شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
بعضی از فقیهان همچون مرحوم خویی شهرت فتوایی را فی نفسه حجت نمی‌دانند و تنها ادله موافقان حجیّت شهرت فتوایی را رد می‌کنند و با نفی اعتبار شهرت در موارد زیادی آرای متقدمین را به چالش کشیده و در مقابل، بزرگانی چون آیت‌الله بروجردی و امام خمینی و آیت‌الله بجنوردی شهرت فتوایی قدما را حجت می‌دانند.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، علی بهرامی‌نژاد استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی تهران و سیدمصطفی موسوی بجنوردی عضو هیأت علمی دانشگاه و دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی واحد یادگار امام دانشگاه آزاد اسلامی تهران، طی مقاله‌ای که در پژوهشنامه متین به چاپ رسیده است، می‌کوشند حجیّت شهرت فتوایی قدما از شیخ کلینی تا محقق حلی را با رویکردی به آرای امام خمینی(ره) بررسی کنند.
هر چند که با یک نگاه کلی شهرت به روایی، عملی و فتوایی تقسیم می‌شود ولی شهرت مورد بحث در این مقاله شهرت فتوایی بین قدما است. یعنی فتوایی که شهرت یافته اما مستندات آن معلوم نیست. حجیّت چنین شهرتی مورد پرسش است.
نویسندگان معتقدند بعضی از فقیهان همچون مرحوم خویی شهرت فتوایی را فی نفسه حجت نمی‌دانند و تنها ادله موافقان حجیّت شهرت فتوایی را رد می‌کنند و با نفی اعتبار شهرت در موارد زیادی آرای متقدمین را به چالش کشیده و در مقابل، بزرگانی چون آیت‌الله بروجردی و امام خمینی و آیت‌الله بجنوردی شهرت فتوایی قدما را حجت می‌دانند.
از نظر ایشان این گونه شهرت حاصل اصولی است که مستقیماً و بدون دگرگونی، از امام معصوم(ع) اخذ شده است و تنها قدما ناقل اصول متلقات بوده‌اند و به بسیاری از ادله معتبر دسترسی داشته‌اند؛ اما بعضی از آن‌ها به دست ما نرسیده است و وجود مناط حجیّت اجماع در شهرت فتوایی، که همان کشف قطعی از قول معصوم(ع) است، مهم‌ترین دلیل بر حجیّت شهرت فتوایی قدماست.
این مقاله سه نظر عمده در خصوص حجیت و عدم حجیت شهرت فتوایی را بررسی می‌کند که عبارتند از: ۱- نظریه حجیّت مطلق شهرت فتوایی ۲- نظریه عدم حجیّت مطلق شهرت فتوایی و ۳- نظریه قائلین به تفصیل بین شهرت فتوایی قدما و متأخرین (نظریه امام خمینی و پیروان او).
این اثر همچنین، به ادله قائلین به حجیت شهرت فتوایی قدما و دیدگاه آن‌ها، پاسخ امام خمینی به اشکال میرزای نایینی، مؤیدات بر حجیّت شهرت فتوایی قدما و مبنای امام خمینی در حجیت شهرت فتوایی قدما می‌پردازد.
علاقه‌مندان می‌تواند این مقاله از اینجا دانلود و مطالعه کنند.
