شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی در سخنانی درباره «بازی‌های الکترونیکی و احکام فقهی آن» با اشاره به پیچیدگی و درهم‌تنیدگی این بازی‌ها تأکید کرد: نمی‌توان با اجتهادهای ساده یا دیدگاههای سطحی درباره آن‌ها اظهار نظر کرد، بلکه لازم است از منظومه‌ای فکری و اجتهادیِ منسجم بهره گرفت؛ منظومه‌ای که هم به متون دینی توجه داشته باشد و هم به واقعیت‌های نوپدید جامعه، و میان این دو، پیوندی دقیق و عالمانه برقرار کند.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد احمد مبلغی در بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با تأکید بر مسئله فلسطین در سخنانی در محور «بازی‌های الکترونیکی و احکام فقهی مربوط به آن‌ها» به تبیین این موضوع پرداخت.
نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی، با بیان اینکه در مورد بازی‌های الکترونیکی دو نوع نگاه وجود دارد، گفت: نگاه اول، نگاه ساده و سطحی است. در این نوع نگاه، بازی فقط یک سرگرمی در نظر گرفته می‌شود؛ مثل اینکه کسی بخواهد فیلم تماشا کند یا یک داستان را دنبال کند. یعنی فکر می‌کنند بازی فقط برای گذراندن وقت یا دیدن یک‌سری تصاویر و صحنه‌هاست و چیز عمیق‌تری پشت آن نیست.
وی افزود: در این دیدگاه، اصلاً به ساختار درونی بازی یا مفاهیم پنهانی که در آن وجود دارد توجهی نمی‌شود. همین باعث می‌شود وقتی کسی می‌خواهد درباره بازی‌ها قضاوت یا حکم دینی بدهد، چون آن را درست نشناخته، حرف‌ها یا احکامش هم درست و واقعی نباشد.
استاد مبلغی نگاه دوم به بازی‌های الکترونیکی را از منظر پدیدارشناسانه دقیق‌تر دانست و ابراز کرد: بازی چیزی فراتر از یک ابزار سرگرمی یا تصویرسازی است. بازی یک دنیا و یک فضای کامل است که آدم وارد آن می‌شود و با آن تعامل دارد. این دنیا می‌تواند طرز فکر انسان درباره زمان و مکان را تغییر بدهد، آگاهی او را دگرگون کند، و تأثیرات زیادی روی ذهن و زندگی‌اش بگذارد؛ یعنی بازی فقط به همان صفحه نمایش محدود نمی‌شود.
استاد حوزه علمیه قم سپس گفت: این نوع نگاه بازی را به عنوان ابزاری می‌بیند که باعث می‌شود انسان به شکل تازه‌ای فکر کند، چیزها را طور دیگری درک کند و حتی ارزش‌ها و باورهایش را دوباره بررسی کند. در این بازی‌ها ممکن است پیام‌هایی وجود داشته باشد – چه به شکل واضح و چه به‌صورت پنهانی – که روی باورهای دینی یا نگاه انسان به هستی اثر می‌گذارند. همچنین بازی‌ها باعث می‌شوند انسان عادت‌های جدید پیدا کند، مهارت‌های خاصی یاد بگیرد، و حتی در زندگی فردی یا اجتماعی‌اش تغییر ایجاد شود. بازی‌ها در مدیریت زمان، در جهت‌دهی به مصرف (مثلاً چه چیزی بخرد یا چطور وقتش را بگذراند) و حتی در شکل‌گیری هویت افراد هم نقش دارند.
استاد مبلغی با توجه به این پیچیدگی و درهم‌تنیدگی بازی‌های الکترونیکی تصریح کرد که نمی‌توان با اجتهادهای ساده یا دیدگاههای سطحی درباره آن‌ها نظر داد. برای این کار، لازم است از یک منظومه فکری و اجتهادی منسجم استفاده شود؛ یعنی چارچوبی که هم به متون دینی توجه کند، هم به واقعیت‌های جدیدی که در جامعه وجود دارد، و بین این دو یک ارتباط دقیق و عالمانه برقرار کند.
نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی در پایان پیشنهاد داد جلساتی منظم برگزار شود که در آن‌ها مفهوم «اجتهاد نظری» به‌طور کامل توضیح داده شود، و ابعاد و روش‌های آن به‌درستی معرفی گردد.
