شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
امنیت یک موضوع بسیار بااهمیت در دین است تا جایی که برخی از آن به عنوان یکی از مقاصد شریعت یاد کرده‌اند. امنیت در ایران یک برند است و این امر با توجه به هزینه‌های دشمن برای اخلال در امنیت کشورهای منطقه و مقایسه آن هزینه‌ها با هزینه برای ایران و نتایج حاصل از این هزینه‌ها واضح است. این مطلب و ظرفیت حاصل از آن می‌تواند موجب صدور انقلاب باشد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، روز دوشنبه ۴ آبان ماه۹۸، نشستی در دانشگاه باقر العلوم(ع) با موضوع «تحلیل اغتشاشات اخیر از منظر فقه امنیت» برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام دکتر احمد رهدار، مدیر گروه فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) به تحلیل در این خصوص پرداخت. وی هدف از این نشست را بصیرت‌افزایی و پاسخ به سئوالاتی که برای برخی طلاب رخ داده بود، بیان کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ابتدا پس از بیان مقدمات جلسه، مباحث خود را پیرامون موضوع جلسه در دو بخش ارائه کرد:
۱- تحلیل اغتشاش و ماهیت آن و تحلیل‌های ذکر شده
۲- بایسته‌ها و ظرفیت‌های فقه امنیت
رهدار در بخش اول، درباره چیستی اغتشاشات اخیر و تحلیل‌های آن چند نظریه را ذکر کرد و در تحلیل اول، این اغتشاشات را منتسب به دولت دانست. وی دلیل قائلین به این تحلیل را این دانست که دولت پایگاه اجتماعی خود را از دست داده بود و با ایجاد اغتشاش و سپس وفاق ملی پس از اغتشاش، می‌توانست پایگاه اجتماعی خود را در بستر آن وفاق ملی، بازسازی کند؛ کما اینکه در اغتشاشات سال‌های اخیر این اتفاق افتاد. دلیل دیگر این انتساب به دولت، آن است که دولت در آستانه ورشکستگی قرار داشت و با این کار- افزایش هزینه بنزین – به دنبال پر کردن خزانه دولت به هر قیمتی بود. در این تحلیل، دولت ، با علم به هرج و مرج و اغتشاش دست به این کار زد.
وی اما این انتساب و استدلال را ضعیف دانست و رد کرد.
رهدار سپس به تحلیل دوم پرداخت و در تقریب آن گفت: تحلیل دوم این است که این اغتشاشات، کار نیروهای امنیتی و نظامی درون نظام و به طور واضح سپاه بوده است. در این تحلیل، علت این انتساب دو چیز بیان شده است:
۱- اینکه سپاه به دنبال لطمه به جایگاه اجتماعی دولت بود.
۲- اینکه سپاه با فریب اطلاعاتی دشمن، او را با برنامه خام و زودتر از زمانی که برنامه‌ریزی کرده بود به میدان اغتشاش کشاند و پس از مدت کوتاهی، قائله را جمع کرد؛ کما اینکه در سال ۹۶ باعث شد که دشمن زودتر از موعد، اغتشاش را آغاز کند و سپاه قضیه را هنرمندانه مدیریت کرد.
مدیر گروه فقه سیاسی، دلیل اول برای این تحلیل را ناتمام دانست؛ چرا که دولت در حال حاضر در وضعیت نامناسبی است نه رقابت و سپاه از این‌گونه رفتارها مبّراست.
رهدار سپس به بیان تحلیل سوم پرداخت و اظهار داشت: تحلیل سوم این است که یک ارتش سایبری از خارج از کشور مدیریت این صحنه را به عهده داشته است.
رئیس مؤسسه فتوح اندیشه در بخش دوم افزود: پدیده اغتشاش رویکردی در جنگ‌های نیابتی است که در ایران طی چند گام در سال‌های متوالی اتفاق افتاد. گام اول تغییر از رویارویی مردم با حاکمیت به رویارویی مردم با مردم بود. غرب به این نتیجه رسیده که به جای ضربه سخت و دفعی، باید ضربات فرسایشی و تدریجی به حکومت جمهوری اسلامی وارد کند که نهایتا باعث ضعف حاکمیت شود. گام دیگر این بود که مرکزیت اغتشاشات از تهران به پیرامون و شهرهای کوچک انتقال یافت چرا که با هزینه کمتر، بازخورد بیشتری عائد دشمن می‌شود و از طرفی مردم در پیرامون، تجربه شهرهایی مثل تهران را در رویارویی با این پدیده‌ها نداشتند. همچنین قدرت حاکمیت در شهرهای پیرامون نسبت به مرکز ضعیف‌تر است.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه گفت: تجربه‌های عقیم خودی در سرعت بخشی اغتشاش و شدت آن تأثیر مستقیم داشت؛ هم بی‌تدبیری دولت حاضر که به دلیل مردمی نبودن و امنیتی بودن، مردم را تحریک کرد و هم بصیرت‌های پسین و نه پیشین مردم علاوه بر سطح آگاهی بالای آنها، جزء تجربه‌های عقیمی است که کار را در این پدیده کند و دشوار ساخت.
احمد رهدار درباره رویکرد رهبری در قبال اغتشاشات، دو مبنا را در موضع‌گیری‌های ایشان دخیل دانست:
۱- حفظ نظام که پاسداری از قانون، بارزترین مصادیق آن است.
۲- اقتدار نظام اسلامی که آشکارترین مصداق آن نیز همین پاسداری از قانون و حفظ و اجرای آن است.
وی در ادامه به بیان اهمیت فقه امنیت پرداخت و گفت: امنیت یک موضوع بسیار بااهمیت در دین است تا جایی که برخی از آن به عنوان یکی از مقاصد شریعت یاد کرده‌اند. امنیت در ایران یک برند است و این امر با توجه به هزینه‌های دشمن برای اخلال در امنیت کشورهای منطقه و مقایسه آن هزینه‌ها با هزینه برای ایران و نتایج حاصل از این هزینه‌ها واضح است. این مطلب و ظرفیت حاصل از آن می‌تواند موجب صدور انقلاب باشد.
وی با بیان اینکه در حوزه‌های علمیه این مباحث عقیم مانده است، اظهار داشت: ما برای توسعه فقه امنیت چند پیشنهاد داریم:
۱- ایجاد پژوهشگاه فقه امنیت
۲- سوق دادن دروس خارج فقه به این بحث و مباحث مشابه
۳- فقه سایبری (حتما در آینده نیاز به این مطلب بیشتر احساس خواهد شد)
