شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
جلد سوم کتاب فقهی، «فقه نظام سیاسی اسلام» با موضوع تأسیس حکومت اسلامی نوشته آیت‌الله محسن اراکی، عضو خبرگان رهبری و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به چاپ رسید.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی مدرس خارج فقه و اصول و عضو مجلس خبرگان رهبری از پیشگامان عرصه فقه حکومتی که سال‌ها دروس خارج فقه خود را به مبحث فقه حکومتی اختصاص داده است، اخیراً مجلد سوم کتاب «فقه نظام سیاسی اسلام» ایشان به زیور چاپ آراسته شده است.
وی در جایی از سخنانش این‌گونه می‌گوید: فقه حکومتی یعنی فقهی که بتواند نظام مربوط به حکومت را در عرصه‌های مورد نیاز حکومت، استنباط و ارائه کند. ما واقعاً به فقه نظام نیاز داریم و باید این فقه استنباط شود و باید فقهای ما و حوزه‌های ما وارد این عرصه شوند. فقه عصر ما باید بسیار گسترده‌تر از فقه عصر قبل از انقلاب باشد. تا کنون چقدر فقهای ما زحمت کشیدند؟ ۱۳۰۰ الی ۱۴۰۰ سال، زحمت کشیده‌اند که حفظهم الله و رفع درجتهم، اما آنچه تا کنون از فقه مورد نیاز جامعه استنباط شده است اگر بگوییم که فقط ۲۰ یا ۳۰ درصد مورد نیاز بیشتر نیست، خیلی مبالغه نکرده‌ایم؛ لذا این، مسئولیت حوزه را در این دوره جدید روشن می‌کند.
آیت‌الله اراکی در ابتدای این کتاب که متن دروس خارج فقه نظام ایشان است، با مباحثی با عنوان تلازم پیدایش جامعه و حکومت، تاریخ پیدایش حکومت و دولت در جامعه بشر، قوانین کلی حاکم بر ثبات و تغییر حکومت‌ها و جوامع، کتاب خود را آغاز می‌کنند و در بخش‌های بعدی در مورد وجوب تأسیس حکومت عدل و دلایل آن بحث خود را ادامه می‌دهند و در بخش آخر به دو عنصر بنیادین حاکمیت و یعنی مشروعیت و قدرت و مباحثی که حول آن وجود دارد را به تحقیق و بررسی می‌پردازند.
مولف در این جلد از کتاب به قسمت دوم قواعد خاصۀ دلالت وضعی لفظی که قواعد خاضۀ دلالت در هیئات است پرداخته و بیان داشته که هیئات بر سه قسم هستند؛ ۱- هیئات مفردات. ۲- هیئات مرکبات ناقصه. ۳- هیئات مرکبات تامه.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: مشروعیت رفتار اجتماعی از رفتار سیاسی و حکومتی برای تحقق یک رفتار سیاسی و حکومتی کافی نیست؛ زیرا مشروعیت یک حکومت به تنهایی موجب پیدایش و پایایی یک حکومت نیست، پیدایش یک نظام حکومتی و نیز پایایی و ماندگاری آن معلول اراده جمعی جامعه است. اراده جمعی جامعه منبع تأمین قدرت یک حکومت در مرحله پیدایی و نیز در مرحله پایایی است.
بنابراین گزارش، کتاب «فقه نظام سیاسی اسلام» که تا کنون سه مجلد آن به زیور طبع آراسته شده است متن درس خارج فقه نظام آیت‌الله محسن اراکی است که جلد سوم آن با موضوع تأسیس حکومت اسلامی، روزهای گذشته به وسیله انتشارات مجمع الفکر الاسلامی در ۲۴۴ صفحه از زیر چاپ خارج شده و آماده استفاده محققین عرصه فقه حکومتی است، البته جلد دوم این کتاب نیز با موضوع فلسفه سیاسی توسط انتشارات مجمع الفکر الاسلامی به تجدید چاپ رسید.
