خسروشاهی، نماد رواداری شیعی در ایران/ سیدابوالحسن نواب

شبکه اجتهاد: تاریخ معاصر ایران نام‌ها و یادهای بزرگی را به خود دیده است، اما بسیار نیستند نام‌هایی که هم به اتفاق ملاحت، دل‌ها و نظرهای گوناگون را به خود جلب کردند و هم برد و نفوذی فراتر از ایران و تشیع پیدا کردند، نام‌هایی که هم در حوزویان و بیوت مراجع و هم در میان دانشگاهیان و همه اهل قلم و اصحاب رسانه و فرهنگ، جایگاه درخوری یافتند.

این روزها ما در سوگ مردی از این تبار انگشت شمار نشسته ایم که خاستگاهی رفیع داشت و با بزرگ منشی‌اش، پایگاهی بس منیع یافت. مرحوم استاد سید‌هادی خسرو شاهی را به حق،‌ می‌‌توان شناسنامه بیش از نیم قرن، مناسبات بینااسلامیِ ایران، تشیع و روحانیت شیعه دانست. همه توفیقات تقریبیِ استاد خسرو شاهی را نباید فقط در اقدامات، ارتباطات و دستاوردهای بینااسلامی وی جست، بلکه باید ریشه‌ها و سرچشمه‌ها را در روحیه تقریبی، خُلق انسانی و مشی اعتدالی‌اش، در همه اتفاقات و نشیب و فرازهای سیاسی در ایران و جهان اسلام جست و یافت.

او که بیشترین ارتباطات را با اخوان المسلمین داشت، هرگز نگذاشت که نه برآمدن سیاسی این جنبش دیرپای جهان اسلام و نه به محاق رفتن رسمی‌اش، در موضع او نسبت به این نهضت وحدت گرای اسلامی، تزلزل یا صعود و فرود نامتعارفی را موجب شود.

اوج و حضیض‌های سیاسیِ ایرانِ پس از انقلاب نیز هرگز تغییری در نسبت مثبت وی با نظام جمهوری اسلامی و نیز با جناح‌های مختلف سیاسی ایجاد نکرد. ایشان از برخی گرایش‌های سیاسی‌‌اش در اوائل انقلاب، آنگاه که با مرکزیت انقلاب و مرجعیت امام، ناسازگار به نظر آمد، دست کشید و زان پس، همواره مناسبات سازنده خود را با امام و رهبری حفظ کرد.

یکی از نشانه‌های میانه روی و طبعاً از عوامل موفقیت وی این بود که هرگز خود را در چارچوب‌های رسمی و حکومتی محدود نکرد و در عین حفظ مناسباتش با نهادهای رسمی، ارتباط مستمر خود را با چهره‌های ملی و فکری جهان اسلام و نیز سازمان‌های مردم نهاد و انجمن‌های علمی و فرهنگی کشور حفظ کرد.

استاد خسرو شاهی را باید با تاریخ عظیمی از مکتوبات، مکاتبات و نشست و برخاست‌های فراوان با عالمان دیگر مذاهب اسلامی و رهبران سیاسی و انقلابی نهضت‌های آزادی بخش اسلامی، در کنار توجه بلیغ به گفت وگو با عالمان و پیروان دیگر ادیان ابراهیمی، به ویژه در مسند سفارت ایران در واتیکان، نماد رواداریِ شیعی در ایران معاصر دانست.

دانشگاه ادیان و مذاهب که گام و مرامش را بر همان دو پایه سازنده شخصیت استاد خسروشاهی، یعنی تقریب مذاهب و گفت وگوی ادیان استوار کرده و مفتخر به سال‌ها همکاری با ایشان از آغاز شکل گیری‌‌اش تا کنون، در همه عرصه‌های دینی و فرهنگی و از جمله تأسیس کتابخانه بزرگ ایشان در پردیسان قم است، خود را در فقدِ این دانشمند فضیلت مند، به سوگ نشسته و درگذشت ایشان را به خاندان بزرگ خسروشاهی و همکاران ایشان در بنیاد بعثت و دیگر مراکز فرهنگی منتسب به ایشان و به همه علاقه مندان فرهنگ و فضیلت در ایران و جهان اسلام تعزیت گفته، احیای آثار و مآثر ایشان و نیز تداوم راه درخشانشان را آرزو‌ می‌‌نماید.