شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
«حکم وضو با آب مخصوص آشامیدن»، «کارکردن برای دیگری در زمان قرارداد»، «خمس حیوانات خانگی» و «بیهوش کردن بیمار درمان ناپذیر»، از جمله جدیدترین استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب است.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اردیبهشت ۱۴۰۱) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن ذیل، ۱۰ سؤال و جواب در موضوع عبادات و معاملات است که توسط بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری پاسخ داده شده و به صورت ماهانه به‌روز رسانی می‌شود.
وضو با آب مخصوص آشامیدن
سؤال۱: روی بعضی از آب خوری‌ها نوشته شده است: آب برای آشامیدن است و این جا وضو نگیرید؛ من یک بطری آب برای استفاده در منزل برداشتم اما غیر از خوردن با آن آب وضو هم گرفتم، حکم وضو با چنین آبی چیست؟
جواب: وضو با این آب صحیح نیست، ولی وضوهای گذشته، اگر از روی جهل و با قصد قربت انجام گرفته، صحیح است.
کارکردن برای دیگری در زمان قرارداد
سؤال۲: راننده‌ای برای شرکتی، بار می‌‌برد و در همان زمان، فرد دیگری هم باری داده تا علاوه بر بارهای شرکت، آن را هم به مقصد برساند و کرایه دریافت کند اما شرکت، این کار را قبول نکرده است؛ آیا کرایه مزبور، اشکال دارد؟
جواب: اگر خودرو، متعلق به شرکت باشد، عمل راننده جایز نبوده و باید نسبت به استفاده غاصبانه از خودرو، حق شرکت را بدهد اما اگر خودرو، متعلق به راننده بوده و با شرکت قراردادِ حمل بار منعقد کرده است، در صورتی که عمل مذکور، منافاتی با قرارداد نداشته باشد، کرایۀ دریافتی اشکال ندارد.
خمس حیوانات خانگی
سؤال۳: چند عدد جوجه خریدیم که الان مرغ و خروس شده اند، آیا سر سال خمسی، مشمول خمس هستند؟
جواب: اگر برای استفاده در مصارف شخصی زندگی باشد (نه برای کسب درآمد)، خمس ندارد.
خمس حقوق
سؤال۴: اگر سال خمسی من، اول ماه باشد و حقوق من چند روز قبل از سال خمسی واریز شود، آیا به حقوق این ماه خمس تعلق می‌‌گیرد؟
جواب: اگر تا پنج روز پس از سررسید سال خمسی مصرف شود، خمس ندارد؛ همچنین پس انداز مقداری پول برای پیش‌آمدهای احتمالی چنانچه با دادن خمس، مقدار باقیمانده کفایت نمیکند و نگرانی شخص برطرف نمی‌شود، خمس ندارد؛ هر چند احتیاط این است که پس از رفع نگرانی (با حصول درآمد جدید)، خمس مقداری که مصرف نشده پرداخت شود.
نماز قضای پدر
سؤال۵: با توجه به اینکه نماز قضای پدر بر پسر بزرگ واجب است، اگر پسر نتوانست ایستاده بخواند، آیا میتواند نشسته بخواند یا باید حتما اجیر بگیرد؟ اگر تمکن مالی برای اجیر گرفتن نداشت چطور؟
جواب: اگر نمازهای خود را نشسته می‌‌خواند و به بهبودی در آینده امید ندارد، میتواند نمازهای قضای پدر را نشسته بخواند و لازم نیست اجیر بگیرد.
خرید گوشت در کشورهای غیر اسلامی
سؤال۶: کسی که در کشور غیر اسلامی زندگی می‌‌کند، آیا میتواند از قصابی که صاحب آن مسلمان است، گوشت تهیه کند، بدون این که یقین به تذکیه شرعی آن داشته باشد؟
جواب: اگر در معرض فروش مسلمانان قرار گرفته و احتمال تذکیه شرعی داده شود، خرید گوشت از مسلمان و مصرف آن اشکال ندارد.
پیش افتادن از رکوع امام جماعت
سؤال۷: با توجه به اینکه کم و زیاد شدن ارکان، نماز را باطل می‌‌کند، اگر مأموم سهوا سر از رکوع بردارد و ببیند که امام هنوز در رکوع است، چه وظیفه‌ای دارد؟
جواب: باید به رکوع برگردد و در این صورت زیاد شدن رکن، نماز را باطل نمیکند؛ ولی اگر به رکوع برود و پیش از رسیدن به حدّ رکوع، امام سر از رکوع بردارد، نمازش باطل است.
بیهوش کردن بیمار درمان ناپذیر
سؤال۸: آیا در مواردی که بیمار از نظر پزشکی درمان ناپذیر بوده و باید تا زمان مرگ، درد بسیار شدیدی را تحمل کند، می‌‌توان او را با رضایت خودش تا زمان مرگ، بیهوش کرد تا متوجه درد نشود؟
جواب: اگر بیهوش کردن سبب تسریع در فوت یا ضرر قابل توجه برای بیمار نباشد، با رضایت او اشکال ندارد.
افطار روزه قبل از حد ترخص
مسافری که از شب قبل قصد سفر کرده و پیش از ظهر به مسافرت می‌‌رود، نمی‌‌تواند تا قبل از رسیدن به حد ترخص روزۀ خود را افطار کند و در صورتی که پیش از آن افطار کند، بنابر احتیاط کفاره افطار عمدی روزۀ ماه رمضان بر او واجب است؛ البته چنانچه از حکم مسأله غافل بوده، کفاره ندارد.
ملاک تشخیص حدّ ترخص، آن است که از آخرین خانۀ شهر به اندازه‌ای دور شود که صدای اذان متعارف شهر را بدون بلندگو نشنود؛ خواه دیوارهای شهر را ببیند یا نه.
نذر روزه در سفر
اگر کسی نذر کند در روز معینی؛ مانند اول ماه رجب حتی در حال سفر روزه بگیرد، اگر آن روز در سفر باشد، باید آن روز را روزه بگیرد و واجب نیست قصد اقامت ده روز کند.
