شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
پایان‌نامه سطح سه حجت‌الاسلام ناصر جواهری با عنوان «بررسی فقهی دست‌بوسی در مذهب امامیه»، توسط حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی بهادری قلعه شیری در مقام استاد داور، موردبررسی و ارزیابی قرار گرفت.
به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این پایان‌نامه با اشاره به اینکه در دین مبین اسلام برای هر فعلی از افعال حکمی یا احکامی وجود دارد، گفت: یکی از افعال دست‌بوسی می‌باشد که باید حکم شرعی آن را از ادله و منابع احکام استخراج نمود. برای بسیاری از مکلفان حکم انواع دست‌بوسی مشخص نیست و گاهی از تفاوت بین بوسیدن دست فقها و بزرگان دینی، بوسیدن دست پادشاهان و رجال سیاسی پرسش کرده و این مسئله را به‌عنوان یک چالش مطرح و از آن به نفع اغراض شخصی خود استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه دست‌بوسی انواع و اقسامی دارد و این اقسام می‌تواند به لحاظ حکم متفاوت باشد، این تحقیق می‌کوشد، حکم شرعی انواع دست‌بوسی را با بررسی متون دینی و ادله احکام در حد توان استخراج کرده و تبیین کند.
جواهری با بیان اینکه دست‌بوسی نوعی الگوی رفتار اجتماعی و میان فردی است که نمادی از احترام تکریم و ابراز محبت یا ادای احترام و توجه ویژه انسان به هم نوع خود به شمار می‌رود، تصریح کرد: به دلیل بهره‌مندی رفتار دست‌بوسی از نیت‌های پیشینی و اهداف پسینی و همچنین برخورداری از خودآگاهی بیشتر، این کنش، نوعی الگوی رفتار رسمی و دارای بار معنایی عمیق به شمار می‌آید.
وی افزود: خاستگاه معرفتی و پیامدهای اجتماعی این رفتار موجب شده است در آموزه‌های اسلامی نیز توجه ویژه‌ای به آن مبذول شود؛ اما برای بسیاری از مکلفان حکم انواع دست‌بوسی مشخص نیست و برای برطرف کردن این چالش باید ماهیت کاملاً فرهنگی این رفتار و اثرپذیری آن از ترجیحات و گرایش‌های متغیر اجتماعی، پذیرش محدود و نظام‌مند آن را در اسلام نشان داد.
دانش آموخته حوزه علمیه خراسان با اشاره به اینکه قرار گرفتن در چارچوب نظام معنایی توحیدی و همچنین حفظ کرامت ذاتی انسان، دو ویژگی مهم برای تائید رفتار دست‌بوسی در آموزه‌های اسلامی است، ادامه داد: ظهور و بروز این رفتار در جامعه مسلمان عصر حضور ائمه اطهار(ع) نیز تابع حفظ شرایط دوگانه مذکور بوده است؛ اما با بررسی روایات و سیره معصومین می‌توان فهمید که دست‌بوسی با حفظ شرایط مذکور اشکالی ندارد و جواز آن تائید شده و به ادله مختلف اعم از روایات و سیره اهل‌بیت(ع) و همچنین از باب احترام و تکریم مؤمنان با نیت تقرب به پروردگار می‌توان حکم به استحباب این عمل را داد.
حجت‌الاسلام جواهری ابراز داشت: در این تحقیق مشخص می‌شود؛ اگر دست‌بوسی افراد با نیت دنیایی و باعث خوشحالی و غرور افراد خاصی شود؛ علاوه بر اینکه جایز نیست؛ بلکه به ادله قرآنی و روایات عمل حرامی است که باعث عقوبت انسان‌ها می‌شود.
گفتنی است، تدوینگر این پایان‌نامه از هدایت و راهنمایی حجج اسلام والمسلمین دکتر محمدرضا جواهری در مقام استاد راهنما و مرتضی نوروزی به عنوان استاد مشاور، بهره برده است.
