اشغال فلسطین در ایران انعکاس گستردهای یافت و حوزهها و علمای شهرهای گوناگون ایران در برابر این فاجعه به خروش در آمدند. عالمانی مانند آیتالله کاشانی، آیتالله بروجردی، امام خمینی، نواب صفوی، آیتالله طالقانی، علامه طباطبایی، آیتالله گلپایگانی، آیتالله نجفی مرعشی، شهید مطهری و… در اعتراض به این مسئله کوششها نمودند که برگهایی از آن را میخوانید. شبکه اجتهاد: اشغال فلسطین دردناک ترین مسئله جهان بشری در سده اخیر و یکی از طولانی ترین مبارزات آزادی بخش و مقاومت علیه تجاوز و ستم و نسل کشی است که در آن سرزمین ادامه دارد. از نخستین روزهای اشغال سرزمین فلسطین به …
توضیحات بیشتر »آیا فقها با فلسفه مخالف بودند؟/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: تصوری عمومی در میان شماری از اهالی دانشهای دینی وجود دارد که در تاریخ تشیع فقها با فلسفه مخالف و حتی خواندن و آموختن آن را نادرست و بل حرام میدانستهاند. این تصور افسانهای بیش نیست. من به تاریخ قدیم تشیع کاری ندارم. حتی به زمان علامه حلی و شاگردانش هم کاری ندارم (در هر دو مورد میتوان از نمونههای بسیار از اهتمام به فلسفه و دانشهای عقلی سراغ گرفت). در همین چند قرن اخیر بسیاری از فقها و اصولیان در عین حال اهل فلسفه و بل فیلسوف و متفلسف به معنای متعارف در سنت اسلامی بودهاند. در …
توضیحات بیشتر »نقدی گذرا بر کتاب «فقیهان و انقلاب ایران»
شبکه اجتهاد: کتاب «فقیهان و انقلاب ایران: یک نسل پس از آیتالله العظمی بروجردی» نوشته سیدهادی طباطبایی است و پیش از آنکه نشر کویر آن را منتشر کند. براساس تصویر روی جلد، کتاب درباره یازده نفر از مراجع دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی است که عبارتند از: حضرات آیات عظام آقایان سید محسن حکیم، مرعشی نجفی، سید محمدرضا گلپایگانی، میرزاهاشم آملی، سید محمد روحانی، سید عبدالله شیرازی، سید احمد خوانساری، میلانی، خوئی، شریعتمداری و سید حسن قمی. رابطه مرجعیت و انقلاب اسلامی موضوعی است جذاب و آثار متعددی در اینباره منتشر شده است. علاقه شخصیام به تاریخ معاصر، …
توضیحات بیشتر »ابن ادریس حلی؛ منتقدی در دوران رکود اجتهاد شیعی
ابن ادریس با خوانش انتقادی آثار شیخ طوسی و نقد علمی آنها توانست بعد از صد سال بر هیمنه و سلطه علمی شیخالطائفه در جهان تشیع خاتمه ببخشد. «حجیت خبر واحد» از جمله موضوعات اختلافی شیخ و ابن ادریس است. شبکه اجتهاد: تأثیر حضور محمدبن حسن طوسی، معروف به شیخ طوسی در قرن پنجم هجری که از آن دوران به عنوان نقطه اعتلای فقاهت شیعی یاد می شود و فراگیر شدن هیمنه و گستره علمی او در این عصر موجب شد فقیهانی که پس شیخ در فضای حوزه علمیه پروش مییافتند یارای مقابله با نظریات او را نداشته باشند و …
توضیحات بیشتر »چرایی استناد قدمای فقهای شیعه به روایت عامه/ هادی مصباحالهدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: استناد و توجه دادن قدمای فقهای شیعه به روایات عامه و اهل سنت با چه انگیزهای بوده است؟ با بررسی چگونگی عملکرد قدمای فقهای شیعه پاسخ آشکار میگردد و آن اینکه سید مرتضی و شیخ طوسی در مقام توجه دادن عامه به روایتی که در منابع آنها وجود دارد، استدلال میکنند؛ نه اینکه در مقام استناد و استنباط استدلال کنند! بنابراین استناد فقهای بعد از شیخ طوسی به روایاتی مانند «عَلَى الیَدِ مَا أخَذَتْ حَتَّى تُؤدِّیهِ» و «الخراج بالضّمان» و.. از روی اعتماد به برخی از فحول پیشین بوده است و این در حالی است که از …
توضیحات بیشتر »نقش و جایگاه شیخ کلینی در گسترش علوم اسلامی/ زحمات بزرگان نباید با افراطیگری از بین برود
بیش از هزار سال از رحلت مرحوم کلینی میگذرد؛ گرچه آن محدث بزرگ دیگر در میان ما نیست؛ ولی به قول فرمایش امام علی(ع) این بزرگان در درون روح وجان ما هستند و هیچگاه آنها را فراموش نمیکنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله ناصر مکارم شیرازی به نقش و جایگاه شیخ کلینی در گسترش علوم اسلامی پرداخته اند که به این شرح است: روز نوزدهم اردیبهشت روز بزرگداشت کلینی بود؛[۱]مولّف کتاب شریف کافی[۲] از بزرگان علماء شیعه است[۳] که خدمات گرانقدرى به علوم اسلامی ارائه کرده است.[۴]وى در دوران حیات حضرت عسکرى علیه السلام چشم به دنیا گشود و …
توضیحات بیشتر »آمدهایم تا از مسأله تاریخی مهمی پرده برداریم
علمای شیعه پدیدآوردگان بسیاری از علوم اسلامی و سبب گسترش آن بودند اما به دلایلی مظلوم شدند و خدمات آنها به طور کامل آشکار نگشت. البته حکومتهای استبدادی، گروههای افراطی که در هر جامعهای هستند و حساب آنها را از برادران اهل سنت جدا میدانیم، اجازه ظهور و بروز به علمای شیعه ندادند و بعضی کتابخانههای آنها را به آتش کشیدند و گروهی از علما را تبعید و برخی را شهید کردند که به برخی از نمونههای تاریخی آن اشاره میکنم: به گزارش خبرنگار اجتهاد، کنگره بینالمللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی تحت اشراف آیتالله ناصر مکارم …
توضیحات بیشتر »«شهید ثانی»، پژوهشی در زندگی، کارنامه علمی و روزگار او
مهاجرت عالمان عاملی را باید از زاویه انتقال سنتی فقهی با ویژگیهای خاص آن مورد توجه قرار داد که به سرعت در مراکز علمی ایران رواج یافت. شواهدی دلالت بر این دارد که آنان در مناقشههای کلامی و مذهبی صفویه با عثمانی از شاهان صفوی حمایت کرده و نقش مهمی در این خصوص ایفا کرده اند، اما به دلیل پراکنده بودن این نوع مدارک، چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
توضیحات بیشتر »پیشگامان تقریب مذاهب/ محمد ابراهیم جناتی
شبکه اجتهاد: عالمان بزرگ و واقعگرا و روشنضمیر از دیرباز توجه داشتهاند که بحثها و مناظرهها مقایسهای در هر زمینهای که باشد (فقهی، کلامی، اصولی، تفسیری و حدیثی) و جز اینها دارای سهم بسزایی در تقریب بین مذاهب اسلامی و نیز در رسیدن به هدف شریعت دارد.
توضیحات بیشتر »درسهایی از تاریخ «فقیهان شیعه» منتشر شد
جلد اول و دوم کتاب «درسهایی از تاریخ فقیهان شیعه» با نویسندگی حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، استاد حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی از سوی شرکت چاپ و نشر بینالملل چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلد اول این کتاب به تبیین و تشریح درسهایی از زندگی شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، سید رضی، علامه حلی، شهید اول، شهید ثانی، مولی احمد اردبیلی، شیخ اعظم انصاری، ملامهدی نراقی، شیخ بهایی، شیخ عبدالله مامقانی، علامه محمدحسین طباطبایی، آیتالله مرعشی نجفی، آیتالله سید محمدهادی میلانی، آیتالله میرزا محمد …
توضیحات بیشتر »عالمان شیعه و صیانت از سرمایههای ملی
تاکنون به دلایل مختلف به فعالیت عالمان شیعه در عرصههای اجتماعی و بهویژه اقتصادی، کمتر توجه شده است و اطلاعات کمتری در این زمینه وجود دارد اما در دوره هجوم نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی غرب در تاریخ معاصر ایران، مدارک درخور توجهی وجود دارد که از نقش موثر علمای شیعه در مقابله با این تهاجم حکایت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عالمان شیعه و صیانت از سرمایههای ملی» نوشته مهدی ابوطالبی، به نقش مهم علمای شیعه در حفاظت از سرمایههای کشور پرداخته است. عالمان شیعه، برخوردار از منزلت اجتماعی بالا در جامعه ایران، بر اساس مبانی و اصول …
توضیحات بیشتر »مواجهه مراجع نسل بعد از آیتالله بروجردی با انقلاب اسلامی ایران
تاریخ روحانیت شیعه، شایستهی مطالعه و بازخوانیهای مکرّر است. کتاب فقیهان و انقلاب ایران، گوشهای از این تاریخ را روایت کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، «فقیهان و انقلاب ایران» نام یکی از کتابهای جدیدی است که انتشارات کویر منتشر کرده؛ کتابی که در آن مواجهه مراجع عظام تقلید با انقلاب اسلامی ایران به تصویر کشیده شده است. سیدهادی طباطبایی مؤلف کتاب و از اعضای تحریریه «مباحثات» در این یادداشت به معرفی کتاب خود پرداخته است. «روی متحده» گفته است که تاریخ ایران، تاریخ علمای ایران است. سخن او پربیراه نیست. نقش علما و روحانیون در صحنهصحنهی تاریخ ایران قابل …
توضیحات بیشتر »فتاوای ائمه مذاهب، در تحریم تکفیر مسلمانان
علما و فقهای بزرگ شیعه به پیروی از قرآن و سیرهی ائمهی اطهار در همهی اعصار، برخوردهای علمی و شایسته با برادران سایر مذاهب اسلامی و آراء و اقوالشان داشتهاند و این امر با مروری اجمالی در کتب تفسیر و حدیث و فقه و کلام و سایر علوم اسلامی، قابل اثبات است. شبکه اجتهاد: به پیروی از سیره پیامبر و ائمه (در مورد شیعه)، اصحاب آنها، علما و اهل فکر پیرو آنها نیز، در راه تفاهم و همبستگی گام نهادهاند. اصحاب ائمه، همانند ائمه بزرگوار شیعه، با مخالفان عقیده و نظر خود، رفتاری نیکو و پسندیده داشتند و در شرح …
توضیحات بیشتر »فقهای بزرگ و معروف شیعه در مورد قمهزنی چه میگویند؟
موضوع وهن مذهب بودن قمه زنی در زمان کنونی اگرچه یکی از تأکیدات علما بر نهی از قمهزنی است ولی این عمل از جهاتی دیگر مورد نهی و حرمت قرار میگیرد و فقهای بزرگ شیعه با توجه به این جهات فتوا به تحریم قمه زنی دادهاند. در ادامه نگاهی به فتوای علمای بزرگ شیعه دراینباره خواهیم داشت. شبکه اجتهاد: ضرری بودن قمهزنی- مرحوم شیخ مرتضی انصاری که سرآمد فقهای شیعه در قرنهای اخیر است، قمه زنی را از جهت ضررها و آسیبهای به بدن میرساند، حرام می داند. ایشان فتوایی درباره قمهزنی دارد که متأسفانه کمتر منعکس شده است و …
توضیحات بیشتر »سیر تدوین کتب «قواعد فقهی» و تقسیمات آن
قواعد فقهی در کتب شیعه به تدریج نوشته و رشد کرد؛ قله تدوین قواعد فقهی، کتاب قواعد فقهی هفت جلدی مرحوم بجنوردی است. قواعد فقهی از عدد۳۰ شروع شده بعد به ۴۰ رسیده است. در مرحله بعد تعداد این قواعد به ۱۰۰ قاعده رسیده وحتی در کتاب فرهنگ فقه در جلد شش، حدود ۲۰۰ قاعده فقهی را بیان کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد خاتمی، عضو شورای عالی حوزههای علمیه کشور، در گفتاری به تاریخچه تدوین قواعد فقهی پرداخته است و دوره دوم تاریخچه قواعد فقهیه را دوره تدوین کتب قواعد فقهی معرفی کرد و افزود: در …
توضیحات بیشتر »