خاورشناسان و حدیث شیعه

«خاورشناسان و حدیث شیعه» عنوان کتابی است که به‌تازگی از سوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار نشر شده است.

به گزارش شبکه اجتهاد، شیعه پژوهی غربی که ابتدا نسبت به شیعه و حدیث آن نگاه حاشیه‌ای داشته، همواره شیعه را در کنار جهان سنی بررسی می‌کرد، با ظهور انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی تغییر ذائقه داده و کوشید تا زوایای جدیدتری از این قدرت دینی- سیاسی را کشف کند.

بی‌گمان در سال‌های آغازین قرن بیست و یکم شاهد ظهور نوشته‌ها و آثاری در غرب هستیم که به نظر می‌رسد، نه‌تنها آن نگاه حاشیه‌ای رنگ‌باخته، بلکه جای خود را به مطالعاتی نظام‌مند، تخصصی و جدید در حوزه‌های گوناگونی از حدیث شیعه داده است؛ از سوی دیگر، مقدمه ارزیابی علمی رویکرد خاورشناسان به حدیث شیعه مواجهه بدون واسطه با نگاشته‌های آنان است.

این مهم جز با تتبع گسترده در تحقیقاتشان و مطالعه موردی هر یک از آن‌ها میسر نخواهد بود. کتاب پیش رو بر اساس ضرورت گفتمان نقد آثار خاورشناسان درزمینهٔ مطالعات حدیثی شیعه، نخست به شناسایی آثار آنان و سپس به تبیین و تحلیل مسئله‌ها، اندیشه‌ها، مبانی فکری و جریان‌ها و رویکردهای خاورشناسان پرداخته است.

این اثر در ۵ فصل تهیه و تدوین‌شده است؛ در فصل نخست مفاهیم پژوهش به همراه مروری کوتاه بر پیشینه مطالعات خاورشناسان در حدیث شیعه تعریف‌شده است. در فصل دوم این اثر تلاش شده است تا با شمارش دقیق و کامل مجموعه اقدامات پژوهشی خاورشناسان در حدیث شیعه تحلیل درست و منطقی از برآورد آثار آنان صورت گیرد.

فصل سوم به موضوع بازشناسی و تحلیل عرصه‌ها و مسئله‌های خاورشناسان در حدیث شیعه اختصاص دارد و در فصل چهارم نیز با توجه به شاخص‌ترین آثار و اندیشه‌های خاورشناسی در حوزه حدیث شیعه و نیز در نظر گرفتن تطور رویکردی و تاریخی و روش‌های پژوهشی آنان، مهم‌ترین و برجسته‌ترین عرصه‌ها و مسائل فکری مطالعاتی خاورشناسان شناسایی‌شده است.

بررسی و تحلیل آسیب‌ها و امتیازهای فعالیت‌های علمی خاورشناسان در حدیث شیعه در فصل پنجم بیان‌شده است. این فصل به دو بخش «آسیب‌ها در مطالعات خاورشناسان در حدیث شیعه» و «نقاط قوت و مزایای خاورشناسان در حدیث شیعه»، می‌پردازد.

تعریف مفاهیمی همچون حدیث شیعه، خاورشناس، روش‌شناس و تحلیلی انتقادی، الگوهای طبقه‌بندی پژوهش‌های حدیثی خاورشناسان، ادوار تاریخی پژوهش‌های خاورشناسان در حدیث شیعه از پدیداری تاکنون، روش‌های پژوهشی خاورشناسان در حدیث شیعه، محوریت بخشی به امام در حدیث شیعه، تدوین حدیث در دوره متقدم شیعه و… برخی از موضوعاتی است که در این اثر به آن اشاره‌شده است.

کتاب «خاورشناسان و حدیث شیعه» به قلم علی حسن‌نیا نگاشته شده است و در شمارگان ۲۰۰ نسخه و قطع وزیری به چاپ رسیده و در اختیار علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی قرارگرفته است.