شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
در نگاهی نو به روایت غدیر و جایگاه اهل‌بیت(ع) در هدایت امت اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر طبسی، استاد درس خارج حوزه علمیه و پژوهشگر برجسته حدیث، بر لزوم تبعیت عملی از امام علی(ع) تأکید کرد و گفت: «پیامبر اکرم(ص) در واقعه غدیر تنها بر دوستی بسنده نکردند؛ بلکه بر پیروی از علی(ع) و اقتدا به او تصریح داشتند. این، نقشه راهی بود که پیامبر برای آینده امت اسلامی ترسیم کرد.»
به گزارش شبکه اجتهاد، او که به‌تازگی با همکاری حجت‌الاسلام محمدعلی مروجی طبسی، کتاب ارزشمند «مسند ابان بن تغلب» را منتشر کرده است، در گفت‌وگویی به اهمیت این اثر در سنت مسندنویسی شیعه و بازشناسی جایگاه ابان بن تغلب، از یاران خاص سه امام معصوم(ع) پرداخت.
ابان بن تغلب؛ صدای مطمئن روایت اهل‌بیت(ع)
حجت‌الاسلام طبسی با اشاره به جایگاه رفیع ابان بن تغلب در میان راویان حدیث، تصریح کرد: «ابان از اصحاب امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بود و از امام صادق(ع) بیش از ۳۰ هزار روایت نقل کرده است. نجاشی در رجال خود نقل می‌کند که درگذشت ابان چنان دلی امام صادق(ع) را به درد آورد که مرگ او را ضایعه‌ای برای مکتب اهل‌بیت(ع) دانستند.»
وی افزود: «در کتاب بصائرالدرجات آمده است که پیامبر(ص) فرمودند: کسی که می‌خواهد در دنیا مانند من زندگی کند و در آخرت در کنار من باشد، باید از علی(ع) و اوصیای بعد از او پیروی کند. این روایت، دقیقاً نقشه راه امت پس از رسول خدا را روشن می‌سازد.»
مسندنویسی شیعی؛ میراثی پیشتاز در ثبت حقیقت
استاد حوزه با تاکید بر اینکه شیعه در سنت مسندنویسی گوی سبقت را از دیگر مکاتب ربوده است، گفت: «از قرن دوم هجری، علمای شیعه با تأسی به سنت اهل‌بیت(ع) شروع به تدوین مسندهای حدیثی کردند. از جمله یحیی بن عبدالحمید حمانی در کوفه و عبدالعزیز جلودی در بصره.»
او خاطرنشان کرد: «تاکنون توفیق نگارش سه مسند مهم را داشته‌ام: مسند سهل بن زیاد، مسند جابر بن یزید جعفی، و اکنون مسند ابان بن تغلب که از نظر حجم روایات و اهمیت مضامین، اثری بی‌نظیر به شمار می‌رود.»
پیام روشن غدیر؛ ولایت یعنی پیروی، نه صرف دوستی
در بخش دیگری، حجت‌الاسلام طبسی به برداشت‌های تحریف‌شده از مفهوم «مولی» در حدیث غدیر پرداخت و گفت: «برخی می‌کوشند مفهوم مولی را تنها به دوستی تقلیل دهند، در حالی‌که پیامبر(ص) فرمودند: علی امام و جانشین من است. در پاسخ به پرسش ابان درباره معنای مولی، امام باقر(ع) تصریح کردند که مولی یعنی کسی که پس از من بر مردم ولایت دارد، یعنی اولی بالتصرف است.»
وی افزود: «اگر مولی به معنای دوست بود، چرا پیامبر فرمودند کسی که به او اقتدا کند، با من در کنار کوثر خواهد بود و کسی که او را انکار کند، روز قیامت نه من را می‌بیند و نه من او را خواهم دید؟ این‌ها تصریح به رهبری بلافصل امیرالمؤمنین(ع) است.»
بازخوانی نقش اهل‌بیت(ع) در عبور از فتنه‌ها
حجت‌الاسلام طبسی تأکید کرد: «در یکی از روایات، پیامبر(ص) علی(ع) را «کشتی نجات» معرفی کرده و فرموده‌اند: کسی که بخواهد از فتنه‌ها نجات یابد، باید به ولایت علی(ع) پناه ببرد. این ولایت نه یک احساس یا علاقه فردی، بلکه نظامی فکری و عملی است که مسیر امت را روشن می‌کند.»
وی گفت: «القابی مانند صدیق اکبر و فاروق اعظم که امروز به افراد دیگری نسبت داده می‌شود، طبق نص روایت نبوی، مختص امیرالمؤمنین(ع) است. بازگرداندن این مفاهیم به جایگاه اصلی خود، بخشی از احیای حقیقت تاریخی اسلام است.»
پژوهش، تشکر و تداوم مسیر
استاد حوزه از زحمات حجت‌الاسلام محمدعلی مروجی طبسی تقدیر کرد و گفت: «اگر تلاش‌ها و پیگیری‌های ایشان در طول یک سال نبود، این پروژه عظیم به ثمر نمی‌نشست. امیدوارم مسند ابان بن تغلب، فتح بابی باشد برای نهادینه‌سازی فرهنگ تبعیت از اهل‌بیت(ع) در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها.»
گفتنی است، کتاب «مسند ابان بن تغلب» نه صرفاً اثری حدیثی، بلکه سندی راهبردی برای بازشناسی جایگاه ولایت، پیروی از امامان معصوم(ع) و تثبیت مفهوم واقعی غدیر در فرهنگ اسلامی است. روایت‌های دقیق، اسناد معتبر و استدلال‌های فقهی و تاریخی این کتاب، گامی مهم در جهت احیای میراث اصیل تشیع و تصحیح قرائت‌های ناقص از واقعه غدیر است.
این اثر، نه فقط برای طلاب یا اهل فن، بلکه برای هر پژوهشگری که به دنبال فهم حقیقت رهبری دینی و جایگاه اهل‌بیت(ع) در تاریخ اسلام است، راهنمایی قابل اعتماد به‌شمار می‌آید.
