پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیهالسلام) از تجدید چاپ و عرضه مجموعه حدیثی فاخر «جوامع الکلام فی دعائم الاسلام عن طریق اهلالبیت علیهمالسلام» در ۱۸ جلد به زبان عربی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب گرانسنگ «جوامع الکلام فی دعائم الاسلام عن طریق اهلالبیت علیهمالسلام» تألیف علامه سیدمیرزا محمد بن شرفالدین علی الحسینی الموسوی الجزائری است و یکی از جامعترین کوششها برای تبیین نظام اعتقادی و عملی اسلام ناب در پرتو معارف اهلبیت (علیهمالسلام) بهشمار میرود. این کتاب حدیثی عظیم که بهمنزله دایرهالمعارفی علمی و مستند در حوزه معارف شیعی تنظیم شده است، با هدف ترسیم مبانی عقیده، …
توضیحات بیشتر »مرز فقه و علم در فرآیند اجتهاد؛ بررسی اعتبار دادههای تجربی در استنباط احکام
نشست علمی «نقش علوم تجربی در فرآیند استنباط» با ارائه استاد شیخ حمید درایتی، ۲۸ فروردینماه ۱۴۰۴ در مدرسه عالی فقاهت آلمحمد (ع) برگزار شد. استاد حوزه علمیه مشهد با بررسی نقاط تماس میان دانش تجربی و فرآیند استنباط فقهی، از نقش ابزارهای علمی، یافتههای نوین و مفاهیم تخصصی جدید در فهم و بازتعریف موضوعات فقهی سخن گفت و برخی مباحث را به چالش کشید. به گزارش شبکه اجتهاد، پیشرفتهای سریع علوم تجربی در دهههای اخیر، پرسشهای بنیادینی را پیشروی دانش فقه نهاده است. آیا دادههای علمی جدید میتوانند به شناسایی بهتر موضوعات فقهی یا حتی تغییر احکام منتهی شوند؟ …
توضیحات بیشتر »بررسی نسخهای تازهیاب از میراث حدیثی زیدیه یمن و مقایسه درونمایه آن با حدیثی از امام باقر (ع) در الکافی/ محمد عافی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: سرزمین پر یُمن یَمَن، سرزمین گنجهای با ارزش است. احتمالاً نخستین تصویر از گنجهای یمن در ذهن ما، همان عقیق خوشرنگ یمانی باشد. تصویر ذهنی دیگر ما از یمن، مردمانی دلاور و ظلمستیز است که به رسمِ دیرینهٔ خود، خنجر یمانی را زیر کمربندهایشان میبندند. تردیدی نیست که ارجمندترین گنج این کشور، همین مردم بینظیرند. اما با چشمپوشی از این مورد، باید گفت این کشور میراثی عظیم از نسخههای خطی گوناگون را نیز دربردارد که در کتابخانههای مسجدها و موسسهها و خانهها نگهداری میشود و واکاوی این میراث چند دههای است که توجه بسیاری از پژوهشگران را …
توضیحات بیشتر »مرجعیت، آیینهی درد مردم و صدای عدالت/ محمد باقری
شبکه اجتهاد: حادثهی تلخ آتشسوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس اندوهی عمیق بر دلها نشاند، اما بار دیگر نقش بیبدیل مرجعیت شیعه را در لحظات بحران نمایان ساخت. واکنشهای دقیق و چندبعدی مراجع عظام نشان داد که مرجعیت دینی، تنها به تسلی قلوب بسنده نمیکند، بلکه در برابر مسئولیتهای اجتماعی، دفاع از حقوق مردم، و نقد بیتعارف کاستیها نیز ساکت نمیماند. تأمل در این واکنشها، تصویری روشن از پیوند عمیق مرجعیت و دغدغههای واقعی جامعه را ارائه میدهد. حادثهی تلخ آتشسوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس، بار دیگر ملت ایران را در اندوهی عمیق فرو برد. اما در میان این …
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ذیقعده ۱۴۴۶ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …
توضیحات بیشتر »کتابی برای «مرد تدبیر و مدارا»
کتاب «مرد تدبیر و مدارا؛ احوال، افکار و آثار آیتﷲ حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» تألیف سیدعباس رضوی، با اشراف و تکمیل استاد رضا مختاری از سلسله منشورات «بزرگان شیعه» موسسه کتابشناسی شیعه است که به تازگی در ۱۱۲۰ صفحه منتشر شدهاست. طرح «بزرگان شیعه» شامل شرح حال جامع زندگی یکصدوده نفر از بزرگان شیعه است که نود و چهارمین شماره آن به زندگانی آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی اختصاص دارد. اهم مباحث این کتاب به عنوان جلد اول موسوعه آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری نیز منتشر خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مباحثات، نشر موسوعه المحقق حائری …
توضیحات بیشتر »بازیابی اجتهادی مستندات «اخبارهم» در کتاب الخلاف شیخ طوسی
شبکه اجتهاد: چالش فرا روی حدیث پژوهان مدرن با رویکرد مطالعات حدیثی معاصر در مطالعه مسئله هجده از کتاب الحدود الخلاف، عدم اشاره شیخ طوسی به مفاد و مضمون مستندات حدیثی فتوای او است و برای پژوهشگران روشن نیست که احادیث مد نظر شیخ طوسی کدام است؟ زیرا شیخ طوسی فقط به تعبیر کلی و مبهم «واخبارهم» اکتفا کرده و از هرگونه ارجاع به مصادر این احادیث نیز اجتناب ورزیده است. چالش اکتفای به تعبیر کلی و مبهم «واخبارهم» در مقام بیان ادله حکم، اختصاص به مسئله هجده کتاب الخلاف ندارد و کما بیش این چالش در شماری از مسائل …
توضیحات بیشتر »«ضمانت از دین آینده» عرضه شد
کتاب «ضمانت از دین آینده» نوشته حجتالاسلام والمسلمین محمد صالحی مازندرانی در گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و منتشرگردید. به گزارش شبکه اجتهاد، به موجب ماده ۶۹۱ ق.م «ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده است باطل است». حقوقدانان به تبعیت از فقیهان در تفسیر آن به تکاپو افتادند و محتاطانه سعی کردند به تبعیت از برخی فقیهان واژه سبب را در غیر از معنای حقیقیاش، یعنی مقتضی، حمل کنند تا سنت متعارف هماهنگ با مقررات قانونی گردد. ولی از آنجایی که این اختلاف در فقه حل نشده، مفاد …
توضیحات بیشتر »وحدت مرجعیت شیعه، ضرورتی غیر قابل اجتناب
شبکه اجتهاد: بالاخره بعد از چند ماه دست و پنجه نرم کردن «دویست و شصت ششمین» پاپ کلیسای کاتولیک، یک میلیارد و چهارصد میلیون مسیحی سوگوار رهبر دینی خود شدند و سیل انبوه تسلیت از طیف های متعدد رهبران ادیان مسیحی، مسلمان، شیعه و هندو و… و رهبران سیاسی لیبرال و سکولار و … به پایتخت «دولت شهر واتیکان» گسیل شد. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به ضرورت توجه به مسئله «وحدت مرجعیت شیعه» و خلأ جبران ناپذیر عدم توجه به آن در عالم تشیع اشاراتی خواهیم داشت. یکم: به طور کلی وحدت مرجعیت، باعث به ثمر نشستن …
توضیحات بیشتر »امکانهای تمدنی نظام پولطلا برای جمهوری اسلامی ایران/ سید محمدصدرا متولی امامی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت پیشروی به اجمال نشان میدهد نظام پولطلا، ظرفیتهای تمدنی قابل توجهی را پیش پای جمهوری اسلامی قرار خواهد داد و میتواند گسستهای اجتماعی موجود در جامعه ایران را در فضای جدیدی بازسازی کند. نظام پولطلا و عدالت اجتماعی هدف نهایی از تشکیل حکومت اسلامی و مقصد انبیای الهی ایجاد عدالت اجتماعی است. بنابراین تمامی سیاست گذاریهای خرد و کلان، باید در مسیر ایجاد عدالت بوده و وظیفه حاکمان اسلامی است که موانع عدالت را از میان بردارند. تخصیص اعتبار و تسهیلات بانکی، بر محور خلق اعتبار شکل میگیرد و عامل اصلی تمرکز ثروت است.[۱] بزرگترین اشکالی …
توضیحات بیشتر »نقش شیعه در روایت و تدوین حدیث؛ تازهترین اثر استاد طبسی
کتاب نقش شیعه در روایت و تدوین حدیث از تالیفات استاد شیخ محمد جعفر طبسی است که به زبان عربی و با عنوان «دور الشیعه فی الحدیث روایه وتدوینا» نگارش یافته، از سوی انتشارات «عتبه مقدسه عباسیه» در ۳۱۵ صفحه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، باید دانست که اصطلاح شیعه از القابی است که برای صحابهای همچون ابوذر، سلمان، مقداد و عمار بن یاسر در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله به کار میرفته است. اولین صاحبان مصنفات حدیثی، شیعیان امیرالمومنین (ع) بودند که به تبعیت از مولای خود، احادیث و سنت نبوی را …
توضیحات بیشتر »تأملی در قاعده لزوم عقلی تقدیم اهم
در این نوشتار، قاعده لزوم عقلی تقدیم اهم توسط استاد سید محمد نجفی یزدی، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و ایشان در این زمینه قائل به تفصیل هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از قواعد مهم که در علم اصول در مبحث تزاحم و در فقه و بحث قواعد فقهیه مطرح میشود، بحث تقدیم اهم بر مهم به هنگام تزاحم است. به این معنا که اگر دو تکلیف الزامی متوجه مکلف شود، خواه دو واجب یا دو حرام یا یک واجب و حرام و مکلف از انجام هر دو عاجز باشد، فقها فرمودهاند: واجب است تکلیف اهم را مقدم …
توضیحات بیشتر »امام تمدنساز/ علی خسروی
شبکه اجتهاد: راهبردهای امام صادق (علیهالسلام) در پیریزی تمدنجهانی اسلام و برپایی حکومت صالحان را میتوان در سه سطح تحلیل کرد: ۱- احیاء فقه شیعه به عنوان فقه برتر و استدلالی، و نه فقه مبتنی بر قیاس و استحصان. فقهی که نرمافزار حکومت، و در نهایت تمدن دینی است، و اگر چنین نباشد چیزی جز لغو نیست. فقهی که تا اندکی پیش از امامصادق-ع،(یعنی دوره امام باقر-ع) ردی از خود در منابع شیعی ندارد. مثلاً در دوره ده ساله امامت امامحسین(ع) تاریخ حتی یک پرسش و پاسخ فقهی از ایشان ثبت نکرده است. در این مرحله امام(ع) بر تربیت و …
توضیحات بیشتر »تمایزهای کتاب «کلمات سید العرب» با «نهج البلاغه» نمونهٔ مطالعات مقایسهای حدیثی/ سیدحسن موسوی بروجردی
شبکه اجتهاد: یکی از ابعاد مهمی که باید از نگاه حدیث پژوهان در مسیر اصالتسنجی نصوص احادیث مخفی نماید، پژوهشهای مقایسهایِ مشابهتهایِ لفظی و معنایی بین احادیث است. البته این دست پژوهشها امر جدیدی نیست و از دیرباز مورد توجه دانشمندان اسلامی بوده است. برخی نیز تلاشهای خوبی برای دستیابی به چهارچوبی مشخص در این زمینه انجام دادهاند. البته باید این را افزود که برخی از این پژوهشها بر پایه پژوهشهای اهل سنت بنا شده که به طور کل ساختار حدیث آنها و به طبع مبانی علم الحدیثی آنها با ساختار و ماهیت حدیث شیعه کاملا متفاوت و جداست، و …
توضیحات بیشتر »صدای مسیحیتِ صلحجو خاموش شد/ تأملی بر مواضع بینادیانی پاپ از نگاه نخبگان دینی ایران
درگذشت پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، واکنشهایی را در فضای فکری و مذهبی ایران برانگیخت؛ واکنشهایی که از دل آنها میتوان تصویری عمیق از نگاه ایرانی ـ بهویژه نگاه شیعی ـ به معنویت، رهبری دینی، گفتوگوی بینادیان، و کرامت انسانی استخراج کرد. چه در قالب پیامهای رسمی از سوی نهادها و شخصیتهای دینی، و چه در تأملات و روایتهای شخصیترِ اندیشمندان، نوعی همدلی، احترام، و در عین حال بازاندیشی فلسفی و معنوی نسبت به موقعیت پاپ فرانسیس قابل مشاهده است. بخش مهمی از این واکنشها از سوی شخصیتهایی است که سالها در زمینه گفتوگوی ادیان، ارتباط با رهبران دینی جهان، …
توضیحات بیشتر »فقیهِ نجف، صاحبجواهر و سایهی امام/ روایت کمتر شنیدهشدهای از ولایت فقیه در حوزه نجف
شبکه اجتهاد: وقتی صحبت از «ولایت فقیه» میشود، اغلب ذهنها ناخودآگاه به قم، انقلاب اسلامی، و امام خمینی(ره) میرود. اما واقعیت این است که ریشههای این نظریه، عمیقتر از آن است که تنها در قرن معاصر یا حوزه قم جستوجو شود. در قلب حوزه نجف، فقیهانی میزیستهاند که با صراحت، از ولایت مطلقه فقیه دفاع کردهاند. آیتﷲ شیخ حسن جواهری، از استادان باسابقه و شناختهشده درس خارج نجف، اخیراً در گفتوگویی با برنامه «قناهالحیره» دیدگاههایی روشن در باب ولایتفقیه ارائه کرده است؛ دیدگاههایی که برای بسیاری از مخاطبان آشنا به فضای نجف، تعجببرانگیز خواهد بود. او بر این باور است …
توضیحات بیشتر »تولد گفتمانی نو؛ حقوق بشر در رهیافت شرقی/ قم میزبان ۵۰ مهمان خارجی
در حالیکه گفتمان غربی حقوق بشر با چالشهای بنیادین مواجه شده و ناکارآمدی آن در حفظ کرامت انسانی مشهود است، ایران با برگزاری نخستین همایش بینالمللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی»، میزبان ۵۰ اندیشمند از ۲۶ کشور جهان خواهد بود تا در مسیری نو، قرائتی الهی، عقلانی و اخلاقمحور از حقوق بشر را بازتعریف کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین همایش بینالمللی حقوق بشر در رهیافت شرقی با حضور اندیشمندانی از ۲۶ کشور جهان، از هشتم تا دهم اردیبهشتماه ۱۴۰۴ در استانهای تهران، قم و اصفهان برگزار میشود. این همایش به همت دانشگاه باقرالعلوم (ع) با هدف بازتعریف گفتمان حقوق …
توضیحات بیشتر »سهم علوم اجتماعی در ایجاد و شکلدهی به رشتههای نوین فقهی
استاد احمد مبلغی در نشست علمی «یکشنبههای روش»، به تبیین نقش و روش بهرهگیری از علوم اجتماعی در فقه و عملیات استنباط احکام پرداخت. این استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر ضرورت استفاده روشمند از دستاوردهای علوم اجتماعی، بهویژه در مرحله «موضوعشناسی»، چهار سطح تأثیرگذاری این علوم در تأسیس و توسعه رشتههای نوین فقهی و مسائل نوظهور را تشریح کرد و نسبت به ورود بدون دانش کافی یا استفاده سطحی و بدون آگاهی از این علوم در پژوهشهای فقهی هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مبلغی در ابتدای سخنان خود، ضمن تعریف علوم اجتماعی به عنوان مجموعهای از …
توضیحات بیشتر »باند تبهکار صهیونی تازیانه خدا را دریافت خواهند کرد اما وظیفه ما در قبال غزه پابرجاست/ مسائل کشور نباید به مذاکرات گره بخورد/ کمبود «پیگیری» مشکل اصلی مدیریت در کشور است
در نخستین دیدار سال جدید با سران قوا، رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه «تصمیمگیری کافی نیست»، مهمترین حلقه مفقوده در مسیر پیشرفت کشور را نبودِ پیگیری دانستند و با اشاره به مسائلی چون مصرف افسارگسیخته انرژی، عدالت آموزشی و وضعیت معیشتی طبقات ضعیف، خواستار پیگیری عملیاتی و مستمرِ تصمیمات شدند و هشدار دادند که گره زدن امور کشور به نتایج مذاکرات، تکرار خطای برجام خواهد بود. در کنار این توصیهها، صدای مظلومیت غزه نیز در بیانات ایشان طنینانداز شد؛ تا جایی که باند تبهکار صهیونی تازیانه خدا را دریافت خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب …
توضیحات بیشتر »پاسخ تمدنی به تهدید تمدنی؛ بازخوانی راهبرد امام موسی صدر در مواجهه با اسرائیل/ شریف لکزایی
شبکه اجتهاد: بنا دارم گوشهای از بحثهای امام موسی صدر را با توجه به تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان پس از عملیات توفان الاقصی و حمایت حزبالله از مردم غزه بررسی کنم که ایشان چه مواجههای با پدیدهای مثل اسرائیل داشته است. اگر اندیشمندی واجد یک منظومه فکری باشد، این منظومه فکری میتواند در قالب یک طرح تمدنی ارائه شود. امام موسی صدر وقتی تمدن را تعریف میکند، ۲ ویژگی را برای تمدن برمیشمارد: یکی مدنیت و دیگری فرهنگ. حالا شاید این را دیگران هم گفتهاند ولی شاید نقطه بارزی که اینجا میتواند وجود داشته باشد، در بحث چالش تمدنی …
توضیحات بیشتر »قبول ندارم که رویکرد و روش فعلی در فقه، ناکارآمد است/ کسی نگفته ما فقط با فقه جامعه را اداره میکنیم!/ صاحب جواهر هم اگر امروز بود، فقه جواهری را تکمیل میکرد/ حوزه نجف، محتاج حوزه قم است!
آیا فقه سنتی توان پاسخگویی به پیچیدگیهای حکمرانی مدرن را دارد؟ استاد عبدالحسین خسروپناه در گفتوگویی صریح و علمی، ضمن تأکید بر غنای روش اجتهادی و ظرفیت فقه جواهری، معتقد است فقه موجود نه تنها ناکارآمد نیست، بلکه باید متناسب با تحولات اجتماعی و ساختارهای نوین، تکامل یابد. او از فقه نظام، اجتهادهای نو، نیاز فقیه به علوم انسانی، و تحول در حوزه علمیه قم میگوید؛ از اینکه چگونه باید فقه، با حفظ مبانی، خود را در قامت حکمرانی نشان دهد، بیآنکه به حاشیه رانده شود یا بار همه چیز را یکتنه به دوش بکشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر در …
توضیحات بیشتر »حرکت علمی به سوی تقنین هوش مصنوعی با محوریت فقه اسلامی
در حالی که کشورهای جهان با سرعت در حال قانونگذاری در حوزه هوش مصنوعی هستند، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با برگزاری پنجمین کنفرانس بینالمللی «فقه، قانون و هوش مصنوعی» در پاییز ۱۴۰۴، به دنبال ترسیم نقش فقه و تقنین اسلامی در مواجهه با این فناوری نوظهور است. به گفته رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، این رویداد علمی با هدف همگرایی میان اجتهاد، قانون و هوش مصنوعی برگزار میشود و در حکمی رسمی، استاد احمد مبلغی، بهعنوان رئیس این کنفرانس بینالمللی منصوب شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در نشستی هماهنگی از …
توضیحات بیشتر »مباحث «تعادل و تراجیح» استاد فاضل لنکرانی روانه بازار نشر شد
مجموعه سه جلدی «تعادل و تراجیح» مباحث اصولی استاد محمدجواد فاضل لنکرانی از سوی نشر مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهمالسلام) روانه بازار نشر شد و در اختیار اساتید و پژوهشگران قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مبحث تعادل و تراجیح از مباحث بسیار مهم و بنیادین علم اصول فقه است که به بررسی روشهای حلّ تعارض بین ادله مختلف در استنباط احکام شرعی میپردازد. بدون وجود قواعد و مبانی تعادل و تراجیح، فقها در بسیاری از موارد نمیتوانند حکم قطعی را استنباط کنند. از این جهت، علما و اعلام در دروس خارج اصول به این بحث اهتمام ویژهای داشته و …
توضیحات بیشتر »میرزای شیرازی؛ فقیهی که ولایت مطلقه فقیه را مدلول ادله اربعه میدانست!/ محمدعلی ملک
اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان غبار فراموشی اسناد تاریخی، کشف تازهای در دل آثار فقهی شاگرد برجسته میرزای شیرازی، آیتالله سید محمدباقر درچهای، پرده از واقعیتی مهم برمیدارد: اعتقاد میرزای شیرازی به ولایت مطلقه فقیه، نه تنها در قالب حکم تحریم تنباکو که در دل مباحث علمیاش نیز قابل اثبات است. گزارشی که پیشروی شماست، از خلال رمزگشایی دقیق از اصطلاح «الاستاد سلمّهالله» در میزان الفقاهه، گنجی پنهان از اندیشه سیاسی یکی از بزرگترین فقهای امامیه را نمایان میسازد. محققانی که تاکنون درباره پیشینه و مبانی نظریه ولایت مطلقه فقیه در فقه امامیه تحقیقاتی ارائه دادهاند، هنگامی که به نام …
توضیحات بیشتر »اگر نظام ایران آسیب ببیند، حوزههای نجف متزلزل خواهند شد
هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سفر به نجف اشرف با برخی از مراجع و علما دیدار نمود و در زمینه تقویت حوزههای علمیه، وحدت اسلامی و حمایت از نظام جمهوری اسلامی گفتوگو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به همراه رئیس و دبیر این مجمع، در روزهای دوم و سوم شوال (۱۴ و ۱۵ فروردین ماه) با آیات و اساتید: بشیر نجفی، واعظی سبزواری، حسینی (نماینده مقام معظم رهبری در عراق)، یعقوبی و شیخ محمد سند در نجف اشرف دیدار و گفتوگو کردند. اهداف سفر و معرفی …
توضیحات بیشتر »روایتهایی کمتر شنیده شده از زندگی شهید صدر
در نگاه فقهی و روشمند شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر، اجتهاد نه صرفاً یک مهارت فقهی، بلکه راهی برای بازسازی تمدن دینی در جهان معاصر بود. روایتهایی که از زبان یکی از نزدیکترین شاگردانش، آیتالله سیدکاظم حائری، نقل شده، تصویری زنده از شخصیت علمی، تربیتی و اجتماعی او به دست میدهد؛ عالمی که از دل حوزه برمیخاست، اما افق نگاهش فراتر از سنتهای محدود حوزهای بود. خاطرات پیشرو، بخشی از منظومهای ناشناخته از حیات فکری و اخلاقی شهیدی است که نهتنها فقه را در متن زندگی میخواست، بلکه خودش نیز تجسمی عینی از «فقه در صحنه» بود. شبکه اجتهاد: شهید صدر …
توضیحات بیشتر »بررسی تطبیقی تخییر در علم اصول
نوشتار حاضر با تقسیم ثنایی تخییر به دو قسم «تخییر در اصل عمل و تخییر تطبیقی»، تصاویر ثبوتی و اثباتی تخییر را به شکل تطبیقی بررسی نماید. نتیجه بررسیها نشان میدهد در بیشتر اقسام تخییر تطبیقی، نظریه «تعلق حکم به عنوان جامع انتزاعی» موجّه و خالی از محذورات ثبوتی و اثباتی است. این پژوهش برخی از نزاعها و تعدادی از فوائد و آثار اقسام تخییر را به شکل کوتاه گزارش میدهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از مباحثی که تاکنون به شکل مستقل مورد توجه قرار نگرفته، بررسی انواع و اقسام تخییرهایی است که در سرتاسر علم اصول و در مباحث …
توضیحات بیشتر »شهید صدر و قاعده فهم اجتماعی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: آنگاه که گام در وادی اندیشه شهید صدر مینهی، نه صرفاً وارد اقلیم دانش، که گویی وارد حریم شناختى نظام واره میشوی که در آن عقل با عرف پیوند خورده و وجدان با واقعیت آمیخته است. قاعده فهم عرفی در دستگاه فکری او، نه قاعدهای ایستا و جامد، بلکه هستهای زنده و پویاست که از آن در دستان اندیشهاش، «قاعده فهم اجتماعی» تراویده است؛ جایی که درک متون، بی شناخت نبض جامعه و تحولات آن، ناتمام میماند. شهید صدر، فقیه را از تنگنای دایره مفاهیم به وسعت میدان معانی رهنمون شد، و از سکون دلالت به پویایی فهم. …
توضیحات بیشتر »با مخالفان هم باید گفتوگو کرد/ در برابر دشمن خارجی باید محکم ایستاد و پاسخ قاطع داد
آیتالله جوادی آملی با هشدار نسبت به خطر نفسپرستی و خودخواهی، اظهار داشت: اگر خودخواهی نباشد، همه چیز با مشورت حل میشود. البته مشورت نباید محدود به همفکران باشد؛ بلکه با مخالفان هم باید گفتوگو کرد. این همان سنت اسلامی و سیره پیامبر گرامی اسلام(ص) است. به گزارش شبکه اجتهاد، اعضای شورای اسلامی شهر قم صبح امروز با حضور در بیت آیتالله جوادی آملی، با ایشان دیدار و گفتگو کردند. آیتالله جوادی در این دیدار، به دو وظیفه اصلی مسئولان اشاره و اظهار داشت: اولین وظیفه مسئولین خدمترسانی به مردم است، اینکه سرمایههای کشور در نظر گرفته شده، اولویتها نیز …
توضیحات بیشتر »گذری به نظریه انتخاب؛ نقد برخی ادله آیتالله منتظری
شبکه اجتهاد: پس از قبول نظریه ولایت فقیه، کیفیت مشروعیت بخشی به حکومت فقیه یکی از چالشهای مهم این نظریه به حساب میآید. نظریه رایج، بر آن است که تمام فقهای واجدشرایط برای حکومت، به طور عام، از سوی شارع نصب شدهاند هرچند در مقام عمل، چارهای جز سپردن حکومت به یکی از فقهاء وجود ندارد در نتیجه مردم و انتخاب ایشان، نقشی در مشروعیت بخشی به این حکومت ندارد. نظریه انتخاب، بر خلاف نظریه رایج، معتقد است نصب پیشینی برای هیچ فقیهی وجود ندارد و تنها، انتخاب مردم موجب مشروعیت یافتن حکومت فقیه میشود و البته مردم ، از …
توضیحات بیشتر »