کسی می‌‌تواند درس خارج بگوید که بداند درس خارج چیست؟ و بفهمد روایات چه می‌‌گویند/ لزوم تبیین بحث ولایت امر و اصلاح علوم انسانی

آن چه در دانشگاه‌‌ها به عنوان علوم انسانی اسلامی مطرح می‌‌شود چیزی نیست که اسلام درباره آن صحبت می‌‌کند. از عمر انقلاب ۴۰ سال می‌‌گذرد ولی متأسفانه درباره علوم انسانی کار نکرده‌ایم.طلاب و فضلا باید در زمینه‌‌‌‌ کار کرده و درس برگزار کنند. البته فاضلی می‌‌تواند درس خارج بگوید که اولاً، بداند درس خارج چیست؟ دوماً، بفهمد روایات چه می‌‌گویند. لازم است افراد فاضل در این عرصه‌‌ها ورود کرده و مسائل مربوط به علوم انسانی را بحث و مطالعه کنند و نتیجه آن به صورت مدون نوشته شود. این کار، کار لازمیست و از نان شب بر فرد واجب تر است.

به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش جمعی از اعضای دبیرخانه مفتاح با مرحوم آیت‌الله محمد مؤمن دیدار و گفت وگو کردند. آیت‌الله مؤمن در این دیدار پس از شنیدن گزارش عملکرد دبیرخانه مفتاح، بر تشریح مبحث ولی امر و همچنین اسلامی سازی علوم انسانی در حکومت اسلامی تأکید کرد و بیان داشت: بحث حکومت اسلامی و ولایت امر به معنای وسیع که شامل ولایت پیامبر(ص)، ائمه اطهار(ع) و ولایت فقیه می‌‌شود متأسفانه برای بسیاری از حوزویان و فضلا نیز محجور و مظلوم واقع شده است.

وی افزود: برای عده‌‌ای از حوزویان روشن نیست که ولایت امر تنها مختص پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) نیست بلکه در زمان غیبت به ولایت فقیه نیز می‌‌رسد. امام راحل با دید فقهی صحیح خود موضوع ولایت را مطرح و آن را پیگیری کردند. پس از آن طی ۱۵ سال کلنگ حکومت اسلامی را زدند و به لطف خدا خودشان نیز ولایت را بر عهده گرفتند و پس از ایشان نیز مقام معظم رهبری عنایت کرده و پا جای پای امام گذاشتند.

این استاد برجسته حوزه تأکید کرد: بنده ۱۸ سال پیش که مقام معظم رهبری به قم آمده بودند به ایشان عرض کردم خوب است بحث ولایت امر در دستور دروس حوزه قرار گیرد و در دروس خارج نیز تشریح شود. پس از آن دیدار در دروس سطح(قم) مقداری نسبت به ولایت امر کار شد. حتی طلاب خواهر نیز در این زمینه مباحثی را مورد مطالعه قرار دادند. منتها آن کاری که باید انجام می‌‌شد انجام نشد. البته بنده درباره ولایت امر درس خارجی داشتم و تقریباً یک دوره ۱۵ ساله به طول انجامید و در آن مباحث مختلف حکومت اسلامی را بررسی کردم. در حالی که پیش از انقلاب چنین مسائلی حتی در نجف نیز مطرح نبود.

آیت‌الله مؤمن(ره) تأکید کرد: یکی از کارهایی که لازم است انجام شود مباحث مربوط به حکومت اسلامی و ولایت امر است که خداوند ولایت امر را برای نبی اکرم(ص) قرار داد و شامل همه پیامبران نشد. پس از ایشان ولایت امر به دوازده امام رسید. بحث ولایت باید به صورت گسترده صحبت شود زیرا با این بحث، ولایت اهل بیت(ع) و ولایت فقیه ثابت می‌‌شود. طلاب باید این مباحث را بدانند البته نمی‌‌گویم که استدلال کنند و در مرحله اول بفهمند. این‌‌ها خیلی زحمت دارد ولی به آن نیاز است. باید بحث شود که ولایت پیامبر(ص) چگونه است. درباره ولایت امر باید به طور گسترده صحبت شود تا مشخص شود اختیارات، منابع مالی و… وی چیست. این مباحث را نه تنها طلاب بلکه باید مسلمانان بدانند. این کار اصلی است و مسأله حکومت اسلامی باید بحث شود تا طلبه و فاضلی که در قم است نسبت به این موضوع خوب آگاه باشد. بحث شود ولایت امر برای پیامبر(ص)، امام(ع) و فقیه چگونه است. طلبه و فاضل حوزوی باید نسبت به این موضوعات آگاهی کامل داشته باشد.

وی ادامه داد: امام راحل براساس ولایت امر می‌‌فرمایند «کشور ما کشور رسول خدا(ص) است.» ولایت فقیه چیز تازه‌‌ای مطرح نمی‌‌کند، نه امام راحل و نه مقام معظم رهبری و نه هیچ فقیهی که حکومت اسلامی را قبول دارد چیز تازه‌‌ای نمی‌گوید بلکه اسلام را بیان می‌‌کند. همه اختیاراتی که در اداره کشور برای فقیه لازم است همان اختیاراتی است که برای پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بوده است. طلبه باید این مسائل را بداند. بداند رهبری، ولی امر است همان گونه که پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ولی امر بودند.

استاد برجسته حوزه گفت: در خطبه شقشقیه نیز حضرت امیر(ع) می‌‌فرمایند «اگر خداوند پیمان نگرفته بود که نباید علما در مقابل ستمگران سکوت کنند. من ولایت را نمی‌‌پذیرفتم.» یعنی من که قبول کرده ام برای این است که خدا از من خواست. این خواسته خدا نه تنها از من بلکه از علما نیز است؛ یعنی برای همه علما که از دستشان بر می‌‌آید این کار را باید بکنند. این‌‌ها مباحث مربوط به ولایت امر است. همین سخن حضرت علی(ع) «وَ مَا اَخَذَ اللهُ‌ عَلَى العُلَماءِ» ولایت فقیه را مشخص می‌‌کند.

آیت‌الله مؤمن(ره) در ادامه سخنان خود بحث اسلامی سازی علوم انسانی را مطرح کرد و یادآور شد: در دانشگاه علوم انسانی به صورت ناقص مطرح می‌‌شود چون کتاب‌‌ها‌ی آن ناقص است. دانشگاهیان مطالب خودشان را از غربی‌‌ها می‌‌گیرند و نمی‌‌دانند اسلام درباره این موضوعات چه گفته است. برای نمونه هر آن چه غرب درباره اقتصاد، روابط بین الملل و… مطرح کرده است را مطرح می‌‌کنند. اسلام درباره تمام مسائل به صورت جزئی صحبت کرده برای نمونه اسلام درباره جزء جزء مسأله ازدواج صحبت کرده است. ولی برای دانشجویان گفته نمی‌‌شود و آن‌‌ها نیز مطلع نیستند. حتی بیشتر افرادی که در دانشگاه‌‌ها تدریس می‌‌کنند چنین مسائلی را مطرح نمی‌‌کنند. این مسائل در دانشگاه‌ها مفقود و متروک است. گفته می‌‌شود حوزه و دانشگاه یکی است ولی کجاست؟

وی عنوان کرد: آن چه در دانشگاه‌‌ها به عنوان علوم انسانی اسلامی مطرح می‌‌شود چیزی نیست که اسلام درباره آن صحبت می‌‌کند. از عمر انقلاب ۴۰ سال می‌‌گذرد ولی متأسفانه درباره علوم انسانی کار نکرده ایم. البته ممکن است نسبت به اصل اعتقادات مطالبی نوشته شده باشد ولی در عین حال چیزی که در دانشگاه‌‌ها به عنوان علوم انسانی مطرح می‌‌شود، چیزی نیست که اسلام گفته است.

استاد برجسته حوزه گفت: طلاب و فضلا باید در زمینه‌‌‌‌هایی که بیان شد کار کرده و درس برگزار کنند. البته فاضلی می‌‌تواند درس خارج بگوید که اولاً، بداند درس خارج چیست؟ دوماً، بفهمد روایات چه می‌‌گویند. لازم است افراد فاضل در این عرصه‌‌ها ورود کرده و مسائل مربوط به علوم انسانی را بحث و مطالعه کنند و نتیجه آن به صورت مدون نوشته شود. این کار، کار لازمیست و از نان شب بر فرد واجب تر است. این کارها باید صورت گیرد تا دانشگاه‌‌ها درست شوند. اصلاح کتب علوم انسانی بلکه بالاتر سایر علوم در دانشگاه لازم است، شدنی هم می‌‌باشد. کار نشد ندارد به شرط این که از طلاب فاضل، عالم و… استفاده شود.

وی افزود: در دانشگاه‌‌ها باید نسبت به تمامی علوم به ویژه علوم انسانی توجه کرد و این امر همت جانانه می‌‌خواهد. البته در کارها – تبیین بحث ولایت امر و اصلاح علوم انسانی – باید از طلاب و روحانیون فاضل استفاده کرد. این کارها مرد میدان می‌‌خواهد. بزرگان و علما نیز آمادگی چنین مسائلی را دارند. ما حرف برای گفتن زیاد داریم. این کارها – تبیین بحث ولایت امر و تصحیح کتب علوم انسانی – شدنی است و اگر بتوانید انجام دهید کار لازمیست.

آیت‌الله مؤمن(ره) در پایان خاطرنشان کرد: این کارها را بتوانید بکنید بسیار خوب است. گمان نکنم در این زمینه کاری صورت گرفته باشد. شما هم مرد میدان باشید دنبال کنید و افرادی را پیدا کنید و در این زمینه کار کنید. کار، کار ارزشمندی است. خدا به شما توفیق بدهد که این کار را انجام دهید. مفتاح