شبکه اجتهاد: اگر از نسبتِ فلسفه فقه و اصول فقه سخن میگوییم، نخست باید سنخشناسی کنیم، که بدون آن، تشابه در کارکرد، ما را به خلط در هویت خواهد کشاند. فلسفۀ فقه و اصول فقه از دو سنخاند؛ از دو ریشه، دو منظر، دو شیوه. یکی ناظر از بیرون است، و دیگری ساکن در درون. یکی دانش درجهدوم است که …
Read More »Tag Archives: فلسفه فقه
فلسفه فقه و عنصر هماهنگی و سازگاری در استنباط/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: از ژرفترین و بنیادینترین مباحث در ساحتِ فلسفه فقه، گفتوگو دربارهی «هماهنگی» و «سازگاری» در تار و پودِ احکام فقهی است؛ بدین معنا که فقه نباید صرفاً مجموعهای از احکام پراکنده باشد، بلکه باید بافتی منسجم و هماهنگ پدید آورد، تا پژواکی روشن از حکمت شریعت بر جای نهد. در این باب، دو رویکرد پدید آمده است: رویکرد …
Read More »دو خسران در سپهر اجتهاد: غیبت فلسفهٔ شریعت و فلسفهٔ فقه/ راهی بهسوی فقهی زنده و زمانشناس
شبکه اجتهاد: فلسفهٔ شریعت، گمشدهای اصیل در منظومه معرفت دینی ماست؛ نه یک زینت نظری، بلکه بنیانی گفتمانی برای فهمِ شریعت و بازسازی عقلانیت فقهی. در روزگاری که فقه گرفتار تکرار قواعد و فروبسته در دایره فروع شده، بازگشت به چراییِ تشریع، نسبتِ شریعت با انسان، و هدفمندی احکام، ضرورتی دوچندان یافته است. این نوشته، با تأکید بر بحران غیبت …
Read More »توسعه فقه منحصر در فلسفه فقه است
استاد حوزه علمیه ضمن تعریف فلسفه فقه بیان کرد: دانش فقه اگر بخواهد توسعه پیدا کند، این توسعه منحصرا مبتنی بر فلسفه فقه است و اگر غیر از فلسفه فقه دانش دیگری در پیش گرفته شود راه به جایی نمیبرد و فرصتها به هدر میرود. شبکه اجتهاد: سوال اصلی این است که نقش فلسفه فقه در توسعه دانش فقه چیست …
Read More »نسبت میان فلسفه شریعت با فلسفه فقه
استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف میشود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفسالامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفسالامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را میشناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و …
Read More »گفتاری در «فلسفه فـقه»
کتاب «گفتاری در فلسفه فقه» به کوشش حجتالاسلام والمسلمین علی محمدی جورکویه عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در ۲۶۰ صفحه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فلسفه فقه یا علم شناسی فقه، دانشی است که در مقام علم ناظر، به فقه نظر نموده و به تحقیق در …
Read More »تحول و تقویت علوم اسلامی جز با مباحث فلسفه فقه میسر نیست
مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که تحول و تقویت علوم اسلامی جز با مباحث فلسفه فقه میسر نیست، اظهار داشت: گروه فلسفه فقه پژوهشکده فقه و حقوق اولین گروهی است که در ایران به فلسفه فقه به صورت رسمی پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی …
Read More »مرزهای مشترک فلسفه اصول با فلسفه فقه، مانع از تفکیک این دو علم نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، مفهومی نوپدید است که هنوز زوایای آن به درستی واکاوی نشده است. یکی از وجوه لازم برای شناخت دقیق آن، بیان تفاوتهای آن با فلسفه علم فقه است. در این رابطه با حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی به گفتگو پرداختیم. او که علاوه بر مسؤولیتش، سالها دغدغه فلسفههای مضاف …
Read More »دانش فلسفه فقه، شکل مدون و منظمی ندارد
فقه و بهویژه فقه سیاسی، در طول تاریخ به چه سمتی رفته است و چه سرنوشتی خواهد داشت؟ این پرسشی است که برای پاسخ به آن باید نگاهی کلان به تاریخ و مسائل فقهی داشته باشیم که این نگاه کلان در شاخه فلسفه فقه یافت میشود.
Read More »از توسعه فقه بر مدار مسائل جدید تا پاسخگویی به نظامات حقوقی
نوزدهمین اجلاسیه اساتید سطح عالی و خارج حوزه علمیه قم با تأکید بر «فقه و نیازهای جامعه و نظام» با حضور چند صد نفری اساتید و مدیران مراکز فقهی در سالن همایشهای مدرسه امام کاظم(ع) برگزار شد.
Read More »انتشار اثری تازه در باب «فلسفه فقه»
مؤسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان، جلد اول مجموعه فلسفه فقه را که تقریر درس خارج آیتالله علیرضا اعرافی است، با عنوان «هرمونتیک» و با تحقیق و نگارش علی بخشی منتشر کرد.
Read More »درآمدی بر فقه کاربردی: تعاریف؛ ویژگیها و آسیبها/ علی شفیعی
فقه کاربردی که محصول دغدغههای معاصر است ظرفیتی است که میتواند ضمن آن که فقه را از عقبماندگی نجات دهد از ایجاد گسست بین آن و جامعه پیرامونیاش نیز جلوگیری کند. شبکه اجتهاد: تحولات شگرف و لحظهای در جهان جدید همه دانشها و معرفتهای بشری را دچار سیّالیتّی مدام کرده است و هر یک از معارف بشری که نتواند …
Read More »معرفت شناسی، عامل تأثیرگذار در اجتهاد فقیه
مهدی مهریزی: در فلسفه و مبانی فقه، عوامل تأثیرگذار در روند اجتهاد یک فقیه متعدد است و این نتیجه باورها و اعتقاداتی است که در طول زندگی او به وجود آمده و مسأله معرفت شناسی، بخشی از این مبانی تأثیر گذار است. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست تخصصی اصول و فلسفه فقه با عنوان «مبانی انسانشناسی علم فقه» با …
Read More »در استنباط فقه اجتماعی از تأثیر پارادایمهای غربی عبور کنیم
میرباقری: «فقه اجتماعی» با الگوی توسعه جدید، نظام منسجم و به همپیوسته دنیای غرب مواجه است؛ فقه باید به فکر فراتر از نظامسازی باشد و بلکه به سرپرستی همه حیات اجتماعی حتی سرپرستی حوزه دانش و برنامهریزی بپردازد،و الّا اگر فقه نتواند علم را مدیریت کند، عرصه عمل را هم نمیتواند مدیریت کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «فقه …
Read More »نگاهی به مجموعه مقالات دو جلدی «فلسفه فقه»
مجموعه مقالات دوجلدی «فلسفه فقه» با آثاری از صاحبنظران و اساتید مطرح حوزه و دانشگاه، به کوشش حسینعلی بای، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجموعه مقالات دوجلدی «فلسفه فقه» بهتازگی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. در …
Read More »مناسبات علوم انسانی و فقه؛ بارقهای در مسیر شدن
حجت الاسلام والمسلمین علیدوست: تلاش کردهام ثابت کنم فقه بدون اینکه از هنجارهای شناخته شده خود خارج بشود، به تعبیر امام(ره) بدون اینکه از فقه جواهری خارج بشود، بتواند پاسخگوی تمام حوادث واقعه در دنیای معاصر هم باشد، به شرط اینکه انرژیهای نهفته در درون فقه را پیدا کنیم.
Read More »