شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله جوادی آملی گفت: کسی که وارد حوزه علمیه شد باید بکوشد که لااقل یک مجتهد متجزی باشد بعد با بقیه کارها – إنشاءالله الرحمن – مجتهد مطلق بشود. سفره الهی و نعمت الهی باز است منتها راه‌هایش روشن است. به ما فرمودند حالا که معلوم شد «العلم ما هو»، بکوشید عالم بشوید. جاخالی نداشته باشید نگویید بس است. اولین لحظه جهل طلبه یا دانشجو این است که بگوید من فارغ التحصیل شدم.
به گزارش شبکه اجتهاد، در آستانه شروع سال جدید تحصیلی حوزه‌های علمیه استان مازندران، امام جمعه و نماینده ولی فقیه این استان، با جمعی از آیات و اساتید، مسئولین حوزوی و جمعی از طلاب حوزه‌های علمیه مازندران در جلسه هفتگی درس اخلاق آیت‌الله جوادی آملی حضور پیدا کردند.
آیت‌الله جوادی آملی در این جلسه، اظهار داشت: مکتب سالار شهیدان (صلوات الله و سلامه علیه) یک بیانی درباره سیره آن حضرت و یک دستوری هم به خود ما دارد. آن جمله أولایش «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اجورکم] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ(علیه السلام)» است و این ختم قائله نیست این در هر عزا و مصیبتی هم هست. به هر مصیبت زده‌ای انسان تسلیت می‌گوید. اما پیام عاشورا آن عنصر دوم و وظیفه دوم است: «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ(علیه الصلاه و علیه السلام)» این دستور محرم که یک جمله نیست این جمله أولی را بدون جمله دوم گفتن ابتر است. کربلا از آن جهت که آموزنده است عنصر دوم را هم به همراه دارد «وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ(علیه الصلاه و علیه السلام)» چون پدر ما را شهید کردند ما خونبها میخواهیم.
ایشان بیان داشت: اگر وجود مبارک حضرت فرمود «أنا و انت ابوا هذه الأمه» کسی نمیتواند بگوید که شما چرا طلب ثار می‌کنید، به شما چه؟ ما می‌گوییم پدر ما را شهید کردند. وقتی فرزند اینها شدیم راه اینها را باید طی کنیم. برای پیمودن این راه الآن که ما در آستانه شروع به تحصیل در سال جدید هستیم، باید ببینیم اینها حوزه‌ها را چگونه اداره کردند؟ جامعه فرهنگی را اینها چگونه اداره می‌کنند؟ قطب فرهنگی یک ملت به چیست؟ اینها وظیفه ماست.
چند اصل برای مراکز علمی و حوزه‌های علمیه در بیانات حضرت امیر(ع)
آیت‌الله جوادی در ادامه گفت: در بیانات نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) چند تا فصل و چند تا اصل است که برای مراکز علمی به خصوص حوزه‌های علمیه بعد دانشگاه‌ها و سایر مراکز است. اصل اول این است که علم و حقیقت علم چیست؟ اصل دوم این است که تحصیل این علم آیا با مزاحمت و مشکلات و فقر و اینها همراه است؟ یا آنها مانع تحصیل علم اند؟ اصل سوم خودکفایی در علم است؛ یعنی جامعه علوی پیروان حضرت امیر(سلام الله علیه) در علم مستقل‌اند یعنی مجتهدند. علم عاریتی و وارداتی مشکلی را حل نمی‌کند. علم باید از درون بجوشد و انسان در علم مستقل باشد. آنگاه اصل چهارم و پنجم به تدریج وظیفه خود عالم نسبت به خودش چیست؟ منابع اصلی علم چیست؟ و حوزه‌ها چگونه باید اداره کرد؟
ایشان سپس بیان داشت: اصل اول این است که علم جای چیزی را تنگ نمی‌کند برای خودش جا باز میکند و به دیگران هم جا می‌دهد خاصیت علم این است. علم مزاحم هیچ کسی نیست. یک بیان نورانی حضرت امیر دارد که «کُلُّ وِعَاءٍ یَضِیقُ بِمَا جُعِلَ فِیهِ إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ» یعنی علم اگرچه در ظرف جان آدم قرار میگیرد اما با تمام مظروف‌های عالم فرق میکند، زیرا هر مظروفی وقتی وارد ظرف شد جا میگیرد جا را تنگ میکند. اما آن طلبه یا دانشجویی که میتواند ده تا مطلب علمی بفهمد همین که پنج مطلب علمی فهمید، الآن پانزده مطلب می‌فهمد. فرمود بدانید یعنی بدانید که علم ظرفیت می‌آورد نه ظرفیت کم بکند. آنکه با دیگری نمی‌سازد عالم نیست.
اولین لحظه جهل طلبه یا دانشجو این است که بگوید من فارغ التحصیل شدم
معظم له ادامه داد: به ما فرمودند حالا که معلوم شد «العلم ما هو»، بکوشید عالم بشوید. جاخالی نداشته باشید نگویید بس است. اولین لحظه جهل طلبه یا دانشجو این است که بگوید من فارغ التحصیل شدم. تا نفس می‌کشیم درس و بحث. فرمود «کُونُوا اَوعِیَهَ العِلمِ»بکوشید که ظرف دانش باشید محدودیت ندارد. هر چه علم آمد ظرفیت عالم بیشتر میشود وسیعتر میشود.
ایشان سپس اظهار داشت: ما یک استخر داریم که ظرف آب است یک چشمه داریم که ظرف آب است، حضرت فرمود اینکه من گفتم شما ظرف علم باشید، «کُونُوا ینابیع العلم» یعنی بکوشید چشمه باشید که از خود شما بجوشد. فرمود شما دانشجو هستید دانشگاه دارید بکوشید که خودتان چشمه علم باشید که کسی نتواند تحریم بکند.
آیت‌الله جوادی آملی بیان داشت: کسی که وارد حوزه علمیه شد باید بکوشد که لااقل یک مجتهد متجزی باشد بعد با بقیه کارها – إنشاءالله الرحمن – مجتهد مطلق بشود. سفره الهی و نعمت الهی باز است منتها راه‌هایش روشن است این راهها را حضرت روشن کرد فرمود حرفی که میزنید غذایی که وارد دهن شما میشود حرفی که از دهن شما خارج میشود این مسیر باید طیب و طاهر باشد «طهروا افواهکم فانها طرق القرآن» پس این دهن را خدا برای قرآن آفریده است.
اگر بخواهیم حوزه پایا و مانا داشته باشیم الا و لابد قرآن باید درس اصلی اش باشد
معظم له اظهار داشت: اساس کار، قرآن کریم است، اگر ما بخواهیم یک حوزه پایا و مانا داشته باشیم الا و لابد قرآن باید درس اصلی اش باشد. بنابراین اولین درس و مهمترین درس ما – ان‌شاءالله – باید قرآن باشد و بدانیم که هیچ نگران نباشیم، ببینیم با چه کسی داریم معامله میکنیم؟ چون با او داریم معامله میکنیم او هم حوزه‌ها را گرم نگه می‌دارد هم خروجی ها را برمیگرداند هم مهاجران- إنشاءالله- سعی می‌کنند رابطه شان را با مراکز خودشان حفظ بکنند.
آیت‌الله جوادی آملی در بخش دیگری بیان داشت: حضرت امیر در نهج البلاغه فرمود شما بچه‌هایتان را فشار نیاورید که مثل خودتان تربیت کنید «لا تقسروا أولادکم على آدابکم»، همان آداب و سنن و روشی که خودتان داشتید همان روش را بخواهید برای فرزندانتان رعایت کنید این درست نیست برای اینکه او برای نسل امروز خلق شده. در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها همینطور است. همان درسی که صد سال قبل در حوزه‌ها می‌خواندند همان درس را با همان سبک بخواهید الآن در حوزه‌ها بگویید این روا نیست. همان درس و بحثی که صد سال قبل در دانشگاه‌ها داشتند همان سبک را بخواهید در دانشگاه‌های فعلی عمل بکنید درست نیست. بالاخره علم ترقی کرده، صنایع ترقی کرده جهان شناسی تغییر کرده، هر چند خطوط کلی و اصول اصلی ما لا یتغیر است، اما کیفیتش، خصوصیاتش، نحوه‌اش باید به سبکی باشد که مشکلات جامعه را حل کند.
