اندیشه امام و رهبری نقطه عطف جهان اسلام شد/ سعید یوسفی

شبکه اجتهاد: حکایت غریبی است. تمام دنیا دوشادوش هم در تلاشند تا تخم تفرقه را میان مسلمین جهان بکارند. جریان‌هایی مثل داعش سعی دارند تا با اقدامات وحشیانه شان تعریفی نامناسب از اسلام به جهانیان نشان دهند. می‌خواستند بگویند که شیعیان با اهل سنت فرق دارند و نزدیک نیستند. می‌خواستند کاری کنند تا این دو نتوانند در صلح با هم و در کنار یکدیگر معیشت کنند. آن‌ها می‌دانستند که اگر روزی تمامی مسلمانان جهان به تعبیر امام خمینی (ره) با یکدیگر متحد شوند دیگر هیچ قدرتی را یارای ایستادن در برابر آن‌ها نیست. حکایت ایران اما حکایتی است متفاوت. ایران و ایرانی همیشه ایستاده است. ایستاده است در مقابل ظلم و تمامی این تلاش‌های مذبوحانه، ایستاده است تا بگوید که از دیرباز همیشه بر اتحاد شیعه و سنی تاکید داشته است.

بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی همواره در سخنان شان بر لزوم وجود وحدت میان مسلمین جهان تاکید داشته اند. آن بزرگوار در جلد ششم صحیفه شان چنین می‌فرمایند: «اگر مسلمین وحدت کلمه داشتند، امکان نداشت اجانب بر آنها تسلط پیدا بکنند. این تفرقه در بین مسلمین است که باعث شده است که اجانب بر ما تسلط پیدا بکنند. این تفرقه مسلمین است که از اول با دست اشخاص جاهل تحقق پیدا کرد، و الآن هم ما گرفتار هستیم. واجب است بر همه مسلمین که با هم باشند. یک زمان حساسی است؛ ما بین حیات و موت مردد هستیم. ما الان مملکت مان یا باید تا ابد زیر یوغ استعمار و استبداد باشد، یا باید الان از این یوغ خارج بشود. اگر وحدت کلمه را حفظ نکنید، تا آخر باید مبتلا باشید. در اسلام بین شیعه و سنی ابداً تفرقه نیست؛ بین شیعه و سنی نباید تفرقه باشد. باید وحدت کلمه را حفظ کنید. ائمه اطهار ما سفارش کردند به ما که بپیوندید با هم و با هم اجتماع مان را حفظ کنیم. کسی که این اجتماع را بخواهد که به هم بزند، یا جاهل است و یا مغرض. و نباید به این حرفها گوش بکنند. برادران سنی ما نباید به یک تبلیغاتی که از طرف دشمنان اسلام می‌شود ترتیب اثر بدهند. ما با آن‌ها برادر هستیم، آنها با ما برادر هستند.

قریب سیصد سال پیش از این، سیاست خارجی در ایران و در شرق اجرا شد. آن‌ها بیشتر درصدد این مسائل برآمدند تا میان مسلمین تفرقه بیاندازند. کارشناس‌های آن‌ها اشخاص و طوایف را مطالعه کردند و روحیات مردم را دیدند و همۀ جهات مادیات ما را تحت مطالعه قرار دادند و از دو راه خواستند از ما بهره گیری کردند؛ بهریه گیری روحانی هم این که که به این اختلافات دامن زدند و ما را بیشتر، از هم جدا کردند. اینکه می‌بینید یک کلمه وقتی از یک آدمی در اینجا صادر می‌شود، آن را عَلَم می‌کنند و چند هزار، چندصد هزار چاپ می‌کنند و چند هزار، چندصد هزار چاپ می‌کنند، نه اینکه یک آدم معمولی این کار را بکند، این دولت‌ها و این خارجی‌ها هستند که به آن دامن می‌زنند و آنطور منتشر می‌کنند.» رهبر معظم انقلاب نیز بارها در بیاناتشان به مناسبت‌های مختلف روی وحدت مسلمین تاکید داشته اند: «آنچه که برای ما مسلمان‌ها مهم است، این است که معرفت خود را نسبت به اسلام و پیغمبر گرامی اسلام، زیاد کنیم. امروز در دنیای اسلام یکی از دردهای بزرگ، درد تفرقه و جدایی است. محور وحدت عالم اسلام، می‌تواند وجود مقدس پیغمبر – نقطه اعتقاد همه؛ نقطه تمرکز عواطف همه انسان‌ها – باشد ما مسلمان‌ها هیچ نقطه‌ای را به این روشنی و به این جامعیت – مثل وجود مقدس پیغمبر – نداریم؛ که هم مسلمان‌ها به او معتقدند، هم علاوه براعتقاد، یک پیوند عاطفی و معنوی، دل‌ها و احساسات مسلمانان را به آن وجود مقدّس، متّصل کرده است. این بهترین مرکز وحدت است» ایشان همواره از این ایام به عنوان یک فرصت برای تمامی مسلمانان یاد نموده اند: «یکی از صدقات جاریه انقلاب که به برکت ذهن بیدار امام راحل رضوان الله تعالی علیه تحقّق پیدا کرد، این بود که ایام ولادت نبّی اکرم علیه و علی آله الصلاۀ و السلام، به عنوان ایام وحدت معرفی شد. از این جهت این مسأله جالب است که وحدت اسلامی یک آرزوست. بعضی واقعاً این آرزو را دارند، بعضی هم یک حرفی می‌زنند؛ لقلقه لسانی است. به هر صورت این آرزو، یک راه عملی لازم دارد.»

تلاش برای ایجاد وحدت میان شیعه و سنی حتی پیش از انقلاب نیز سابقه داشته است. زمانی که رهبر معظم انقلاب در دوره رژیم پهلوی، در ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان دوران تبعیدشان را سپری می‌کردند این ایده را برای ایجاد وحدت بین مردم شیعه و سنی که در این منطقه زندگی می‌کردند ارائه دادند.

حضرت آقا در خصوص فلسفه ارائه چنین پیشنهادی می‌فرمایند: «یکی از ابزارهای همیشه مورد استفادۀ دشمنان ملت‌های مسلمان برای اختلاف، مسئلۀ اختلافات مذهبی، شیعه و سنی و از این قبیل بوده. دعوا درست کنند، اختلاف ایجاد کنند، برادران را به جان هم بیندازند، اختلافات را بزرگ کنند، برجسته کنند، موارد اشتراک و اتحاد را ضعیف کنند، کمرنگ کنند، یک چیز کوچک را بزرگ کنند، برجسته کنند؛ این همه نقاط اشتراک را که بین برادران سنی و شیعه هست، کوچک کنند، ضعیف کنند؛ این کاری است که دائم انجام گرفته است، الان هم دارد انجام می‌گیرد.

جمهوری اسلامی از اولین روز در مقابل این توطئه ایستاده است؛ علت هم این است که ما ملاحظۀ کسی را نمی‌کنیم؛ این عقیدۀ ماست. قبل از اینکه نظام اسلامی تشکیل بشود، برادران ما، بزرگان نهضت، بزرگان مبارزۀ انقلابی در آن روز – که هنوز خبری از حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی نبود- در جهت وحدت شیعه و سنی تلاش می‌کردند. من خودم در بلوچستان تبعید بودم. از آن زمان تا حالا با علمای سنی حنفی شهرهای بلوچستان – ایرانشهر و چابهار و سراوان و زاهدان – با آنهائی که بحمدالله زنده هستند، رفیقیم، نزدیکیم، صمیمی هستیم. من آنجا تبعیدی بودم، دستگاه‌ها نمی‌خواستند بگذارند تلاشی از سوی ما انجام بگیرد؛ اما در عین حال ما گفتیم بیائید کاری کنیم که یک نشانه‌ای از اتحاد شیعه و سنی را در این شهر نشان بدهیم؛ که این مسئلۀ هفتۀ وحدت – ولادت نبی اکرم در دوازدهم ربیع الاول به روایت اهل سنت، و در هفدهم ربیع الاول به روایت شیعه – آن روز به ذهن ما رسید و در ایرانشهر آن را عمل کردیم؛ یعنی از دوازدهم تا هفدهم جشن گرفتیم. این یک فکر عمیقی بوده است، مال امروز و دیروز نیست.»

مقام معظم رهبری پس از پیروزی انقلاب نیز این موضوع مهم را در نظر داشته اند. ایشان می‌فرمایند: «اوّلِ انقلاب هم اولین نقطه‌ای که امام، هیأت اعزام کردند، گمان می‌کنم بلوچستان بود. بنده را خواستند، یک حکم هم نوشتند که در رادیو خوانده شد. من با جماعتی راه افتادم و به بلوچستان رفتم. مرحوم مولوی عبدالعزیز ساداتی ملازهی آن موقع حیات داشتند؛ رفتیم ایشان را در سراوان دیدیم. غرض؛ دوستان فراوانی از مجموعۀ علمای منطقه بودند که به ندای وحدت پاسخ مثبت دادند. بالاتر از این بگویم؛ در دل خودشان حقیقتاً این ندا وجود داشت. جامعۀایرانی و اسلامی از این وحدت سود برد. اوایل انقلاب با ایجاد درگیری و با استفاده از بعضی آدم‌های نایاب توانستند در ایرانشهر و جاهای دیگر کارهایی بکنند؛ لیکن به جایی نرسید و اختلاف مورد نظر آن‌ها بحمدالله به وجود نیامد…

من خودم همان سفری که آمدم، در ایرانشهر همۀ رؤسای طوایف را جمع کردم و در جلسه‌ای با آن‌ها صحبت کردم و گفتم نظام جمهوری اسلامی بنا دارد که در سرتاسر کشور عدالت واقعی را اجرا کند؛ لذا ظلم و تعرّض و تبعیض را بین استان‌ها و طوایف کشور هیچ تحمّل نمی‌کند و شما به این امر کمک کنید. به آنها گفتم که این نظام از نظام قبل به مراتب نیرومندتر است؛ چون آن نظام به دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی و سلاح خودش متّکی بود؛ اما این نظام به عواطف و دل‌ها و علایق مردم متّکی است.»

اهل سنت معتقدند رسول گرامی اسلام در ۱۲ ربیع الاول دیده به جهان گشوده است و شیعیان ۱۷ ربیع را سالروز ولادت این بزرگوار می‌دادند اما ایرانی‌ها در روزهایی که دشمنان قسم خورده از کوچکترین اختلاف میان مسلمین برای برپایی آتش استفاده می‌کنند، حتی از این اختلافات جزئی نیز برای تقویت اتحاد میان شیعه و سنی استفاده کرده اند. این روزها کلیه مسلمین جهان پیشنهادی را که نخستین بار توسط ایرانی‌ها مطرح شد پذیرفته اند. و این روزها را به عنوان هفته وحدت نامیده اند. اکثر مسلمانان و دولت‌های اسلامی این روزها را جشن می‌گیرند، و به خاطر تولد پیام آور الهیشان به شادمانی می‌پردازند، خیابان‌ها را آذین می‌بندند، چراغانی می‌کنند و صدقات و خیرات می‌نمایند. این روزها در مساجد نیز مجالسی برگزار می‌شود و در مدح پیامبر اسلام مولودی می‌خوانند، و از سیره او را سخن می‌گویند و با شیرینی جات از مردم پذیرایی می‌نمایند.