شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
به همت موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه (دفتر اصفهان) دوره آموزشی «فقه دولت اسلامی» (ویژه طلاب سطح دو، سه و چهار) با حضور اساتید مطرح حوزه علمیه قم برگزار می‌شود.
به گزارش شبکه اجتهاد، طلوع انقلاب اسلامی، مسئولیت بزرگی را بر دوش حوزه‌های علمیه نهاده که نه تنها در عقبه تاریخ اسلام بی‌سابقه است، بلکه در آینده نیز سرنوشت تشیع را مشخص کرده و موجب قضاوت آیندگان خواهد بود. فرصت بی‌نظیری که امروزه حوزه‌های علمیه پیدا کرده‌اند، اگر در جهت آرمان‌های انقلاب اسلامی و شکوفایی تمدن نوین اسلامی استفاده نشود، لطمه سنگینی به فرهنگ اسلامی وارد خواهد آمد. در این شرایط، حوزه‌های علمیه باید به نقش مادری خود در قبال جمهوری اسلامی توجه نمایند و به تربیت عالمان، در تراز انقلاب و متناسب با نیازهای واقعی جامعه اسلامی اهتمام داشته باشند. همان‌طور که مقام معظم رهبری تأکید کرده‌اند، انقلاب اسلامی امروزه به مرحله دولت‌سازی اسلامی رسیده است و مهم‌ترین مسیر برای حضور عالمان دینی در مدیریت جامعه اسلامی، توجه به مقوله دولت اسلامی است. برای تأسیس دولت اسلامی، لازم است تا علم فقه که نمایان‌گر بعد عملی و تجویزی دین اسلام است، ارتقا یافته و ظرفیت توجه به فقه های مضاف وعرصه های جدید و مدیریت سیاسی و دولت‌سازی را در خود ایجاد نماید و لازمه این ارتقا،پیدا کردن رویکرد حکومتی نسبت به فقه است.
رویکرد حکومتی تحولی در فقه است که به جای آن‌که افعال مکلف را بحث کند، افعال حاکمیت را بحث می‌کند. از این‌رو رهاورد آن فقه حکومتی است و رهاورد فقه حکومتی فقه بر شرایط و فقهی نظام‌ساز می باشد نه فقه در شرایط. برای تحقق فقه حکومتی باید منظری که فقیه به فقه نگاه می‌کند تغییر کند. اگر فقیه با نگاه فقه فردی سراغ تجمیع ابواب فقهی برود، فقه حکومتی محقق نمی‌شود. منظر فقیه باید فقه بر شرایط باشد نه فقه در شرایط. در این فقه دیگر نمی‌گوییم مکلف «بِمَا أنّهُ فَردٌ مِن أفرَادِ الجَامِعه» در شرایط اضطراری مقابل نظام بانکی یا نظام قضایی که مجبور است مرتکب کارهایی بشود، فلان حکم را دارد. ما می‌گوییم حکومت و حاکمیت –حکومت در این‌جا به معنای قوۀ مجریه نیست- افعالی دارد. به عنوان مثال بانکداری، مسائل اقتصادی، نظام ارتباطات و … این فقه باید برای حاکمیت نظام‌سازی کند؛ یعنی مدلی ارائه دهد که زندگی مردم را با اضطرارها و با عناوین ثانویه و ضرورت‌ها جواب ندهد.
برای این‌که نظام‌سازی اتفاق بیفتد و فقه حکومتی محقق گردد، باید از فقه مضاف و فقه مدیریت سیاسی مدد جست. در کنار فقه عبادات، فقه معاملات، فقه عقود و فقه ایقاعات، فقه مضاف با یک تعریف خاص مطرح می‌شود. گویی می‌خواهیم نظامی را به عنوان نظام ارتباطات دینی و اسلامی طراحی کنیم یا نظام حقوقی اسلام و یا نظام اقتصادی اسلام را با همان تعریفی که شهید صدر از مکتب اقتصادی ارائه داده است، مطرح کنیم. بنابراین فقه مضاف فقهی است که مضافٌ الیه آن متناظر با نظام‌هایی که در جامعه است طراحی می‌شود و مسائلش از ابواب مختلف فقه گزینش می‌شود.حاکمیت برای این‌که بخواهد اِعمال حاکمیت کند، باید به طراحی و نظام‌سازی بپردازد و وارد نظام‌سازی در نظامات مختلف موجود بشود. برای این نظام‌سازی باید سراغ تدوین فقه‌های مضاف رفت و با طراحی فقه‌های مضاف می‌توان نظام‌سازی کرد و با این نظام‌سازی می‌توان نظام کلان اسلامی را شکل داد.
برای این منظور، مؤسسه مطالعات تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه در نظر دارد دوره آموزشی فشرده‌ای با عنوان «فقه دولت اسلامی» برگزار نماید. مخاطب این دوره‌های آموزشی، طلّاب سطوح دو، سه و چهار حوزه علمیه اصفهان خواهند بود که پس از مراحل گزینش، در جلسات آموزشی مجوز حضور پیدا می‌کنند. طلبه‌هایی که در جلسات مذکور حضور منظمی داشته باشند و تقریرات درس‌ها را در پایان دوره ارائه نمایند، پس از ارزیابی کیفی معاونت پژوهش مؤسسه فتوح، موفق به دریافت گواهینامه دوره «فقه دولت اسلامی» از مؤسسه فتوح و دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام خواهند شد.
عناوین آموزشی و اساتید ترم اول
۱- حجت‌الاسلام والمسلمین محسن اراکی/ فقه شهر سازی
۲- آیت‌الله احمد عابدی/ فقه امنیت
۳- حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست/ فقه هنر
۴- حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری/ فقه نظام سیاسی
۵- حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسین میرمعزی/ فقه نظام پولی
۶- حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار/ فقه بین الملل
۷- حجت‌الاسلام خطاط/ حق تصرف دولت
۸- حجت‌السلام علی محمدی/ رویکردهای فقه حکومتی
۹- حجت‌السلام عباسعلی مشکانی/ فلسفه فقه حکومتی
۱۰- حجت‌السلام عبدالحسین مشکانی/ مبانی کلامی فقه حکومتی
۱۱- حجت‌السلام متولی امامی/ مبانی جامعه شناختی فقه حکومتی
شرایط و شیوه ثبت نام
تعهد به حضور مستمر در جلسات؛ تعهد به ارائه تقریرات جلسات در پایان ترم اول؛ مراجعه به پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی مؤسسه فتوح اندیشه و تکمیل فرم ثبت نام؛ پرداخت مبلغ ۵۰٫۰۰۰ تومان به شماره کارت بانکی ۶۰۳۷۹۹۱۸۵۵۵۶۲۵۸۷ بنام سید احمد میر محمد صادقی و سپس پیامک شماره پیگیری آن به شماره ۰۹۱۳۵۵۵۶۸۶۳
