استاد حوزه علمیه ضمن تعریف فلسفه فقه بیان کرد: دانش فقه اگر بخواهد توسعه پیدا کند، این توسعه منحصرا مبتنی بر فلسفه فقه است و اگر غیر از فلسفه فقه دانش دیگری در پیش گرفته شود راه به جایی نمیبرد و فرصتها به هدر میرود. شبکه اجتهاد: سوال اصلی این است که نقش فلسفه فقه در توسعه دانش فقه چیست و آیا توسعه فقه وابسته به فلسفه فقه است؟ در آغاز نگاهی سریع به دو مقوله فلسفه فقه و توسعه دانش خواهم داشت، سپس به بیان نظر میپردازم. فلسفه فقه علمی است که به بررسی، تحلیل، ارزیابی، مراقبت و نظارت بر …
توضیحات بیشتر »نسبت میان فلسفه شریعت با فلسفه فقه
استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف میشود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفسالامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفسالامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را میشناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و فقه «الشریعه المستنبط» است. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی فلسفه دین اسلامی، در روزهای پایانی آذرماه به صورت مجازی برگزار شد. آنچه پیش روی شماست متن صحبتهای استاد علیاکبر رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس شورای …
توضیحات بیشتر »گفتاری در «فلسفه فـقه»
کتاب «گفتاری در فلسفه فقه» به کوشش حجتالاسلام والمسلمین علی محمدی جورکویه عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در ۲۶۰ صفحه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فلسفه فقه یا علم شناسی فقه، دانشی است که در مقام علم ناظر، به فقه نظر نموده و به تحقیق در مبانی نظری و تحلیلی فقه، موضوع، محمول، مسایل، مبادی، مقدمات، غایات و شیوههای روش شناختی فقه و ارتباط آن با علوم و پدیدههای دیگر میپردازد. خاستگاه بسیاری از مباحث فلسفۀ فقه، اندیشههایی است که در درون نحلهها و مکاتب فکری …
توضیحات بیشتر »تحول و تقویت علوم اسلامی جز با مباحث فلسفه فقه میسر نیست
مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که تحول و تقویت علوم اسلامی جز با مباحث فلسفه فقه میسر نیست، اظهار داشت: گروه فلسفه فقه پژوهشکده فقه و حقوق اولین گروهی است که در ایران به فلسفه فقه به صورت رسمی پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی نشست بیان دستاوردهای پژوهشی و فناوری پژوهشکده فقه و حقوق اسلامی در سومین روز از چهارمین نمایشگاه دستاودرهای پژوهشی و فناوری دفتر تبلیغات اسلامی با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین سیفالله صرامی رییس این پژوهشکده در مرکز همایشهای غدیر برگزار شد. در …
توضیحات بیشتر »مرزهای مشترک فلسفه اصول با فلسفه فقه، مانع از تفکیک این دو علم نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، مفهومی نوپدید است که هنوز زوایای آن به درستی واکاوی نشده است. یکی از وجوه لازم برای شناخت دقیق آن، بیان تفاوتهای آن با فلسفه علم فقه است. در این رابطه با حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی به گفتگو پرداختیم. او که علاوه بر مسؤولیتش، سالها دغدغه فلسفههای مضاف به فقه و اصول را داشته است، در این گفتگو، به بیان تفاوتهای دانش فلسفه اصول با دانش فلسفه فقه میپردازد. مشروح این گفتگو به قرار زیر است. اجتهاد: آیا فلسفه علم فقه با اصول فقه یکی است؟ در صورت …
توضیحات بیشتر »دانش فلسفه فقه، شکل مدون و منظمی ندارد
فقه و بهویژه فقه سیاسی، در طول تاریخ به چه سمتی رفته است و چه سرنوشتی خواهد داشت؟ این پرسشی است که برای پاسخ به آن باید نگاهی کلان به تاریخ و مسائل فقهی داشته باشیم که این نگاه کلان در شاخه فلسفه فقه یافت میشود.
توضیحات بیشتر »از توسعه فقه بر مدار مسائل جدید تا پاسخگویی به نظامات حقوقی
نوزدهمین اجلاسیه اساتید سطح عالی و خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر «فقه و نیازهای جامعه و نظام» با حضور چند صد نفری اساتید و مدیران مراکز فقهی در سالن همایشهای مدرسه امام کاظم(ع) برگزار شد.
توضیحات بیشتر »انتشار اثری تازه در باب «فلسفه فقه»
مؤسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان، جلد اول مجموعه فلسفه فقه را که تقریر درس خارج آیتالله علیرضا اعرافی است، با عنوان «هرمونتیک» و با تحقیق و نگارش علی بخشی منتشر کرد.
توضیحات بیشتر »درآمدی بر فقه کاربردی: تعاریف؛ ویژگیها و آسیبها/ علی شفیعی
فقه کاربردی که محصول دغدغههای معاصر است ظرفیتی است که میتواند ضمن آن که فقه را از عقبماندگی نجات دهد از ایجاد گسست بین آن و جامعه پیرامونیاش نیز جلوگیری کند. شبکه اجتهاد: تحولات شگرف و لحظهای در جهان جدید همه دانشها و معرفتهای بشری را دچار سیّالیتّی مدام کرده است و هر یک از معارف بشری که نتواند خود را روزآمد کند و نسبتش را با این تحولات تعریف نکند باید تن به حاشیه نشینی دهد و کنج عزلت برگزیند. فقه نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و باید تلاش کند تا نسبتش را با تحولات پیرامونیاش …
توضیحات بیشتر »معرفت شناسی، عامل تأثیرگذار در اجتهاد فقیه
مهدی مهریزی: در فلسفه و مبانی فقه، عوامل تأثیرگذار در روند اجتهاد یک فقیه متعدد است و این نتیجه باورها و اعتقاداتی است که در طول زندگی او به وجود آمده و مسأله معرفت شناسی، بخشی از این مبانی تأثیر گذار است. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست تخصصی اصول و فلسفه فقه با عنوان «مبانی انسانشناسی علم فقه» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین دکتر مهدی مهریزی پژوهشگر و مؤلف در حوزه فلسفه فقه در جمع اساتید و فضلای حوزه علمیه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار گردید. حجتالاسلام مهریزی در ابتدای سخنان خود گفت: در قرون اخیر دو رشته …
توضیحات بیشتر »در استنباط فقه اجتماعی از تأثیر پارادایمهای غربی عبور کنیم
میرباقری: «فقه اجتماعی» با الگوی توسعه جدید، نظام منسجم و به همپیوسته دنیای غرب مواجه است؛ فقه باید به فکر فراتر از نظامسازی باشد و بلکه به سرپرستی همه حیات اجتماعی حتی سرپرستی حوزه دانش و برنامهریزی بپردازد،و الّا اگر فقه نتواند علم را مدیریت کند، عرصه عمل را هم نمیتواند مدیریت کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «فقه اجتماعی» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری رئیس فرهنگستان علوم اسلامی و استاد حوزه علمیه قم، با حضور اساتید، فضلا، طلاب، پژوهشگران در محل سالن امام خمینی(ره) مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهالسلام) برگزار گردید. موضوعات و مسائلی که در …
توضیحات بیشتر »نگاهی به مجموعه مقالات دو جلدی «فلسفه فقه»
مجموعه مقالات دوجلدی «فلسفه فقه» با آثاری از صاحبنظران و اساتید مطرح حوزه و دانشگاه، به کوشش حسینعلی بای، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجموعه مقالات دوجلدی «فلسفه فقه» بهتازگی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. در مقدمه این اثر میخوانیم: فلسفه فقه، از جملۀ فلسفههای مضاف است که در آن به تعریف فقه، تاریخ تطور فقه، ساختار فقه و تقسیم بندی آنها، جایگاه فقه، ارتباط فقه با علوم دیگر خصوصاً علم اصول، روش شناسی فقه، قلمرو …
توضیحات بیشتر »مناسبات علوم انسانی و فقه؛ بارقهای در مسیر شدن
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست: تلاش کردهام ثابت کنم فقه بدون اینکه از هنجارهای شناخته شده خود خارج بشود، به تعبیر امام(ره) بدون اینکه از فقه جواهری خارج بشود، بتواند پاسخگوی تمام حوادث واقعه در دنیای معاصر هم باشد، به شرط اینکه انرژیهای نهفته در درون فقه را پیدا کنیم.
توضیحات بیشتر »