Tag Archives: اقتصاد اسلامی

فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی

تحلیل فقهی - حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۴ چالشی مقاله می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های موجود نظام آموزش اقتصاد اسلامی نویسنده: علی محمد احمدی منبع: فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۹ چکیده: باگذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مبانی اقتصاد اسلامی در اقتصاد جامعه به کار …

Read More »

بانکداری اسلامی در کشور مصر

با توجه به استقبال و تقاضای مشتریان بانکی برای تعامل با بانکداری مطابق با شریعت اسلامی، این کشور رشد سالانه ۱۰ الی ۱۵ درصد در صنعت مالی اسلامی خود را پیش‌بینی کرده است. شبکه اجتهاد: در سال ۱۹۶۳ بانک‌های پس‌انداز اسلامی در مصر تأسیس شدند و پس از آن دولت مصر اصرار بر اعمال قوانین بانک‌های تجاری بر این بانک‌ها …

Read More »

نظام مالی اسلام را چگونه‌‌ می‌توان در جامعه نهادینه کرد؟

نظام مالی اسلام را چگونه‌‌ می‌توان در جامعه نهادینه کرد؟

حجت‌الاسلام موسویان گفت: واقعا زیبنده‌ی نظام جمهوری اسلامی ایران نیست که بعد از حدود ۳۴ سال از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا، همچنان نظام بانکی ما متهم به ربوی و غیر شرعی بوده باشد به گونه‌ای که حتی از طرف بزرگان دین متهم بشود. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی قبل در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها …

Read More »

نباید از بانک‌های رباخوار غربی تقلید کنیم/ کارمزد قرض الحسنه فقط برای یک سال است نه چندسال!

خبر رد صلاحیت ۹۰ نماینده مجلس به دلیل فساد مالی وحشتناک است/ جلوی زد و بندهای مجوز واردات کالا به کشور گرفته شود

حضرت ‌‌آیت‌الله مکارم شیرازی با ابراز تأسف از اینکه بعضی از بانک‌ها به وظایف شرعی عمل‌‌ نمی‌کنند، گفتند: بنده معتقدم هنوز مسئله بانکداری در این کشور حل نشده است؛ باید فکری برای بانک‌ها کرد و تا مسئله بانک در این مملکت حل نشود، اقتصاد ما همچنان نابه سامان خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در آخرین …

Read More »

برای حل مشکلات نظام، راهی جز رسیدن به تمدن اسلامی نداریم/ پنج چالش مهم نظام اقتصادی

برای حل مشکلات نظام، راهی جز رسیدن به تمدن اسلامی نداریم/ پنج چالش مهم نظام اقتصادی

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم که امروزه از تریبون‌ها و افراد مختلف حول آن مطالب بسیاری می‌شنویم، عنوان مسائل نوپدید در مقابل فقه است. امروز فقه یک آزمون بسیار بزرگ دارد و آن رفع مشکلات نظام اسلامی در حوزه‌های مختلف است. در همین‌باره و برای واکاوی چگونگی حل مشکلات فقهی نظام اقتصادی، به سراغ حجت‌الاسلام دکتر امین‌رضا عابدی‌نژاد، …

Read More »

تامین مالی با معاملات بیع العینه در بورس ممنوع است

آیا سود پرداختی به سهام داران بورس، حلال است؟

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، آخرین بررسی‌ها و تصمیمات جلسه اخیر کمیته فقهی را تشریح کرد و گفت: یکی از معاملاتی که در فقه شیعه باید از آن اجتناب شود، معاملات بیع العینه است. به گزارش شبکه اجتهاد مجید پیره گفت: جلسه اخیر کمیته فقهی به موضوع ادامه بحث طرح تامین مالی با استفاده از ترکیب دو …

Read More »

عیوضلو: باید نهضتی برای تکمیل دیدگاه‌های شهید صدر ایجاد شود/ مصباحی‌مقدم: نمی‌توان در شهید صدر متوقف شد، چون بازگشت به عقب است

در کرسی ترویجی، عرضه و نقد «الگوی منسجم اندیشه اقتصادی شهید صدر (ره)» ضمن تأکید بر اینکه مباحث علمی شهید صدر ناقص مانده است و باید برای تکمیل آن‌ها نهضتی شکل گیرد، عنوان شد: نمی‌توان گفت مطالب ایشان تنها مربوط به ۶۰ سال پیش است و در شرایط کنونی امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی …

Read More »

بانکداری اسلامی در کشور امارات متحده عربی

بانکداری اسلامی در کشور امارات متحده عربی

امارات یکی از پیشروان منطقه خلیج‌فارس در زمینه بانکداری اسلامی است و هم‌اکنون حدود ۱۰ بانک اسلامی و دو سازمان مالی اسلامی (به منظور حمایت مالی) در این کشور فعالیت می‌کنند. شبکه اجتهاد: کشور امارات متحده عربی از ۷ شیخ‌نشین تشکیل شده که دارای یک بانک مرکزی است، اما هر منطقه مالکیت محلی خود را دارد و از قوانین تجاری …

Read More »

مخالفت صریح امام خمینی(ره) با راه‌های پیشنهادی برای فرار از ربا

کسی‌که «اقتصادنای» شهید صدر را بخواند، منکر اقتصاد اسلامی نمی‌شود

برخی معتقدند راه‌هایی در روابط مالی مردم و در بازار برای فرار از ربا وجود دارد که اشکال شرعی ندارد اما امام خمینی(ره) معتقد بودند که چنین کاری از لحاظ فقهی مشکل دارد و کلاه‌شرعی محسوب می‌شود و ربا باید به طور کامل حذف شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو …

Read More »

سیر تکاملی بانکداری اسلامی در نظام اقتصادی اسلام/ تحقق نظام اقتصادی اسلامی در گرو عبور از نسخه بدل بانکداری غربی است

ضرورت تفکیک بین بهره طبیعی و بهره قراردادی

عضو هیأت علمی گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه شش نظریه در زمینه بانکداری وجود دارد، گفت: سه نظریه نخست تجویز همان بانکداری ربوی و غربی است اما رسیدن به نظام اقتصادی اسلامی در گرو اصلاح نظریات موجود در بانکداری اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و ششمین کرسی آزاداندیشی (ترویجی) با موضوع «سیر …

Read More »

تأملی بر یکی از سنجه‌های بانکداری اسلامی/ وهاب قلیچ

آنچه عموما در مطالعات بانکداری اسلامی به عنوان شاخص سنجش میزان موفقیت بانک‌های کشور در تحقق اهداف عدالت‌مدارانه از آن یاد می‌شود، شاخص «نسبت تسهیلات قرض‌الحسنه اعطایی به کل تسهیلات اعطایی بانکی» است. شبکه اجتهاد: سنجش موفقیت اجرای بانکداری اسلامی در کشور و یا رتبه‌بندی بانک‌های کشور در اجرای موفق موازین بانکداری اسلامی همواره یکی از دغدغه‌های محققین و کارشناسان …

Read More »

ماه رمضان و رشد اقتصادی مسلمین/ رضا اسلامی

از «الگوی فقهی شادی جامعه» تا «مظاهر فردی شادی در اشخاص» رضا اسلامی

شبکه اجتهاد: تلقی و باور عمومی مسلمین این است که ماه رمضان موجب ضعف نیروی کار و کاهش تولید است و در نتیجه موجب کسادی بازار و تجارت است و البته می‌گویند که موجب برکت است ولی این برکت واقعاً غیبی و خارج از نظام اسباب و مسببات است یا چیزی قابل مطالع‌‌ه علمی و تجربی و مطالع‌‌ه میدانی و …

Read More »

صفویه؛ دوره تقویت فقه اقتصادی حکومتی/ شهید صدر بیان‌گذار اندیشه مدون اقتصاد اسلامی است/ مرز فقه و حقوق اقتصادی با نظریه اقتصاد اسلامی شفاف نیست/ در روش‌شناسی فقه اقتصاد اسلامی عقب هستیم

صفویه؛ دوره تقویت فقه اقتصادی حکومتی/ شهید صدر بیان‌گذار اندیشه مدون اقتصاد اسلامی است/ مرز فقه و حقوق اقتصادی با نظریه اقتصاد اسلامی شفاف نیست/ در روش‌شناسی فقه اقتصاد اسلامی عقب هستیم

به نظر می‌رسد بحث‌های اندیشه اقتصاد اسلامی و اندیشه اقتصادی متفکران شیعه یک روند رو به رشدی داشته است منتها شاید یک سری از دغدغه‌های معرفت شناسی داریم شاید هنوز مرزهای فقه اقتصادی یا حقوق اقتصادی با نظریه اقتصاد اسلامی خیلی شفاف نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمد جواد توکلی استاد گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) …

Read More »

جایگاه حکم حکومتی در ثبت شخصیّت حقوقی/ شکل‌گیری شخصیّت حقوقی بر اساس نیازهای زمانه

جایگاه حکم حکومتی در ثبت شخصیّت حقوقی/ شکل‌گیری شخصیّت حقوقی بر اساس نیازهای زمانه

حجت‌الاسلام آقا نظری شاهرودی، در پاسخ به نقد دکتر حکمت‌نیا مبنی بر اینکه شخصیّت حقوقی باید از سوی حاکم قبول شود و ثبت آن نیاز به حکم حاکم دارد، گفت: ما هم قائلیم که اگر این اتّفاق نیفتد هرج و مرج به وجود خواهد آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن آقانظری رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ۲۰ اردیبهشت‌ماه …

Read More »

از «جزئیات طرح جدید بانکداری بدون ربا» تا «رفع دغدغه‌های مراجع در بحث بانکداری»

استاد موسویان به‌دنبال گره فقاهت با علوم انسانی بود

عضو شورای فقهی بانک مرکزی، جزئیات فعالیت‌های انجام شده در طرح جدید بانکداری بدون ربا را بری رفع دغدغه‌های بزرگان و مردم تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، قانون بانکداری بدون ربا که در سال ۱۳۶۰ به تصویب رسید پس از سال‌ها مورد بازنگری متخصصان حوزوی و دانشگاهی علم اقتصاد قرار گرفت و طرحی جدید به مجلس شورای اسلامی ارائه …

Read More »

حوزه‌های علمیه مباحث فقهی جدید در بانکداری را تعیین تکلیف کنند

حوزه‌های علمیه مباحث فقهی جدید در بانکداری را تعیین تکلیف کنند

مشاور عالی رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: مهم‎ترین توقع از حوزه‌های علمیه این است که به جای اکتفاکردن به ارائه رهنمود، رساله‎های فقهی بخش شده و آماده را همانگونه که درباره بقیه فروعات وجود دارد، راجع به مسائل روز بانکداری هم ارائه کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، وجود جریمه دیرکرد در نظام بانکی، همواره مورد انتقاد مردم و …

Read More »

پیامدهای نبود نظارت شرعی بر نظام بانکی ایران، دلالت‌های سیاستی

مصوبه شورای فقهی بانک مرکزی برای حل یکی از معضلات بانکی کشور

در ایران هرچند قانون عملیات بانکی بدون ربا از سال ۱۳۶۲ حاکم است، اما به دلیل نبود نهادها و استانداردهای مشخص برای نظارت شرعی، موارد متعددی از عدم انطباق عملیات، قراردادها و روش‌های حسابداری بانک‌ها با شرع مشاهده می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی شماره شصت و هفت (زمستان ۱۳۹۶)، با صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و …

Read More »

پول مجازی و چالشهای فقهیِ پیشِ‌ رو/ حسین ناصری‌مقدم

بیت‌کوین و ماهیت مالی ـ فقهی پول مجازی

شبکه اجتهاد: چندی پیش شوقی علام، مفتی مصر اعلام کرده است: «هرگونه معامله با پول مجازی نظیر بیت‌کوین، حرام است». همچنین از سوی برخی مراجع امامیه نیز فتاوایی مبنی بر حرمت معامله با پول‌های مجازی صادر شده است. همزمان، کشور مالزی این نوع پول‌ها را با شرایط خاصی، قانونی شمرده است. موضوع پول مجازی از دو زاویه، قابل بررسی است. …

Read More »

نمی‌توان گفت فقهای اسلام به موضوع عدالت نپرداخته‌اند/ مسأله فقر ادبیات در حوزه عدالت

جامعه بیش از گذشته به نگاه فقهی حوزویان نیازمند است/ حوزه‌های علمیه مسئله محور عمل کنند

بسیاری از آنچه ما به‌عنوان تحقق عدالت قلمداد می‌کنیم با کلمه عدالت در اقتصاد اسلامی گفته نمی‌شود. چون همه‌چیز در این اقتصاد عدالت است. این اشتباه است که ما با یک نرم‌افزار در متون اسلامی کلمه عدالت را جست‌وجو کنیم و به نتایجی درباره نظر اسلام در زمینه عدالت برسیم. نمی‌توانیم بر این اساس بگوییم فقهای اسلامی به عدالت نپرداخته‌اند. …

Read More »

مهمترین اشکال بر بیمه‌ عمر شبهه‌ی ربا در عقد آن است

بیمه‌ی عمر در میزان فقاهت/ محمدحسین کمالی

اگر بخواهیم از دیدگاه‌هایی که به طور معمول در مورد معاملات جدید ذکر می‌شود پا را فراتر بگذاریم، آن چیزی که به نظر ‏من می‌رسد مسئله‌ی تامین -به معنای اینکه ما بیاییم جبران خسارت کنیم- را نباید به عنوان یک شغل و یا یک راه کسب درآمد نگاه ‏کرد و یک امر انتفاعی در نظر گرفت و به نظر می‌رسد …

Read More »

مدعیان بانکداری اسلامی اطلاعی از قواعد علمی بانکداری ندارند!/ تلاش برای اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا بیهوده است

مدعیان بانکداری اسلامی اطلاعی از قواعد علمی بانکداری ندارند!

بخشی‌دستجردی عنوان کرد: عملکرد براساس ربا، بخش تفکیک‌ناپذیر فعالیت بانکی است و تلاش در راه اسلامیزه کردن سیستم بانکی ناشی عدم اطلاع مدعیان این موضوع از قواعد علمی بانکداری است. به گزارش شبکه اجتهاد، بانکداری اسلامی به گونه‌ای از بانکداری اطلاق می‌شود که منطبق با احکام شریعت اسلام بوده و از جمله در این سیستم بانکی، ربا حذف می‎شود. اکنون …

Read More »

استخراج شاخصه‌های «نظریه» در اقتصاد متعارف و ارزیابی آن مبتنی بر آراء شهید صدر

استخراج شاخصه‌های «نظریه» در اقتصاد متعارف و ارزیابی آن مبتنی بر آراء شهید صدر

نگاه مرسوم این است که «نظریه اقتصادی» دارای ماهیت و مفهومی متعین است و اقتصاددانان مختلف نسبت به چیستی این ماهیت اجماع نظر دارند. در این نوشتار به منظور ارزیابی این مدعا، مروری تاریخی و تحلیلی بر مفهوم نظریه‌ می‌شود و به آراء شهید سید محمدباقر صدر ارجاع داده می‌شود و سپس منظر ایشان نسبت به این مفهوم استخراج می‌شود. …

Read More »

تلاش برای همخوانی بیشتر بازار سرمایه با اصول فقهی بورس

تلاش برای همخوانی بیشتر بازار سرمایه با اصول فقهی بورس

در راستای بهبود و اصلاح دینی مباحث اقتصادی، تفاهم نامه‌ای بین حوزه‌های علمیه و سازمان بورس و اوراق بهادار امضا شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مفید حسینی کوهساری، مسئول مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه‌های علمیه در تشریح مفاد این تفاهم نامه که چندی قبل به امضاء رسید، گفت: موضوع اقتصاد و تعاملات مالی با توجه به …

Read More »

مخالفت اسلام با «رقابت داروینیستی» در اقتصاد/ تفاوت نگاه سرمایه‌داری و اسلام به مالکیت خصوصی

بانک، قابل اسلامی شدن نیست/ این ساختار نمی‌تواند عملیات بانکداری بدون ربا را اجرا کند

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: یکی از اصول مسلم اقتصاد سرمایه‌داری که از آن با عنوان «رقابت داروینیستی» یاد می‎شود این است که افراد به منافع خود ولو به قیمت حذف دیگران فکر می‌کنند. در این سیستم، آزادی اقتصادی و مالکیت خصوصی بی‌حد و حصر وجود دارد که این تفکر و نگاه در نظام اقتصادی اسلام جایی ندارد. …

Read More »

طرح جدید بانکداری بدون ربا به مراجع تقلید عرضه شده است/ نظارت فقاهتی منحصرا در اختیار شورای فقهی است

جزییات سازوکار ابزار مالی «وارانت» از زبان عضو شورای فقهی مشورتی بانک مرکزی

موسویان با بیان این که در قالب تمامی معاملات، اتفاق نظر مراجع به صورت نظر اتفاقی مورد توجه قرار گرفته است، اظهار داشت: در طرح بانکداری بدون ربا، تنها در دو مورد خاص، نظر مشهور مراجع مورد توجه قرار گرفته است، و ما بقی قوانین ناظر به نظر اتفاقی مراجع موجود است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی طرح …

Read More »

اندیشه اقتصاد مقاومتی نظریه اسلامی درباره اقتصاد مقاوم است

صفویه؛ دوره تقویت فقه اقتصادی حکومتی/ شهید صدر بیان‌گذار اندیشه مدون اقتصاد اسلامی است/ مرز فقه و حقوق اقتصادی با نظریه اقتصاد اسلامی شفاف نیست/ در روش‌شناسی فقه اقتصاد اسلامی عقب هستیم

دکتر محمد جواد توکلی با بیان اینکه مدیریت جهادی یکی از مولفه‌های اقتصاد مقاومتی است که از منظومه فکری اقتصاد اسلامی گرفته شده است، گفت: اندیشه اقتصاد مقاومتی نظریه و الگویی اسلامی درباره اقتصاد مقاوم است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با عنوان «نسبت اقتصاد اسلامی با اقتصاد مقاومتی» با ارائه محمدجواد توکلی عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی …

Read More »

مشکل اصلی نظام بانکداری ربوی، خلق پول از هیچ است/ «ربای پنهان»

مشکل اصلی نظام بانکداری ربوی، خلق پول از هیچ است/ «ربای پنهان»

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت: مشکل اصلی نظام بانکی ما فقط بهره نیست، بلکه خلق پول از هیچ بالاتر و مهمتر است که ربای پنهان نامیده‌ می‌شود، در حوزه‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی علمیه موضوع «اکل مال به باطل» رخداده در بانک‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تبیین و مورد بررسی برای جامعه صورت گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر رسول بخشی دستجردی، در جلسه افتتاح اولین دوره …

Read More »

اشکال شرعی معامله «بیت‌ کوین»/ پول‌های مجازی پشتوانه دولتی و حقوقی ندارند

اشکال شرعی معامله «بیت‌ کوین»/ پول‌های مجازی پشتوانه دولتی و حقوقی ندارند

حجت‌الاسلام نظری اظهار کرد: قطعا معامله «بیت کوین» دارای اشکال شرعی است؛ چراکه چنین خرید و فروش‌هایی را که بسیار مجهول هستند در اسلام، «غَرَری» می‎نامند که همراه با ضرر است و منظور از غَرَر این است که کسی از ماهیت این معاملات اطلاعی ندارد و همچنین در مورد مالیت آن هم تردید وجود دارد. شبکه اجتهاد: در ماه‌های اخیر، …

Read More »

اکثر فقها معتقدند ماهیت «بیت‌کوین» معلوم نیست و نباید با آن معامله کرد

نظر مراجع تقلید درباره پول دیجیتالی بیت کوین

شبکه اجتهاد: ماجرای پول‌های مجازی و به‌ویژه بیت‌کوین، یکی از بحث‌هایی است که می‌تواند به مثابه یکی از موضوعات مستحدثه در فقه اسلامی مورد بحث قرار گیرد تا تکلیف آن روشن شود. برای طرح این مسأله گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام دکتر محمدمهدی چگینی، یکی از پژوهشگران پژوهشگاه فقه نظام در این حوزه انجام دادیم. یکی از الزامات پژوهش‌های فقهی و استخراج …

Read More »

معرفی فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان/ ورود حوزه در عرصه فقه اقتصاد ضروری است

دوره پودمانی «فقه اقتصاد» در مشهد آغاز شد

دبیر هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان بر ورود حوزه علمیه قم به کرسی اقتصاد اسلامی تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سیداحمد عاملی در نخستین گردهمایی ویژه معرفی دوره عمومی اقتصاد در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد با اشاره به اقبال روزافزون اقتصاد اسلامی در جامعه و مراکز عالی دانشگاهی، ابراز کرد: به علت نبود نیروهای حوزوی کافی، کرسی‌های …

Read More »
Real Time Web Analytics