آیین اعتدال؛ پیامی برای آشتی مذاهب

نگارنده به دلیل نگرانی از وضعیت اسفناک جهان اسلام در نتیجۀ اختلاف‌های مذهبی به دنبال ارائه راه حلی برای برون رفت از وضعیت موجود است. راه حلی که با معیار قرار دادن عقلانیت و انصاف ارائه می‌‌شود و سعی در تعدیل و اصلاح خطاهای همۀ طرف‌های درگیر در این جنگ خانمان سوز و منجلاب فروکاهنده دارد.

به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب “آیین اعتدال؛ پیامی برای آشتی مذاهب” ترجمۀ کتابی است از آقای شیخ حیدر حب‌الله با نام “رساله سلام مذهبی” که در سال ۲۰۱۵ در بیروت منتشر شده است. این کتاب با ترجمۀ آقای محمدجواد حسین زاده در بهار سال ۹۶ توسط انتشارات شهید کاظمی به چاپ رسیده است.

نویسنده به دلیل نگرانی از وضعیت اسفناک جهان اسلام در نتیجۀ اختلاف‌های مذهبی به دنبال ارائه راه حلی برای برون رفت از وضعیت موجود است. راه حلی که با معیار قرار دادن عقلانیت و انصاف ارائه می‌‌شود و سعی در تعدیل و اصلاح خطاهای همۀ طرف‌های درگیر در این جنگ خانمان سوز و منجلاب فروکاهنده دارد.

با این هدف، نویسنده در بخش اول کتاب بگونه‌ای ‌خلاصه و گذرا به مهمترین گزاره‌‌های اعتقادی شیعه اشاره می‌کند و با معرفی این گزاره ‌ها می‌خواهد به این واقعیت توجه دهد که در بسیاری از موارد عقاید شیعه تفاوت چندانی با عقاید اهل سنت ندارد و اگر چنانچه اختلافی وجود دارد، در پاره‌ای موارد همان اختلاف در میان گرایش‌های گوناگون اهل سنت نیز وجود دارد. از سوی دیگر، بحران در روابط میان شیعیان و همه فرق اهل سنت نیست، بلکه بحران در روابط میان شیعه و بخشی از اهل سنت بویژه سلفی‌هاست.

در بخش دیگر کتاب، نویسنده به گزاره‌های اختلافی میان شیعه و اهل سنت می‌پردازد و بدون وارد شدن به بحث‌های مفصل علمی و نفی و اثبات‌های همیشگی، به دنبال ارائه راه حلی برای برداشتن موانع روانی است که بحران‌های بزرگی در مسیر ایجاد روابط خلق کرده است. در این بخش به موضوع‌هایی از این دست پرداخته می‌شود: لعن صحابه، اهانت به همسران پیامبر، تقیه، تحریف قرآن و انکار سنت نبوی، عاشورا و نمادهای آن، ازدواج موقت، گرایش به تشیع، سرکوب آزادی‌های مذهبی.

در بخش دیگر کتاب، اصول، راهکارها و ابزارهایی مطرح می‌شود که برای مدیریت اختلاف‌ها مثمر ثمر بوده، در عین حفظ اختلاف‌های علمی و عقایدی، از ایجاد اصطکاک و درگیری‌های خونبار و مخل آسایش و امنیت جلوگیری می‌کند. سپس گام‌هایی که برداشتن آنها در میدان عمل لازم است برشمرده می‌شود و پیشنهادهایی از قبیل “یکپارچه شدن تلاش‌های اعتدالگرایان مذاهب برای مبارزه با افراطگرایان” ارائه می‌شود. در بخش نهایی نیز اهمیت و جایگاه اینگونه نظریه پردازی‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.

در پایان، همانگونه که در یادداشت مترجم آمده است: «به حتم، طرحی که در این کتاب درانداخته می‌شود، مخالفانی دارد. مخالفان “صفر یا صد” اندیش، فرصت تأمل و اندیشه را از خود باز می‌ستانند، اما مخالفان “صفر تا صد” اندیش می‌توانند با مطالعۀ این کتاب، نکات در خور توجهی را در زمینۀ تعامل و همزیستی مسالمت آمیز میان پیروان مذاهب اسلامی دریابند».

معرفی نویسنده

شیخ حیدر حب الله در سال ۱۹۷۳ میلادی در شهر صور از شهرهای جنوبی لبنان متولد شد و پس از سپری کردن دورۀ ابتدایی و متوسطه، در سال ۱۹۸۸ وارد حوزۀ علمیۀ صور شد و دروس مقدمات و سطح حوزه را فراگرفت. سپس در سال ۱۹۹۵ برای فراگیری مدارج بالای علمی به جمهوری اسلامی ایران سفر کرد و در حوزۀ علمیۀ قم از دانش عالمان آن دیار بهره برد.

از جمله فعالیت‌های علمی و فرهنگی او می‌توان به این موارد اشاره کرد: ترجمه تعدادی زیادی از کتاب‌ها و مقالات از فارسی به عربی، ریاست هیئت تحریریه مجله المنهاج (بیروت) به مدت هفت سال، ریاست هیئت تحریریه مجله الاجتهاد و التجدید و مجله نصوص معاصره (همچنان ادامه دارد)، عضویت در هیئت تحریریه مجله تخصصی فقه اهل البیت، عضو هیئت تحریریۀ مجلۀ میقات حج، هدایت ده‌ها پایان نامه کارشناسی ارشد در حوزۀ علمیۀ قم، جامعه المصطفی العالمیه، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکدۀ اصول دین، مسئولیت میز شیعۀ امامیه در مؤسسۀ “خدمه علوم القرآن الکریم و السنه الشریفه” (قاهره) به مدت ۸ سال، معاونت علمی دایره المعارف فقه اسلامی مطابق مذهب اهل البیت تحت اشراف آیت‌الله‌هاشمی شاهرودی، تدریس دروس سطح و خارج حوزه، تألیف چندین کتاب از جمله:

التعددیه الدینیه، نظره فی المذهب البلورالی

علم الکلام المعاصر، قراءه تاریخیه منهجیّه

نظریه السنه فی الفکر الإمامی الشیعی، التکوّن والصیروره

بحوث فی الفقه الزراعی (تقریرات درس خارج فقه آیت‌هاشمی شاهرودی)

مسأله المنهج فی الفکر الدینی، وقفات وملاحظات

بحوث فی فقه الحج

حجیه السنّه فی الفکر الإسلامی، قراءه وتقویم

دراسات فی الفقه الإسلامی المعاصر (۵ جلد)

فقه الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر

دروس تمهیدیه فی تاریخ علم الرجال عند الإمامیّه

إضاءات فی الفکر والدین والاجتماع” (۵ جلد)

حوارات ولقاءات فی الفکر الدینی المعاصر

المدخل إلى موسوعه الحدیث النبوی عند الإمامیّه، دراسه فی الحدیث الإمامی

حجیه الحدیث

شبکه اجتهاد یادآور می‌شود، چاپ اول کتاب «آیین اعتدال؛ پیامی برای آشتی با مذاهب» توسط نشر شهید کاظمی در ۱۵۲ صفحه به قیمت ۷۵۰۰ تومان روانه بازار نشر شده است.