دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

اختصاصی شبکه اجتهاد: آسیبی که انقلاب اسلامی ایران از طرف تضعیف مرجعیت‌ می‌بیند با هیچ آسیب دیگر قابل مقایسه نیست. مشروعیت و اعتبار این انقلاب به تأیید مرجعیت است. حمله به این پایگاه در حکم زدن ریشه‌های انقلاب اسلامی است. حضرت امام خمینی یک مرجع بود و بلکه از موضع عقلانیت و اخلاق و عصری بودن پدیده مرجعیت و تفقه …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدتقی اکبرنژاد مدیر موسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی طی یادداشتی پیرامون واکنش برخی مراجع به مطالب مطرح شده در تجمع طلاب در مدرسه فیضیه قم نوشت: ‌‌بارها به این مسأله فکر کرده‌ام که چرا ما ایرانی‌ها با جدی ترین مسائل هم سر تعارف داریم! خیلی راحت‌ می‌توانیم بگوییم: “مردم بسیار خوبند و مشکل حاد فرهنگی نداریم.” …

شبکه اجتهاد: در خصوص حادثه زیرزمین فیضیه و واکنش مراجع عظام، چند نکته قابل توجه است: ۱- دعوت از سخنران معلوم القال نشان می‌دهد که یا جریان افراطی حوزه چنان پایگاه خود را در بستر طبیعی حوزه از دست داده که دست به دامان ظرفیت‌های برون حوزوی خود شده و یا به دنبال یک سطح درگیری بالاتر است که تنها …

سید صمصام‌الدین قوامی می‌گوید: لقب باقر العلوم برای پیشوای پنجم ما یک رمز در فرهنگ شیعه است. امام خمینی(ره) به ایشان در وصیت نامه خود اشاره می‌کنند و امام(ع) را مایه مباهات شیعه می‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیشرفت علمی، تولید علم و توسعه از چشم اندازهای مهمی است که همواره مورد تأکید قرار گرفته است اما در میراث شیعه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: قرن اول هجری از نظر یوزف شاخت به عنوان مهم‌ترین عصر در تاریخ فقه اسلامی شناخته‌ می‌شود؛ زیرا در این دوره است که جامعه اسلامی جنبه‌های بارز فقه اسلامی را محقق ساخت و نهادهای حقوقی را پایه‌ریزی کرد. اولین جانشینان ‌پیامبر(ص) در این دوران هم به عنوان فرمانروا و هم قانون‌گذار عمل‌ می‌کردند. در تمام طول این …

شبکه اجتهاد: میرزا محمدحسین نائینی، در بیست‌وششم خرداد سال ۱۲۳۹ در نائین به‌دنیا آمد و در بیست‌وسوم مرداد ۱۳۱۵ در نجف، چشم از جهان فروبست. نائینی، از حیث گرایشات سیاسی به آخوند خراسانی و سید جمال‌الدین اسدآبادی نزدیک بود و البته برخلاف برخی از هم‌فکرانش به ولایت فقیه معتقد بود و در کنار این اعتقادش، از نخستین‌‌اندیش‌مندانی هم به شمار …

شبکه اجتهاد: به جرأت می‌توانم بگویم در بین علمای محترم حوزوی که امکانِ مصاحبه با آنها را داشته‌ام، ساده زیست‌ترین و متواضع‌ترین روحانیِ پابه‌سن گذاشته‌ی دارای مسئولیتِ حکومتی را، آیت‌الله احمد بهشتی یافته‌ام. او فرزندِ حاج شیخ عبدالمجید بهشتی است و دکترای فلسفه‌اش را از دانشگاه تهران گرفته و سوابقی هم‌چون نمایندگی ادوار مختلفِ مجلس شورای اسلامی و ریاستِ دانشگاه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر از یک اصولی یا فقیه شیعه پرسیده شود که آیا عقل در دستگاه استنباطی فقه شما جای دارد یا نه؟ حتماً پاسخش مثبت خواهد بود. مشهور بودن منابع چهارگانه استنباطی فقه شیعه که دلیل عقل نیز یکی از آن‌هاست، این ارتکاز را در میان دانشیان این علم به وجود آورده است که عقل، از روشن‌ترین و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد معصومان نسبت به بازی و تفریح، مسئله کمتر کارشده‌ای است، چه رسد به رویکرد ایشان نسبت به بازی‌های بزرگ‌سالان. حجت‌الاسلام ناصرالدین انصاری قمی اما با قرار دادن تبحرش در حدیث در کنار تسلطش بر وقایع تاریخی، مطالب جالب و کمتر شنیده‌شده‌ای را دراین‌باره بیان می‌کند. استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، از معدود تاریخ‌پژوهانی است که …

شبکه اجتهاد: فرید مدرسی از فعالان عرصه رسانه‌ که چندیست حوزه مطالعاتی خود را به سمت نجف و تحولات سیاسی بغداد سوق داده است، در یاداشتی در روزنامه شرق با عنوان «زایمان عراق جدید» به طرح پرسش «مرجعیت نجف چگونه سیاستمداران را به خط کرد؟» پرداخته است. عراق در آستانه زایمانِ بزرگ است و تا چند روز آتی “عراقِ جدید” …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای تبویب علم اصول، ساختارهای متعددی پیشنهاد شده است که پیش از این، در مجله «تحول ساختاری دانش اصول» به آنها پرداخته شد. یکی از این ساختارها، ساختار مبتنی بر حجت است. در این خصوص، با آیت‌الله سید نورالدین شریعتمدار جزائری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو، به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله آملی لاریجانی را اگرچه عموم مردم به ریاست قوه قضائیه می‌شناسند، اما او سالها پیش از آن، در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول می‌پرداخت. علاقه او به مباحث اصول فقه اما آن‌قدر بود که چندی بعد، مجله‌ای تخصصی در رابطه با این دانش، به نام «پژوهش‌های اصولی» را بنیان نهاد. او در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین مقالات موجود درزمینه فلسفه اصول فقه، مقاله علی عابدی شاهرودی است. او در زمره اولین پژوهشگران عرصه فلسفه اصول فقه به شمار می‌آید. در این مقاله، به کلیات و بایسته‌های فلسفه اصول فقه می‌پردازد. گزارشی کوتاه از این مقاله، ازنظر شما می‌گذرد. در ابتدای این مقاله بعد از تعریف فلسفه اصول فقه، از توصیفی …

یکی از پیام‌های سیره امام علی(ع) در برخورد با خوارج «جلوگیری از نفوذ اجتماعی و قدرت سیاسی» آنان بود؛ زیرا برخورداری چنین تفکری از قدرت سیاسی پیامدهای منفی فراوانی دارد که «تفسیق و تکفیر دیگران»، «تحمیل و تفتیش عقاید»، «ایجاد محدودیت» و «خشونت و قتل» از جمله این پیامدهاست. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از جریاناتی که در زمان حکومت علوی …

شبکه اجتهاد: چهارمین قسمت برنامه تلویزیونى «شوکران» شب گذشته (دوشنبه ۲۲ مرداد) با حضور حجت‌‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد سطح خارج و رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم از شبکه چهار سیما روی آنتن رفت که مشروح پاسخ‌های این فقیه توانا به پرسش‌های پیام فضلی‌نژاد سردبیر برنامه در پی می‌آید: – دغدغه حضرتعالی در سال‌های گذشته معطوف به …

عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است نائینی لوازم استقرار و بقاء تمدن اسلامی را مشروط به امور مهمی هم چون: عدالت، شورا، آزادی و مساوات آحاد مسلمین با اشخاص خلفاء و بطانه (نزدیکان) ایشان در حقوق می‌داند که از این میان از نقش اساسی استبداد و مقومات آن به عنوان عامل مهم و بنیادین در سقوط تمدن یاد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت در معرفی خصوصیات فقه اسلامی عنوان می‌دارد که از بارزترین خصیصه این علم، عدم یکنواختی آن است که در مقایسه با فقه یهود به خوبی قابل تشخیص است. فقه یهود با وجود آنکه بین دو بخش فقه دارای حاکمیت واحد مستقل و فقه سرزمین متفرق تفاوت‌هایی دارد اما از یک‌دستی بیشتری نسبت به فقه اسلامی برخوردار …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی است که تنها در سالهای اخیر اندکی بدان پرداخته شده است. همین امر موجب شده تا بسیاری از زوایای آن مغفول بماند. شاید بتوان یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با این دانش را تبیین دقیق قلمرو مسائل آن دانست. در این میان، برخی از فضلای قم، اهتمام فراوانی در تبیین مباحث …

شبکه اجتهاد: دکتر حسن انصاری پژوهشگر حوزه علم کلام و فلسفه اسلامی در انستیتوی مطالعات اسلامی برلین و مدرس اصول فقه و تاریخ علم کلام در این دانشگاه است. این عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون آمریکا در یادداشتی در خصوص نواندیشی دینی آورده است: نکته نخست: در اینکه نواندیشی دینی در مآل قصد خدمت به دین و تفکر …

شبکه اجتهاد: در فضای اختناق و تقیّۀ دوران عباسی و به ویژه با سیاستی که مأمون در پیش گرفت و وانمود می‌کرد رابطۀ محبّانه و دوستانه‌ای با آل علی و امامان شیعه دارد و دخترش را نیز به ازدواج امام جواد(علیه‌السلام) در آورد و با توجه به جوانسالی امام سعی داشت ایشان را فریفتۀ زرق و برق دستگاه خلافت نشان …

شبکه اجتهاد: همیشه در این باره سوال می‌‌‌شود که «مسأله» مشروطه چه بود و مشروطه خواهان دنبال چه چیزی بودند. طبعا بسیاری از خواسته‌ها در مشروطه مطرح شد: تجدد، آزادی، برابری، اقتصاد ملی، رفع عقب ماندگی و مسائلی از این دست. در پاسخ می‌‌‌شود گفت، همه اینها کم و بیش بود، اما در این نوشته، یک مسأله از آن مسائل …

شبکه اجتهاد: مناسبت‌ها فقط بهانه‌اند. یعنی فرض کنید امروز بیست و ششمین سالگرد رحلت آیت‌الله «سید ابوالقاسم خویی» نیست! اما با اولین نگاه به زندگی و سرگذشت ایشان، باز هم دلایل زیادی برای اینکه گزارش از شخص‌شان را بنویسیم پیدا می‌کنید. یکی از اثرگذارترین مراجع تقلید در نیمه دوم قرن بیستم، هم پُرمقلدترین مرجع دوران خودش است و هم زندگی …

شبکه اجتهاد: شیخ فضل الله معتقد است، دخالت و تصمیم‏گیرى در امور اجتماعى ـ سیاسىِ جامعه اسلامى، شأن ویژه و انحصارىِ امام معصوم علیه‏ السلام و به نیابت از وى، فقهاى پارسا و آگاه است. دخالت دیگران در این امر، شرعاً ناروا و شخص مرتکب، مصداقِ «طاغوت» است و بر مسلمانان فرض است که اوامر و نواهى طاغوت را معتبر …

شبکه اجتهاد: بازخوانی تجربه تاریخی مشروطیت و حضور بازیگران سیاسی و فکری آن دوران برای امروز ایران امری ضروری است. چرا که گفتارهای مشابهی به‌ویژه در ارتباط با غرب و نحوه اداره کشور در ایران امروز حضور دارند و می‌توان تبار آن را در دوران مشروطه پیدا کرد. به همین منظور صبح‌نو گفت‌وگویی با سید علی متولی، دانشجوی دکترای علوم …

عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: اعتقاد به اسلام و مسلمان شدن در حقوق بشر تاثیری ندارد. چون همه افراد از حقوق کفی برخوردارند. اما در برخورداری از حقوق اسلام تاثیر دارد. حقوق اسلامی شامل حال کسانی می‌‌‌‌شود که مسلمان باشند. افرادی که مسلمان نیستند حق ندارند توقع داشته باشند از حقوق اسلامی برخوردار شوند. مسلمان شدن مزایایی را …

عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: مشروطه نقطه اقدامی بود برای بسط ساختارها و نظام‌های غرب و کفر در جهان اسلام و به‌ صراحت می‌توان گفت که بنیاد مشروطه همان اومانیسم است. به گزارش شبکه اجتهاد، دهم مرداد ماه سالروز شهادت عالم جلیل القدر، شیخ فضل الله نوری است؛ کسی که عمر گرانبهای خود را در راه حفظ …

حجت‌الاسلام کریمی نیا بر این باور است؛ کرامت و حیثیتی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر از آن سخن می‌‌‌‌گوید، هیچ پشتوانه منطقی و فلسفی ندارد و مشخص نکرده است که چرا انسان دارای این وصف شده است.  به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر محمد مهدی کریمی نیا، از اساتید و نویسندگان حقوق هستند که بیش از بیست جلد کتاب …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گفتگوی پیش‌رو با یکی از اعضای جلسه إفتاء آیت‌الله محمدتقی بهجت رحمت‌الله علیه، پیرامون نظرات متفاوت معظم‌له در باب «بیمه» است که به درخواست ایشان نامی از وی ذکر نگردیده است. اجتهاد: اجمالاً می‌‌‌‌دانیم حضرت آیت‌الله بهجت(ره) نسبت به مسئلۀ «بیمه» اشکالاتی داشتند. لطفاً بفرمایید این اشکالات نسبت به اصل عقد بیمه بوده است یا نسبت به …

اگر ما رنگ سیاسی مسایل گوناگون مخصوصاً مسایل مذهبی را قوی کردیم، نه روحانیت می‌‌تواند نقش خود را ایفا کند و نه نظام می‌‌تواند یک حرکت فرهنگی سالم داشته باشد. سیاسی انگاری همه کارها غلط است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و استاد خارج فقه و اصول ضمن گفتگویی به تبیین …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدصالح حائری، استاد حوزه علمیه قم و رئیس مرکز نشر آثار رئیس قوه قضائیه است. وی به همراه جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، از سال ۱۳۸۸، تدوین مجموعه سی‌جلدی «فلسفه علم اصول» برگرفته از درس‌های آیت‌الله صادق آملی لاریجانی را آغاز کرده است. وی در این یادداشت، به معرفی تفصیلی این مجموعه که تاکنون سه …