شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
بیش از ۳۰ مدرسه فقهی در حوزه وجود دارد که کار آنها مجتهد پروری است یعنی نخبگان و استعدادهای برتر را شناسایی کرده و تحت برنامه‌های بسیار منظم و فشرده پرورش می‌دهند، این برنامه غیر از پرورش عمومی حوزه است و سابقا چنین مدارسی برای پرورش مجتهد وجود نداشت.
به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، به ارزیابی وضعیت کنونی حوزه علمیه و تفاوت آن با سابق پرداخت و اظهار کرد: حوزه علمیه قم از بهترین حوزه‌های علمیه در دنیا است؛ حوزه‌ای سازنده، بسیار مفید و مؤثر برای نظام اسلامی و برای شیعیان داخل و خارج از کشور است.
آیت‌الله مکارم شیرازی در ادامه به پنج دلیل و شاهد بر پیشرفت حوزه علمیه قم نسبت به سابق اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از شواهد پیشرفت حوزه نسبت به سابق مسأله رساله نویسی فقهی است، ده سال است که در این زمینه مسابقه برگزار می‌کنیم و هر سال نسبت به سال قبل با استقبال بیشتری مواجه شده و رساله‌های بهتری نوشته می‌شود اما سابق بر این در حوزه‌ها چنین برنامه‌هایی وجود نداشت.
این مرجع تقلید ادامه داد: شاهد دیگر این است که بیش از ۳۰ مدرسه فقهی در حوزه وجود دارد که کار آنها مجتهد پروری است یعنی نخبگان و استعدادهای برتر را شناسایی کرده و تحت برنامه‌های بسیار منظم و فشرده پرورش می‌دهند، این برنامه غیر از پرورش عمومی حوزه است و سابقا چنین مدارسی برای پرورش مجتهد وجود نداشت.
این استاد حوزه، افزایش چاپ و انتشار کتاب در حوزه را از دیگر دلایل پیشرفت آن دانست و ابراز داشت: در گذشته شاید سالی بیش از ۵ کتاب چاپ و منتشر نمی‌شد ولی امروزه هر هفته بیش از ۵۰ کتاب چاپ و منتشر می‌شود که نشانگر پیشرفت حوزه است.
او چهارمین شاهد بر پیشرفت حوزه علمیه را توجه و پاسخگویی به مسائل مستحدثه برشمرد و عنوان کرد: در گذشته در مورد مسائل مستحدثه بحثی نمی‌شد اما در حال حاضر تعداد بسیاری کتاب و رساله درباره مسائل مستحدثه نوشته می‌شود و کسانی هستند که بر مسائل مستحدثه و پاسخگویی به آن تمرکز دارند.
آیت‌الله مکارم شیرازی خاطرنشان کرد: در زمینه پاسخ به شبهات نیز گروه‌هایی هستند که به پاسخگویی به شبهات فقهی، اعتقادی، تفسیری و دیگر شبهات می‌پردازند و این مسائل از امتیازات حوزه علمیه است.
او افزود: اضافه بر اینها حدود ۴۰۰ مرکز پژوهشی در حوزه علمیه قم در مورد مسائل فقهی، اصولی، عقیدتی، تفسیری و رجالی و غیر آن وجود دارد که بسیاری از آنها کارهای مهمی ارائه داده اند، همچنین طلاب زیادی از حدود یکصد کشور جهان در حوزه علمیه قم با برنامه ویژه‌ای مشغول به تحصیل هستند که در سابق تقریباً هیچ یک از اینها وجود نداشت. این موارد نشان می‌دهد که الحمدلله حوزه نسبت به سابق پیشرفت فراوانی کرده است.
کاستی‌هایی در حوزه‌های کنونی وجود دارد
این مرجع تقلید اضافه کرد: البته کاستی‌هایی در حوزه‌های کنونی وجود دارد که باید برطرف شود اما در مجموع حوزه نسبت به گذشته پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است.
او با بیان این که امروزه بحث‌هایی قوی تر از بحث‌های بزرگان پیشین در حوزه انجام می‌شود، گفت: امروز حوزه‌ای پیشگام و پیشرو داریم اما باید کاستی‌ها نیز برطرف شود تا شاهد رشد و بالندگی بیشتر آن باشم.
آیت‌الله مکارم شیرازی توجه به اخلاق در حوزه علمیه را امری ضروری دانست و افزود: اسباب انحراف اخلاقی در زمان ما نسبت به گذشته بیشتر شده است و به همین دلیل احتمال آلوده شدن انسان زیادتر است از این رو باید بیشتر مراقب مسائل اخلاقی باشند.
او با بیان این که سنت و فرهنگ حوزه همانند مباحثه، تقریر دروس و امثال آن باید مورد توجه باشد، اظهار داشت: فرهنگ حوزوی نباید فراموش شود، باید مراقب باشیم که حوزه در فرهنگ دانشگاهی استحاله نشود؛ بنابراین فرهنگ خاص حوزه را باید حفظ کرد.
این مرجع تقلید با اشاره به مشکلات معیشتی طلاب و مسائل مربوط به شهریه، ادامه داد: گاهی به مسائل و مشکلات شهریه اشاره می‌شود اما طلاب باید توجه داشته باشند که سابقا شهریه چقدر بوده و بزرگان چگونه زندگی می‌کردند، امروز نسبت به گذشته واقعا پیشرفت حاصل شده اما تصدیق می‌کنیم هنوز طلاب مشکلات معیشتی فراوان دارند.
او در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم فضلا و مدرسین و طلاب محترم با استمداد از لطف پروردگار بکوشند و حوزه را از این پیش‌تر ببرند.
