شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شهید صدر در علوم حوزوی حلقات اصول را نوشت و در درس خارج، در زمان معین متناسب، با نیاز روز تدریس می‌کرد. یکی از نوآوری‌های ایشان در بحث تمدن اسلامی است. شهید صدر دیدگاه‌ها و نظریه‌ها و مبانی نظری برای احیا تمدن اسلامی ارائه کرد و مبنای این تمدن را تشکیل حکومت اسلامی می‌داند.
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عباسعلی شاملی، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در بیست و دومین قسمت از فصل جدید از برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» در خصوص نوآوری‌های شهید صدر و تحقق آن در علوم اسلامی بحث کرد.
شاملی دربارهی نوآوری‌های شهید صدر گفت: شهید سید محمدباقر صدر نابغه و تکاور عالم شیعه است و بزرگان شیعه متفق القول گفته‌اند او شخصیت علمی و معنوی و تقوایی بی‌نظیری دارد. ایشان در دروس رایج حوزه سرآمد زمانه خود بوده و در همان دروس و غیر آن نوآوری‌های مطرح می‌کند.
این استاد حوزه علمیه یادآور شد: شهید صدر در سنین جوانی کتاب جریان فدک در تاریخ را می‌نویسند و بعد از آن کتاب‌های فلسفتنا، اقتصادنا و جامعتنا. البته جامعتنا با شهادت ایشان فقط ایده و صوت است که ابتدا تحت عنوان المدرسه القرآنیه و بعد جامعتنا چاپ می‌شود. ایشان سال‌ها قبل از جریان تولید علم دینی و علوم انسانی اسلامی که الآن مطرح شده به دنبال این مساله بوده و از پیشگامان است.
شهید صدر درس خارج را با نیاز روز تدریس می‌کرد
وی بیان کرد: شهید صدر در علوم حوزوی حلقات اصول را نوشت و در درس خارج در زمان معین متناسب با نیاز روز تدریس می‌کرد. در علوم اسلامی، به نظر من فلسفتنا یعنی ارائه فلسفه تطبیقی اسلامی و سایر کتب هم همینطور است. نوآوری دیگری ایشان در بحث تمدن اسلامی است. ایشان دیدگاه‌ها و نظریه‌ها و مبانی نظری برای احیا تمدن اسلامی ارائه کرد و مبنای این تمدن را تشکیل حکومت اسلامی می‌داند.
شهید صدر و روش قرآن پژوهی استنطاق
شاملی در خصوص مباحث پایان‌نامه خود در دانشگاه مک گیل که دربارهی اندیشه شهید صدر است، توضیح داد: انگیزه اصلی من شناساندن مبانی عالی فکری شهید صدر به غرب بود. من از شاگردان آیت‌الله سید علیرضا حائری، آیت‌الله سید محمود شاهرودی و آیت‌الله سید کاظم حائری بودم که از برجسته‌ترین شاگردان شهید محمدباقر صدر به شمار می‌روند. شروع کردم به مطالعه در اندیشه ایشان تا بخش‌هایی از آن را برجسته کنم و به عنوان پایان‌نامه ارائه دهم. یکی از بحث‌ها و نوآوری‌های شهید صدر روش قرآن پژوهی استنطاق است. یک روش آکادمیک و مشورت علمی از قرآن است که مبانی و بحث‌های زیادی دارد. متوجه شدم ایشان در بحث تاریخ به یک نظریه به نام نظریه المثل تاکید دارد. موضوع من «فرهنگ توسعه و توسعه فرهنگی در بستر آموزش و پرورش در جامعه دینی با تکیه بر نظریه شهید در صدر در باب نظریه مثل» انتخاب شد.
توسعه فرهنگ اسلامی زمانی اتفاق می‌افتد که شهروندان از نقطه نظر ارزشی هدایت شوند
مهمان این برنامه تلویزیونی برنامه، در توضیح نظریه مثل اظهار داشت: شهید صدر معتقد است که توسعه فرهنگ یا فرهنگ اسلامی توسعه زمانی اتفاق می‌افتد که شهروندان از نقطه نظر ارزشی هدایت شوند. نظریه مثل تبین و توصیف روند شکل‌گیری نظام ارزش‌ها در فرد و جامعه است. سؤال من اینجا بود که آموزش و پرورش چه به شکل رسمی و چه غیر رسمی چگونه می‌تواند توسعه فرهنگی را در جامعه ایجاد کند که شهروندان طرفدار فرهنگ اسلامی توسعه باشند. توسعه در سایه‌‌ی یک فرهنگ اتفاق می‌افتد و برای رسیدن به توسعه اسلامی باید فرهنگ اسلامی وجود داشته باشد. آموزش و پرورش واسطه‌ای برای تثبیت و درونی سازی ارزش‌هاست.
سه مبنا برای شکل‌گیری نظام ارزشی در فرد
وی ادامه داد: نظریه‌‌ی شهید صدر سه مبنا برای شکل‌گیری نظام ارزشی در فرد ارائه می‌دهد. یکی از عوامل تأثیرگذار فلسفه زندگی هر فرد و جهان بینی اوست. یک عامل دیگر افق دید هر فرد است که شهید صدر می‌گوید این دو عامل سه نوع نظام ارزشی می‌سازد. نظام ارزشی محیط گرا و حال گرا؛ افراد می‌خواهند با این نظام ارزشی زندگی فعلی و روزمره خود را آسوده بگذرانند. نظام ارزشی آینده گزینی و آینده گرایی؛ افراد می‌خواهند نظام ارزشی‌شان به وضع مطلوب‌تری امیدوار کند. انقلاب‌های رنسانس و روشنفکری در جهان غرب برآمده از همین تغییر نظام ارزشی از محیط گرا به آینده گراست. آزادی و دموکراسی دستاورد این تغییر است ولی متأسفانه وسیله جای هدف را گرفته است و آزادی هدف شده است. نظام ارزشی سوم که پیشنهاد ایشان است ارزش‌گذاری متعالی نام دارد که بر اساس جهان بینی الهی است.
دکتر عباسعلی شاملی دربارهی نسبت میان توسعه ارزش‌ها و تحول فرهنگی بیان کرد: ایشان می‌گوید که تشکیل یک حکومت دینی در ایران می‌تواند منشأ حرکت‌های فرهنگی بسیاری باشد و این انگیزه‌ای برای جلسات قرآن پژوهی ایشان بود. توسعه فرهنگی عاملی است که مانند دی ان ای در انسان‌ها جریان پیدا می‌کند و اگر نظام ارزش‌ها در توسعه فرهنگی وجود داشته باشد دی ان ای فرهنگی می‌سازد. این اتفاق از تزلزل فرهنگی و تهاجم فرهنگی جلوگیری می‌کند. یک اصطلاح شهید صدر که برای سوپروایزر من در دانشگاه جالب بود، اصطلاح بیماری ارزشی است. شهید صدر می‌گوید که افراد و جوامعی که در مقاومت و التزام ارزش‌ها دچار مشکل هستند، بیماری ارزشی دارند. نظام ارزشی متکی بر توحید از اضطراب و التهاب‌ها جلوگیری می‌کند و انسجام شخصیتی در صورتی اتفاق می‌افتد که یک نظام ارزشی پابرجا مبتنی بر توحید وجود داشته باشد. فطرت انسان داشتن یک آرمان مطلوب و جاودانه است. تنها آرمان مطلوب توحید است که از یک طرف به معاد و از طرف دیگر به نبوت می‌رسد و یک نظام ارزشی منسجم و دقیق و پویا برای فرد می‌سازد.
بنابر اطلاع روابط عمومی پژوهشگاه شهید صدر، این عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در پایان اظهار داشت: منطقه الفراغ و بار زمین مانده‌‌ی علوم تربیتی ما آشنا نبودن با روش درست درونی سازی ارزش‌ها و برونی‌سازی ارزش‌ها به‌صورت استاندارد، آکادمیک و عالمانه ست.
با سلام ممنون از زحماتتون ای کاش میشد نسخه چاپ از مطالبتون برداشت تا در زمان مناسب مطالعه کنیم