امکان جایگزینی پارادایم دیگری سخن میگوید که هم تمام ظرفیتهای اصول موجود را پوشش میدهد و هم میتواند افقهای جدیدی را فراروی اصول فقه بگشاید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیتگرایی» به قلم حجتالاسلام علی الهیخراسانی با نظارت علمی آیتالله شیخ مهدی مروارید (نماینده …
Read More »تبیین نظریه اندیشه حکومت دینی و پاسخ به چند شبهه
اگر یک عده بگویند احکام فردی را قبول داریم، اما احکام اجتماعی، سیاسی، قضایی و امثال اینها غیر قابل قبول است این میشود (نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ). لذا سکولاریسم به معنای جدایی ساحت سیاسی ـ اجتماعی از ساحت دینی، یک نوع کفر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان با موضوع «حکومت …
Read More »مراحل موضوعشناسی و فرآیند حکمشناسی در فقهالاجتماع
آیه شریفه «تعاونوا علی البر و التقوی» از دقیقترین و جامعترین آیاتی است که بدون تدقیق در آن، فقه الاجتماع و علم الاجتماع شناخته نمیشود، معالاسف به دلیل فقدان عنصر استنطاق النص در فهم این آیه شریفه در حد یک گزاره اخلاقی باقی مانده است؛ در حالی که با رعایت عنصر استنطاق النص و لحاظ کردن حیثیتهای سهگانه در موضوعشناسی …
Read More »مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربهمعروف و نهی از منکر
سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین میگردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر …
Read More »فهرست جامع دروس خارج حوزههای علمیه سراسر کشور
فهرست جامع اطلاعات دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس نام استاد، مبحث درس، زمان و مکان جغرافیایی بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این فهرست جامع با بیش از۷۰۰ دروس، به تفکیک دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور پرداخته …
Read More »ظرفیت شناسی اصول فقه موجود در «فقه اجتماعی»
استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه در فقه اجتماعی اصول فقه موجود به تنهایی کارایی ندارد، گفت: در برخی مسائل اجتماعی اصول ما ناقص است که باید تکمیل شود و در برخی دیگر نیاز به ترمیم دارد و حتی در برخی موارد باید تغییراتی در اصول فقه صورت بپذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و پنجمین نشست علمی …
Read More »عدم رویکرد تربیتی در استنباط احکام، بیتوجهی به هدف نهایی معارف اسلام است
حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهیخراسانی در درس خارج «امربهمعروف و نهی از منکر با رویکرد تربیتی و حکومتی» گفت: بیتوجهی به رویکرد تربیتی در استنباط و تبیین احکام یعنی بیتوجهی به هدف نهایی تمام معارف اسلام است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این استاد حوزه در ابتداء با بیان اینکه دو معنای رایج برای اصطلاح «فقه تربیتی» به کار رفته است، افزود: …
Read More »عدالت بهمثابه یک قاعده فقهی فراگیر
عدالت در فرآیند استنباط و حوزه فتوا در فقه فردی، نقشی جز فلسفه احکام ندارد اما در تطبیق احکام در خارج و اجرای اسلام و حوزه صدور حکم حکومتی تأثیر بسیار مهمی دارد و میتوان گفت مهمترین رکن فقه حکومتی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی الهیخراسانی پژوهشگر فقه اجتماعی و نویسنده کتاب «قاعده فقهی عدالت» در اولین پیش …
Read More »از توسعه و بازنگری در علم فقه تا عدم خلط فقه حکومتی با فقه سیاسی
همایش فقه حکومتی از دیدگاه فقیه بصیر آیتالله مهدوی کنی(ره) و تجلیل از سه دهه تلاشهای علمی ایشان با حضور روسای دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، دانشگاه امام صادق و جمعی از شخصیتهای علمی حوزه و دانشگاه در محل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد واعظی در همایش فقه …
Read More »نقدی بر مقاله «حکومت زدایی از حرم»
نویسنده در بحث از انتفاع از حرم میگوید: «دولت اسلامی نمیتواند ادعای سهیم بودن در منفعت حرم نیز داشته باشد» عجیب است که ایشان گاهی «منفعت» میگوید و گاهی انتفاع. با اینکه وقف منفعت غیر از وقف انتفاع است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد حوزه علمیه قم در واکنش به ادعاهای حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی …
Read More »الگوی اجتهاد چند مرحلهای در فقه مالی
این الگو، با ایجاد حلقه واسط از خبرگان فقهی- مالی بین مراجع عظام تقلید و پژوهشگر فقه مالی، از یک سو به پژوهشگر برای دستیابی به بینش فقهی عمیقتر کمک میکند و از سوی دیگر فرایند موضوعشناسی در مسائل مالی را برای فقها و مراجع عظام تقلید تسهیل میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «اجتهاد چند مرحلهای؛ روش تحقیق …
Read More »بررسی نظر موافقان و مخالفان در «زوائد علم اصول»
قدما در تدوین اولین کتابهای اصولی ناظر به فضای اهل تسنن قلم زدهاند که خود به خود سبب ورود برخی مباحث زائد به اصول شیعی شده است. چنانچه «العده فی اصول الفقه» نام مشترک کتاب شیخ طوسی و قاضی ابو یعلی از علمای اهل تسنن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسسهی فقاهت و تمدنسازی و …
Read More »پایان همایش بینالمللی «وحدت اسلامی-وحدت مسلمین: مبنای گفتگو»
همایش بینالمللی «وحدت اسلامی- وحدت مسلمین: مبنای گفتگو» با حضور علما و اندیشمندان شیعه و سنی در روسیه با صدور بیانیهای به کار خود پایان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش بین المللی «وحدت اسلام – وحدت مسلمین: مبنای گفت وگو» با حضور هیئت جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی آیتالله محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی روز چهارشنبه …
Read More »از «قواعد مهجور» و «شعارات بیسند» تا «کارکردگرایی شریعت»
در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمیتوانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. اینها هیچکدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر میگذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیهالسلام) مشهد چندی پیش …
Read More »ساخت قاعده فقهی کرامت
کرامت انسان میتواند به عنوان قاعدهی فقهی، آن هم یک قاعدهی فراگیر مطرح باشد به این معنا که هر جا اجرای حکمی باعث مخدوش شدن اصل کرامت انسان شد، آن حکم با استناد به قاعدهی کرامت محدود، کنترل و یا تعلیق شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهلوچهارمین شماره فصلنامه علمی – پژوهشی «پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی»(تابستان ۱۳۹۵) با هفت …
Read More »پروندهای در تشریح موضوع «تراریخته» و بررسی فقهی آن
زیستفناوری میتواند راهحلی کلیدی برای رشد روزافزون تقاضا برای غذا در جهان باشد. لذا بهرهبرداری هدفمند از زیستفناوری با رعایت تمامی جنبههای ایمنی و اخلاقی مربوطه منجر به افزایش تولید مواد غذایی و بهرهوری قابلتوجه خواهد شد. بررسی دیدگاهها و نظریات فقهی مصرف محصولات تراریخته حاصل از مهندسی ژنتیک ما را به مسائل اخلاق زیستی مربوطه و چگونگی استفادهی صحیح …
Read More »خاستگاه و چیستی اصل عدم ولایت در فقه سیاسی شیعه
فقیهان شیعه گرچه در ابواب مختلف فقه به این اصل استناد جسته و بر اساس آن به عدم ولایت اشخاص بر دیگران فتوا دادهاند، اما از چیستی این اصل و خاستگاه آن کمتر سخن گفتهاند. با توجه به اهمیت این اصل در فقه شیعه؛ به خصوص در بحث حکومت و سیاست و تأثیر آن در نفی یا اثبات برخی از …
Read More »سیر تطور مباحث فقهی درباره نهضت عاشورا
آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفتهاند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی درباره عاشورا از سوی حجتالاسلام رسول جعفریان، بررسی شده است. شبکه اجتهاد: اولبن پرسش این است که، آیا کربلا یک حرکت فقهی است …
Read More »تحلیل شش تن ار فقها از حرکت امام حسین(ع)
امام خمینی در بحثهای ولایت فقیه میگویند یک مصلح، یک حاکم و یک انسان مکلف اسلامی مگر حتما باید حرکتی که میکند در زمان خودش به نتیجه برسد، ما الان کاری میکنیم که ۵۰ سال دیگر ممکن است نتیجه دهد، ممکن است تشکیل یک حکومت ولو ۵ قرن دیگر مستلزم این شود که یک حکومت صالح و مشروع که موجب …
Read More »فقه و نیازهای جدید در دوره «پس از استقرار حکومت اسلامی»
استقرار حکومت اسلامی، برگشت به دوره جامعه طبیعی است یا ورود به جامعه مدنی اسلامی؟ هرکدام از این دوگزینه، فقه متناسب با خودش را میطلبد. همچنین فقه متناسب با شرایط پس از استقرار حکومت اسلامی، اصول فقه متناسب به خود را نیز طلب میکند. شبکه اجتهاد: بیگمان همه مخاطبان این مقاله، نخست از مسأله «تحول» جامعه بشری بهعنوان یک واقعیت …
Read More »«حفظ نظام»، واجبی مطلق یا مشروط !
حفظ نظام، واجبی مطلق یا مشروط؛ مقالهای با رویکردی به اندیشهی سیاسی امام خمینی(ره) است که در دوازدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «سیاست متعالیه» به چاپ رسیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوازدهمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «سیاست متعالیه» (بهار ۹۵) که حاوی مقالههایی از اساتید و پژوهشگران علوم سیاسی میباشد که به همت انجمن مطالعات سیاسی حوزه …
Read More »تاکید مجدد رهبر انقلاب بر «تدوین طرح تحول» در حوزه
یکی از نیازهای مهم حوزه علمیه در شرایط کنونی، «تدوین طرح تحول» در حوزه و برنامه ریزی بلندمدت، دقیق و زمان بندی شده براساس این طرح تحول و اهداف مورد نظر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (یکشنبه) در دیدار اعضای شورایعالی حوزههای علمیه، حوزه علمیه را از حکومت اسلامی انفکاک ناپذیر …
Read More »ظرفیتهای فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر
جدیدترین شماره فصلنامه «اقتصاد اسلامی» مقالهای را با عنوان «ظرفیتهای فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر» به چاپ رسانده است. نویسنده در این مقاله میکوشد به این سوال پاسخ دهد که چه نیرویی در فقه نهفته است که توان پاسخگویی به مسائل نوپیدا را دارد بدون آنکه نیاز به خروج از ضوابط اجتهاد باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه …
Read More »صبر مراجع بزرگ محدود است/ شخص وزیر ارشاد باید پاسخگو باشد
تلاش برای خلاصه کردن فرهنگ و هنر در موسیقی، لطمهای بزرگ به فرهنگ و ارزشهای دینی و اسلامی است. اکنون که استان قم در موارد مختلف اعم از زیر ساختهای اقتصادی، عمرانی و همچنین مسائل مربوط به اشتغال جوانان با مشکل روبروست آیا این درست است که مسئولین برای رفع این کمبودها این چنین نسخههای خسارتباری را بپیچند؟ به گزارش …
Read More »دستهبندی مطالعات دینی درباره زنان و مبانی امام موسی صدر
مهدی مهریزی میگوید: از منظر امام موسی صدر، اسلام بر اساس شریعت اصولی را وضع کرده که با توجه به تحول جامعه میتوان قوانین شریعت را نیز متحول کرد و به باور امام صدر باید قوانین رایج اسلامی درباره زنان را بازخوانی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «زن در دیدگاه امام موسی صدر» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین دکتر …
Read More »اولین مجله الکترونیکی ویژه «فقه و مصرف» منتشر شد
مجله ویژه «فقه و مصرف» با آثار و گفتارهایی از محمدعلی گرامی قمی، محمّد قائینی، علیاکبر کلانتری، عبدالهادی مسعودی، محسن غرویان، علیرضا پیروزمند، محمدتقی اکبرنژاد، مهدی مهریزی، مرتضی اسکندری و دیگر اساتید و فضلا به همت «شبکه اجتهاد» منتشر شد. شبکه اجتهاد: مجله الکترونیکی ویژه «فقه و مصرف» که برای اولین بار در فضای مجازی به این موضوع کاربردی، با …
Read More »نگاهی به مقالات ششمین شماره دوفصلنامه «فقه مقارن»
ششمین شماره دوفصنامه علمی ـ پژوهشی «فقه مقارن» دانشگاه مذاهب اسلامی با مقالاتی از اساتید و صاحبنظران حوزه و دانشگاه در زمینه مباحث و مسائل مستحدثه از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، با سرمقالهای از دکتر عابدین مؤمنی با عنوان «فقه مقارن راهی برای کشف حقیقت» چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ششم دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی «فقه …
Read More »از تأکید برجستهسازی آثار مشترک شیعه و سنی تا ضرورت ایجاد گفتمان علمی
مراسم رونمایی از موسوعه «السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه» با حضور مراجع، علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم و نیز جمعی از علمای اهل سنت در سالن اجتماعات مدرسه دارالشفا برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از موسوعه نفیس «السنه النبویه فی مصادر المذاهب الاسلامیه» با حضور آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی از مراجع عظام تقلید و …
Read More »