علما و مراجع همین مکاسب، رسائل و کفایه را خواندند و مجتهد شدند/ آیا تا به‌حال کسی توانسته کتابی مثل مکاسب بیاورد؟/ حوزه‌های علمیه باید میراث‌دار آثار علمای سلف باشد

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: آقایان طلابی که وارد حوزه می‌شوند همان کتاب‌هایی که از قدیم بین علما و فقها و حوزه‌های علمیه رواج داشته است را فرا بگیرند، متونی که سال‌های متمادی در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شده است از قبیل کتاب رسائل و مکاسب و کفایه که از مهم‌ترین کتب درسی حوزه بوده و علماء و مراجع ما همین کتاب‌ها را خواندند تا به مرحله اجتهاد رسیدند و قوه علمی پیدا کردند؛ اینها را نباید کنار بگذاریم و یا تقطیع کنیم و بگوییم قسمتی از آن را نخوانید.

به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدحسن صافی گلپایگانی به مناسبت آغاز درس خارج فقه خود در سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه قم، با اشاره به روایتی در باب فضل علم بیان داشت: درکتاب شریف کافی جلد اول کتب باب فضل علم روایت نهم است که معاویه بن عمار نقل می‌کند: «قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ رَجُلٌ رَاوِیَهٌ لِحَدِیثِکُمْ یَبُثُّ ذَلِکَ فِی اَلنَّاسِ وَ یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ وَ لَعَلَّ عَابِداً مِنْ شِیعَتِکُمْ لَیْسَتْ لَهُ هَذِهِ اَلرِّوَایَهُ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ اَلرَّاوِیَهُ لِحَدِیثِنَا یَشُدُّ بِهِ قُلُوبَ شِیعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ»؛ از حضرت پرسیدم کسی که احادیث شما را نقل می‌کنند و در میان مردم گسترش می‌دهد و در دلهای مردم پایدار می‌کند و دلهای شیعیان شما را به وسیله این احادیث اهل‌بیت (ع) محکم می‌کند و شخص دیگری هم که عابد است وا ز شیعیان شماست ولی راوی حدیث شما نیست یا به تعبیری در خانه نشسته است و شب‌ها هزار رکعت نماز می‌خواند و روزها روزه می‌گیرد ولی با مردم نیست و اینطور که یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِهِمْ باشد نیست. از امام (ع) می‌پرسد که کدامشان افضل است؟ حضرت می‌فرماید آن کسی که راوی حدیث ماست و دلهای شیعیان ما را محکم می‌کند و نمی‌گذارد شبهات و انحرافات و عقاید باطلی که الان هست نمی‌گذارد در میان مردم و قلوب شیعیان وارد شود، افضل از هزار عابد است.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در ادامه افزود: امروز وظیفه طلاب و فضلا بسیار سنگین است و البته پاداش این انجام وظیفه هم عظیم است. طبق این روایت نورانی سائل از امام (ع) می‌پرسد «یُشَدِّدُهُ فِی قُلُوبِهِمْ وَ قُلُوبِ شِیعَتِکُمْ» اول برای همه مردم بیان کند و «قُلُوبَ شِیعَتِنَا» یعنی وظیفه داریم برای مردم و بخصوص شیعیان که باعث می‌شود دلهایشان محکم شود و استواری عقیده پیدا می‌کنند این مطالب و روایات در علوم مختلف را بیان کنیم. بنابراین وظیفه ما این است که عقاید مردم و شیعیان را محکم کنیم؛ لذا عارف و عابد واقعی آن عالمی است که در میان مردم باشد و آنان را خطر انحراف عقیدتی نجات دهد.

حفظ سنت‌های اصیل حوزوی و اهمیت به متون درسی

صافی گلپایگانی در بخش دیگری از سخنان خود درباره حفظ سنت‌های اصیل حوزوی و اهمیت به متون درسی اظهار داشت: کتابه‌ایی که قبلا در حوزه‌ها بود و طلاب می‌خواندند باید با قوت حفظ شود. خدا رحمت کند والد بزرگوار ما را که خیلی تاکید داشتند آقایان طلابی که وارد حوزه می‌شوند همان کتاب‌هایی که از قدیم بین علما و فقها و حوزه‌های علمیه رواج داشته است را فرا بگیرند، متونی که سال‌های متمادی در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شده است از قبیل کتاب رسائل و مکاسب و کفایه که از مهم‌ترین کتب درسی حوزه بوده و علماء و مراجع ما همین کتاب‌ها را خواندند تا به مرحله اجتهاد رسیدند و قوه علمی پیدا کردند؛ اینها را نباید کنار بگذاریم و یا تقطیع کنیم و بگوییم قسمتی از آن را نخوانید.

وی حاظرنشان کرد: آیا تا به حال کسی توانسته در عصر ما کتابی مثل مکاسب شیخ بیاورد؟ این آثار فاخر بزرگان ماست و ما امروز میراث دار علمای سلف هستیم؛ آنچه مهم است باید کاری کنیم که قوت علمی طلاب خصوصا در این زمان بیشتر شود تا بتوانند پاسخگوی مسائل و شبهات باشند.

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم سپس افزود: اگر بناست برنامه‌ایی در حوزه‌های علمیه انجام بشود خوب است به‌صورت آزمایشی در یکی از مدارس اجرا شود و اگر خروجی قابلی داشت آن‌وقت به‌صورت کلی اجرا گردد و می‌بایست مراجع معظم تقلید و اساتید حوزه آن را تایید کنند و روی آن اجماع شود.

صافی گلپایگانی در پایان ضمن ابراز امیداواری در رشد و ترقی طلاب جدیدالورود، بیان داشت: مراجع بزرگی برای رشد و ترقی حوزه مقدسه قم زحمت کشیدند و یکصد سال از عمر آن می‌گذرد، امیدواریم بالندگی بیشتری داشته و در میان مردم اثرگذار باشد.