قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / آخرین اخبار / دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت) (صفحه 59)

دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت) با موضوعات فقهی و دانش های وابسته

مراعاتِ حجاب برای حفظ کرامت است/ وضعیت امروز حجاب در جامعه‌ مطلوب نیست/ با حجاب اختیاری رو به رو هستیم؛

مراعاتِ حجاب برای حفظ کرامت است/ وضعیت امروز حجاب در جامعه‌ مطلوب نیست/ با حجاب اختیاری رو به رو هستیم؛

حجت‌الاسلام والمسلمین نظری‌منفرد درباره علت لزوم حجاب گفت: اسلام برای حفظ امنیت جامعه و دور کردن استرس و اضطراب از آن، دستور به مراعات حجاب می‌دهد. این مسئله محدود به حجاب نیست و حتی خداوند دستور می‌دهد با عشوه سخن نگویید که مبادا دیگران دچار اضطراب شوند. لذا اسلام نمی‌خواهد هیچ‌گونه ناسالمی در جامعه، وجود داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در مورد اینکه آیا حجاب محدودیت برای زن هست، اظهار کرد: بنده قبول ندارم که حجاب، محدودیت است. اگرخانمی با پوشش اسلامی در جامعه ظاهر شود، چه محدودیتی به او تحمیل شده است؟! …

توضیحات بیشتر »

شهید بهشتی؛ فقیهی که اهتمام ویژه‌ای در کارآمد سازی فقه حکومتی داشت/ تشکیل مجمع تشخص مصلحت از باب فقه حکومتی است

شهید بهشتی؛ فقیهی که اهتمام ویژه‌ای در کارآمد سازی فقه حکومتی داشت/ تشکیل مجمع تشخص مصلحت از باب فقه حکومتی است

مدیر پیشین بخش پیشگیری از جرم مرکز تحقیقات قوه قضائیه با اشاره به ابعاد شخصیتی آیت‌الله شهید بهشتی و نقش بی‌بدیل آن در تدوین قانون اساسی و راه اندازی دستگاه قضا، گفت: ایشان به صورت جدی فقه حکومتی را هم در مسائل نظری و هم در رویه‌ای که در دستگاه قضائی داشت مورد توجه قرار می‌داد. شبکه اجتهاد: شهید بهشتی را‌‌ می‌توان یکی از شخصیت‌‌های برجسته‌ای در انقلاب دانست که علاوه بر رفتار سیاسی تاثیر گذار، دارای اندیشه و تفکری عمیق بوده که در مسیر پیروزی و استقرار نظام اسلامی نیز تاثیر به سزایی داشته است. سهم بزرگ ایشان در …

توضیحات بیشتر »

بازخوانی حقوق مردم و شیوه‌های اعتراض به حاکمان از منظر امام علی(ع)/ محمد پارسائیان

بازخوانی حقوق مردم و شیوه‌های اعتراض به حاکمان از منظر امام علی(ع)/ محمد پارسائیان

امیر مؤمنان(ع) در جهت پیشگیری از مفاسد اقتصادی دستورالعمل‌هایی چون مراقبت بر زیردستان، نظارت بر تاجران برای جلوگیری از احتکار و انحصار و ممانعت از سوءاستفاده نزدیکان در حکومت صادر کردند و توصیه نمودند تا نصب کارگزاران از طریق بررسی و آزمون از میان افراد باتجربه، آبرومند و خاندان‏‌های‏ نیک باشد و کارها با مشورت و بهره‌گیری از تجربیات و افکار دیگران پیش برود. شبکه اجتهاد: مردم مالک حکومت و در حکم نیروی پشتیبان نظام سیاسی هستند و نقش آنان در حیات سیاسی حکومت‌ها نسبت به دوره‌های پیشین بسیار متفاوت شده است. اگر در گذشته برداشت از آیه «وَأَعِدُّوا لَهُمْ …

توضیحات بیشتر »

مبادا مباحث تحلیلی صرف فلسفه علم اصول، بر مباحث ثمره‌دار غلبه پیدا کند

اگر جوایز «برنده باش» را اسپانسر می‌دهد، مصداق قمار نیست/ برخی بازیهای فکری را مصداق «لعب» نمی‌دانند/ خروج از مصداق قمار، به معنای حلیت پول حاصل از آن مسابقه نیست

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اندیشه است. با وی در مورد فواید و چالش‌های فلسفه علم اصول به گفت‌وگو نشستیم. وی با اشاره توهماتی که در این خصوص است ابعاد این موضوع را شفاف نمود. او معتقد است پیش از هر کاری در فلسفه علم اصول، ابتدا می بایست معنای دقیق آن را روشن کرد. به باور عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق، بسیاری از توهمات، ناشی از فهم نادرست معنای فلسفه علم اصول است. اجتهاد: فلسفه علم اصول به چه معناست؟ خادمی کوشا: ابتدا لازم …

توضیحات بیشتر »

کشورهای سنّی مذهب از راه حل‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی شهید صدر بیشتر از شیعیان بهره برده‌اند

لزوم پاسخ به احتیاجات فقهی در کشورهای غیراسلامی/ مسائل مستحدثی که به گوش حوزویان نخورده است

حجت‌الاسلام ملک‌زاده، استاد حوزه علمیه قم گفت: شهید صدر برای نخستین بار در تاریخ اسلام، نه فقط نظام‎سازیِ اقتصادی، بلکه اساساً «نظام‎سازی» کرده است؛ اما باید اعتراف نمود آن‌‌‌‌‌‌‌قدر که بعضی کشورهای سنّی مذهب از دیدگاه‌ها و راه حل‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ صدر بهره برده‌اند، متأسفانه شیعیان استفاده نکرده‌اند. شبکه اجتهاد: شهید سیّد محمّد باقر صدر بدون تردید یکی از نوابغ علمی و اندیشمندان کم‌نظیر در تاریخ شیعه و حتی تاریخ اسلام است و در زمینه‌‌‌‌‌های گوناگون علوم اسلامی، مدرسه و مکتب علمیِ عظیمی را بنیاد نهاد. یکی از مهم‌ترین، مشهورترین و اثرگذارترین آثار شهید صدر، کتاب «اقتصادُنا» بود. اقتصادنا یعنی …

توضیحات بیشتر »

ابتکارات شهید بهشتی در عرصه فقه حکومتی

مسیر احیای حقوق عامه و تحقق مطالبات رهبری

از جمله ابتکارات شهید بهشتی در عرصه فقه حکومتی، تلفیق ماهرانه دین و توسعه در قالب سه عنصر اجتهاد، استفاده از علوم و فنون و تکنولوژی و تجارب پیشرفته بشری و نفی سلطه استکبار باید تلقی کرد و از جمله محورهای دیگر شبه حکومتی شهید بهشتی بود که خیلی حائز اهمیت است، این که ایشان امامت را در عینیت جامعه، تبلور تداوم انقلاب اسلامی به ضمانت انقلاب اسلامی می‌دانست. شبکه اجتهاد: در بررسی اندیشه شهید بهشتی باید توجه داشت که ایشان معتقد بودند «اسلام یک نظام وسیع عقیده و عمل است که شناختن هر جزءِ کوچک از یک نظام وقتی …

توضیحات بیشتر »

فلسفه‌های مضاف، نگهدارنده علوم هستند/ فلسفه اصول، تجمیع مسائل دانشهای دیگر نیست

نهی از عمل اصحاب رس، به جهت جشن گرفتن نوروز نیست/ مبلغان دینی نباید فرصت نوروز را تبدیل به تهدید کنند/ نهی قرآن از خندیدن، به معنای مرجوحیت شادی نیست

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی در حوزه‌های علمیه است. دانشی که بسیاری از اصولیان و فقه پژوهان، هنوز از ابواب و کارایی‌های آن بی‌خبرند. در رابطه با کارایی‌ها و چالش‌های فلسفه علم اصول، باحجت‌الاسلام دکتر محمدعلی ایازی، استاد برجسته حوزه علمیه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید گفتگو کردیم. او که بیشتر به پژوهش‌های قرآنی‌اش شهره است، سال‌هاست که در عرصه فقه و اصول به‌خصوص مسائل نوپدید، دستی در آتش دارد و نگاشته‌های فراوانی را به خامه آورده است. شاگرد آیت‌الله مطهری و وحید خراسانی، در این گفتگو سعی دارد تصویر دقیق‌تری از فلسفه علم اصول را به …

توضیحات بیشتر »

تمایز منابع فلسفه علم فقه با منابع فلسفه علم اصول/ علی شمشیری

«روش‌های کشف ملاک» و «الگوریتم اجتهاد» در پنجمین کارگاه آموزشی و پژوهشی«فلسفه علم اصول»

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه‌های مضافِ به علوم، علومی پسینی و درجه دومی هستند که علوم مضاف الیه را از نگاه بیرونی مورد مداقه قرار می‌دهند. فلسفه هر علمی به معنای گسترده خود، تاریخِ آن علم، مبادی تصوری و تصدیقی علم، روش‌شناسی و ارتباط آن علم مضاف الیه با دیگر علوم را بحث می‌کند. ازاین‌رو فلسفه علم فقه و فلسفه علم اصول فقه به تاریخ فقه و اصول، مبادی تصوری و تصدیقی که در علم فقه و اصول نیاز است و به روش‌هایی که در این دو علم برای رسیدن به گزاره‌ها و مسائل بیان گردیده است، می‌پردازند. با توجه به …

توضیحات بیشتر »

اگر قانونی به مصلحت کشور باشد اجرا خواهد شد؛ حتی اگر همه مراجع مخالف آن باشند/ کسی‌که می‌گوید چرا قضات به روز نیستند، اشراف به دستگاه قضایی ندارد

اگر قانونی به مصلحت کشور باشد اجرا خواهد شد؛ حتی اگر همه مراجع مخالف آن باشند/ کسی‌که می‌گوید چرا قضات به روز نیستند، اشراف به دستگاه قضایی ندارد

شبکه اجتهاد: به‌مناسبت هفتم تیر سال‌روز شهادت آیت‌الله بهشتی و هفته‌ی قوه‌ی قضاییه با حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالمجید یزدی، معاون اجتماعی و فرهنگی دادگستری استان قم و فرزند آیت‌الله محمد یزدی به گفت‌وگو پرداختم. او درباره بایدهای عمل‌کرد قضات می‌گوید: درعرصه قضاوت، رضایت وقتی ایجاد می‌شود که عدالت ایجاد شود؛ نه فقط عدالت که احساس عدالت و امنیت قضایی بین مردم احساس شود. وی درباره منصب قضا بر این عقیده است که کسی که منصب قضا را صرفاً به‌عنوان کار نگاه کند و از آن، انتظار پول و جایگاه داشته باشد، به‌سرعت خسته خواهد شد؛ چون اگر همین شخص استاد دانشگاه …

توضیحات بیشتر »

کجاست چشم بینا و گوش شنوا ! / تأملی در نامه اخیر بسیج دانشجویی به مراجع/ محمد باقری

کجاست چشم بینا و گوش نوا ! / تأملی در نامه اخیر بسیج دانشجویی به مراجع/ محمد باقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: روز سه‌شنبه نامه انتقادی و کم‌سابقه‌ای از شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور در رسانه منتشر شد مبنی بر اینکه انتظار نداریم مراجع به اوضاع کشور بی‌تفاوت باشند! در این بیانیه آمده است: “متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد نقش کمرنگ مراجع عظام تقلید در عمده بحران‌های اقتصادی و سیاسی بوده‌ایم، به این‌گونه که گا‌هاً امر بر این مشتبه می‌شود که آقایان یا از اوضاع کف جامعه بی‌اطلاع هستند و یا ورود در مسائل این‌چنینی را خلاف شأن مرجعیت شیعه دانسته و اصل اتخاذ این مواضع را نادرست می‌دانند. در حالی که به‌زعم دانشجویان بسیجی در مورد اول …

توضیحات بیشتر »

«قضاوت و حکمیت» دو ضرورت عدالت‌گستری در جامعه/ محمد صادقیان

قصاص در فرزند صغیر و کبیر متفاوت است/ در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان هیچ تدبیری برای فرزندکشی وجود ندارد/ لزوم تعزیر مناسب در مورد جرم فرزند کشی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پیش از اسلام و در فرهنگ مردم حجاز، عنوانی با نام قاضی وجود نداشته است بلکه آنچه مطرح بوده شخصیتی به عنوان حَکَم بیان شده که می‌بایست در اختلافات ورود پیدا می‌کرد و بی‌طرفانه نسبت به حل مشکلی اظهارنظر می‌نمود. از خصوصیات این حَکَم آن بوده که معمولاً از روسای قوم انتخاب نمی‌شده زیرا آنان موظف به تأمین سود و منفعت قوم خود و یا همپیمانانشان بوده‌اند ازاین‌رو نمی‌توانستند حَکَم مناسبی باشند اما کاهنان و جادوگران و یا افرادی که به پاکی در میان مردم مشهور بودند به عنوان حَکَم مطرح و مورد رجوع قرار می‌گرفتند.  پیامبر …

توضیحات بیشتر »

امروز مردم نمی‌توانند به پاسخ مهم‌ترین شبهات فکری خود برسند/ حوزه باید به پالایش و غربالگری درونی بپردازد/ برخی از روحانیون را تنها باید از دور دید و تبرک جست و نبات گرفت!

امروز مردم نمی‌توانند به پاسخ مهم‌ترین شبهات فکری خود برسند/ حوزه باید به پالایش و غربالگری درونی بپردازد/ برخی از روحانیون را تنها باید از دور دید و تبرک جست و نبات گرفت!

شبکه اجتهاد: عملکرد کلی نهادهای سیاسی حوزه علمیه، اینکه اساساً تشکیل تشکل‌های سیاسی حوزوی نیاز امروز است؟ طبیعتاً اعضای این تشکل‌های سیاسی دچار محدودیت در بیان عقاید و مطالب خود می‌شوند و آیا همین امر به اعتماد عمومی نسبت به روحانیت لطمه وارد نمی‌کند؟ تشکل‌های سیاسی تا به امروز تا چه میزان در زمینه‌های مختلف موفق عمل کردند و با عملکرد خود موجب پیشرفت حوزه شده اند؟ موضوع بحث شفقنا با حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر نقویان است. نقویان می‌گوید: حوزه علمیه باید توجه داشته باشد که تربیت یک روحانی برای امامت نماز جماعت هنر نیست، پشت سر یک فرد عادی، عادل …

توضیحات بیشتر »

مدرنیته علیه مرجعیت/ مهراب صادق‌نیا

مدرنیته علیه مرجعیت/ مهراب صادق‌نیا

شبکه اجتهاد: نهاد مرجعیّت از جمله مقوّمات و شاید بتوان گفت مهم‌ترین نهاد مذهب تشیّع است. بررسی تاریخی این مذهب نشان می‌دهد که این نهاد از نتایج باورداشتن به وجود امام غایب است. حامد الگار در این زمینه می‌نویسد: «یک‌پارچه شدن عالمان را درواقع (می‌توانیم) به‌عنوان یک نتیجه حتمی دراز مدت غیبت کبرا توصیف کنیم. چنین می‌نماید که امّت شیعه از اساس، انتظار داشته که غیبت امامش به نسبت کوتاه باشد، اما چون غیبت به درازا کشید و امیدهای ظهور امام به آینده انتقال یافتند، نیاز مبرم به یک رهبری جامع و منظّم برای امّت احساس گردید. بدین سان، اندیشه …

توضیحات بیشتر »

فقه شیعه اصالت را به جنگ داده است یا صلح؟/ سیدمرتضی حسینی فاضل

فقه شیعه اصالت را به جنگ داده است یا صلح؟/ سیدمرتضی حسینی فاضل

شبکه اجتهاد: در این نوشتار می‌کوشیم با محور قرار دادن مفهوم جهاد ابتدایی، پاسخ این پرسش را بیابیم که فقه شیعه اصالت را با صلح می‌داند یا جنگ؟ جهاد در دین اسلام دارای جایگاهی ویژه و مهم است؛ به‌گونه‌ای که یکی از ده فرع[۱] مهم دین شناخته شده است. علاوه بر آیات قرآن کریم، سنت نبوی و روایات معصومین (ع) نیز به این فریضه‌ی مهم پرداخته‌اند. حضرت علی (ع) جهاد را لباس تقوا، زره محکم و سپر مطمئن خداوند توصیف می‌کند. به‌گونه‌ای که ترک‌کننده‌ی جهاد، به بلا و مصیبت گرفتار می‌شود و فرجامی جز خواری و ذلت ندارد.[۲] فقیهان نیز …

توضیحات بیشتر »

مرجعیت از دیروز تا امروز و چالش‌های پیش رو/ سیدمحمدناصر تقوی

از حقیقت مرجعیت تا فقاهت‌های مَجاز

آینده مرجعیت پویا و تأثیرگذار، از آنِ مرجعیتی است که فرا فرقه‌ای، وحدت‌گرا، دارای زبان تفاهمی و ارتباطی مناسب، آشنا با تحولات فکری – اجتماعی و فرهنگی جهان و مستقل از نهاد قدرت‌ باشد. شبکه اجتهاد: به باور بسیاری «مرجعیّت» به معنا و مفهوم امروزی‌اش از قرن دوازدهم هجری و با فقیه بزرگ مرحوم محمدحسن نجفی، معروف به «صاحب جواهر» و از حوزه علمیه نجف آغاز شده است. مرجعیتی که فراگیری و نفوذ آن در بین «مقلدین» در جامعه شیعی از خصوصیات برجسته‌ آن است و خیل عظیمی از مقلدین در جامعه‌ تشیع، به همراه شاگردان و مروجان یک مرجع …

توضیحات بیشتر »

رؤیت هلال و زمین فوتبال!/ سید طاها بصیری

رؤیت هلال و زمین فوتبال!/ سید طاها بصیری

اختصاصی شبکه اجتهاد: امسال جام جهانی فوتبال با یک تفاوت ویژه برگزار می‌شود: استفاده از تکنولوژی کمک‌داور ویدیویی (VAR). این تکنولوژی چنان‌که از نامش پیداست، به داور مسابقه کمک می‌کند که در موارد مشکوک با استفاده از تصاویر ضبط‌شده توسط دوربین‌های مخصوص و با همکاری یک تیم داوری مستقر در اتاق بررسی ویدیویی به‌شکلی درست و دقیق تصمیم بگیرد. این تکنولوژی برای کم شدن خطاهای داوری و عادلانه‌تر شدن فوتبال و نتایج بازی‌ها استفاده می‌شود. اما این تکنولوژی سال‌ها مخالفانی جدی داشت که مخالفت آن‌ها به‌قدری مؤثر بود که استفاده از این تکنولوژی را تا به امروز به تأخیر انداخت …

توضیحات بیشتر »

فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی

فقه و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های سیاسی نظام اسلامی» است که به معرفی ۲۰ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: مبانی فقهی نظام جمهوری اسلامی؛ امنیت سیاسی نظام اسلامی از منظر فقه شیعه نویسنده: محمد اسماعیل نباتیان (استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشگاه تهران) منبع: فصل‌نامه علمی-پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، دوره ۱۳، شماره ۴۷، ۱۳۹۵ چکیده: امروزه از چالش‌ها و دشواری‌های مبتلابه کشورهای اسلامی، مسئله امنیت و به‌طور خاص، امنیت سیاسی است. حال این سؤال مطرح است که آیا گزاره‌های فقهی، ظرفیت تبیین و تولید امنیت سیاسی و زمینه‌سازی …

توضیحات بیشتر »

بهشتی بحث نظام امت- امامت شریعتی را وارد قانون اساسی کرد/ شریعتی؛ متفکر دوران گذار است

نسبت فقه و سیاست/ داود فیرحی

شبکه اجتهاد: سال‌ها از درگذشت علی شریعتی می‌گذرد. هر سال به بهانه درگذشت او بسیاری دست به ‌قلم می‌شوند و می‌نویسند. سمینارها برگزار می‌شوند و مطبوعات پرونده و گزارش آماده می‌کنند. در این سال‌ها به فراخور نیازهای زمانه، وجهی از شریعتی مورد توجه قرار گرفته است. حالا در خرداد سال ۹۷، در دل چالش‌ها و در دوره افول عاملیت سیاسی شهروندان و به عبارت دقیق‌تر در دوره‌ای که طبقه متوسط مدرن از تجمیع خود ناتوان است، دوباره به سالگرد درگذشت روشنفکری رسیده‌ایم که هرچند زیر ضرب نقدهای جامعه پساانقلابی است، اما کسی نمی‌تواند منکر تأثیر او شود. سراغ «داود فیرحی»، …

توضیحات بیشتر »

فقه و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی

فقه و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نظام اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اجتماعی  و فرهنگی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۹ مقاله چالشی می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران: بررسی تغییرات جمعیتی بعد از انقلاب و پیامدهای آن بر مشروعیت نظام سیاسی نویسنده: یحیی فوزی منبع: مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ۵، شماره ۳، ۱۳۸۳ چکیده: میزان مشروعیت نظام‌های سیاسی را بر اساس همگونی بین باورها و ارزش‌های اکثریت مردم جامعه با مبانی نظری که بر اساس آن‌ها حاکمان سیاسی سلطه خود را توجیه می‌کنند ، مورد ارزیابی قرار می‌دهند و هر عاملی که بتواند ارزش‌ها و باورهای …

توضیحات بیشتر »

رابطه مستقیم نظارت با کارآمدی فقه حکومتی/ فقه را حکومتی بدانیم یا حکومت را فقهی اداره کنیم؟

رابطه مستقیم نظارت با کارآمدی فقه حکومتی/ فقه را حکومتی بدانیم یا حکومت را فقهی اداره کنیم؟

نائب رئیس دوم مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کارآمدی فقه حکومتی را در گروه نظارت همگانی مستمر دانست و گفت: نظارت دولت در این عرصه ضعیف است و چون نظارت درستی صورت نمی‌گیرد احکام حکومتی نیز نادیده گرفته می‌شود. اگر نظارت بخواهد عملی شود همه جامعه باید متصدی پیاده شدن احکام باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه حکومتی از جمله علومی است که علمای شیعه از دیرباز به آن توجه داشته اند اما در بستر زمان دچار فراز و فرودهای قابل تأملی شده است. پس از انقلاب با تشکیل نظام جمهوری اسلامی فضا برای پیشرفت و نضج فقه …

توضیحات بیشتر »

تفاوت ثمره فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه/ اشکالات شورایی بودن رهبری

تفاوت ثمره فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه/ اشکالات شورایی بودن رهبری

باغستانی در خصوص ثمره بحث از فقهی یا کلامی بودن بحث ولایت فقیه گفت: اگر ولایت فقیه را صرفا یک امر فقهی دانستیم، انتخاب ولی فقیه هم به عهده مردم خواهد بود؛ اما اگر بحث کلامی دیدیم، همان طور که در نصب پیامبر و امام معصوم، مردم نقشی ندارند و اذن خدا هست، این جا هم مشروعیت ولایت فقیه برعهده خداست و مردم نقشی ندارند. تنها کاری که خبرگان انجام می‌دهند این است که شرایط را بر فقیه موجود تطبیق دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، بنابر آموزه‌های اعتقادی شیعی، نصب امام بر خداوند واجب است. این وجوب از دو قاعده …

توضیحات بیشتر »

فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی

تحلیل فقهی - حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن پیش‌رو نمایه مقالات «فقه و چالش‌های اقتصادی نظام اسلامی» است که به معرفی ۱۴ چالشی مقاله می‌پردازد. ۱- عنوان مقاله: چالش‌های موجود نظام آموزش اقتصاد اسلامی نویسنده: علی محمد احمدی منبع: فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره ۱۸، ۱۳۸۹ چکیده: باگذشت نزدیک به سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز مبانی اقتصاد اسلامی در اقتصاد جامعه به کار گرفته نمی‌شود و کارکرد اقتصاد ایران بیشتر از آموزه‌های اقتصاد متعارف متأثر است. اگرچه عوامل متعددی در این امر دخیل‌اند، از نقش و جایگاه نظام آموزشی کشور و فرایند تولید علم آن نباید غافل ماند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که باثبات …

توضیحات بیشتر »

خاستگاه فقهی اختلاف نظر مراجع در اثبات رؤیت هلال رمضان و شوال

میراث سیدمرتضی؛ گونه‌ها و نوآوری‌ها

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام رضا مختاری، مدیر موسسه کتابشناسی شیعه، محقق و گردآورنده میراث فقهی «رویت هلال» در گفت‌وگویی، مبانی اختلاف نظر مراجع در رویت هلال و نیز راه رسیدن به نظر واحد را بیان کرده است. مردم از اختلاف در مسئله رویت هلال دچار حیرت شده‌اند. خوب است در آغاز، اشاره‌ای به این اختلاف‌ها داشته باشید. مختاری: بله همین‌طور است! امروز آنچه برای مردم مهم جلوه می‌کند، علت این اختلاف‌هاست که مناسب است مردم نسبت به آن توجیه شوند. اکنون برخی کشور‌ها اعلام‌هایشان نه تنها بر مبنای رویت نیست بلکه بر اساس یک سری حساب‌های معقول هم انجام نمی‌شود، و …

توضیحات بیشتر »

استهلال، از منظر مبانی عقلایی و حکومتی

استهلال، از منظر مبانی عقلایی و حکومتی

چگونه می‌توان تصور کرد، اعلام ماه، حکومتی نباشد، معنا ندارد که خود آغاز و پایان ماه اختلافی باشد. این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هستند و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم از ورود این است که، در این موارد مردم باید عملا از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار می‌گیرد. اگر هم منشاء اختلاف در شروع و پایان ماه، تشخیص مصداقی روئیت باشد، بی‌شک نظر حاکم اسلامی مقدم است. هم به خاطر مسند حاکمیت و هم این‌که او با امکانات و دقت بیشتری مساله را پیگیری می‌کند. شبکه اجتهاد: هر ساله …

توضیحات بیشتر »

نقدی بر «ایام روزه‌داری: ماهی سه روز، در سال ۳۶ روز»/ معین مشکات

راه دشوار اصول فقه فعلی تا فقه حقوق شهروندی/ حسن اجرایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهشگر محترم، جناب امیرحسین ترکاشوند اخیراً نظری در باب روزه‌داری مطرح کرده و بازخوانی‌ای در آیات روزه صورت داده است که به‌طور خلاصه بیان می‌دارد ایام روزه‌داری جمعاً ۳۶ روز در سال است که به‌شکل «سه روز در هر ماه» ادا می‌شود و این همان معنای عبارت «ایاماً معدودات» در آیۀ ۱۸۴ می‌باشد که راجع به مدت روزه‌داری ذکر شده. همچنین این حکم یک واجب تخییری‌ست و به‌غیر از سه‌روز مربوط به ماه رمضان در مابقی ماه‌ها فرد مختار است که مابین روزه گرفتن یا غذا دادن به فقیر یکی را انتخاب کند و این معنای عبارت …

توضیحات بیشتر »

بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است

بدون دانش روانشناسی، عملیات استنباط کامل نیست!/ روانشناسی در همه ابواب فقه تأثیرگذار است

اختصاصی شبکه اجتهاد: با وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، این پرسش به وجود آمد که آیا اسلام، نظام خاصی برای اداره جامعه در عرصه‌های مختلف دارد؟ در طول این سال‌ها اما اگرچه ایده‌های مختلفی در رابطه با نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسلام ارائه شد؛ ولی کمتر کسی به صرافت بیان رابطه بین اسلام و روانشناسی پرداخت، گویا روانشناسی وادی دانشی صرف است که اسلام و هیچ مکتب دیگری، راهی بدان ندارد. برای پاسخ دقیق‌تر به این پرسش، با حجت‌الاسلام‌ دکتر احمد مروارید، مدرس حوزه و دانشگاه و مشاور تحلیلی، گفت‌وگو کردیم. او معتقد است روانشناسی …

توضیحات بیشتر »

شیعه و اهل‌سنت بخش‌هایی از یادگارهای پیامبر(ص) را مهجور کردند!/ ما در احکام اولیه هم عقب ماندیم!

احیای شعائر در دوران كرونا/ محمدرضا زائری

شبکه اجتهاد: وقتی یک جامعه دینی شعارگرا شود کمتر می‌تواند به عمق معانی و مفاهیم آموزه دینی و قرآنی رجوع کند؛ پس از آن است که اخباری مانند اختلاس، آزار جنسی، خیانت و…. هر روز بیشتر و بیشتر شنیده می‌شود و گوش به گوش می‌پیچد این جمله که «در برخی جوامع که مسلمان نیستند اسلام دیده می‌شود، اما در جوامع مسلمانان باید به جست وجوی اسلام برآمد!» حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا زائری مدیرعامل مجتمع فرهنگی سرچشمه و پژوهشگر و کارشناس دین معتقد است که اگر جامعه‌ای رفتار، عملکرد و حقیقتش قرآنی نباشد، هر چه روی این جامعه را با ظاهر …

توضیحات بیشتر »

ابزار تحول در قالب قواعد فقهیه وجود دارد/ لازم نیست به ساختار فقهی دست بزنیم

فاضل خدوم و مروج خستگی‌ناپذیر دین و مذهب در جهان

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سیدفاضل حسینی میلانی، رییس کالج بین‌المللی مطالعات اسلامی، استاد حقوق و فلسفه اسلامی در کالج اسلامی لندن است. او متولد ۱۳۲۳ شهر کربلاست و علوم اسلامی را زیر نظر پدربزرگش آیت‌الله سید محمدهادی میلانی و آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در حوزه نجف و خراسان فرا گرفته است. وی که دکترای فلسفه از دانشگاه آکسفورد دارد، اکنون مسئول بنیاد آیت‌الله خویی(ره) در لندن و استاد فقه دانشگاه کمبریج است. میلانی که بیش از ۳۰ سال است به انگلیس سفر کرده، به عنوان یک روحانی برجسته و سرشناس دنیای غرب شناخته می‌شود. مباحث مطرح شده در دیدار «تحریریه …

توضیحات بیشتر »

پنهان مشو که روی تو بر ما مبارک است/ مهدی رضایی

گزارش ستاد استهلال دفتر رهبری درباره رؤیت هلال ماه شعبان ۱۴۴۲

شبکه اجتهاد: موضوع استهلال و احراز حلول ماه قمری برای به جا آوردن تکالیف دینی امری ضروری است؛ از این رو، بحث و بررسی پیرامون این موضوع اهمیت زیادی دارد. در این نوشتار که مطابق نظرات حضرت آیت‌الله جوادی آملی است، سعی شده است تا نحوه شکل‌گیری هلال ماه و شرایط استهلال و موضوع اثبات اول ماه، با مبانی فقهی و وضعیت رؤیت‌پذیری هلال ماه‌های رمضان و شوال بیان شود. اغلب مذاهب اسلامی رؤیت هـلال را مهم‌ترین نشانه شروع ماه قمری می‌دانند و بر همین اساس نسبت به آن حساس هستند. حدیث «صُومُوا لِرُؤْیتِهِ وَ أَفْطِرُوا لِرُؤْیتِهِ‌؛ روزه‌ بگیرید با …

توضیحات بیشتر »

زکاتی برگرفته از نماد زکات مالی/ امام موسی صدر

«فقدان صداقت»؛ آسیب‌شناسی امام‌ موسی صدر از جوامع اسلامی/ شریف لک‌زایی

‌‌ای مسلمان، اسلام از تو‌‌ می‌‏خواهد که شبِ تارِ همسایه‏‌ات را روشن کنی، پیش از آنکه خانه ‌ات را روشن کنی. از این رو، به تو‌‌ می‌گوید پیش از آنکه نماز عید بخوانی و به خانه بازگردی و عید را جشن بگیری، زکات بده.‌‌ می‌خواهد شادی را به خانۀ همسایه‏‌ات ببری، پیش از آنکه خودت شاد باشی؛ و این نماد اسلام و معنای عید است. شبکه اجتهاد: متنی که در پیش روی شماست، خطبۀ دوم نماز عید فطر امام موسی صدر است که در جلد یازدهم مجموعۀ گام به گام با امام و همچنین کتاب ادیان در خدمت انسان منتشر …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics