شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد و محقق حوزه علمیه قم، مکتب قم و نجف را مکمل یکدیگر دانست و گفت: حوزه علمیه قم ادامه دهنده حوزه علمیه نجف است، هیچ تنافی و تباین بین این دو مکتب نیست چه بسا در برخی مسائل فقهی و اصولی مکمل یکدیگر باشند. اما در برخی جاها مکتب نجف مکتب خاص خود را دارد و مکتب قم روش و رویه خاص خود را دارد.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر طبسی در گفت وگو با شفقنا با بیان اینکه حوزه علمیه قم را یکی از سرشاخه‌های مهم حوزه علمیه نجف دانست و ابراز داشت: مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی حوزه علمیه قم را تاسیس کرد درحالیکه ایشان از شاگردان سید محمد فشارکی، شیخ محمدتقی شیرازی و شیخ فضل الله نوری است که در زمان خود صدها عالم و مجتهد تربیت کرد که مرحوم امام خمینی، مرحوم آیت‌الله سید احمد شهرستانی، مرحوم آیت‌الله اراکی و مرحوم آیت‌الله شیخ محمدرضا طبسی از آن جمله هستند.
او به کارنامه حوزه علمیه قم پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: بدون تحقیق کارنامه حوزه در این مقطع زمانی بسیار درخشنده و بالنده است؛ تربیت مجتهد، فقیه، اعزام هزاران مبلغ از طلاب و فضلای حوزه به داخل و خارج از کشور جهت تبلیغ اسلام بخشی از خدمات حوزه علمیه قم است.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: تاسیس ده‌ها مراکز تخصصی بر غنای حوزه علمیه قم افزوده است و متاسفانه این خدمات در مقطع پس از پیروزی انقلاب تا الان هنوز برای مراکز علمی جهان بویژه الازهر مصر روشن نشده است و آنها از فعالیت‌های حوزه در این چهار دهه کاملا بی اطلاعند و به نظر من تنها با داشتن یک شبکه ماهواره‌ای قوی در حوزه علمیه قم امکان ارائه این خدمات ارزنده به جهان اسلام میسر خواهد بود.
او ادامه داد: حوزه در طول چهاردهه اخیر خدمات بزرگی را در زمینه‌های مختلف و علوم گوناگون ارائه کرده است که در یک آمار سرانگشتی هزار جلد کتاب در علوم مختلف فقه، اصول، تفسیر، کلام جدید، کلام قدیم، مسائل مستحدثه توانسته به انجام رساند.
طبسی ابراز کرد: امروز جهان اسلام بویژه جوانان تشنه معارف و فکر اهل بیت هستند و این وظیفه حوزویان است که فکر ناب اهل بیت را به دنیا منعکس کنیم.
حوزه‌ها به رسالت خود در رابطه با قرآن عمل نکرده‌اند
او ادامه داد: حوزه باید بین اسلام محمدی و اسلام اموی و داعش برای مردم جدایی انداخته و به مردم اسلام ناب را بشناساند ضمن اینکه حوزه‌های علمیه هنوز به رسالت اصلی خود در رابطه با قرآن آنگونه که باید و شاید عمل نکرده است. قرآن را نباید در حاشیه حوزه‌ها قرار دهیم بلکه باید در متن حوزه قرار گیرد چراکه این کتاب آسمانی مصدر نخست تشریع احکام الهی است.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه در کتابی ۸۰۰ آیه قرآن کریم مربوط به فقه را جمع آوری کردم، افزود: اگر گروهی در این زمینه کار کنند، آیات مربوط به فقه بیش از این مقدار خواهد بود.
فقه جواهری باید در حوزه علمیه رواج یابد
او ادامه داد: حوزه علمیه قم باید متوجه سخن امام خمینی باشد و آن اینکه فقه جواهری باید در حوزه علمیه رواج یابد البته این به معنای نادیده گرفته شدن مسائل مستحدثه یا عدم نوآوری در فقه نیست بلکه باید هم به به فقه بزرگان علمای سلف صالح توجه کرد و به نوآوری و مسائل مستحدثه هم توجه کنیم.
طبسی با اشاره به فعالیت پژوهشگران حوزوی در مراکز تخصصی گفت: فقه پزشکی، فقه اجتماعی، فقه سیاسی از جمله عرصه‌هایی است که جامعه ما خیلی به آنها نیاز دارد و بخشی از پیکره حوزه به سمت تخصص گرایی حرکت کرده است درحالیکه قبل از انقلاب چنین روندی یا نبوده یا خیلی کمرنگ بوده است.
او در مورد کم توجهی به علومی چون قرآن پژوهی، فلسفه و امثال آن در حوزه‌های علمیه گفت: توجه به قرآن و دیگر علوم در زمان‌های قبل کم بوده اما به این صورت که الان نیاز به قران داریم، نبوده است.
حوزه‌های علمیه بیشتر به مجتهدپروری روی آورده‌اند
استاد حوزه علمیه قم با اذعان به وجود کاستی‌ها و نواقص در حوزه‌های علمیه بیان داشت: حوزه‌ها در ۴۰ سال اخیر به مجتهد پروری بیشتر روی آوردند اما اینکه در سالیان اخیر تربیت مجتهد کاستی داشته باید آسیب شناسی کنیم در عین حال باید بپذیریم که زمان فعلی ما با زمان ۱۰۰ سال قبل خیلی تفاوت دارد و قبول داریم که باید به تربیت مجتهد بیشتر پرداخته شود اما باید نقائص را دید و برطرف کرد.
او با بیان اینکه خدمات حوزه‌های علمیه باید برای نسل حاضر تبیین شود، عنوان کرد: زمینه کارهای قرآنی الان در حوزه‌های علمیه نسبت به گذشته بیشتر است و لذا باید در رابطه با علوم قرآن و تفسیر قرآن بیشتر کار کرد، تفسیر قرآن را نباید جزو دروس جنبی حوزه قرار داد، علوم قرآن باید در صدر حوزه‌ها قرار گیرد.
طبسی در مورد خروجی حوزه‌های علمیه در آینده به عنوان قرآن پژوه گفت: نمی‌توان گفت در مقطع خاصی بتوانیم علامه طباطبایی تحویل دهیم، علامه طباطبایی در حوزه علمیه قم خون جگر خورد تا توانست ۲۰ جلد تفسیر المیزان بنویسد.
او همچنین در مورد مسیر حرکت حوزه در تنوع علوم بیان داشت: حوزه باید در سمت و سوی آنچه که مرحوم امام از ما خواستند گام بردارد و آن فقه جواهری است؛ حوزه نباید میراث گذشتگان را فراموش کند در عین اینکه به مسائل جدید هم توجه کند بویژه در زمینه پزشکی.
حوزه برای تقویت تبادل علمی بین مکتب قم و نجف چاره اندیشی کند
استاد حوزه علمیه قم، گفت: آینده حوزه علمیه قم درخشان است چون امام جعفر صادق (ع) فرمود: «از قم علم به سایر شهرها و کشورهای دیگر سرازیر می‌شود» به شرط اینکه درست و زیاد کوشش کنیم.
او تبادل علمی بین مکتب قم و نجف را کم دانست و بیان داشت: حوزه علمیه قم و نجف ارتباط تنگاتنگی ندارند حتی حوزه علمیه قم با الازهر هم ارتباطی ندارد لذا باید تدبیری اندیشید تا علمای آنجا را به قم دعوت کرده و آنها را در جریان دستاوردهای علمی شیعه قرار دهیم.
طبسی خواستار ارتباط عمیق حوزه‌های علمیه شیعه و اهل سنت شد و گفت: باید راه‌هایی برای کاهش فاصله‌های میان حوزه‌های داخل و خارج کشور اندیشیده شود.
او مکتب قم و نجف را مکمل یکدیگر دانست و گفت: حوزه علمیه قم ادامه دهنده حوزه علمیه نجف است، هیچ تنافی و تباین بین این دو مکتب نیست چه بسا در برخی مسائل فقهی و اصولی مکمل یکدیگر باشند اما در برخی جاها مکتب نجف مکتب خاص خود را دارد و مکتب قم روش و رویه خاص خود را دارد.
ماده درسی آیات الولایه در حوزه گنجانده شود
استاد حوزه علمیه قم گفت: باید کاری کرد اسلام ناب برای مردم روشن شود امروز متاسفانه داعش چهره تحریف شده و زشتی از اسلام برای مردم ساخته و گمان می‌کنند اسلام درست همین است لذا فکر اهل بیت را برای مردم تبیین کنیم چون اهل بیت علیهم السلام در همه زمینه‌ها برای مردم حرف دارند.
او پیشنهاد کرد: حوزه‌های علمیه ماده درسی با عنوان آیات الولایه در کنار فقه و اصول قرار دهند و آیاتی که در شان و منزلت امام علی(ع) است را تدریس کنند. ابن حجر یکی از دانشمندان متعصب اهل سنت کتابی به نام الصواعق المفرقه می‌گوید در مورد امیرالمومنین ۳۰۰ آیه نازل شده است اما به ضرس قاطع می‌گویم که هنوز کتابی جامع و علمی و تحلیلی که این ۳۰۰ آیه را جمع کرده باشد نداریم.
