شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد ابوالقاسم علیدوست، گفت: قطعا از این تفکر توجیه نکاح معاطاتی که در نهایت هم به همباشی منجر خواهد شد، هیچ کسی سود نمی‌برد مخصوصا دختران؛ در اینجا بازی باخت باخت است و بیشترین ضرر را خانم‌ها خواهند کرد.
به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در میزگرد نکاح معطاتاتی که چندی قبل در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: در بحث نکاح معاطاتی باید دقیقا بین آن و همباشی تفاوت قائل شویم تا موضوع واحدی تلقی و نامگذاری نشود؛ همچنین باید ببینیم بحث در ثبوت است یا اثبات، گاهی ثبوتا لفظ برای نکاح لازم است ولی گاهی اثباتا، یعنی اگر بخواهد در دادگاه حکم داده شود لازم است؛ بنابراین این دو را نباید با هم آمیخته کنیم.
استاد سطح خارج حوزه علمیه بیان کرد: هر کسی می‌خواهد در این زمینه بحث کند باید بین این دو تمایز قائل شود البته برخی که دقت علمی ندارند و کلیپ درست کرده و یادداشت می‌نویسند اهل این مباحث نیستند و بی‌خود به آن ورود می‌کنند.
این استاد حوزه علمیه قم افزود: فرض کنید نکاح، با همان معنایی که فقها فرموده‌اند، معاطاتی شد (یعنی کاملا به شکل نکاح رسمی و قانونی و با همان آداب است و فقط لفظ نداشت) جواز آن، جای بحث دارد و مخالفان و موافقان آن دلیل خاص خود را دارند، موافقان معاطات به اصل یعنی انشاء (مکتوب کردن عقد) تمسک کرده‌اند. چند روایت هم برای جواز آن داریم؛ روایت نوح بن شعیب و ابن بضیع؛
علیدوست با بیان اینکه فقها مفصل در این باره بحث کرده‌اند و سابقه آن حداقل به اوائل قرن ۱۳ بازگشت دارد، تصریح کرد: نکته دیگر اینکه قطعا از این تفکر (توجیه نکاح معاطاتی که در نهایت هم به همباشی منجر خواهد شد) هیچ کسی سود نمی‌برد مخصوصا دختران؛ در اینجا بازی باخت باخت است و بیشترین ضرر را خانم‌ها خواهند کرد؛ تصور کنید همین هنجار موجود برای عقد، حذف شود ببینید چه چیزی بیرون خواهد آمد؛ بنابراین همان افرادی که می‌گویند عشق، محلل است آیا حاضرند دختر، خواهر یا خودشان به این شکل با کسی باشند؟
وی تاکید کرد: ماهیت نکاح با صدر اسلام تفاوت کرده است؛ حضرت عبدالمطلب در حالی که طبق نقلی صد سال سن داشته است تصمیم گرفت برای فرزندش همسر بگیرد و یکی هم برای خود گرفت، ازدواج با آن ماهیت با ازدواجی که امروز در جامعه ما نقطه عطف در عمر یک انسان است و اگر کسی در آن موفق باشد زندگی خود را موفق توصیف می‌کند و برعکس، خیلی فرق دارد.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: فقها و حتی جامعه‌شناسان و روان‌شناسان و … باید روی این نکته دقت کنند که آیا لفظ می‌خواهد یا نه و کتابت می‌خواهد یا خیر؟ حتی بررسی آیات و روایات هم باید با این نگاه وجود داشته باشد.
وی با اشاره به دیدگاه امام (ره)، گفت: امام فرموده است که شرایط نکاح باید در متن عقد باشد ولی برخی به این دقت نمی‌کنند، زن و مردی که قصد ازدواج دارند قرار و شرایطی با هم دارند یا خیر، امام می‌فرماید هر شرطی باید در متن عقد باشد.
علیدوست بیان کرد: بنابراین باید بر سه نکته تاکید شود؛ اول اینکه پیامد یک تفکر چیست؟ دوم تفاوت ماهیت ازدواج در دوره معاصر با گذشته و سوم بررسی دقیق روایات.
