بر اساس گزارشهای قرآنی، زنان امتهای پیشین در عرصههای سیاسی و اجتماعی، حضور داشتهاند، و در شریعت اسلام نیز منعی در این زمینه صورت نگرفته و زنان میتوانند در مسائل سیاسی و اجتماعی مشارکت کنند. لیکن تصدی مقامات عالی کشور، که نیازمند ولایت بر مردم و ملازم با امر و نهی است اصالتاً از خداوند متعال است و فقط برای کسانی است که از سوی خداوند متعال برای احراز این مقامات تعیین و منصوب شده باشند.
به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائلی که از گذشتههای دور دربارۀ زنان مطرح بوده و هماکنون نیز به شکلهای مختلف مطرح میشود، مسئلۀ تفاوت زن و مرد در برخی احکام و مقررات اسلامی و ازجمله در مدیریت کشور در سطح کلان است. با توجه به ارتقای سطح علمی و افزایش تجربۀ عملی بانوان به سبب حضور در مراکز دولتی، وزارتخانهها، ادارات دولتی و مؤسسات و شرکتهای خصوصی، این سؤال مطرح میشود که اشتغال به مدیریتهای کلان کشور مانند رهبری و قضاوت، برای زنان چگونه است؟ دین اسلام در این مسئله چه نظری دارد؟
ناگفته روشن است که در کشورهای غربی و نظامهای غیردینی، برای مشارکت زنان در فعالیتهای سیاسی و مدیریتهای کلان حکومتی، محدودیتی وجود ندارد؛ اما با توجه به اسلامی بودن نظام جمهوری اسلامی ایران و تأکید بر رعایت قوانین اسلامی و مخالفت نداشتن مصوبات مجلس با قوانین شرعی، برخی از محدودیتها برای زنان وجود دارد که ازجملۀ آنها محدودیت در مدیریت کلان حکومتی است.
سؤالی که دراینباره مطرح است، این است که تصدی مناصب ولایی و حکومتی برای زنان از منظر دین چگونه است؟ آیا در دین اسلام مناصب کلان حکومتی مانند رهبری و قضاوت در اختیار مردان است و زنان را در آن راهی نیست یا زنان نیز میتوانند متصدی این مناصب شوند؟ دربارۀ برخی از مصادیق مناصب ولایی مانند قضاوت زنان، کتابها و مقالات متعددی نوشته شده است، اما بحث جامع و کلی با عنوان تصدی مناصب ولایی توسط زنان یافت نشد.
کتاب تصدی مناصب ولایی توسط زنان از منظر کتاب و سنت، پژوهشی است در این زمینه و نویسندۀ آن کوشیده است دیدگاه اسلام را در این مسئله با استفاده از آیات، روایات و دلائل عقلی تبیین کند. بدین منظور، مباحث این کتاب در سه بخش شده است.
بخش اول، مفاهیم و کلیات که در آن مفاهیم منصب، حق، حکم، تکلیف، ولایت و وکالت توضیح داده شده و تفاوت حق و حکم و وکالت و ولایت و ویژگیهای مناصب ولایی و مصادیق آن بیان شده است.
بخش دوم، مبانی و اصول نظری تصدی مناصب ولایی از دیدگاه اسلام را در سه فصل، با عناوین مبانی هستیشناختی، مبانی انسانشناختی و مبانی ارزششناختی بیان کرده است.
بخش سوم و پایانی دلائل موافقان و مخالفان تصدی مناصب ولایی را مطرح و بهتفصیل بررسی و نقد کرده و دیدگاه مقبول در این مسئله را با دلائل و شواهد تبیین کرده است.
گفتنی است، کتاب «تصدی مناصب ولایی توسط زنان از منظر کتاب و سنت» پژوهشی است در قلمرو مباحث زنان که با تلاش پژوهشگر ارجمند حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد طاهرینیا نگارش یافته و در ۳۳۰ صفحه رقعی توسط انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است. علاقهمندان برای خرید اینترنتی کتاب میتوانند اینجا کلیک نمایند.
منبع: موسسه امام خمینی (ره)